▼ حرف روز
ایران نقطه ثقل نظم نوین جهانی
چند سال پیش، رهبر معظم انقلاب فرمودند که ما امروز در یک پیچ بزرگ تاریخی هستیم. بسیاری از کارشناسان این پیچ بزرگ تاریخی را فروپاشی نظم فعلی بین‌المللی و شکل‌گیری نظم جدید دانسته و می‌دانند. به نظر می‌رسد ستون‌های نظم فعلی فرو ریخته‌اند؛ آمریکا که خود را مدافع حفظ نظم فعلی می‌داند، ساختارهای این نظم را به هم زده است. از سازمان‌های بین‌المللی خارج می‌شود، بدون توجه به قوانین بین‌المللی تأسیسات هسته‌ای ایران را بمباران می‌کند، تقابل‌های بزرگ و بی‌پایان شکل گرفته است. هیچ چشم‌انداز شفافی از پایان تقابل روسیه و اوکراین که بهتر است بگوییم شرق و غرب، وجود ندارد. تقابل رژیم صهیونی و محور مقاومت و بویژه ایران انتهای قابل تصوری ندارد. رویارویی چین و آمریکا در حوزه اقتصادی به مرز جنگ نظامی رسیده است و دوباره رقابت تسلیحاتی مادون سلاح هسته‌ای شکل گرفته است. در مورد سلاح هسته‌ای هم به نظر می‌رسد رقابت سنگینی وجود دارد ولی از چشم رسانه‌ها دور است. بنابراین نظم فعلی فرو ریخته است و نظم جدیدی در حال شکل‌گیری است؛ در این نظم جدید جمهوری اسلامی ایران بسیار تعیین‌کننده است.
اگر قرار است یک و نیم میلیارد مسلمان در دنیا نقشی در نظم جدید داشته باشند، جز ایران کشوری نمی‌تواند ایفای نقش کند؛ چرا که تعدادی از کشورهای مسلمان مانند دولت‌های عرب منطقه استقلال سیاسی ندارند و به قدرت‌های غیرمسلمان و حتی دشمن تکیه زده‌اند که نمونه بارز آن عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونی است. یا اینکه اصولاً رویکرد اسلامی ندارند مانند ترکیه که رویکرد لائیک دارد و بخش قابل توجهی از درآمد کشورش از سواحل بی‌بند و بارش به دست می‌آید و اصلاً نگاه دینی به کشور ندارد. همچنین سایر مسلمانان در کشورهای دیگر در اقلیت هستند و قدرت ایفای نقش بین‌المللی ندارند.
در یک کلام، در بین کشورهای اسلامی ایران تنها کشوری است که می‌تواند داعیه دفاع از حقوق مسلمانان در نظم نوین جهانی را داشته باشد. از طرفی، ذخایر انرژی در غرب آسیا تکمیل‌کننده پازل قدرت در آینده خواهد بود که ایران در مرکز این حوزه نقشی بی‌بدیل دارد.
اگر در تغییرات نظم جهانی، قدرت از غرب به شرق منتقل می‌شود، مثلث چین، روسیه و ایران سه ضلع این مثلث هستند و اتفاقاً آمریکایی‌ها به دنبال شکستن این اتحاد هستند.
بنابراین، در یک جمع‌بندی می‌توان گفت که نظم فعلی در حال فروپاشی است و در نظم جدید ایران جایگاهی تعیین‌کننده دارد. ما نباید مانند جنگ جهانی اول و دوم صرفاً پل پیروزی کشورهای غربی باشیم، بلکه باید بتوانیم یکی از اضلاع نظم جدید جهانی باشیم. به نظر می‌رسد جهان در انتظار تغییرات بزرگی است.(علی کارگر)
▼ گزارش روز
اروپا و آزمون نهایی اعتماد در مسیر برجام
وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگوی اخیر خود با روزنامه فرانسوی لوموند، پیامی روشن و در عین حال هشدارآمیز خطاب به سه کشور اروپایی عضو برجام – (موسوم به E3) – صادر نمود: اگر این کشورها در مسیر فعال‌سازی مکانیسم ماشه گام بردارند، از منظر تهران معادل حمله‌ای نظامی علیه ساختار امنیت ملی جمهوری اسلامی تلقی می‌شود؛ اقدامی که به‌طور طبیعی پیامدهای غیرقابل بازگشتی به‌همراه خواهد داشت. اگر اروپایی‌ها پیام این بیان وزیر محترم خارجه ایران را دریافت نکرده‌اند، بهتر است این یادداشت را تا آخر بخوانند.در شرایطی که ایران همه تعهدات خود را وفق برجام اجرا نموده و طرف‌های غربی به تعهداتشان عمل نکرده‌اند، تمسک به مکانیسم ماشه، نه یک ابزار حقوقی، بلکه یک سازوکار فشار سیاسی زورگویانه است که ماهیتاً با هرگونه دیپلماسی در تضاد قرار دارد. کاملاً روشن است، در شرایطی که ایران بارها آمادگی خود را برای تعامل و همکاری سازنده اعلام کرده، تهدید به استفاده از این سازوکار، نشانه‌ای از تصمیم اروپا برای عبور از مسیر دیپلماسی و حرکت به‌سمت تقابل سخت است.نخست، باید تأکید کرد که در سال‌های اخیر، ایران به‌رغم خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق و اعمال فشارهای حداکثری، در نهایت تلاش کرد از طریق مسیرهای حقوقی و سیاسی و حفظ مسیر دیپلماسی، ثبات توافق را حفظ کند. اما تعلل سه کشور اروپایی در اجرای تعهداتشان و افزایش فشارهای دیپلماتیک و ایستادن آنها در کنار رژیم صهیونیستی در جنگ اخیر، موجب فرسایش اعتماد متقابل شده است.دوم، استفاده از این ابزار تنش‌زا، به منزله پایان نقش‌آفرینی اروپا در پرونده هسته‌ای ایران خواهد بود. سه کشور اروپایی باید بدانند که نمی‌توان هم‌زمان نقش میانجی و داور را بازی کرد، هم در کنار رژیم صهیونیستی بر طبل جنگ بکوبند و در عین حال، در موقعیت تهدیدکننده نسبت به یک طرف توافق باقی بمانند. در شرایطی که منطقه غرب آسیا بیش از هر زمان دیگری نیازمند عقلانیت و گفت‌وگوست، تکرار بازی فشار حداکثری تنها به تقویت بی‌اعتمادی و شکل‌گیری معادلات جدید امنیتی منجر خواهد شد.
سوم، بازگشت تحریم‌های سازمان ملل تحت عنوان مکانیسم ماشه، ایران را به‌سوی اتخاذ تدابیر متقابل سوق می‌دهد که دیگر در چارچوب تعامل متعارف نخواهد گنجید. واکنش ایران در قبال مکانیسم ماشه، فارغ از پیامدهای حقوقی در حوزه قراردادهای بین‌المللی و تجدیدنظر در راهبرد هسته‌ای، اثرات امنیتی فوری در کل منطقه غرب آسیا خواهد داشت.
در نهایت، پیام جمهوری اسلامی ایران روشن است: ما از نقش سازنده اروپا در احیای برجام استقبال می‌کنیم، مشروط بر آنکه این نقش با رفتارهای مسئولانه، واقع‌بینانه و دور از فشار و تهدید همراه باشد. مکانیسم ماشه، اگر فعال شود، نه‌تنها راه‌حل نیست، بلکه زنگ پایان دیپلماسی خواهد بود. این انتخابی است که مسئولیت تبعات آن به‌طور کامل بر عهده تصمیم‌گیرندگان اروپایی خواهد بود.(علی محمدی)
▼ خبر ویژه
نوسازی هوایی ایران؛آغاز عصر جدید دفاعی
در پی گمانه‌زنی‌ها درباره توافق تسلیحاتی ایران و چین، شبکه «الجزیره» نوشت: « تحویل جنگنده‌های چینی «جی-۱۰ سی»به ایران، تحولی راهبردی در منطقه به‌حساب می‌آید که می‌تواند موازنه قدرت هوایی را دگرگون سازد.» این رسانه افزود: «نسخه J-10C از توانمندی‌هایی برخوردار است که آن را در رده نسل ۴.۵ قرار می‌دهد و هم‌تراز جنگنده‌های غربی محسوب می‌شود.»همچنین براساس گزارش روزنامه «ساوث چاینا مورنینگ پست»، «قرارداد میان تهران و پکن شامل تحویل تدریجی ۲۴ فروند جنگنده از اواخر سال ۲۰۲۵ است که در قبال آن، چین از زیرساخت‌های انرژی ایران بهره‌مند خواهد شد.»الجزیره تأکید کرد: «این قرارداد، تنها یک معامله تسلیحاتی نیست، بلکه نشان‌دهنده ورود چین به عرصه بازیگری امنیتی در خاورمیانه و پاسخ راهبردی ایران به تهدیدات اخیر است.»الجزیره در پایان نوشت: «در صورت نهایی‌شدن این قرارداد، نه تنها برتری هوایی رژیم صهیونیستی به چالش کشیده می‌شود، بلکه ایالات متحده نیز با آزمونی جدید در رقابت ژئوپولیتیکی با چین روبه‌رو خواهد شد.»
▼ اخبار
قدرت نظامی ایران؛ نماد غرور ملی
«حسین مرعشی» دبیرکل حزب کارگزاران، با اشاره به قدرت نظامی ایران، گفت: «قدرت موشکی ما مایه عزت و سربلندی ملی شده است.» او تأکید کرد:« پاسخ سریع و قدرتمند ایران به حملات اسرائیل، در کمتر از ۱۶ ساعت، نشان‌دهنده توانمندی‌های دفاعی کشور است.» مرعشی افزود: «ما توانستیم به سرعت سازمان‌دهی شویم و موشک‌هایی را به سمت تل‌آویو و دیگر شهرهای اسرائیل شلیک کنیم که این واکنش غرور ملی ایرانیان را به نمایش گذاشت.»وی در ادامه درباره اتحاد ملی گفت: «حتی بلوچ‌هایی که منتقد نظام بودند، افتخار کردند و گفتند ما زدیم!. این روحیه نشان‌دهنده وحدت بی‌سابقه ایرانیان در برابر تجاوز خارجی است.» مرعشی درباره پیشرفت‌های دفاعی ایران اظهار داشت: «ما در صنایع موشکی و پهپادی به سطحی از پیشرفت رسیدیم که باعث عقب‌نشینی دشمن و توافق بر آتش‌بس شد.»دبیرکل حزب کارگزاران همچنین در مورد تهدید تجزیه ایران گفت: «خطری به نام تجزیه ایران وجود ندارد، چون قدرت‌های بزرگ جهان نمی توانند جغرافیای منطقه تغییر را تغییر دهند.» او تأکید کرد: «برای حفظ امنیت کشور باید از همه ظرفیت‌های داخلی استفاده کنیم تا دشمن حتی به حمله فکر نکند.»
پشت پرده پیروزی ایران و عقب‌نشینی رژیم صهیونی
«عباس عبدی» فعال سیاسی، در تحلیلی از جنگ ۱۲ روزه اخیر میان ایران و رژیم صهیونی، با صراحت اعلام کرد که رژیم صهیونی در این تقابل دچار شکست شده است. او گفت: «از این نظر به نظرم اسرائیل شکست خورده است... بخشی از پیروزی و شکست به ادعاها و اهدافی که داشته است برمی‌گردد.»عبدی با اشاره به ناکامی تل‌آویو در تحقق اهداف از پیش اعلام‌شده‌اش افزود: «وقتی کسی وعده سنگینی می‌دهد و به آن نمی‌رسد، حتی اگر عملکردش قابل قبول باشد، باز هم شکست‌خورده تلقی می‌شود». وی تأکید کرد: «اسرائیل با وجود برتری نظامی، نتوانست بازدارندگی مورد نظرش را ایجاد کند و عملاً زیر ضربه قرار گرفت.»در عین حال، عبدی درخصوص وضعیت ایران هشدار داد که پیروزی فعلی نباید به غرور یا خودفریبی سیاسی منجر شود. او گفت: « این جنگ تازه آغاز شده و ما هنوز در دقیقه دهم بازی هستیم.»عبدی تأکید کرد: «این جنگ همان‌قدر که تهدید بود، می‌تواند به فرصتی برای احیای قدرت ایران تبدیل شود، مشروط به آنکه دستاوردها به‌درستی تحلیل و مدیریت شوند.»
بخشنامه نجات‌بخش؛ شوک مثبت به اقتصاد
«وحید آذرمهر» کارشناس اقتصادی،با اشاره به شرایط ویژه اقتصاد ایران در روزهای وقوع جنگ اخیر، گفت: «بخشنامه تمدید خودکار سه‌ماهه مجوزهای کسب‌وکار، اقدامی راهبردی و هوشمندانه از سوی وزارت اقتصاد بود که در بحبوحه جنگ ۱۲ روزه، فضای کسب‌وکار را از نگرانی‌های اداری نجات داد و پیام روشنی از حمایت دولت به فعالان اقتصادی ارسال کرد.»وی افزود: «در شرایط بحران، هرگونه وقفه در فرآیند تمدید مجوز می‌تواند به تعطیلی بنگاه‌ها، رکود فعالیت‌ها و افزایش بیکاری منجر شود. اما این تصمیم، فرصتی ایجاد کرد تا اصناف به جای درگیری با بروکراسی، تمرکز خود را بر بازسازی، تأمین کالا و حفظ اشتغال بگذارند.»آذرمهر تأکید کرد: «تمدید خودکار مجوزها علاوه بر کمک به حفظ پایداری تولید، اثر مثبتی بر فضای سرمایه‌گذاری داشت و نشان داد که کشور حتی در شرایط بحرانی از ثبات و پیش‌بینی‌پذیری سیاست‌های اقتصادی برخوردار است.»او هشدار داد: «زمان‌بر بودن فرایند تمدید مجوزها یکی از آسیب‌های سنتی نظام اداری است که گاه موجب تقویت اقتصاد زیرزمینی می‌شود.» وی در پایان اظهار داشت: «چنین سیاست‌های نوآورانه باید به‌عنوان بخشی از سیاست‌های دائمی کشور نهادینه شوند تا رشد پایدار بخش خصوصی تضمین گردد.»
بنیه دفاعی ایران تقویت می‌شود
«حسینعلی حاجی دلیگانی» نماینده مجلس شورای اسلامی از تدوین طرحی برای تقویت بنیه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران جهت مقابله با جنایات و تجاوزات رژیم صهیونی خبر داد. او تأکید کرد: «این طرح با امضای ۱۱۶ نماینده مجلس تهیه شده و واکنشی به تجاوزات مکرر رژیم اشغالگر قدس به تمامیت ارضی ایران و ترور دانشمندان، فرماندهان و مردم بی‌گناه کشورمان است.»وی افزود: «در شرایطی که ایران با جنگی آشکار از سوی رژیم صهیونیستی مواجه است، لازم است حداکثر حمایت قانونی از نیروهای مسلح، امنیتی و انتظامی کشور برای تأمین امنیت مردم صورت گیرد.»بر اساس این طرح، سازمان برنامه و بودجه و وزارت نفت موظف‌اند ۱۰۰ درصد بودجه دفاعی سال ۱۴۰۴ و باقیمانده بودجه سال ۱۴۰۳ را پرداخت کنند. همچنین منابعی از محل صرفه‌جویی در بودجه عمومی و درآمدهای نفتی برای تقویت دفاعی اختصاص خواهد یافت. بانک مرکزی نیز مجاز است با مجوز رهبر معظم انقلاب تا سقف ۲ میلیارد یورو از منابع ارزی برای اجرای طرح‌های اضطراری دفاعی در اختیار ستاد کل نیروهای مسلح قرار دهد.
▼ اخبار کوتاه
◄ بر اساس آمارهای گمرک جمهوری اسلامی ایران، در سه‌ماهه نخست امسال ۹۶۵ میلیون دلار طلای خام وارد کشور شده؛ در حالی که در مدت مشابه سال گذشته تنها ۶.۶ تن طلا به ارزش ۴۷۶ میلیون دلار به کشور وارد شده بود. به این ترتیب، ارزش واردات طلای خام طی یک سال، نزدیک به دو برابر افزایش یافته است.
◄ براساس داده‌های اندیشکده انرژی پاک «امبر»، شرکت‌های برق در سراسر اتحادیه اروپا تولید برق از نیروگاه‌های گازی و زغال‌سوز را در نیمه اول سال ۲۰۲۵ نسبت به سال قبل ۱۳ درصد افزایش دادند که بزرگترین افزایش سالانه در پنج ماه اول سال از سال ۲۰۱۷ بود. افزایش تولید برق از سوخت‌های فسیلی، انتشار گازهای گلخانه‌ای در اروپا از بخش برق، ۹ درصد افزایش یافت و روند کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در چند سال گذشته را معکوس کرد.
◄ «پیمان عباسی» کارشناس صنعت بیمه، گفت: «تصویب طرح بیمه جنگی و تشکیل صندوق جبران خسارات، نقش کلیدی در حمایت از اقتصاد ایران در جنگ ۱۲ روزه داشت.» وی افزود: «این طرح با تزریق سریع منابع مالی، مانع تعطیلی بنگاه‌ها و فرار سرمایه شد و پیام روشنی به سرمایه‌گذاران داد که ایران برای مدیریت بحران، آمادگی و اراده دارد.»
◄«سردار اسماعیل کوثری» عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، گفت: «مذاکره با آمریکا در شرایط فعلی بی‌معناست.» او افزود: «ابتدا باید اقدامات آمریکا و رژیم صهیونیستی توسط سازمان‌های بین‌المللی محکوم و آژانس انرژی اتمی طبق قانون آنها را محاکمه کند.» او همچنین بیان کرد: «جمهوری اسلامی از بلف‌های سیاسی آمریکا هیچ واهمه‌ای ندارد.»
◄«فرزاد یوسفی» کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه،درباره علت تمرکز دشمن صهیونی بر حمله به صنعت نفت و گاز ایران گفت: «دشمن صهیونیستی با حمله به صنعت نفت و گاز ایران، به‌دنبال فلج‌سازی اقتصادی بود.» وی افزود: «نفت و گاز قلب تپنده اقتصاد کشور و منبع اصلی ارزآوری، بودجه، انرژی و اشتغال است و تهدید آن، کل ساختار اقتصادی را هدف می‌گیرد.»
◄«مسیح کشاورز» دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران گفت: «با تغییر سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی در حوزه‌های زراعی و بازرگانی، روند صعودی قیمت برنج متوقف شده و در میان‌مدت کاهش قیمت‌ها محتمل است.» وی افزود: «آمار غیرواقعی، ممنوعیت‌های فصلی واردات و مشکلات ارزی، موجب اختلال در بازار شده بود.»
◄شبکه «المیادین» گزارش داد که وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد: تحریم‌هایی را علیه «میگوئل دیاز کانل»رئیس‌جمهوری کوبا، اعمال کرده است. در واکنش به این تصمیم، «برونو رودریگز» وزیر امور خارجه کوبا تأکید کرد:« واشنگتن هرچند قادر به ادامه تحریم‌ها و جنگ اقتصادی است، اما نمی‌تواند اراده ملت کوبا را در هم بشکند.»
◄ارتش اوکراین اعلام کرد: «در ماه ژوئن، بیش از ۵ هزار پهپاد انتحاری روسی به شهرهای اوکراین شلیک شده است.» به گفته این نهاد، «بیشتر این پهپادها از نوع گران-۲ هستند که الگوبرداری‌شده از شاهد-۱۳۶ ایرانی‌اند.» وزارت دفاع اوکراین هشدار داد: «احتمال دارد روسیه به نرخ شلیک روزانه هزار پهپاد برسد.»
◄«رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه در واکنش به تحویل سلاح «پ ک ک»، ابراز امیدواری کرد که این اقدام آغاز خوبی برای تحقق هدف «ترکیه خالی از تروریسم» باشد.