▼ حرف روز
خیزش فناوری در میانه تحریم‌ها
این روزها بی‌ثباتی در بازارهای مالی، به‌ویژه وضعیت ارز، باعث شده تا خبرهای خوش و دلگرم‌کننده‌ای که ریشه در توانمندی‌های این مرز و بوم دارد، به راحتی مغفول بمانند. اخبار و تحولات خیره‌کننده و افتخارآمیز اقتصادی که در میانه فشارها و محدودیت‌های بین‌المللی حاصل شده و کمتر کشوری در شرایط مشابه توانسته است به آن دست یابد و در مسیر آن قرار گیرد. مسیری که رشد و استقلال علمی و فناورانه را در خلاقیت‌ها و اختراعات جوانان این کشور به‌وفور نشان می‌دهد. خلاقیت‌هایی که نشان می‌دهد اگرچه تحریم‌ها می‌توانند آسیب‌هایی در حرکت کشور به سمت پیشرفت ایجاد کنند، اما از منظر دیگر همین تحریم‌ها می‌توانند به تدریج به عاملی انگیزه‌بخش و فرصت‌ساز تبدیل شوند؛ انگیزه‌ای برای ساخت، بومی‌سازی و خوداتکایی. امروز، ایران در بسیاری از حوزه‌های صنعتی و زیرساختی به نقطه‌ای از توانمندی رسیده که می‌توان آن را زیربنای توسعه مستقل نامید.
نمونه‌های اخیر این پیشرفت‌ها گواه روشنی بر این روندند: توربین گازی MGT-70 ساخت مپنا که جایگزین محصولات زیمنس شده و اکنون به روسیه و برخی کشورهای اروپایی صادر میشود؛ لوکوموتیو مپنا ۳۰ با ۴۳۰۰ اسب بخار قدرت که توسط متخصصان داخلی طراحی و ساخته شده؛ و داخلی‌سازی بیش از ۹۵ درصد تجهیزات صنعت گاز، که یکی از پیچیده‌ترین زنجیره‌های صنعتی دنیا است. این‌ها صرفاً دستاوردهای فنی نیستند، بلکه نمادهایی از خودباوری و مقاومت فناورانه در شرایط تحریم و محدودیت ارتباطی‌اند که نشان می‌دهد اگر بخواهیم، می‌توانیم.
نکته مهم این است که در مقایسه با کشورهای منطقه، تمایز ایران در بومی بودن فناوری آشکار است. برخی کشورهای خلیج فارس اگرچه سرمایه‌گذاری عظیمی در پروژه‌های صنعتی و فناورانه انجام داده‌اند، اما بخش عمده فناوری مورد استفاده در آن کشورها وارداتی است و وابسته به شرکت‌های غربی و آسیایی باقی مانده‌اند؛ دلارهای نفتی در مقابل واردات کالا و واردات کارخانجات و مهندسان خارجی. اما ایران با تکیه بر دانش مهندسان و پژوهشگران خود، بسیاری از حلقه‌های تولید را در داخل کشور تکمیل کرده است. در واقع، در حالی که برخی اقتصادهای منطقه بر ثروت دلاری متکی‌اند، ایران بر توان انسانی و دانش بومی تکیه دارد — و همین نقطه تمایز، مزیت راهبردی آینده است. ایرانی که توان تولید بالقوه در بسیاری از حلقه‌های صنعتی روز دارد و فقط اندکی تلاش برای فعلیت یافتن آن نیازمند است.البته مسیر پیشرو نیازمند نوسازی و پیوند عمیق‌تر میان دانشگاه، صنعت و سرمایه است.
به هر حال، امروز هر دستاورد صنعتی در ایران نه‌تنها نتیجه تلاش مهندسان، بلکه جلوه‌ای از تاب‌آوری ملی است. ایران در میانه تحریم‌ها آموخته است چگونه به جای تسلیم، خلاقیت را انتخاب کند و به جای وابستگی، خوداتکایی را مبنا سازد. این همان روحیه‌ای است که می‌تواند ایران را در دهه آینده، از کشوری مقاوم به کشوری پیشرو در علم و فناوری منطقه بدل کند — کشوری که صادرکننده فناوری است.(علی محمدی)
▼ گزارش روز
هوشمندی حماس
در میانه یکی از خونین‌ترین و پیچیده‌ترین منازعات غرب آسیا، اعلامیه اخیر خلیل الحیه، عضو ارشد جنبش حماس، همچون سنگری در برابر طوفان به نظر می‌رسد. این موضع‌گیری که در واکنش به طرح آتش‌بس پیشنهادی آمریکا صورت گرفته، حاوی دو نکته کلیدی است: اعلام آمادگی برای «آغاز فوری و کامل تبادل اسرا» و پذیرش تشکیل یک «کمیته اداری مستقل» برای اداره نوار غزه. این انعطاف تاکتیکی حماس در بطن خود اهدافی راهبردی را دنبال می‌کند. الحیه صراحتاً هدف از این اقدام را توقف جنگ نسل‌کشی و جلوگیری از پاک‌سازی قومی عنوان کرده و تأکید دارد که ماندن مردم غزه در سرزمینشان، به معنای شکست کامل طرح‌های نتانیاهو و دولت افراطی اوست.
حماس به وضوح اعلام کرده که پاسخ آن به معنای تأیید تمام جزئیات طرح آمریکا نیست، بلکه تأکیدی بر اصل بنیادین ضرورت مشارکت همه نیروهای فلسطینی در تصمیم‌گیری درباره آینده غزه است. این شرط، تیری است به سوی قلب استراتژی بنیامین نتانیاهو که سال‌ها بر حذف کامل حماس و انحصار اداره غزه تحت نظارت امنیتی رژیم صهیونی پافشاری کرده است.
از سوی دیگر، نتانیاهو با تغییری اساسی در مواضع پیشین اعلام کرد که تا وقتی همه اسرا آزاد نشوند، به هیچ بندی از طرح نخواهد پرداخت و به وضوح هرگونه نقش‌آفرینی حماس یا تشکیلات خودگردان فلسطین در اداره غزه را رد کرد. این موضع‌گیری حتی در تقابل با ادعای دونالد ترامپ قرار گرفت که مدعی شده بود رژیم صهیونی با خط عقب‌نشینی اولیه موافقت کرده است.
اکنون صحنه نبرد غزه به میدانی دیپلماتیک نیز تبدیل شده است. از یک سو، حماس با نشان دادن انعطاف، در تلاش است تا به عنوان یک بازیگر منطقی و دفاع‌کننده از حقوق مردم غزه نقش‌آفرینی کند و واشنگتن را در موضعی دشوار قرار دهد. تحلیل الحیه این است که هرگونه عقب‌نشینی آمریکا از موضع خود، به معنای تسلیم در برابر نتانیاهو و خدشه‌دار شدن اعتبار واشنگتن خواهد بود.
از سوی دیگر، نتانیاهو با ادامه مواضع تهاجمی، نه تنها به دنبال آرام کردن منتقدان داخلی و ائتلاف افراطی حکومتش است، بلکه می‌کوشد هرگونه راه‌حلی که به تقویت جایگاه سیاسی فلسطینیان بینجامد را خنثی کند. موضع‌گیری اخیر حماس نشان از انعطاف و تلاش آنان برای پایان جنایت صهیونیست‌ها دارد، اما پاسخ رژیم صهیونی نشان می‌دهد که فاصله تا رسیدن به یک راه‌حل پایدار طولانی است.
اگر نتانیاهو وجود سلاح و مدیریت فلسطینی مستقل در غزه و پایان جنگ را بپذیرد، دولتش سقوط کرده و خود به قهقرای سیاسی خواهد رفت.
ترامپ نیز سعی دارد زمان بخرد و خود را حامی فرایندی که صلح می‌نامد، معرفی کند و از طرف دیگر با گذر زمان، رژیم را از وضعیت کنونی سیاسی-رسانه‌ای بیرون بیاورد. احتمالاً در مراحل بعدی و زمانی که موضوع به نتیجه نرسد، ترامپ حماس را مقصر اعلام کرده و چراغ سبز مجددی به ادامه جنایات رژیم صهیونی در غزه نشان خواهد داد.(مصطفی علیجان‌زاده)
▼ خبر ویژه
ترکیه و قطر ؛ نجات‌دهندگان اقتصاد رژیم صهیونی
رسانه عبری «زیمان یسرائیل» در گزارشی اعلام کرد که حمایت‌های ترکیه، قطر و دخالت مستقیم دونالد ترامپ، اقتصاد متزلزل رژیم صهیونی را از سقوط آزاد نجات داد. پس از سخنرانی ریاضت اقتصادی نتانیاهو که باعث از دست رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران و سقوط بورس تل‌آویو شد، اقتصاد رژیم صهیونی به شدت آسیب دید.ترامپ با فشارهای دیپلماتیک بر قطر و ترکیه برای حمایت از توافق آتش‌بس در غزه و همچنین منافع تجاری گسترده‌اش در منطقه، نقش کلیدی در بازگرداندن اعتماد سرمایه‌گذاران داشت. قطر و ترکیه، به‌عنوان بازیگران مهم منطقه‌ای، مسیر را برای بهبود وضعیت اقتصادی رژیم صهیونی هموار کردند.این رسانه تاکید کرد که ترکیه و قطر، همراه با سیاست‌های ترامپ، از سقوط اقتصادی رژیم صهیونی جلوگیری کردند.
▼ اخبار
همکاری ایران و چین در پروژه های بزرگ فضایی
حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی کشورمان، از همکاری مهم ایران با چین در پروژه فضایی ماه‌نشین «چانگ ۸» خبر داد که مرحله طراحی آن به پایان رسیده و ساخت نمونه مهندسی در آستانه آغاز است. وی همچنین اعلام کرد که پرتاب ماهواره‌های متعددی تا پایان سال جاری در دستور کار قرار دارد؛ از جمله ماهواره‌های سنجشی ظفر ۲ و پایا با پرتابگر خارجی و نمونه آزمایشی ناهید ۲ با پرتابگر داخلی «سیمرغ». سالاریه از پیشرفت در توسعه نسل جدید کپسول‌های زیستی و ساخت منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی شامل حدود ۲۰ ماهواره باریک‌باند خبر داد. همچنین پایگاه ملی پرتاب چابهار، با قابلیت دسترسی به مدارهای متنوع، آماده نخستین پرتاب با سوخت جامد است و طراحی فاز دوم پایگاه ویژه پرتابگرهای سوخت مایع به اتمام رسیده است .رئیس سازمان فضایی ایران بر اهمیت حمایت از بخش خصوصی و همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی تأکید کرد و گفت:« هدف، ایجاد هسته‌های نوآور و توسعه زیست‌بوم فضایی کشور است.»
دشمنان، دیگر جرات ماجراجویی ندارند
وحید احمدی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، تاکید کرد که «ایران امروز در اوج آمادگی دفاعی و بازدارندگی است» و افزود: «بعید می‌دانم دشمنان با اندک عقلانیتی، بخواهند دوباره به سمت ماجراجویی بروند.» او با اشاره به اقتدار سیاسی و دیپلماتیک کشور گفت: «این اقتدار همراه با حمایت مردمی و انسجام داخلی موجب شده هیچ قدرتی نتواند به‌راحتی علیه کشور ما تصمیم بگیرد.» احمدی همچنین فضای رسانه‌ای دشمنان را جنگی روانی خواند و گفت: «دشمن امروز بیش از آن‌که به میدان نبرد فکر کند، به میدان ذهن و روان مردم حمله کرده است.» وی افزود که دشمنان در گذشته «با خطای محاسباتی تصور می‌کردند اگر حمله کنند، مردم حمایت می‌کنند یا شورش شکل می‌گیرد»، اما اکنون این تصورات غلط برایشان روشن شده است. احمدی تأکید کرد دستگاه‌های مسئول باید «آثار روانی تهدیدها را خنثی کرده و با اطلاع‌رسانی شفاف، آرامش جامعه را تقویت کنند.» او گفت: «جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر تجربه و ایمان مردمش، هرگونه تهدید را به فرصت تبدیل خواهد کرد.»
جهش ۱۴ پله‌ای پست ایران در رتبه جهانی
شرکت ملی پست با هوشمندسازی فرآیندها و توسعه زیرساخت‌ها، در یک سال اخیر موفق به رشد ۱۴ پله‌ای در رتبه‌بندی جهانی اتحادیه پستی شد. محمد احمدی، معاون وزیر ارتباطات و مدیرعامل شرکت ملی پست، از افزایش ۷.۲ درصدی ترافیک مرسولات پستی خبر داد که شامل رشد ۲۱ درصدی مرسولات تجارت الکترونیک و ۳۸.۶ درصدی مرسولات سرویس‌های الکترونیکی است. پروژه‌های مهمی مانند ملی جی‌نَف برای تکمیل داده‌های مکانی، توسعه سیستم‌های سورتینگ هوشمند و استفاده از فناوری هوش مصنوعی در مراکز تجزیه مرسولات اجرا شده است. همچنین، سامانه‌های احراز هویت مکانی، خدمات صندوق‌های پستی هوشمند، و اپلیکیشن «پستخونه» برای بهبود رضایت مشتریان راه‌اندازی شده‌اند. مدیرعامل پست تأکید کرد که «اصلاح نظام پرداخت و ارزیابی عملکرد کارکنان نیز در دستور کار است تا معیشت و انگیزه نیروی انسانی ارتقا یابد.» او گفت این اقدامات «گام‌های مهمی در توسعه اقتصاد دیجیتال و عدالت ارتباطی در کشور است.»
اگر آمریکا وارد شود، ما هم می جنگیم!
گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور کلمبیا، در اظهاراتی جنجالی اعلام کرد که «آماده جنگ در غزه هستیم» و تاکید کرد که اگر آمریکا ارتش خود را به غزه اعزام کند، «ما نیز ارتش کلمبیا را اعزام کرده و خواهیم جنگید.» پترو همچنین بدون اشاره به احترام، بنیامین نتانیاهو را «قاتل کودکان» خواند و از سربازان آمریکایی خواست تا «اسلحه‌های خود را به سمت مردم نشانه نگیرند و از دستورات بشریت پیروی کنند.» وی پیش‌تر در تجمع معترضان فلسطینی در نیویورک خواستار تشکیل نیروی مسلح جهانی برای آزادی فلسطینی‌ها شده بود. پترو با انتقاد از سیاست‌های آمریکا افزود: «تا زمانی که مردم فلسطین در غزه از گرسنگی می‌میرند، صلحی در کار نخواهد بود.» این اظهارات در حالی مطرح میشود که دونالد ترامپ طرحی ۲۰ بندی برای پایان جنگ غزه ارائه داده و حماس نیز بر آزادی اسرا و آینده فلسطین در چارچوب ملی تأکید کرده است.
▼ اخبار کوتاه
◄ سرلشکر محمد پاکپور، فرمانده کل سپاه، با حضور در جزایر خلیج فارس، از آمادگی رزمی یگان‌های عملیاتی نیروی دریایی سپاه بازدید کرد. وی اعلام کرد که «نیروی دریایی سپاه برای مقابله با هرگونه اقدام دشمن در دریا و جزایر خلیج فارس آماده است».سردار پاکپور با اشاره به تجربه جنگ تحمیلی 12روزه، تأکید کرد هرگونه تحرک دشمن با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد و روحیه رزمی و معنوی نیروها در سطح مطلوبی قرار دارد.
◄ جاسم العزاوی، کارشناس سیاسی در میدل‌ایست مانیتور، با اشاره به توانمندی‌های ایران گفت: «مهارت‌های ایران در جنگ اخیر، حتی متخصصان نظامی را شگفت‌زده کرد.» او افزود: «سیستم دفاعی اسرائیل ضعف‌هایی نشان داد که تهران می‌تواند در درگیری‌های آینده از آن بهره‌مند شود.» العزاوی همچنین تأکید کرد: «حمایت روسیه و چین از ایران، تهران را در موقعیت قوی‌تری در منطقه قرار می‌دهد.»
◄ مجلس شورای اسلامی، لایحه حذف چهار صفر از پول ملی را به تصویب رساند. بر اساس این مصوبه، واحد رسمی پول کشور «تومان» و واحد خرد آن «قِران» خواهد بود. هر ریال جدید معادل ۱۰ هزار ریال قدیم تعیین شده است. هدف اصلی این اصلاح، ساماندهی نظام پولی، ساده‌سازی مبادلات و کاهش هزینه‌های چاپ اسکناس‌های با ارزش پایین اعلام شده است. این تغییر پس از سال‌ها بحث و بررسی انجام شد.
◄ بدر عبدالعاطی، وزیر خارجه مصر، اعلام کرد که «سلاح حماس یک مسأله فلسطینی است» و این موضوع در داخل فلسطین حل خواهد شد. وی واکنش حماس به طرح دونالد ترامپ برای توقف جنگ غزه را مثبت ارزیابی کرد. عبدالعاطی افزود که «راهکار نهایی درگیری، تأسیس کشور فلسطین و تحقق خواسته‌های ملت فلسطین است.» مذاکرات فنی برای اجرای طرح در قاهره ادامه دارد.
◄ مرز بین‌المللی شلمچه با امضای صورت‌جلسه همکاری میان ایران و عراق برای توسعه تجارت فعال شد. بر اساس این توافق، طرفین متعهد به فعال‌سازی شبانه‌روزی مرز، اعلام فهرست کالاهای ممنوعه، راه‌اندازی نظام‌های مانیفست الکترونیکی، TIR و ATA شدند. همچنین ایجاد زیرساخت‌های گمرکی، خدمات بیمه‌ای و تسهیلات تردد خودروهای دو کشور در دستور کار قرار گرفت. این توافق سه‌ساله، در راستای تقویت تعاملات اقتصادی و تجاری منطقه آزاد اروند اجرایی خواهد شد.
◄ ناوگان جهانی «صمود» از آزار و اذیت جسمی و روحی فعالان بازداشت شده خود توسط زندانبانان رژیم صهیونی خبر داد. این فعالان پس از ربوده شدن غیرقانونی، از مراقبت‌های پزشکی اولیه محروم بوده و گزارش‌هایی از کمبود دارو، غذا و آب منتشر شده است. ناوگان اعلام کرد که «این رفتار نماد ظلم سیستماتیکی است که فلسطینی‌ها روزانه با آن مواجه‌اند.» پیش‌تر، ۴۲ کشتی این ناوگان توسط نظامیان رژیم صهیونی توقیف و صدها فعال بازداشت شدند.