پایان بلک واتر در افغانستان

هر چند سخنان چندی پیش کرزی در مخالفت با شرکت‌های امنیتی خارجی، از سوی اکثر طرف‌های داخلی و خارجی به‌عنوان یک حرف حساب، پذیرفته شد ولی گمان نمی‌رفت که به این زودی دولت کرزی به اقدام عملی دست یازد و بساط این شرکت‌ها را از افغانستان جمع کند اما دولت افغانستان جدیدا اعلام داشته است که به‌زودی از 8شرکت امنیتی مهم خارجی و داخلی سلب فعالیت خواهد کرد و تجهیزات و تسلیحات آنها به وزارتخانه‌های دفاع و کشور افغانستان انتقال داده خواهد شد و آنچه به اهمیت بیش از پیش این موضوع می‌افزاید قرار گرفتن نام شرکت ایکس.ایی یا همان بلک‌واتر است که در لیست ارائه‌شده از سوی وزارت کشور افغانستان مشاهده می‌شود.
در کنار بلک‌واتر شرکت‌های امنیتی دیگری همچون کامپوس، ان.سی.ال، اف.اچ.آی و... نیز مشاهده می‌شود که از مهم‌ترین و فعال‌ترین شرکت‌های امنیتی مستقر در افغانستان به شمار می‌روند. وزارت کشور افغانستان حتی اعلام کرده است که درصورت مقاومت یا عدم‌تمکین این شرکت‌ها به فرمان رئیس‌جمهور این وزارت به اهرم زور و فشار نیز متوسل خواهد شد. حامد کرزی، رئیس‌جمهوری افغانستان رسما اعلام کرده است که تا 3ماه آینده تمامی شرکت‌های خصوصی امنیتی را از شهرهای افغانستان پاکسازی کرده و وظایف آنها را به نهادهای امنیتی افغان محول خواهد کرد.
موضوع تعطیلی شرکت‌های خصوصی امنیتی در افغانستان این روزها به یک سوژه جذاب برای بسیاری از رسانه‌های داخلی و خارجی تبدیل شده است و بسیاری بر تأثیرات احتمالی این اقدام بر امنیت افغانستان تأکید کرده‌اند. هر چند کسانی بوده‌اند که از این اقدام دولت افغانستان انتقاد کرده‌اند ولی بخش عظیمی از صاحب‌نظران مسائل افغانستان از این حرکت دولت افغانستان دفاع کرده‌اند.
در قــوانین مدون افغانستان و مخصوصا در اصل 75 قانون اساسی این کشور با صراحت کامل اعلام شده است که مسئولیت تأمین نظم و امنیت عامه و از بین بردن هر نوع فساد بر عهده دولت افغانستان است و قوانین موجود در افغانستان 3نهاد مهم یعنی وزارت دفاع، وزارت کشور و سازمان امنیت ملی این کشور را مسئول و مجری این اصل مهم قانون اساسی بر شمرده‌اند، لذا فعالیت این شرکت‌ها در افغانستان از منظر حقوقی نیز با مشکلات فراوانی مواجه بود. 2سال قبل بود که دولت افغانستان تلاش کرد تا با صدور برخی قوانین حضور این شرکت‌ها را در افغانستان قانونمند سازد ولی واقعیت این است که فعالیت این شرکت‌ها در افغانستان به‌رغم گذشت چند سال از آغاز فعالیت آنها دستاوردهای چندان مثبتی را به‌دنبال نداشته است.
نزدیک به 60 شرکت امنیتی هم‌اکنون در افغانستان فعالیت می‌کنند که تقریبا 30هزار نفر را نیز به استخدام خود درآورده‌اند ولی کمتر شرکتی است که کارنامه مطلوبی از خود برای ارائه کردن داشته باشد. حفاظت از مؤسسات خارجی، بانک‌ها، اسکورت محموله‌ها، آموزش نیروهای افغان، حفاظت از پایگاه‌های خارجی و... از مهم‌ترین وظایفی است که این شرکت‌ها مسئولیت آن را برعهده داشته‌اند ولی در اجرای این مسئولیت‌ها همواره ضعیف عمل کرده و طالبان در حمله در این موارد بسیار موفق‌تر بوده‌اند. طی سال‌های اخیر بارها و بارها اماکن تحت کنترل این شرکت‌های خصوصی مورد حمله و تهاجم طالبان قرار گرفته و این شرکت‌ها عملا نظاره گر بوده‌اند تا محافظان کارآمد.
عملکرد این شرکت‌ها نه تنها اعتراضات دولت افغانستان را به‌دنبال داشته است بلکه به نارضایتی بسیاری از طرف‌های خارجی مستقر در افغانستان نیز دامن زده است. عملا کار به جایی رسیده است که یکی از مهم‌ترین کمیته‌های تحقیقاتی مجلس سنای آمریکا در گزارشی که طی چند روز اخیر ارائه شد، به نفوذ نیروهای طالبان در این شرکت‌ها اعتراف کرد چرا که فرایند استخدام در این شرکت‌ها به قدری سطحی و سهل انگارانه است که هیچ‌گونه تحقیق جدی‌ای پیرامون سوابق متقاضیان صورت نمی‌گیرد و در واقع همین امر است که نفوذ به این شرکت‌ها را برای عوامل طالبان سهولت بخشیده است. سوای از نفوذ عوامل طالبان به درون این شرکت‌های امنیتی مسائل دیگری مانند نقض حقوق بشر، ارتباط مسئولان بلند پایه این شرکت‌ها با نیروهای مخالف دولت و... نیز از دیگر مواردی است که این شرکت‌ها به آن متهم شده‌اند.
افزایش توانمندی‌های ارتش افغانستان و دیگر نهادهای امنیتی این کشور نیز از دیگر مسائلی است که فعالیت شرکت‌های خصوصی امنیتی را در افغانستان از حالت ضرورت خارج ‌کرده و نقش نیروهای ملی را در کنترل امنیت کشور بیش از پیش پر رنگ‌تر می‌کند. هرچند بودند شرکت‌هایی که خود را مصون از فرمان جدید حامد کرزی می‌پنداشتند ولی اقدام دولت افغانستان در تعطیلی بلک واتر به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین ارتش‌های مزدور دنیای امروز نشان داد که هیچ‌گونه مسامحه‌ای در این باره صورت نخواهد گرفت و عملا باید صحنه را ترک کنند.