تاریخ انتشار : ۱۲ شهريور ۱۳۸۸ - ۰۷:۴۲  ، 
کد خبر : ۱۰۱۰۷۵

جهان انرژی در یک نگاه


ترجمه: گروه مقاله
روز 20 خرداد گزارش آماری شرکت بریتیش پترولیوم (بی پی) در مورد وضعیت انرژی جهان در سال 2008 انتشار یافت. مطلب پیش رو چکیده ای از آن گزارش است که توسط نشریه پلاتس منتشر شده است.
بی پی در بررسی آماری سالانه خود در باره انرژی جهانی که روز 10 ژوئن (20 خرداد) انتشار یافت، اعلام کرد مشکلات اقتصادی در سال گذشته (2008) نه تنها سبب کاهش تقاضای نفت شد بلکه همچنین سبب شد حجم مبادله نفت طی چند سال گذشته، برای نخستین بار کاهش یابد. بررسی بی پی همچنین نشان می دهد که مرکز ثقل بازارهای انرژی جهان تغییر یافته است. بر اساس این بررسی کشورهای درحال توسعه برای نخستین بار در مقایسه با کشورهای ثروتمند عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (او ای سی دی) انرژی بیشتری مصرف کردند.
بازار جهانی نفت سال گذشته شاهد ارقام بی سابقه بهای نفت بود. در این سال بهای نفت در اواسط ماه جولای (تیر 1387) به بیش از 147 دلار هر بشکه رسید، هر چند که قیمت ها در اواخر سال به گونه ای قابل ملاحظه کاهش یافت. بی پی در این بررسی اعلام کرد: بازار جهانی نفت در سال گذشته شاهد کاهش میانگین تقاضا به 84 میلیون و 455 هزار بشکه در روز بود که در مقایسه با سال قبل از آن 6/0 درصد کاهش یافته است. کاهش مصرف نفت در این سال نخستین بار از سال 1993 و بیشترین میزان کاهش از سال 1982 بود. عمده ترین دلیل کاهش مصرف، کاهش تقاضا در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (او ای سی دی) برای سومین سال پیاپی بود. در این سال مصرف نفت در آمریکا یک میلیون و 300 هزار بشکه در روز ( 4/6 درصد) کاهش یافت.
بی پی اعلام کرد رشد مصرف انرژی جهانی در سال 2008 کاهش یافت که ناشی از رشد اقتصادی آهسته تر و میانگین قیمت های بالاتر از میانگین پنج سال متوالی گذشته بود.
در حالی که تقاضای نفت در سال گذشته کاهش یافت، میانگین عرضه 380 هزار بشکه در روز افزایش یافت. دلیل این وضعیت افزایش عرضه اوپک بود که تولید خود را با میانگین 7/2 درصد یا 990 هزار بشکه در روز افزایش داد، هر چند که این سازمان در اواخر سال 2008 از میزان تولید خود کاست که هدف از این اقدام توقف کاهش بهای نفت بود. در همین حال تولید نفت کشورهای غیر اوپک 610 هزار بشکه در روز کاهش یافت که بیشترین کاهش از سال 1992 بود. بیشترین میزان کاهش در میان کشورها، در مکزیک روی داد که تولید آن 330 هزار بشکه در روز کاهش یافت.
بی پی برآورد کرد که ذخایر نفت اثبات شده جهان در پایان سال 2008 یک تریلیون و 258 میلیارد بشکه بوده است که نسبت به سال گذشته اندکی کاهش نشان می دهد، هر چند که در مورد میزان ذخایر اثبات شده سال 2007 بعدا تجدید نظر شد و افزایش یافت. ذخایر نفت اثبات شده که ماسه های نفتی کانادا در آن لحاظ نشده است، با میزان تولید کنونی برای 42 سال دیگر کافی خواهد بود. کاهش تقاضا برای نفت سبب شد میزان نفتی که سال گذشته در جهان مبادله شد برای نخستین بار از سال 2002 کاهش یابد و کل میزان نفت خام و فرآوردهای نفتی که میان کشورها مبادله می شود، به 54 میلیون و 626 هزار بشکه در روز برسد که در مقایسه با سال 2007 حدود 7/1 درصد کمتر است.
کاهش رشد اقتصادی، تقاضای نفت را به ویژه در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی کاهش داد و برای مثال سبب شد واردات نفت آمریکا حدود 6/5 درصد کاهش یابد. واردات نفت اروپا نیز سال گذشته 4/1 درصد و واردات ژاپن 1/2 درصد کاهش یافت.
این سه منطقه به تنهایی بیش از نیمی از مبادله جهانی نفت را به خود اختصاص می دهند و کاهش واردات آنان مجموع واردات نفت بقیه کشورهای جهان را که 6/0 درصد افزایش یافته بود، به میزان بیشتری خنثی کرد.
بی پی اعلام کرد : کاهش میزان مبادله نفت که بیشترین رقم از سال 1987 بود، همچنین تا اندازه ای ناشی از افزایش مصرف داخلی برخی کشورهای صادر کننده نفت بوده است.
از کل میزان نفتی که سال گذشته مبادله شد، 39 میلیون و 451 هزار بشکه در روز نفت خام بود که بیش از 48 درصد کل تولید نفت جهان بود. بقیه 15 میلیون و 175 هزار بشکه نفتی که در روز در سطح جهان مبادله شد فرآورده های پالایشی بود.
خاورمیانه در سال مورد بررسی (2008)، 20 میلیون و 130 هزار بشکه در روز یا 37 در صد کل نفت خام و فرآوردهای صادر شده در سال گذشته را به خود اختصاص داد. پس از خاورمیانه کشورهای اتحاد شوروی سابق با صدور 8 میلیون و 180 هزار بشکه، غرب آفریقا با 4 میلیون و 590 هزار بشکه و آمریکای لاتین با 3 میلیون و 620 هزار بشکه در روز در رده های بعدی قرار داشتند.
با کاهش تقاضای کشورهای او ای سی دی، مصرف انرژی توسط این گروه برای نخستین بار به کمتر از میزان مصرف کشورهای غیر عضو او ای سی دی کاهش یافت و به این ترتیب اهمیت فزاینده اقتصادهای نوظهور مانند چین مورد تایید قرار گرفت.
تونی هیوارد، مدیر اجرایی بی پی، با صدور بیانیه ای که همراه با این بررسی انتشار یافت، اعلام کرد: مرکز ثقل بازارهای انرژی جهانی به میزان زیاد و برگشت ناپذیری به سوی کشورهای نوظهور جهان به ویژه چین متمایل شده است.
تفاوت در تغییر مصرف انرژی اولیه در بزرگ ترین مصرف کننده جهان، آمریکا (کاهش 8/2 درصدی) و چین، بزرگ ترین اقتصاد در حال توسعه، (افزایش 2/7 درصدی) درسال 2008 به بهترین نحو این تغییر روند را نشان می دهد.
اگر چه رشد مصرف انرژی چین در سال گذشته کاهش یافت اما هنوز هم حدود 75 درصد افزایش مصرف انرژی جهان را شامل می شود. مدیر اجرایی بی پی می افزاید: این پدیده موقتی نیست بلکه من معتقدم به مرور زمان افزایش خواهد یافت. وضعیت چین همچنان قیمت ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد و رشد اقتصادی، امنیت انرزی و تغییرات آب و هوایی را با چالش های جدیدی رو به رو خواهد کرد. در بررسی آماری بی پی آمده است: برخلاف نفت، تقاضای گاز در سال گذشته افزایش یافت، هر چند که این افزایش در مقایسه با میانگین ده سال گذشته کمتر بود. بی پی برآورد کرد که مصرف جهانی گاز در سال گذشته به 3019 میلیارد متر مکعب رسید که با نرخ های بالای رشد کشورهای درحال توسعه، در مقایسه با سال 2007 حدود 5/2 درصد بیشتر است.
با وجود این، تولید گاز جهانی با نرخ 8/3 درصد افزایش یافت که بیش از رشد تقاضا بود. تولید گاز در سال 2008 به مجموع 3066 میلیارد متر مکعب رسید. رشد عرضه گاز به ویژه در ایالات متحده آمریکا زیاد بود. در این کشور تولید گاز 5/7 درصد افزایش یافت. بی پی اعلام کرد این میزان ده برابر میانگین ده سال گذشته و بیشترین میزان افزایش از نظر حجم بود.
گزارش یادآور می شود که افزایش تولید آمریکا ناشی از توسعه منابع غیر متعارف و فعالیت های حفاری گسترده بود، هر چند که این فعالیت ها اواخر سال گذشته همزمان با کاهش قیمت ها کاهش یافت.
بی پی برآورد می کند که ذخایر اثبات شده گاز جهان در پایان سال 2008 حدود 6534 تریلیون فوت مکعب بود که در مقایسه با برآورد پایان سال 2007 ، 5/4 درصد بیشتر است.
افزایش مصرف گاز سبب شد سهم این سوخت در کل مصرف انرژی جهانی به 1/24 درصد افزایش یابد که بالاترین سهم آن تا این زمان در کل مصرف انرژی جهان است. گاز از این حیث هنوز هم پس از نفت قرار دارد که سهم آن 8/34 درصد مصرف انرژی جهانی را تشکیل می دهد. زغال نیز 2/29 درصد کل مصرف انرژی جهانی را به خود اختصاص داده است.
زغال برای ششمین سال پیاپی بیشترین رشد مصرف را در جهان دارا بود. مصرف ذغال در سال گذشته 1/3 درصد افزایش یافت. این افزایش به میزان زیادی ناشی از افزایش مصرف انرژی چین بود که به تنهایی 43 درصد تقاضای جهانی زغال را به خود اختصاص داد.

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات