نگاهی به جنایت‌های گروهک تروریستی ریگی

اگرچه عبدالمالک ریگی سرکرده گروهک «جندالله» در گفت‌وگوهایش با برخی از شبکه‌ها ادعا کرده که قصد جدایی‌طلبی از ایران ندارد و یک ایرانی است اما اقدامات تروریستی این گروهک به کشته شدن ایرانیان زیادی اعم از نظامی و غیر نظامی انجامیده است. این اقدامات که صرفاً با هدف فشار بر دولت مرکزی جمهوری اسلامی ایران صورت می‌گیرد، تنها موجب تشدید ترس، ناامنی و خشونت‌گرایی در این مناطق شده است. ضمن آن‌که زمینه را برای فعالیت‌های گروه‌های مشابه دیگر فراهم می‌کند. این مسائل به طور قطع بر شیوه زیست اجتماعی و اقتصادی مردمان استان سیستان و بلوچستان و بویژه زندگی خود بلوچ‌ها تأثیرات نامطلوبی خواهد داشت. استان سیستان و بلوچستان در جنوب شرقی ایران از دو منطقه سیستان و بلوچستان تشکیل می‌شود که منطقه سیستان شامل سه شهرستان زابل، زهک و شهرستان هیرمند است.
منطقه بلوچستان از زاهدان که مرکز استان است، شروع می‌شود و شهرستان‌های زاهدان، خاش، سراوان، ایرانشهر، سرباز، نیکشهر، چابهار و کنارک را در بر می‌گیرد. اگرچه عبدالمالک ریگی خود اهل یکی از طایفه‌های بلوچ به نام ریگی و سنی مذهب است اما اقدامات این گروه نباید موجب شکل‌گیری نگرشی منفی نسبت به قوم باسابقه و زحمت‌کش بلوچ شود که دارای فرهنگ و زبانی باستانی است، یا موجب ایجاد شکاف و اختلافات مذهبی با برادران و خواهران اهل تسنن شود. این موضوعی است که مقامات مسئول ایرانی بارها بر آن تأکید کرده‌اند، مثلاً مولوی اسحاق مدنی - مشاور رئیس‌جمهور در امور اهل سنت - در گفت‌وگویی مطرح می‌کند: به طور حتم امریکایی‌ها و تندروها از تحرکات ریگی استفاده می‌کنند اما حرکات او نه سیاسی است نه مذهبی، بلکه از روی شرارت است.
صادقی، معاون سیاسی امنیتی استاندار سیستان و بلوچستان نیز عامل جنایت در تاسوکی را فردی بیسواد می‌داند که از سوی دشمن شناسایی و آموزش داده شده بود. وی با اشاره به حادثه تاسوکی و حادثه دارزین تأکید کرد که دست استکبار پشت این جریان‌ها بود و ربطی به مسائل بومی و غیربومی بودن استان ندارد. اگرچه موارد متعددی از اقدامات تروریستی در چهار سال گذشته رخ داده است عمده‌ترین موارد این اقدامات را گروهک جندالله بر عهده گرفته است اما این گروه برخی از این اقدامات را منتسب به خود نمی‌داند.
نخستین گروگانگیری، 7 دی 84 در سرباز
‌9 مرزبان ایرانی ‌7 دی‌ماه سال 84 توسط اشرار در شهرستان سرباز گروگان گرفته شدند. چند روز بعد گروگانگیران یکی از آنها را که سنی‌مذهب بود، آزاد کردند. این خبر 12 دی‌ سال 84 از سوی دکتر الهام، سخنگوی دولت تأیید ‌شد. او در پاسخ به سؤال خبرنگاری که پرسید برخی از اخبار مؤید آن است که تعدادی از سربازان ایرانی در مرز ایران و پاکستان از سوی برخی اشرار دزدیده شده و همین اشرار نیز اعلام کرده‌اند که تعدادی از اعضای آنها در خاک ایران در زندان به سر می‌برند و دولت برای آزاد کردن سربازان وطن چه اقداماتی انجام داده است؟ گفت:‌ مرزنشینان کشور در راستای ایجاد امنیت در کشور، همچنین کسانی که شما از آنها نام بردید، یعنی سربازان، خدمات ویژه‌ای به ملت ارائه می‌دهند. همه آنها برای ما غنیمت هستند.
وزارت کشور این مسئله را با تمام قوا و به صورت همه‌جانبه پیگیری می‌کند و امیدواریم به شکل مطلوب و با حفظ جان این گروه زحمت‌کش این مسئله خاتمه پیدا کند. 28 روز بعد یعنی 10 بهمن 84 علی جنتی، معاون سیاسی وقت وزارت کشور از تحویل هفت مرزبان گروگان گرفته شده توسط اشرار در منطقه سیستان در شهرستان سرباز به مقامات ایرانی خبر داد و گفت: استوار نامجو که قبلاً از سوی گروگانگیران ادعا شده بود کشته شده، تحویل نشده است، اما مقامات ایرانی خواستار تحویل وی یا پیکرش از جانب اشرار شدند. روابط عمومی وزارت کشور نیز در همان تاریخ اعلام کرد این افراد طی یک سلسله اقدامات فنی امنیتی اطلاعاتی با تلاش معتمدان و بزرگان طوایف ذیربط، دولت مرکزی و محلی پاکستان و مجموعه دستگاه‌های امنیتی کشور بویژه هیأت اعزامی اخیر به پاکستان، بدون ارائه‌ هیچ‌گونه امتیازی به گروگانگیران آزاد شدند.
ماجرای تاسوکی
25 اسفند 84، ماجرای معروف به «تاسوکی» رخ داد. حسینعلی شهریاری نماینده مردم زاهدان در مجلس، فردای آن روز، کشته شدن 21 نفر از مردم زاهدان و زخمی شدن 5 نفر دیگر در محور زابل - زاهدان را تأیید کرد و گفت: این حادثه به دست اشراری که با لباس مبدل نیروی انتظامی و ماشین و امکاناتی شبیه نیروی انتظامی بودند رخ داده است. این افراد به بهانه کنترل کارت شناسایی و ماشین‌ها مسیر را بستند. اشرار سپس جلوی چشم زنان و کودکان، مردان را از ماشین‌ها پیاده کرده و پس از بستن دست‌ها و چشم‌های آنها در فاصله 20 متری محل، آنها را ناجوانمردانه به رگبار بسته و 21 نفر را به شهادت رساندند.
وی با اعلام زخمی شدن 5 نفر تصریح کرد: شواهد نشان می‌دهد اشرار شب گذشته بعد از عملیات ناجوانمردانه به افغانستان گریخته‌اند.
4 مرداد 85، دری نجف‌‌آبادی، دادستان کل کشور خبر داد: حدود چهار نفر از افرادی که در حادثه تاسوکی گروگان گرفته شده بودند، آزاد شده و فقط دو، سه نفر دیگر در اسارت هستند. 8 مرداد 85 مرحوم جمال کریمی‌راد، سخنگوی وقت قوه قضاییه از صدور حکم اعدام متهم دستگیر شده پروند‌ه‌ جنایات تاسوکی خبر داد و گفت: این حکم در محل وقوع جنایت اجرا خواهد شد. در این پرونده غیر از مورد اعلام شده، متهم دیگری به دستگاه قضایی تحویل نشده است.
جنایت دارزین
واقعه دارزین 23 اردیبهشت 85 به وقوع پیوست. شنبه حدود ساعت 21:15 در کیلومتر 35 محور «بم ـ کرمان» در دوراهی «دارزین»، اشرار مسلح 12 تن از هموطنانمان را کشتند. در این حادثه، اشرار مسلح که گفته می‌شود 8 تن بوده‌اند در حالی که لباس مأموران انتظامی بر تن داشتند با متوقف کردن 4 دستگاه خودروی عبوری و پیاده کردن سرنشینان، همگی را از ناحیه سر به گلوله بستند.
بدین ترتیب در حالی خبر کشتار هموطنان اعلام شد که دو تن از افرادی که سوار بر خودرویی در حال عبور از محل جنایت بودند، به‌رغم اصابت گلوله به خودروشان موفق به فرار شده و با مراجعه به نزدیک‌ترین پاسگاه انتظامی، مأموران را در جریان حادثه قرار دادند.
در این حال مأموران با حضور در منطقه «دارزین»، در حالی که جست‌و‌جوها را برای یافتن اثری از حادثه آغاز کرده بودند با اجساد کشته‌شدگان داخل گودالی در حوالی جاده «بم ــ کرمان» مواجه شدند.
از سوی دیگر بنا بر گزارش‌های دریافتی از صحنه وقوع جنایت، اشرار مسلح پس از کشتن سرنشینان خودروها، با مسدود کردن مسیر، خودروی قربانیان را نیز به آتش کشیده بودند. حال آن‌که در این مدت، عاملان جنایت، پسر‌بچه‌ 12 ساله‌ای - تنها شاهد قتل‌عام - را به تیر چراغ برق بسته بودند.
براساس این گزارش در حالی‌ که ردیابی‌های صورت گرفته برای دستگیری اعضای گروهی موسوم به «فداییان اسلام» ادامه داشت، سرانجام در آخرین اطلاع‌رسانی‌ها در این خصوص، سردار احمدی‌مقدم، فرمانده ناجا درخصوص دستگیری عوامل تروریستی شرق کشور، اعلام کرد: تاکنون 7 تن از عوامل تروریستی حادثه اخیر«بم ــ کرمان» دستگیر، 6 تن کشته و سه تن متواری شده‌اند.
با گذشت 87 روز از جنایت «دارزین»، عصر 16 مرداد 85 یکی از عوامل این حادثه تروریستی به نام «نجیب‌علی کرزه‌ای» به دار مجازات آویخته شد.
آن زمان جانشین قرارگاه عملیاتی رسول اکرم(ص) درخصوص وضعیت «عبدالمالک ریگی» اعلام کرد: بر اساس ردیابی‌های صورت گرفته وی در خارج از مرز و جایی بین پاکستان و افغانستان است که به دلیل محدودیت‌های مرزی نمی‌توانیم وارد عمل شویم. هرچند مسئولیت این حادثه توسط گروهک جندالله رد شد اما 29 مرداد 85 امیر هراتی یکی از افراد ربوده شده توسط گروهک تروریستی «جندالله» در حادثه تاسوکی پس از 54 روز اسارت، آزاد شد و به آغوش خانواده بازگشت.
او با اشاره به اظهار بی‌اطلاعی سرکرده گروه جندالله از حادثه دارزین اظهار کرد: «عبدالمالک ریگی»، خودش به ما گفت که تعدادی را در مسیر «بم ـ کرمان» کشته‌اند ولی من نبوده‌ام، از این رو هیچ مسئولیتی در قبال این حمله را نمی‌پذیرم، زیرا این جنایت کار گروه دیگری بوده و آن گروه هیچ‌گونه وابستگی به ما ندارد.
گروگانگیری سراوان
نیمه شب 24 خرداد 87، گروهی از اشرار و عوامل گروهک تروریستی جندالله در کمین غافلگیرانه‌ای، 16 نفر از کارکنان ناجا را در اطراف سراوان، گروگان گرفته و آنان را به کشور پاکستان انتقال دادند.
به گفته محمدزاده فراهانی، معاون سیاسی اجتماعی استاندار سیستان و بلوچستان، گروگانگیری این افراد به دلیل غافلگیری و اعتماد کارکنان به افرادی که نمی‌دانستند عوامل چه کسانی هستند، صورت گرفت.
سردار احمدرضا رادان، جانشین فرمانده نیروی انتظامی هم 15 آذر 87 گفت: متأسفانه تمامی گروگان‌های حادثه سراوان به دست گروهک تروریستی عبدالمالک ریگی به شهادت رسیده‌اند.
بمبگذاری در مسجد علی ابن ابیطالب(ع)
اما آخرین اقدام تروریستی در استان سیستان و بلوچستان در آستانه دهمین انتخابات ریاست جمهوری صورت گرفت. در انفجار مسجد علی ابن ابیطالب (ع) زاهدان 21 تن شهید و 182 تن مجروح شدند که 87 تن از این افراد به صورت سرپایی مداوا و از بیمارستان‌های زاهدان ترخیص شدند.
همان زمان، رئیس دادگستری کل استان سیستان و بلوچستان از بازداشت یکی از عوامل این انفجار خبر داد. وی با بیان این‌که فرد دستگیر شده به احتمال زیاد با گروهک‌ ضدانقلاب در ارتباط بوده، گفت: عمده‌ترین گروهک‌هایی که عملیات تروریستی این استان را رقم می‌زنند گروهک مالک هستند اما هنوز به نتیجه قطعی نرسیده‌ایم که این انفجار توسط این گروهک انجام شده باشد.
پس از این حادثه شهریاری نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی درباره حادثه انفجار بمب در زاهدان گفت: قطعاً عوامل این حادثه وهابیون هستند. جریحه‌دار کردن احساسات شیعیان مهمترین هدف وهابیون و سلفیون است به همین منظور مردم باید مراقب باشند تا در دام توطئه و تفرقه قومی و مذهبی دشمنان گرفتار نشوند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در پی حادثه خونین تروریستی زاهدان در پیام تسلیتی با اشاره به آلوده بودن دست طراحان سیاسی برخی قدرت‌های مداخله‌گر و دستگاه‌های جاسوسی آنان به ایجاد فتنه و برادرکشی میان مسلمانان بر هوشیاری مردم، پیگیری مسئولان و توجه کافی به توطئه دشمنان با حفظ یکپارچگی و وحدت اسلامی و ملی تأکید کردند.
در نهایت روز 23 تیر 88، 13 نفر از اعضای این گروهک اعدام شدند و به درخواست یکی از مراجع اطلاعاتی اجرای حکم اعدام عبدالحمید ریگی به تأخیر افتاد. رئیس‌کل دادگستری سیستان و بلوچستان در این‌باره گفت: اعدام عبدالحمید ریگی دو سه روز به تأخیر افتاده و به طور قطع اجرا خواهد شد.
در مجموع آنچه مقامات ایرانی بارها بر آن تأکید کرده‌اند، جلوگیری از ایجاد شکاف و اختلاف میان قومیت‌های مختلف در ایران و شیعیان و اهل تسنن در پی اقدامات گروهک جندالله است.
این موضوعات در کنار مرزهای مشترک با پاکستان و افغانستان و اقدامات تروریستی گروهک‌های مختلف، ناامنی و خشونت‌گرایی را در این منطقه تشدید می‌کند که همه موارد نیازمند توجه جدی مسئولان است.