* شما چرا تسبیح به دست گرفتهاید؟
**من گرفتن تسبیح را دوست دارم. امیدوارم با توجه به عقاید مذهبى ایرانى ها این موضوع از نظر آنها اشکالى نداشته باشد. شما وقتى در کشورى حضور دارى باید تمام چیزهاى خوب آن کشور را یاد بگیرى.
* ایران براى شما فرانسوى ها چه چیزهاى خوب دیگرى دارد؟
**به غیر از تسبیح و خاویار که خیلى دوست دارم براى فرهنگ کهن و باستانى ایران بسیار احترام قائلم. سطح فرهنگى و تربیتى ایرانیان را بسیار بالا مى دانم. در ارتباط با فرهنگ و علم و دانش هیچ تفاوتى با فرانسوى ها نمى بینم. هرساله دانشجویان ایرانى از دانشگاه هاى صنعت نفت، صنعتى شریف، امیرکبیر و تهران با بورس توتال براى تحصیل به خارج از کشور مى روند. این دانشجویان وقتى وارد دانشگاه هاى خارجى مى شوند از نظر علمى هیچ کمبودى ندارند و مى توانند از نظر علمى هم پاى دانشجویان دیگر کشورها پیش بروند.
* براى خود من این سئوال به وجود آمد. معاون اول رئیس جمهور ایران پس از افتتاح نمایشگاه در سالن غرفه هاى خارجى در کنار غرفه توتال ایستادند و بعد هم به طبقه دوم رفتند و از برخى شرکت هاى روسى و اوکراینى بازدید کردند. شما چه برداشتى از این موضوع دارید؟
**توتال شرکتى است که کارش را درست انجام مى دهد. ما هیچ اقدامى براى اینکه ایشان (آقاى داوودى) جلوى غرفه ما بایستند انجام ندادیم. خودشان تمایل داشتند. براى ما هم باعث افتخار است. شاید دلیلش این باشد که کارهاى11 سال گذشته توتال در ایران مورد قبول بوده است.
* آیا مى پذیرید که هر همکارى بزرگ اقتصادى به یک پشتوانه سیاسى نیاز دارد؟
**من مطمئنم که روابط بین ایران و فرانسه خوب است. شرکت توتال وابسته به دولت فرانسه نبوده و یک شرکت خصوصى است. بنابراین کار ما به روابط سیاسى دو کشور خیلى وابسته نیست. در هر صورت به هیچ وجه ما در ارتباطات سیاسى دخالت نمىکنیم.
*یعنى دولت فرانسه از شرکت توتال حمایت سیاسى نمىکند؟
**توتال در 130 کشور حضور دارد. هیچ وقت دولت فرانسه در ارتباط با حضور توتال در این کشورها دخالتى نداشته است. البته تعامل مان با سفارت و دولت فرانسه خیلى خوب است اما دولت براى ما کارى نمىکند.
* با توجه به اینکه دولت فرانسه به عنوان یکى از سه کشور اروپایى طرف مذاکره ایران در موضوع هسته اى بوده چنانچه ایران در صحنه بین المللى با شرایط سختى روبه رو شود آیا توتال همچنان براى سرمایه گذارى در پروژه هاى نفتى و گازى ایران آمادگى دارد؟ بدون اینکه از نظر دولت تاثیر پذیرى داشته باشد.
**شرکت توتال براى قوانین محلى کشورى که در آن فعالیت دارد احترام زیادى قائل است. اما چون یک شرکت بین المللى هستیم مجبوریم همزمان قوانین بین المللى را هم رعایت کنیم. اگر قوانین بین المللى تحریم درخواست کنند ما هم مجبوریم کارهایمان را متوقف کنیم.
*در برخى محافل این مسئله مطرح مى شود که علت حضور گسترده توتال در پروژه هاى نفتى ایران این است که شما بتوانید با استفاده از نفوذتان بر سیاست هاى دولت فرانسه و نهایتاً اتحادیه اروپا تاثیر گذار باشید. تحلیل شما چیست؟
**به نظر من اصلاً این طور نیست. یکى از مواردى که در ایران زیاد با آن مواجه شده ام این است که مردم خیلى زیاد مسائل اقتصادى را با سیاست درمى آمیزند و فکر مى کنند که این دو مقوله خیلى به هم وابسته است. مردم ایران فکر مى کنند که مراوده اقتصادى بدون سیاست نمى تواند پیش برود. در حالى که این درست نیست و سیاست و اقتصاد در خیلى از موارد رفتار متفاوتى دارند.
*این پاسخ با صحبت هاى قبلى تان متناقض است. از طرفى مى گویید در صورت رفتار سیاسى و اعمال فشار بر ایران باید از آن تبعیت کنید و از سوى دیگر معتقدید که سیاست با اقتصاد متفاوت است.
**مطالبم متناقض نبود. قوانین بین الملل که عرض کردم قوانین کارى بود. من در ارتباط با مسائل سیاسى صحبت نکردم. 15 سال پیش دولت فرانسه مقدارى از سهام شرکت توتال را در اختیار داشت. اما در حال حاضر دولت هیچ سهامى ندارد. اما باید بدانید که قوانین بین الملل قوانینى است که همه شرکت هاى خارجى موظف به رعایت آن هستند. ما این قوانین را نه تنها در ایران که در تمام کشورها رعایت مىکنیم.
* اجازه بدهید سئوالم را از نگاهى دیگر بپرسم. آیا شرکت توتال به دولت فرانسه مشاوره مى دهد تا به طور مثال سیاستى در رابطه با ایران اتخاذ کند که توتال بتواند راحت تر فعالیت کند؟
**اصلاً این طور نیست. ما به هیچ وجه در سیاست دخالت نمى کنیم. چه در ایران چه در فرانسه. یعنى نه با سیاستمداران فرانسوى صحبت مى کنیم نه با ایرانى ها . تنها کار نفت و گاز انجام مىدهیم.
* در اینجا باید نظر شما را در ارتباط با خبرى که اخیراً یک روزنامه سوئیسى منتشر کرد بپرسم. تیمى متشکل از چند قاضى براى بررسى حساب هاى توتال تشکیل شده است. این روزنامه مدعى شده که توتال براى گرفتن پروژه به برخى مقامات ایرانى رشوه داده است. نظر شما چیست؟
**ما هیچ وقت در ارتباط با شایعات صحبت نمى کنیم. اگر قرار باشد هر روز به این شایعات توجه کنیم کار انجام نمى شود. نظر شخصى ام این است. شاید به خاطر اینکه توتال در ایران پروژه هاى خوبى دارد و ارتباط خوبى هم داریم حسودانى هم در همه جاى دنیا داشته باشیم.
* یعنى این خبر را اقدامى از جانب رقبا مىدانید؟
**از جانب حسودان مى دانم. حالا ممکن است هر کسى باشد. انتشار این خبر مى تواند دلایل مختلفى داشته باشد. حتى ممکن است از جانب شرکت هاى رقیب باشد. مى تواند از جانب کشورهایى هم باشد که نمى خواهند در ایران کار کنیم. ما اطلاعى نداریم.
* به هر حال تیم قضایى در این پرونده تشکیل شده و قاضى تحقیق حضور دارد.
**وقتى شکایتى از شرکتى مى شود یک قاضى مسئول بررسى آن است. این بدان معنا نیست که توتال محکوم شده یا اتفاقى افتاده باشد.
* یعنى پرداخت این رشوه را رد مىکنید؟
**نظرى در این باره ندارم.
*نظرى ندارید. یعنى چه؟ یعنى رد مى کنید یا سکوت مىکنید؟
**منشا این خبر را هنوز نمى دانم چیست. بنابراین نمى توانم تفسیرى ارائه کنم.
*بین مردم ایران به خاطر مسائل تاریخى یک تفکر شکل گرفته است. مردم عموماً شرکت هاى نفتى را شرکت هاى ناسالمى مىدانند.
**مردم به آن چیزى که دوست دارند مى اندیشند. من 35سال است که در حوزه نفت و گاز کار مى کنم. به نظرم چنین نیست.
* توتال در آینده در چه پروژه هایى شرکت خواهد کرد؟
**سرمایه گذارى آینده توتال بر دو پروژه «پارس LNG» و فاز11پارس جنوبى متمرکز است. در پروژه «پارس LNG»40 درصد سهام داریم. 50 درصد سهام هم متعلق به شرکت ملى صادرات گاز است و 10 درصد مابقى هم در اختیار پتروناس مالزى است.
* پروژه «پارس LNG» را چه وقت تحویل مىدهید؟
**این پروژه تا سال 2010 به پایان خواهد رسید.
*اخیراً مباحثى درباره سود بیش از حد توتال در فاز 7پارس جنوبى مطرح شد. وزیر نفت هم اعلام کرد تا زمانى که ارقام قراردادى اصلاح نشود این پروژه اجرایى نخواهد شد. نظر شما چیست؟
**هیچ کس فکر نمى کرد که قیمت نفت تا این اندازه بالا رود. آقاى وزیر حق دارند ما هم موافق این موضوع هستیم و قرارداد را با وزارت نفت دوباره بررسى مى کنیم. زمانى که درباره قرارداد فاز11 مذاکره مى کردیم سطح قیمت نفت پایین تر از حد موجود بود. اما با توجه به جهش قیمت نفت ما هم موافقیم که بنشینیم و دوباره صحبت کنیم. کار ما در آن مقطع درست بود.
* به غیر از این پروژه آیا پروژه هاى دیگرى هم مدنظر دارید؟
**بله. الان در حال بررسى روى چند پروژه هستیم.
* چه پروژههایى؟
**نمى توانم اعلام کنم. تنها چیزى که مى توانم بگویم این است که ما هنوز نمى دانیم قراردادهاى بیع متقابل چه خواهد شد. الان دو سال است که هیچ کس قرارداد باى بک امضا نکرده است ما ابتدا باید بدانیم که وزارت نفت چه نوع قراردادى را پیشنهاد خواهد کرد. تا وقتى قراردادهاى جدید را نشناسیم اقدامى نمى کنیم ولى تمایل داریم چنانچه قراردادهاى خوبى پیشنهاد شود در پروژه هاى جدید مشارکت کنیم.
* یعنى با قراردادهاى بیع متقابل فعلى دیگر حاضر به شرکت در پروژه ها نیستید؟
**بله. با این نوع قراردادهاى بیع متقابل که تا حالا بوده تمایلى به مشارکت نداریم.
*پیشنهادتان براى جذاب تر شدن قراردادهاى نفتى ایران و مشارکت بیشتر شرکت هاى خارجى چیست؟
**ایراد بزرگ قراردادهاى با بیع متقابل زمان کوتاه آن است، در زمان کوتاه نمى توان انتقال تکنولوژى انجام داد. شرکت هاى بزرگ نفتى تنها سازنده نیستند. تخصص مان بیشتر مشارکت در تولید مخزن است تا بتوانیم دانش بهره بردارى بهتر از مخازن نفتى را منتقل کنیم.
* مى خواهم به عنوان کسى که 35 سال در حوزه نفت سابقه دارید از شما درباره وضعیت آینده بازار نفت سئوال کنم. قیمت ها تا چه میزان بالا خواهد رفت؟
**این سئوال مشکلى است و نمى توان همین طور درباره اش نظر داد. اما مى توانم بگویم که با بالا رفتن قیمت نفت استفاده از تکنولوژى هاى جدید هم مقرون به صرفه مى شود. نظیر تکنولوژى تبدیل نفت خام سنگین به نفت خام سبک.
* وزیر نفت سابق ایران معتقد است که بالا رفتن قیمت نفت سیاست مصرف کنندگان بزرگ است. چون باعث سرمایه گذارى در حوزه هاى نفتى غیراقتصادى تر شده و ظرفیت سازى گسترده اى در کل دنیا انجام مى شود و نهایتاً تولید با دوام نفت تضمین مى شود. آیا شما موافقید؟
**نظر آقاى زنگنه بیشتر جنبه سیاسى دارد. اما مسلم است که اگر قیمت نفت مثلاً به 200 دلار برسد دیگر براى مصرف کنندگان بزرگ هم استفاده از نفت مقرون به صرفه نخواهد بود.
* مدیر لوک اویل: با وزیر نفت ملاقات داریم
کاسمینیان دیمیشلاک نیکولاویچ، مدیر دفتر لوک اویل در تهران با هیبتى فربه روبه روى شرق مى نشیند تا هر چند بسیار محتاط اما به پرسش هاى شرق پاسخ گوید. لوک اویل روسیه امسال جدى تر در نمایشگاه تهران حضور یافته است:
* جنابعالى به عنوان نماینده یک شرکت بزرگ نفتى روس، وضعیت سرمایه گذارى خارجى در ایران به ویژه در حوزه نفت و گاز را چگونه ارزیابى مى کنید؟
**فعلاً که شرکت لوک اویل به طور مشترک با شرکت نروژى هیدرو زاگرس در میدان اناران مشارکت دارد. در این پروژه لوک اویل در زمینه بالادستى از جمله حفارى و زمین شناسى فعالیت مى کند. در این پروژه 200 میلیون دلار سرمایه گذارى شده است که50 میلیون دلار آن مستقیماً از طرف لوک اویل و مابقى از طرف شرکت نروژى هیدرو زاگرس تامین شده است.
* شما هنوز سئوالم را جواب ندادید. پرسشم این بود که شما با توجه به شرایط بین المللى ایران در بحث هسته اى چه تحلیلى از وضعیت سرمایه گذارى در حوزه نفت و گاز دارد؟
**ما خیلى خیلى امیدواریم که این مسئله حل وفصل شود. شما مى بینید که ما در نمایشگاه نفت و گاز ایران شرکت کرده ایم. یک بار دیگر باید بگویم که ما چه در شرایط فعلى و چه در آینده، بدون هیچ مشکلى در پروژه هاى ایران شرکت خواهیم داشت.
* چنانچه احتمال تحریم را هم در نظر بگیریم باز هم شما آماده سرمایه گذارى در پروژه هاى نفت و گاز ایران دارید؟
**این تصمیم گیرى مربوط به سیاستمداران بلندپایه تهران و مسکو است. اما من به عنوان مدیر شرکت لوک اویل مى گویم که ما حاضریم در ایران کار داشته باشیم. امیدوارم مسئله هسته اى ایران در آینده از راه دیپلماتیک و بدون مشکل حل شود.
* آنچه در ذهن تاریخى ما وجود دارد حاکى از نفوذ شرکت هاى نفتى بزرگ در ساختار سیاسى کشورهایشان است. آیا حضور شرکت هاى نفتى روسى در پروژه هاى نفتى ایران، ممکن است در تصمیمات دولت روسیه براى همراهى بیشتر با ایران تاثیر بگذارد؟
**شرکت لوک اویل یک شرکت سهامى است نه دولتى. بنابراین سهامداران لوک اویل هستند که تشخیص مى دهند در چه کشورى کار داشته باشند و سرمایه گذارى هم از کیسه سهامداران شرکت انجام مى شود. اما از طرف دیگر باید بگویم ما به عنوان یک شرکت نفتى همواره مى توانیم موضوعاتى را به سیاستمداران روس پیشنهاد بدهیم که مثلاً در اینجا چه مى خواهیم یا چه نمى خواهیم سیاستمداران هم پیشنهادات ما را با کمال میل گوش مىکنند.
* اخیراً پیشنهاداتى از طرف شرکت هاى روس براى حضور در پروژه هاى ایران از جمله پارس جنوبى ارائه شده است. آیا لوک اویل پیشنهاد جدیدى براى حضور در پروژه هاى نفتى ایران ارائه کرده است؟
**شما ملاحظه مى کنید که لوک اویل، دفتر نمایندگى در ایران تاسیس کرده و در نمایشگاه بین المللى نفت و گاز تهران هم حضور دارد. باید عرض کنم که مشارکت ما در پروژه اکتشاف نفت در اناران تنها یک گام کوچک است. ما مایلیم پروژه هاى خیلى بزرگ بگیریم.
* آیا مسئولین نفتى ایران هم از مشارکت شما استقبال کردهاند؟
**بله. ما هم در مناقصه16 بلوک نفتى شرکت کرده ایم و هم در میدان آزادگان شمالى.
* پاسخى هم گرفتهاید؟
**متاسفانه از شرکت ملى نفت هنوز جواب خوبى نگرفته ایم. اما در هر صورت ما در این مناقصه حضور داریم. در روزهاى آینده با مقامات بلندپایه وزارت نفت از جمله وزیر محترم نفت ایران، آقاى هامانه، قرار است احتمالاً جلسه اى داشته باشیم و مذاکره کنیم.
*این دعوت از سوى وزیر نفت بوده یا از جانب شما؟
**از دو طرف. نیمى از طرف ما و نیم دیگر از طرف آنها. ما مى خواهیم در این مذاکره حضور داشته باشیم.
* مذاکرات تان با آقاى هامانه در چه زمینه اى خواهد بود. آیا به مسائل اخیر هم مرتبط است؟
**ما با آقاى هامانه فقط مى خواهیم درباره بازاریابى و مراودات اقتصادى صحبت کنیم.
* به هر حال مراودات اقتصادى بزرگ از سیاست جدا نیست.
**من حاضر نیستم در این مورد چیزى بگویم. مذاکرات آینده خودش نشان خواهد داد. به هر حال آقایان بلندپایه لوک اویل آماده این مذاکره هستند.
* از شرکت لوک اویل چه مقامى براى مذاکره به تهران خواهد آمد؟
**این مسئله به نظر مقامات وزارت نفت ایران بستگى دارد.
* شما فکر مى کنید در رقابت با شرکت هاى اروپایى که بعضى از آنها بیش از 40سال است در پروژه هاى ایران حضور دارند بتوانید موفق شوید؟
**در همه کشورهایى که کار مى کنیم رقباى غربى زیادى داریم. به هر حال ما مى خواهیم در ایران کار داشته باشیم.
* اجازه بدهید یک سئوال صریح از شما بپرسم. شرکت لو ک اویل چه مزیتى مى تواند براى ایران داشته باشد که بتواند از رقباى خود پیش بیفتد؟
**ما تکنولوژى هاى پیشرفته در زمینه نفت داریم. پول خوبى هم داریم. ضمن اینکه مایلیم با شرکت هاى ایرانى مشارکت داشته باشیم و آنها را شریک خود کنیم. مى خواهیم ایرانى ها شانه به شانه ما در پروژه هاى نفتى حضور داشته باشند نه اینکه یک پیمانکار فرعى باشند.
* اگر فرض کنیم ایران از سوى شوراى امنیت سازمان ملل با شرایط سختى روبه رو شود آیا شرکت لوک اویل همچنان مایل است در پروژه هاى نفتى ایران پیشنهاد مشارکت بدهد؟
**ما نمى توانیم مشکلات سیاسى را حل کنیم. اما لوک ویل مایل است در ایران بماند و کار کند.
مدیر شل: مى خواهیم در ایران بمانیم
شرق براى دریافت دیدگاه هاى مدیر جدید دفتر شل در ایران به سراغ آقاى «مرر» مى رود. وى براى نخستین بار است که در مسئولیت جدیدش در نمایشگاه بین المللى نفت، گاز و پتروشیمى شرکت مى کند. او با قول گفت وگوى تفصیلى دیگرى، کوتاه و مختصر و با سیاست خاص کشورش به پرسش هاى شرق پاسخ داد.
وقتى از «مرر» درباره وضعیت کنونى ایران براى جذب سرمایه گذارى خارجى در حوزه نفت و گاز سئوال مى پرسى، پاسخ مى شنوى: «ایران دومین ذخایر گاز جهان و سومین ذخایر نفت جهان را دارا است. براى داشتن ذخایر مطمئن انرژى در دنیا باید به سرمایه گذارى داخلى و خارجى در بخش انرژى ایران توجه شود. باعث خوشوقتى بود که وزیر محترم نفت و معاون محترم رئیس جمهور ایران در سخنرانى افتتاحیه نمایشگاه به این موضوع اشاره کردند.» وى درباره اصلاح قراردادهاى نفتى ایران جهت جذب بیشتر سرمایه گذارى خارجى به شرق مى گوید: «اگر به قراردادهاى بیع متقابل بندهایى اضافه شود که در راستاى سود ایران، شرکت ملى نفت ایران و سرمایه گذار خارجى باشد و همچنین شرایط همکارى درازمدت، افزایش بازیافت نفت و تولید پایدار را تامین کند بهتر خواهد بود.» مدیر دفتر شل در تهران مسائل مربوط به تحریم کشورها را در حوزه دولت ها مى داند: «تحریم امرى است که به دولت ها مربوط مى شود. شرکت هاى بین المللى باید تابع قوانین بین المللى باشند.»
* شل چه پروژه هایى را براى سرمایه گذارى آینده در ایران مد نظر دارد؟
**شرکت شل مى خواهد براى زمانى طولانى در ایران بماند. کشورى که بیش از 50 سال است در آنجا حضور دارد. پروژه هاى کنونى به ویژه «پرشین LNG» شرایط را براى حضور طولانى شل در ایران فراهم مى آورند. به غیر از این پروژه به گسترش فعالیت هایمان در زمینه گاز، افزایش بازیافت نفت و گسترش سرمایه گذارى مشترک خود در زمینه روانکارها امیدواریم.»
چند ماهى است که نام شرکت شل با میادین نفتى سروش و نوروز گره خورده است. توسعه این میادین به شل سپرده شد تا روزانه190 هزار بشکه به تولید نفت ایران افزوده شود. این پروژه اگرچه سال گذشته به بهره بردارى رسید اما مشکلات متعدد آن تولید این میادین را گاه متوقف و گاه دچار نقصان کرد. وزارت نفت هنوز به طور کامل این پروژه را تحویل نگرفته و منتظر رفع عیب کامل آن است.
* سروش و نوروز بالاخره چه مى شوند؟ چه زمانى عیوب آنها به اتمام خواهد رسید؟
**«تاسیسات سروش و نوروز سال گذشته تحویل شرکت ملى نفت ایران شد. مسائلى که متعهد به حل آن هستیم پیشرفت خوبى داشته اند و باید تا آخر سال به پایان برسند. توجه شما را به این امر جلب مى کنم که این مسائل تاثیرى بر روند تولید یا فروش نفت خام سروش و نوروز ندارند.»جملات پایانى «مرر» البته جاى سئوال دارد. چطور مى شود پروژه اى با تاخیر و مشکلات فنى مواجه شود اما تولید نفتش کاهش نیابد. برگزارى اجلاس تولیدکنندگان و مصرف کنندگان نفت در دوحه قطر و تعجیل مدیر دفتر شل در تهران براى حضور در آن، اجازه طرح سئوال در این زمینه را از شرق گرفت.
* چندى پیش جورج بوش خواستار کاهش وابستگى ایالات متحده به نفت خاورمیانه شده بود. آیا این موضوع روند سرمایه گذارى در حوزه هاى نفتى این منطقه را تحت تاثیر قرار نخواهد داد؟
**«زمان بهره بردارى از انرژى ارزان و آسان به پایان رسیده است. بنابراین سرمایه گذارى بر افزایش بازیافت نفت، منابع غیرمتعارف نفتى و همچنین فناورى هاى جدید بیشتر شده است. براى اطمینان به تامین انرژى، ادامه سرمایه گذارى در خاورمیانه در بالاترین سطح پیش بینى مىشود.»
*به عنوان مدیر یک شرکت بزرگ نفتى مایلم نظرتان را درباره قیمت هاى فعلى نفت جویا شوم؟
**«ما در موقعیتى قرار داریم که قیمت نفت در آن ثبات ندارد. قیمت بالاى نفت تاکید بر سرمایه گذارى در اکتشاف، افزایش بازیافت نفت و منابع دیگر انرژى را توجیه مى کند.»وقتى از «مرر» درباره قرارداد توسعه فاز 13پارس جنوبى و سخنان وزیر نفت در جهت اصلاح قرارداد «پرشین LNG» سئوال مى شود نظرش را اینچنین ارائه مى کند: «شل و شرکت ملى نفت ایران در سال 2004 ساختار توافقنامه این پروژه را امضا کردند. پایبندى به مفاد توافقنامه مهم است.» در متن توافق شرکت ملى نفت و شل مرحله اى به نام FID وجود دارد که در آن مرحله دو طرف پس از شروع کارهاى اولیه، مفاد قرارداد را مورد بررسى قرار مى دهند تا با توجه به شرایط جدید آن را اصلاح کنند. نقطه FID قرارداد «پرشین LNG» در فاز 13 پارس جنوبى چند ماه دیگر فرا مىرسد.