آیا امیدی به بهبود وضعیت بورس هست؟

بخش اقتصادی: تاکنون هیچگاه شاخص های بورس تهران تا این حد با افت مواجه نشده بود تا حدی که نماگرهای بورس نشاندهنده احتضار است .
بسیاری از مقامهای دولتی رشد حبابی شاخص قیمت ها در بورس را عامل این افت شدید می دانند اما در مقابل کارشناسان مستقل معتقدند که این افت شدید قیمت ها بیش از آنکه بخاطر رشد حبابی قیمت ها باشد از عملکردها و تصمیم گیریهای نامناسب و شرایط اقتصادی کشور می دانند.
در این باره یک کارگزار فعال در بورس تهران از ترکیب دولتی شورای عالی بورس و اوراق بهادار که قرار است طبق قانون جدید تاسیس شود انتقاد کرد.
خسرو پورمعمار به واحد مرکزی خبر گفت : از 11 نفر اعضای شورای عالی بورس 7 نفر کاملا دولتی هستند و سه نفر خبره مالی نیز که باید منحصرا از بخش خصوصی باشند به موافقت و تصویب هیات وزیران نیاز دارد.
وی افزود : فقط یک نفر نماینده کانونهای فعال در بورس به انتخاب بخش خصوصی است و می توان بر آن اطلاق غیردولتی کرد.
ماده سه لایحه بازار اوراق بهادار که اخیرا از تصویب مجلس گذشت و در انتظار تایید شورای نگهبان به سر می برد , ترکیب اعضای شورای عالی بورس را به این شرح بیان داشته است .
وزیر امور اقتصادی ودارایی , وزیر بازرگانی , رئیس کل بانک مرکزی , روسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و اتاق تعاون , رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار که به عنوان دبیر شورا و سخنگوی سازمان نیز انجام وظیفه خواهد کرد. دادستان کل کشور یا معاون وی , یک نفر نماینده از طرف کانون ها , سه نفر خبره عالی منحصرا از بخش خصوصی با مشورت تشکل های حرفه ای بازار اوراق بهادار به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی و تصویب هیات وزیران , یک نفر خبره منحصرا از بخش خصوصی به پیشنهاد وزیر ذیربط و تصویب هیات وزیران برای هر بورس کالایی .
این فعال بورس نقش شورای عالی بورس را طبق قانون جدید سیاستگذار و سازمان بورس و اوراق بهادار را نیز ناظر بر بازار معرفی کرد و گفت : این ترکیب دولتی با ماهیت بورس که وظیفه رقابتی بخش خصوصی را برعهده دارد , متفاوت است .
وی افزود : بورسهای کارآمد در دیگر کشورهای جهان ضمن استقلال تام نگاه تخصصی در حیطه بخش خصوصی دارند.
پورمعمار در پایان ابراز امیدواری کرد در نحوه چینش ترکیب شورای عالی بورس نگاه فنی و فراهم کردن شرایط برای فعال تر کردن بخش خصوصی فراموش نشود.
یک تحلیلگر مسایل بورس هم تاکید کرد : بورس ایران به برنامه ریزی اقتصادی منسجم نیاز دارد تا اعتماد به آن افزایش یابد.
بهمن آرمان گفت : این برنامه باید با ایجاد شفافیت در سیاست ها و رفتارهای بورس به نگرانی ها پایان دهد و روند توسعه سازی را طی کند.
وی افزود : روند فعلی بورس شکننده و نگران کننده است و تیم اقتصادی دولت هم حساس تر شده است .
آرمان گفت : باید عده ای از کارشناسان خبره بورس هم اندیشی کنند و راهکارهای اثربخش را برای ایجاد بورس پایدار و هوشیار ارائه دهند.
دکترعباس هشی ـ حسابرس معتمد بورس اوراق بهادار ـ در گفت وگو با خبرنگار بورس ایسنا , درباره وضعیت موجود در بازار سهام و اینکه شاخص کل چهاررقمی شده است , توضیح داد : « در این بازار سرمایه به دلیل امکان حضور مردم و برای خرید سهام شرکت های سهامی عام , حضور مردم پررنگ تر می شود در نتیجه هر اتفاقی در اقتصاد بیافتد به نوع دیگر خود را نشان می دهد و ما در حال حاضر تاثیر آن را در شاخص کل ببینیم . »
او با اشاره به اینکه در فعالیت اقتصادی بورس جزیره های کوچکی از کل را تشکیل می دهد , گفت : « مشکل ما کم کاری یا ضعف مدیریت اقتصادی در 18 ماهه اخیر بوده است . در این مدت به دلایل مختلفی اقتصاد ما تعطیل بوده است . »
هشی همچنین دخالت مجلس در کار دولت , تغییر مجوز سرمایه گذاری را مطرح کرد و افزود : « در این مدت مجلس مرتب به دنبال استیضاح وزرا بود و دولت و مجلس با هم هماهنگ نبودند , از سوی دیگر با شروع انتخابات مملکت به طور کل تعطیل شد. بنابراین بی اعتمادی به فعالیت اقتصادی ایجاد شد که تبعات آن رکودی است که در حال حاضر با آن روبه رو هستیم . »
عضو هیات علمی دانشگاه شهیدبهشتی با بیان اینکه بورس شاخص دارد و مثل زنگ خطر تاثیر تصمیمات بد سیاسی بر فعالیت اقتصادی را زودتر نشان می دهد , خاطرنشان کرد : « یکسری مشکل از دولت قبلی به دولت جدید به ارث رسیده است ; این دولت هم برنامه اقتصادی خود را معلوم نکرده است و این مسائل باعث بی اعتمادی به آینده اقتصادی کشور شده است . »
وی با اشاره به توسعه نیافتن فعالیت های شرکت های سهامی و تمایل نداشتن مردم به خرید سهام , افزود : « یکی از کم کاری های دولت قبلی برای بازار سرمایه نبودن بازارسازی است . در سال های 74 تا 78 و حتی 82 دولت به سرمایه گذاری بانک ها دستور داد که بازارسازی کنند اما امسال این کار صورت نگرفت . بنابراین همه اینها مشکلاتی بود که به دولت جدید منتقل شد. »
هشی درباره اتفاقی که در یک ماه گذشته در بورس به وقوع پیوست , توضیح داد : « شبه دولتی ها در بازار سرمایه به جای اینکه بازارسازی کنند و سهم بخرند که شاخص افزایش پیدا کند , خود در مقام فروشنده درآمدند و سهامشان را می فروشند. سپس به عنوان موسسه بانک ها پذیره نویسی سهام می کنند و این کار نشان می دهد که نظارت کافی بر مدیریت شبه دولتی ها نیست . »
او درباره موضع گیری اروپایی ها و آمریکائی ها درباره صحبت های رئیس جمهور و اثرات آن بر بورس , توضیح داد : « کشور ما با تحریم و یا تهدید زندگی می کند. بنابراین تحریم جزو لاینفک زندگی اقتصادی در کشور شده است و به نظر من مشکلات مان بیرونی نیست . مشکل ما این است که در داخل کشور کاری برای جلب اعتماد مردم انجام نداده ایم . »
بهروز شهدایی ـ تحلیل گر بازار سرمایه ـ در گفت وگو با خبرنگار بورس ایسنا , درباره وضعیت بازار سهام و اینکه شاخص کل بورس با عبور از مرز 10 هزار چهاررقمی شده است , گفت : « در رابطه با بحرانی که در بورس به وجود آمده هر یک از کارشناسان به نوعی نظرات خود را اعلام کرده و گوشه ای از مشکلات بورس را مطرح کردند اما باید سئوال کرد که کدام یک از این نظرات اجرایی شده است . »
وی تنها موردی که از کل پیشنهادات به وقوع پیوست را کوتاه کردن زمان معاملات عنوان کرد و افزود : « تنها یک گوشه ای از طرح را گرفتند و اجرای ناقصی از آن به عمل آوردند. در واقع باید بالاترین مراجع تصمیم گیری یک بار نتایج به عمل آمده را اعلام کنند. »
او با اشاره به اینکه تاکنون هیچ حرکت مثبتی در بورس انجام نگرفته است , توضیح داد : « ما همه می دانیم که شاخص نباید 10 هزار می شد زمانی که این مرز شکست باید انتظار خیلی خیلی پایین تر از این رقم را داشته باشیم . »
شهدایی مشکل بازار را نبود امنیت سرمایه گذاری عنوان کرد و گفت : « تا زمانیکه این مشکل در بازار حل نشود به تبع نباید شاهد هیچ بهبودی در روند بازار باشیم . 200 میلیارد دلار سرمایه به حوزه خلیج فارس رفته است پس باید پرسید چرا این سرمایه از کشور خارج شده است . بنابراین امروز بزرگترین بحران بورس , بحران نبود سرمایه گذاری است و هیچ اقدامی هم تاکنون روی آن انجام نشده است . »
او ادامه داد : « امروز بازاری که با 200 تا 300 میلیون تومان در روز معامله می شود پس باید آن را تعطیل کرد زیرا این بازار مایه آبروریزی است . »
شهدایی با بیان اینکه ما در دو سال گذشته ادعا می کردیم بازار بورس ما پربازده ترین بازار است , گفت : « روی این مسئله بسیار مانور داده شد اما با وجود اینکه در حال حاضر که ما جزو بدترین بازارها هستیم و بیشترین کاهش رشد سرمایه گذاری را داریم تا چه میزان تبلیغ شده است . امروز به راحتی از کنار این قضیه می گذریم . »
رئیس سازمان خصوصی سازی هم گفت : اگر وضع بازار بورس کشور بهبود یابد این سازمان امکان عرضه 3 هزار میلیارد تومان سهام را تا پایان سال را دارد. پوری حسینی با بیان اینکه سهم پیش بینی شده این سازمان در بودجه امسال 500 میلیارد تومان است افزود : هم اکنون از این رقم 200 میلیارد تومان محقق شده است .
وی گفت : اگر شاخص ها اصلاح شود و بند ج اصل 44 قانون اساسی که اجازه واگذاری سهام شرکت های دولتی را داده است ابلاغ شود می توان 300 میلیارد تومان باقی مانده را نیز به خزانه واریز کرد .
براساس گزارش پایگاه اینترنتی سی نا , رئیس سازمان خصوصی سازی در ادامه با اشاره به اینکه 20 درصد فروش سهام شامل مالیات قطعی نقل و انتقال و 10 درصد نیز سهم دولت است افزود : سی درصد بخش نقدی معامله سهم خزانه می شود.
مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری ملی هم گفت : سهامداران جز در صورت خرید سهام ارزان در سال آینده تحت هر شرایط اقتصادی سود خواهند برد.
غلامرضا اسلامی بیدگلی در گفت وگویی اظهار داشت : چند دلیل عمده برای کاهش شاخصهای بورس وجود داشت و از آن جمله اینکه قیمت برخی از سهامها حبابی بوده و قیمت بازار از قیمت ذاتی آنها سهام بیشتر بود.
آنها بالای ده باشد E به P وی توضیح داد : قیمت اکثر سهامهایی که بالای هفت داشته باشد E به P حبابی بوده و اکنون نیز قیمت سهامهایی که حبابی است .
اسلامی بیدگلی خاطرنشان کرد : علاوه بر این در چندماهه اول سال که مجامع عمومی شرکتها برگزار می شوند موقعیت خوبی برای تعدیل قیمتها بود به عبارتی به نسبت سود تقسیم شده , قیمتها باید تعدیل می شدند.
این استاد اقتصاد دانشگاه سومین عامل افت شاخصهای بورس را عامل روانی دانست و افزود : مردم تصور می کردند با تغییر دولت و استقرار دولت جدید وضعیت بورس منفی خواهد بود , در این دوران که دوران رجحان نقدینگی است و مردم ترجیح می دهند به جای خرید سهام , نقدینگی را نزد خود نگاه دارند.
اسلامی بیدگلی در پاسخ به این پرسش که افت شاخصها تا کجا ادامه پیدا خواهد کرد , گفت : برای سهامداران جز شاخص کلان معنی ندارد.
وی تاکید کرد : شاخص بورس یک شاخص کلان اقتصادی است و افت این شاخص به عنوان یک شاخص کلان اقتصادی معنا پیدا می کند. بیدگلی اضافه کرد : براین اساس سهام دار جز به قیمت سهام نگاه می کند در حال حاضر سهام ارزان در بازار فراوان است و سهامداران می توانند سهام گرانشان را فروخته و سهام ارزان خریداری کنند.
به گزارش خبرگزاری فارس , وی خرید سهام ارزان را در شرایط فعلی برای فعالان بورس سودآور دانست و گفت : افرادی که هم اکنون اقدام به خرید سهام ارزان و خوب کنند ممکن است در هر شرایط اقتصادی سال آینده از بورس تا 40 درصد سود ببرند .