شایا شهوق
فناوری با سرعت غیرقابل باوری در حال رشد است و در این راه بیشتر مردمان دنیا به تطبیق زندگی روزمره خود با وسایل جدید خو گرفتهاند. وسایل و ابزار و آلاتی که ساخته شدند تا انسان آسودهتر و بهتر از پیش زندگی کند. بزرگواری اعتقاد داشت که ابزارآلات دنیای مدرن به همان اندازه که آسایش و راحتی به ارمغان میآورند، به همان اندازه نیز آسایشی را که قبل از ورود خود به زندگی انسانها در آنجا حکمفرما بود از بشر سلب میکند. به عبارت دیگر استرس کمترین ارمغان دنیای مدرن است با کمی مسامحه میتوان گفت که هر فناوری جدید مانند موجودات زنده آفاتی را نیز با خود به همراه دارد و کسانی که نمیتوانند از زندگی در فضای گذشته دل برکنند میخواهند تا به مبارزه با ارمغانهای مدرنسیم بپردازند. البته این مبارزه معمولا تبدیل به مبارزه با فرهنگ جوامع متمدن خواهد شد و این امر به دلیل این است که نوستالوژیگرایان برای بنا کردن شرایط زندگی گذشته خود مجبور به استفاده از ابزار و آلات متمدنان میگردند.
استفاده از دستاوردهای فناوری مدرنیته برای ستیز با مدرنیسم، خود به یکی از آفتهای خطرناک برای فناوری محسوب میشوند.
ظهور رژیمهای اقتدارگرای توتالیتر در جوامع غربی از جمله فاشیسم در آلمان و ایتالیا از این دست آفات محسوب میشوند. در هر صورت استفاده از هر ابزار قواعد و قوانین مخصوص به خود را دارد و این امر شامل اینترنت نیز میشود. اینترنت با تمام فوایدی که برای بشر امروزی به ارمغان آورده است، میتواند به سلاحی ویرانگر برای نااهلان تبدیل شود. گروههای تروریستی به تازگی استفاده از این ابزار فراملیتی را در جهت دنبال کردن اهداف خود فراگرفتهاند.
تمام خدماتی که فناوری اطلاعات برای سرعت بخشیدن به معاملات، امنیت مبادلهها و گسترش اطلاعرسانی به عموم مردم ارائه میکند، میتواند در اختیار گروههای تروریستی بینالمللی قرار گیرد و آنها نیز با استفاده از همین ابزار میتواند به فعالیتهای مرگبار و مخرب خود سازماندهی بخشند.
اینترنت و پست الکترونیکی ابزاری است برای ارتباط بین اعضای یک گروه تروریستی، ایجاد یک درآمد مالی برای انجام خرابکاری در حال حاضر سازمانهای امنیتی با کمک شرکتهای خصوصی قصد دارند، فعالیتهای تروریستهایی مانند اسامه بنلادن را محدود نمایند. اما معلوم نیست که این امر تا چه حد با موفقیت انجام شود.
اگر از زاویه یک تروریست به فناوری اطلاعات بنگریم درمییابیم که اینترنت بهترین محل برای سکنی گزیدن و فعالیت گروههای تروریستی است و این گروهها مانند انگلها بر روی اینترنت همزیستی قابل توجهی ایجاد میکنند.
تروریسم اینترنتی
تروریسم و اینترنت در دو نقطه به هم پیوند میخورند. برخی از افراد معمولی و حتی گروههای تروریستی بر روی اینترنت، دست به تخریب مواضع (وبسایتها) نهادهای حکومتی و یا اقتصادی میزنند و از این راه به اهداف سیاسی و اقتصادی خود نزدیک میشوند. به این پدیده تروریسم اینترنتی گویند. تروریستهای اینترنتی گاه با اهداف آرمانگرایانه و گاه با اهداف اقتصادی دست به تخریب سایتهای مختلف میزنند. البته به تازگی افراد و گروههایی برای چنین تخریبهای توجیههای قابل قبولی از جمله دفاع از محیطزیست و حقوق بشر را به دنبال کارهای خود بیان میکنند.
ترور اینترنتی در ابتدا توسط «هکر»های منفرد انجام میشد. غالب این افراد را نوجوانان 13 تا 19 ساله تشکیل میدادند که بیشتر برای سرگرمی اقدام به نفوذ در پایگاههای دولتی و نظامی مینمود. به تدریج این مساله ماهیت سیاسی به خود گرفت. تخریب پایگاههای اینترنت حزبالله لبنان توسط رژیم صهیونیستی و مقابله به مثل حزبالله، تخریب سایتهای دولتی چین توسط هواداران آزادی مذهب و دموکراسی از این دست میباشند.
همواره باید این نکته را توجه داشت که تروریسم اینترنتی از مقوله فعالیت تروریستها بر روی اینترنت مجزا است و برخی از این حرکتها در ضربه زدن به سایتهای قدرتهای لگام گسیخته در راه منافع انساندوستانه، قابل دفاع میباشد. اما ذکر این مقدمه به این دلیل است که گسترش نفوذ به سایتهای اینترنتی در حوزه قدرتهای سیاسی سبب جلب توجه گروههای تروریستی گردید و این گروهها را نیز وارد وادی نفوذ به سایتهای اینترنتی نمود.
تروریسم در اینترنت
همانطور که قبلا ذکر شد، گروههای تروریستی فراملیتی اینترنت را به عنوان محلی برای گردهمآیی و برقراری ارتباط با یکدیگر برگزیدند و به این نتیجه رسیدهاند که میتواند به جای تخریب در اینترنت از آن استفاده بهتر مینمایند.
در حال حاضر حداقل از هر 30 سازمان تروریستی 12 سازمان وبسایتهایی را برای فعالیت خود راهاندازی نمودهاند و هماکنون بیشتر تروریستها برای انتقال نقشههای عملیاتی از پست الکترونیکی، به صورت کدهای رمز استفاده مینمایند.
بهره دیگری که گروههای تروریستی از اینترنت میبرند نشر ایدئولوژی گروه و تبلیغات و سازماندهی اعضا است که در حالت عادی و بدون استفاده از اینترنت چنین امری بسیار مشکل است و مدت زمان زیادی به طول میانجامد. سازمانهای تروریستی که برای تبلیغات سیاسی و ایدئولوژیک گروه خود بر روی اینترنت فعالیت میکنند دارای آرا و افکار گوناگونی هستند. این گروهها، نژادپرستان، گروههای ایدئولوژیک و چریکهای شبهنظامی حرفهای را شامل میشوند که از شاهراه بزرگ اطلاعرسانی برای ترویج عقاید و سازماندهی نیروهای خود جهت ضربه زدن به منافع دشمن موردنظرشان استفاده میکنند.
این سایتها حاوی اطلاعاتی در مورد اسلحهشناسی، گروههای شبهنظامی، تئوریهای سازمان و داستانهایی از جنایات و فساد حاکمان است.
اطلاعات خطرناک
از اولین سالهای ظهور اینترنت سایتهای حاوی اطلاعات مضر و خطرناک نیز پدید آمدند. از جمله این سایتها که جنبه رواج تروریسم به خود گرفته است میتوان به سایتهای حاوی اطلاعات ساخت بمب اشاره نمود.
این سایتها اطلاعاتی در مورد چگونگی تهیه مواد شیمیایی خطرناک و سلاحهای انفجاری را در اختیار بازدیدکنندگان قرار میدهد. بسیاری از این سایتها «کتاب جیبی تروریستها» و «کتاب آشپزی آنارشیستها» را در اختیار مشتریان خشونتطلب خود قرار میدهند. این کتابها که به تازگی به شهرت نیز رسیدهاند، حاوی اطلاعات جامع و گستردهای از چگونگی ساختن انواع بمب است. نویسندگان گمنام این کتابها اطلاعات بسیار خطرناکی را در اختیار خوانندگان قرار میدهند.
در فوریه 1996 پلیس فدرال آمریکا، سه دانشآموز دبیرستانی آمریکایی را به اتهام بمبگذاری در مدرسه دستگیر مینماید. این دانشآموزان اذعان داشتند که اطلاعات مربوط به ساخت بمبهای دستساز خود را از یکی از سایتهای اینترنت به دست آوردهاند.
به تازگی اطلاعاتی مربوط به ساخت بمبهای اتمی کوچک در کمتر از یک صفحه بر روی بسیاری از سایتهای تروریستی قرار گرفته است. این دستورالعملها طرز ساختن بمبهای اتمی با استفاده از مواد دستنیافتنی مانند ایزوتوپهای اورانیوم 238-7 و 235-7 و پلونیوم 239 را به سادگی بیان میدارد. در حقیقت این دستورالعملها جنبه اجرایی ندارد و بیشتر به یک طنز میماند. بخش پایانی یکی از این دستورالعملها به شرح زیر است: «در آخر شما باید بمب (اتم) را به نحوی در خانه خود مخفی کنید تا همسرتان متوجه نگردد و جریان را با پلیس در میان نگذارد.»
ولی هیچ بعید نیست که فرد دیوانهای که رهبری یک گروه تروریستی را برعهده دارد، بتواند صرف هزینههای گزاف به این ایزوتوپها دست یابد. از کجا معلوم! شاید بتواند با کمک این دستورالعملها بمبهای اتمی تهیه نماید. البته در صورت نداشتن تخصص نیروهای بسیاری را از گروه خود تلف مینماید.
تروریستها بیشتر میدانند!
اف.بی.اَی اعتراف میکند که آدرس پست الکترونیکی «زکریا مسعودی» را تا پس از واقعه 11 سپتامبر بررسی نکرده است. این در حالی است. که مسعودی در حدود یک ماه پیش از 11 سپتامبر در آمریکاست تحت نظر بوده و تعهد کرده بود که آدرس eMail خود را در اختیار پلیس قرار دهد.
اف.بی.اَی در مقابل دادگاه فدرال اعتراف نمود که در بررسی کردن آدرس پست الکترونیکی مسعودی (Xdesertman Yahoo.com) قصور کرده است.
در صفحات پرونده دادگاه آمده است که اف.بی.اَی تا دو ماه پیش و هنگامی که خود مسعودی به آنها نگفته بود، در مورد آدرس eMail وی چیزی نمیدانستند.
مسعودی 34ساله، یک فرانسوی مراکشیتبار است. او در حال حاضر متهم به دست داشتن در توطئه ربودن هواپیماها است و اگر در دادگاه محکوم شود، ممکن است با مجازات اعدام روبرو گردد. وی اولین مظنون دستگیر شده در مورد واقعه 11 سپتامبر است. مسعودی اتهام دخالت خود را در وقایع 11 سپتامبر رد میکند ولی به داشتن ارتباط با سازمان تروریستی القاعده اذعان دارد.
مسعودی آخرین بار در روز 12 آگوست 2001 میلادی به مدت 8 دقیقه از طریق رایانه اجارهای خود وارد اینترنت شد و قصد داشت تمام اطلاعاتی را که در رایانهای که به طور روزانه اجاره کرده بود پاک نماید. این امر چهار روز قبل از دستگیریاش به عنوان یکی از مهاجران مظنون به دست داشتن در جملات تروریستی 11 سپتامبر انجام شد. شبکه ارائهدهنده خدمات پست الکترونیکی شرکت مایکروسافت (Hotmail) پس از گذشت 30 روز از تاریخ آخرین ورود به این شبکه، دسترسی کاربر را پاک مینماید و پس از گذشت 90 روز از غیرفعال شدن دسترسی کاربر دیگر هیچ راهی برای بازیابی اطلاعات موردنظر وجود ندارد.
طولانی شدن زمان دستگیری زکریا مسعودی و عدم اطلاع پلیس فدرال از آدرس پست الکترونیکیXdesertmanhotmail:com سبب گردید تا دسترسی این کار بر پاک شده و بازیابی اطلاعات مربوط به پست الکترونیکی وی در دسترسی و بعید به نظر رسد.
دادستان معتقد است که برای بازیابی این اطلاعات بسیار دیر شده است و پلیس فدرال را در این امر مقصر میداند.
تروریسم و تجارت الکترونیکی
منابع مالی گروههای تروریستی مهمترین عامل بقای این گروهها میباشد. همانطور که میبینیم اسامه بنلادن با استفاده از ثروت بیحد و حصر خود توانست یکی از بزرگترین شبکههای تروریستی را سازماندهی نماید. فناوریهایی از تجارت الکترونیکی و بانکداری الکترونیکی سبب شده است تا تروریست به راحتی بتوانند از طریق رایانه شخصی و یا قابل حمل خود به نقل و انتقال پول بپردازند. البته منابع مالی گروههای تروریستی بیشتر در پوشش موسسات خیریه ارائه میشود. این موسسات نیز با استفاده از وبسایتهای خود به تبلیغات برای جمعآوری پول و کمکهای انساندوستانه! استفاده مینمایند.