برباد رفته

حسین شریعتمداری
روزنامه اسرائیلی «یدیعوت آحارنوت» در شماره دیروز خود ضمن انتقاد شدید از فرماندهان نظامی رژیم صهیونیستی نوشت «همه آرزوهایمان بر باد رفت، می خواستیم خاورمیانه را تغییر بدهیم ولی آنچه به دست آورده ایم، قهرمانی حزب الله است... حالا دیگر باید فهمیده باشیم که در مقابل این سازمان اصولگرا، راه به جایی نخواهیم برد و نمی توانیم ریشه های آن را خشک کنیم».
«هاآرتص» یکی دیگر از روزنامه های اسرائیل که به ارگان صهیونیست های افراطی معروف است نیز در شماره دیروز خود آورده است «باید شکست ارتش اسرائیل را بپذیریم. پذیرش شکست اگرچه تلخ است ولی واقعیت دارد... ارتش اسرائیل طی بیش از 20 روز گذشته به هیچیک از اهداف خود دست نیافته ولی حزب الله به قهرمان دنیای عرب و اسلام تبدیل شده است».
«موشه فایگلین» صهیونیست معروف و رهبر گروه موسوم به «رهبری یهود» که عضو برجسته حزب کادیمای اسرائیل نیز هست، طی سخنانی که در شماره دیروز روزنامه فرانسوی «لوپوان» انعکاس یافته می گوید «واقعیت این است که که ارتش مجهز اسرائیل در حال باختن جنگ به حریف خود است. ما جنگ را باخته ایم و این حزب الله است که در حال پیروز شدن است».
همین روزنامه فرانسوی طی گزارش جداگانه ای از جنگ لبنان ضمن اشاره به مقاومت سرسختانه حزب الله و مقایسه تجهیزات و تسلیحات اندک آن با تجهیزات و تسلیحات مدرن و پیشرفته ارتش اسرائیل می نویسد: «حزب الله کارایی ارتش خود را ثابت کرد و حیرت توأم با تحسین دنیای اسلام را برانگیخت».
تصور کنید که لبنان نیز مانند سایر کشورهای جهان از یک ارتش با سه نیروی جداگانه هوایی، زمینی و دریایی برخوردار بود. در این صورت جنگ کنونی چگونه آغاز می شد و به کجا می‌انجامید؟
کشور لبنان تنها کشور خاورمیانه است که از ارتش به مفهوم رایج و تعریف شده آن برخوردار نیست، آنچه در این کشور با عنوان «ارتش» از آن یاد می شود و اسرائیل برای حضور آن در مرزهای فلسطین اشغالی با لبنان اصرار دارد، یک نیروی محدود با تجهیزات سبک و ابتدایی است که به زحمت در حد و قواره «نیروی انتظامی» و «پلیس» قابل ارزیابی است.
در جنگ ژوئن 1967، اسرائیل با چند کشور عربی وارد جنگ شد. کشورهایی که از ارتش های کلاسیک با تجهیزات فراوان برخوردار بودند. این نبرد فقط 6 روز به طول انجامید و در پایان، کشورهای عربی مصر، سوریه و اردن در حالی آتش بس را پذیرفته و به خاتمه جنگ تن دادند که بخش های عظیمی از خاک خود را تسلیم رژیم صهیونیستی کرده بودند. کرانه باختری رود اردن، صحرای سینا، بلندی های جولان و...
امروز 25 روز از آغاز نبرد حزب الله لبنان با ارتش اسرائیل می گذرد. در یک سوی این میدان، حزب الله لبنان به عنوان یک گروه مقاومت قرار گرفته و در سوی دیگر چهارمین ارتش مجهز جهان ایستاده است و جنگی تمام عیار در زمین و هوا و دریا جریان دارد. بی آنکه حزب الله لبنان از نیروی هوایی و دریایی و یا نیروی کلاسیک زمینی در مقیاس یک ارتش برخوردار باشد. آنچه تاکنون به نام اسرائیل ثبت شده، بمباران هوایی مناطق مسکونی، تخریب زیر ساخت ها و قتل عام مردم بی دفاع بوده است که جنایت قانا از جمله آنهاست. در فرهنگ جنگ ها و محاسبات نظامی هیچ یک از اقدامات ارتش اسرائیل طی 25 روز گذشته، «امتیاز» تلقی نمی شود. بمباران هوایی کشوری که فاقد ارتش و نیروی هوایی است، آسان ترین و بی خطرترین اقدام نظامی تلقی می شود که به اعتقاد تمامی استراتژیست ها، شایسته نام «عملیات نظامی» نیست و از آنجا که اهداف مورد حمله، مراکز غیر نظامی بوده اند، واژه «جنایت جنگی» زیبنده آن است. تنها عملیات نظامی اسرائیل، حمله نیروی زمینی رژیم اشغالگر قدس به جنوب لبنان بوده است که علی رغم تلاش فراوان و با وجود آن که بدون حضور ارتش کلاسیک طرف مقابل صورت پذیرفته، با ناکامی و شکست سختی روبرو شده است.
39 سال قبل- ژوئن 1967- که ارتش های کلاسیک و مجهز 3 کشور عربی مصر، اردن و سوریه در مقابل ارتش اسرائیل بیش از 6 روز دوام نیاوردند و با تسلیم بخش هایی از خاک کشور خود ناچار به پذیرش آتش بس شدند اسرائیل ضعیف تر از امروز بود. آن روز ارتش اسرائیل مجهز به آخرین تسلیحات غربی بود و امروز هم از این امتیاز برخوردار است با این تفاوت که تجهیزات نظامی اسرائیل درپی پیشرفت های تسلیحاتی آمریکا و اروپا، رشد پرشتابی داشته است. بنابراین اسرائیل امروز به لحاظ تجهیزات و تسلیحات به مراتب قوی تر از 39 سال قبل است. اگر 39 سال قبل آمریکا و اروپای غربی پشتیبان و تامین کننده توان نظامی اسرائیل بودند، ارتش کشورهای عربی درگیر در جنگ ژوئن 1967 از جمله مصر و سوریه نیز از سوی شوروی سابق تجهیز و پشتیبانی می شدند و در ارسال تجهیزات نظامی به اسرائیل یک موازنه نانوشته میان دو ابرقدرت آن روز وجود داشت که غرب را در ارسال برخی از تسلیحات به اسرائیل، با ملاحظاتی روبرو می کرد. اما امروزه شوروی سابق در صحنه نیست و آمریکا- به زعم خود- تنها ابرقدرت حاضر در عرصه جهانی است و از این زاویه نیز اسرائیل امروز بارها قدرتمندتر از اسرائیل آن روز است... و عوامل دیگری که در این مختصر نمی‌گنجد.
اکنون باید به این سؤال پاسخ داد که شکست چند ارتش مجهز و کلاسیک کشورهای عربی در ژوئن 1967- 39 سال قبل- در مقابله با اسرائیل آن روز که ضعیف تر از امروز بود و پیروزی حزب الله به عنوان یک گروه مقاومت و فاقد ارتش و تجهیزات مدرن جنگی طی 25 روز اخیر از کجا ریشه می‌گیرد؟
واقعیت آن است که ارتش ها در اکثر - نزدیک به اتفاق- کشورهای خاورمیانه، به منظور مقابله با دشمنان بیرونی پدید نیامده اند. در گذشته نه چندان دور، کشورهای خاورمیانه تحت نفوذ دو بلوک شرق و غرب- آمریکا و شوروی سابق- تعریف شده بودند و اگر جنگی در می گرفت، آغاز و پایان آن در اختیار کشورهای شرکت کننده در جنگ نبود و این تصمیم در مذاکرات دو ابرقدرت آن روزها اتخاذ می‌شد.
نقش اصلی ارتش ها در این کشورها مقابله با جنبش های مردمی بود و هم از این روی در جنگ ها نقش تعیین کننده نداشتند و به نمایندگی از تصمیم و خواست قدرت های بزرگ به میدان آمده و یا میدان را ترک می کردند. حرکت های انقلابی و نهضت های مردمی که غالبا به منظور مقابله با استعمار بیرونی یا استبداد داخلی پدید می آمدند با سرکوب ارتش در کشور خود روبرو می شدند. به بیان دیگر ارتش ها در کشورهای وابسته به دو ابرقدرت شرق و غرب آن روز، وظیفه حفاظت از منافع آن دو ابرقدرت در برابر حرکت های مردمی را برعهده داشتند.
ایران در دوران رژیم پهلوی اینگونه بود. سران ارتش، موجودیت خود را وابسته به موجودیت رژیم آمریکایی شاه می دانستند و شاه حاکمیت خود را تحت حمایت آمریکا تعریف و تلقی می کرد. از این روی نهضت ضد آمریکایی مردم ایران، در اولین گام با سرکوب ارتش روبرو بود... اما، بدنه ارتش از میان مردم برخاسته بود و به همین علت، در مقابل دیدگان حیرت زده آمریکا، شاه و سران ارتش، خیلی زود به مردم پیوست. امروزه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، همان نیروی عظیم مقاومت مردمی در قالب سپاه و ارتش در میدان است. نظامیانی که فقط به مردم و نظام مردمی کشورشان تعلق دارند و... جنگ تحمیلی 8 ساله نمونه مثال زدنی از کارآمدی ارتش و سپاه مردمی است.
اگر قدرت های استکباری برای لبنان نیز مانند سایر کشورهای عربی خاورمیانه ارتش مجهز و کلاسیکی تعریف و طراحی کرده بودند، به احتمال زیاد- اگر نگوییم به یقین- این ارتش مانع نمایش قدرت حزب الله بود و حماسه بزرگ این روزها، یعنی جوشش مردمی و تبدیل بی واسطه آن به خروش علیه قدرت های بیگانه را شاهد نبودیم. تردیدی نیست که در ادامه این مسیر، ارتش لبنان با حضور نیروهای مقاومت شکل خواهد گرفت، نظیر آنچه در ایران اسلامی شاهد هستیم.
و اما، این روزها به گواهی اخبار و گزارش های مستند و غیرقابل انکار، ملت های مسلمان به حمایت از حزب الله لبنان برخاسته و راهی برای حضور مستقیم در جبهه نبرد جست وجو می کنند و این سروشی روحبخش برای جهان اسلام و کابوسی دردناک برای اسرائیل و برخی از سران سازشکار کشورهای عربی است. ادامه نبرد لبنان و تداوم جنایات اسرائیل می تواند خروش مردم در کشورهای سازشکار عربی را به شورش علیه حاکمیت و دولت های این کشورها تبدیل کند و چنانچه دولت های سازشکار برای مقابله با مردم به ارتش متوسل شوند، از آنجا که بدنه ارتش ها از میان مردم برخاسته اند، پیوستن ارتش به مردم و فروپاشی دولت های سازشکار می تواند نتیجه قابل انتظار و صد البته، حیات آفرین برای جهان اسلام باشد.