در جنگ دوازده روزه فرماندهی پهپاد نیروی هوافضای سپاه با استفاده از تنوع پهپادی خود اعم از انهدامی و چند منظوره توانست ضربات سنگینی به زیرساخت‌های نظامی رژیم صهیونی وارد کند. ما در این مقاله قصد داریم چهار محور کلیدی را بررسی کنیم. محور‌هایی که نه تنها در فهم ماهیت جنگ دوازده روزه اهمیت دارند، بلکه در تحلیل روند‌های آینده منطقه نیز نقش تعیین‌کننده‌ای خواهند داشت. این مقاله با کوشش معاونت سیاسی نیروی هوافضای سپاه در تلاش است که تبیین و تحلیل دقیق این چهار محور را در بستر جنگ دوازده روزه، که نه تنها در میدان نبرد، بلکه در ذهن استراتژیست‌های منطقه‌ای و جهانی ردپایی ماندگار بر جای گذاشت، به خوبی انجام دهد.
۱ـ تاریخچه تشکیل یگان پهپادی نیروی هوافضای سپاه؛
۲ـ جنگ نامتقارن با هزینه پایین و تحمیل هزینه‌های سنگین به رژیم صهیونی و پشتیبانی‌کنندگان آن در جنگ دوازده روزه از طریق یگان پهپادی نیروی هوافضای سپاه؛
۳ـ اختلال و تمرکززدایی سامانه‌های دفاع هوایی رژیم صهیونیستی؛
۴ـ تغییر معادلات منطقه‌ای با نقش ایثار، تخصص و شهادت برخی از نیرو‌های یگان پهپادی.
تاریخچه و سیر تکاملی یگان پهپادی
با گذر زمان و تحول در عرصه‌های نظامی، فناوری‌های نوین به ویژه در حوزه پرنده‌های بدون سرنشین نقش فزاینده‌ای در راهبرد‌های دفاعی و امنیتی کشور‌ها ایفا کرده‌اند. جمهوری اسلامی ایران نیز با درک اهمیت این تحول، از دهه‌های نخست پس از انقلاب اسلامی گام‌هایی مؤثر در زمینه طراحی ساخت و بهره‌برداری از پهپادها برداشت.
در دهه ۱۳۶۰ همزمان با جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نیاز به ابزار‌های شناسایی دقیق و کم هزینه برای جمع‌آوری اطلاعات از خطوط مقدم و مناطق عملیاتی به شدت احساس می‌شد. در آن زمان پهپادها فناوری نوظهور در جهان شناخته می‌شدند. اما سپاه با تکیه بر توان داخلی و ابتکار مهندسان جوان نخستین گام‌ها را در طراحی و ساخت نمونه‌های ابتدایی برداشت.
جنگ نامتقارن
جنگ دوازده روزه میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی، نمونه برجسته از یک نبرد نامتقارن بود. نبردی که در آن علاوه بر یگان‌های موشکی، یگان‌های پهپادی نیروی هوافضای سپاه توانست با بهره‌گیری از فناوری بومی و ابزار‌های کم هزینه، مانند پهپادهای انتحاری ساختار دفاعی و حتی روانی رژیم صهیونی را به چالش بکشد.
پهپادهای نیروی هوافضای سپاه با هزینه ساخت پایین و کارایی بسیار مؤثر توانستند به عمق سرزمین‌های اشغالی نفوذ کرده و مراکز حساس را هدف قرار دهند؛ در حالی که هر پهپاد نیروی هوافضای سپاه کمتر از چند هزار دلار هزینه داشت. رژیم صهیونی برای مقابله با آنها مجبور به فعال‌سازی سامانه‌های زمین پایه، هواپایه و دریا پایه اعم از جنگنده اف ـ۱۶، بالگرد آپاچی، سامانه‌های زمینی فلاخن داود، گنبد آهنین و ... با هزینه‌های میلیون دلاری شد. برای نمونه، هر شلیک سامانه گنبد آهنین حدود ۷۰ هزار دلار هزینه دارد؛ در حالی که پهپادهای انتحاری نیروی هوافضای سپاه کمتر از ۴۰ هزار دلار هستند. این پهپادها توانستند این سامانه‌ها را به چالش بکشند در حالی که هزینه یک روز استفاده عملیاتی از این سامانه ۳۵ میلیون دلار است. یک نمونه دیگر طبق اظهارات مقامات رژیم صهیونیستی تعداد ۲۵ موشک (باراک با قیمت پایه ۲.۵ میلیون دلار) از طریق دریا پایه برای رهگیری پهپادها شلیک شده است که با احتساب اعداد و ارقام قیمت هر عدد ۲.۵ میلیون دلار در مجموع حدود ۶۲ میلیون دلار برآورد می‌شود. اگر فرض کنیم ۲۵ فروند پهپاد انهدامی به سمت سرزمین‌های اشغالی رژیم صهیونی شلیک شده باشد و همه این ۲۵ فروند پهپاد هم از طریق سامانه‌های فوق رهگیری شده باشند، با احتساب هر فروند ۴۰ هزار دلار مجموع هزینه کرد پهپادها یک میلیون دلار برآورد می‌شود که در مقابل ۶۲ میلیون دلار، به معنای تحمیل هزینه گزاف به رژیم صهیونیستی است.
اختلال در تمرکز سامانه‌های دفاع هوایی رژیم صهیونیستی
پهپادهای نیروی هوافضای سپاه در جنگ دوازده روزه در دسته‌های متعدد و از جهات گوناگون به پرواز درآمدند. این حملات موجی، سامانه‌های دفاعی رژیم‌صهیونی را مجبور به واکنش هم زمان در چند محور کرد. نتیجه این فشار عملیاتی کاهش تمرکز و افت شدید در میزان رهگیری بود. پهپادها عملاً سامانه‌های دفاعی را درگیر کرده و ظرفیت آنها را اشباع کردند.
با درگیر شدن سامانه‌های دفاعی در رهگیری پهپادها، موشک‌های نیروی هوافضا توانستند با آزادی عمل بیشتری مانور دهند. بسیاری از موشک‌ها به اهداف برخورد کردند و بخشی از این موفقیت، ناشی از عملکرد پهپادها در اختلال دفاعی رژیم صهیونی در جنگ دوازده روزه بود.
تغییر معادلات منطقه‌ای
جنگ دوازده روزه میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونی صرفاً یک درگیری نظامی نبود، بلکه نقطه عطفی در باز تعریف جایگاه ایران در معادلات امنیتی و راهبردی منطقه بود. در این تحول بر یگان موشکی، یگان پهپادی نیروی هوافضای سپاه نقشی فراتر از یک واحد عملیاتی ایفا کرد. نقشی که با ایثار، تخصص و شهادت برخی از نیروهایش به نماد بازدارندگی نوین جمهوری اسلامی تبدیل شد.
رسانه‌های صهیونی از پیشرفت پهپادهای نیروی هوافضای سپاه در زمینه فناوری پهپادی به منزله تهدیدی استراتژیک یاد کرده‌اند؛ آنها به ویژه از توانایی یگان پهپادی نیروی هوافضای سپاه در تولید پهپاد‌هایی با برد بالا و قدرت تخریبی قابل توجه ابراز نگرانی کرده‌اند. این واکنش‌ها نشان می‌دهد رژیم صهیونی با وجود برتری‌های نظامی خود در برابر فناوری جدید و کم هزینه نیروی هوافضای سپاه احساس آسیب‌پذیری می‌کند.
متن کامل این گزارش را در پایگاه اینترنتی «بصیرت» بخوانید.