دو روی سکه اینترنت
ورود هر فناوری به کشور همراه با محاسن و دستاوردهای مثبت، ابعاد منفی و فرایندهای آسیبی مختلفی را به جامعه وارد میکند. یکی از این ابزارها اینترنت است که با ورود خود، جهان را به یک دهکده کوچک تبدیل نموده و دسترسی سریع به اطلاعات و برقراری ارتباط بین افراد مختلف را تسهیل کرده است ضمن اینکه اینترنت بسیاری از مشکلات علمی، پژوهشی، اجتماعی، گردشگری و اقتصادی را برطرف کرده است.در کنار این ابعاد مثبت، فرایندهای منفی این ابزار فناوری باعث سوء استفاده افراد فرصتطلب در زمینههای مالی و ترویج روند فاسد اخلاقی شده است.
جلوگیری از رواج هرزهنگاری در فضای مجازی
یکی از انواع مفاسد اخلاقی رواج هرزه نگاری در فضای مجازی است که هر چند تلاش هایی برای عدم دسترسی آسان به این مطالب صورت گرفته اما هنوز تهدید جدی برای جوامع به حساب می آید.اطلاعاتی که در معرض فیلتر یا سانسور قرار میگیرند بر دو نوع هستند. گاهی نشر برخی اطلاعات بد است به دلیل نتایج و آثار بدی که در پی دارند. در این حال بحث اخلاقی از نشر این نوع اطلاعات بستگی به نتایج و آثار نشر آنها دارد. گاهی نشر برخی اطلاعات نه فقط به خاطر نتایج و آثار بدی که در پی دارد بلکه علاوه بر آن خود آنها نیز ذاتاً بد هستند. مثالهایی چون هرزهنگاری، سخنان نژادپرستانه، ترویج خشونت، کفرگویی، خیانت و اخلال از این نوع امور هستند. نشر این امور ذاتاً بد است چون نوعاً شنیدن یا گفتن یا دیدن این امور میتواند اثراتی تخریبی برای انسان در بر داشته باشد. بد بودن این افعال تنها به دلیل نتایج بدی که این امور در بر دارند نیست.یکی از دغدغههای والدین درخصوص استفاده فرزندانشان از اینترنت، تحریکات مستقیم و غیرمستقیم جنسی است که آثار زیان بار روحی و جسمی آنان را در پی خواهد داشت.
هرزهنگاری سم مهلک جوامع
تحقیقات انجام شده در این راستا حاکی از آن است که هزاران سایت اینترنتی هرزه نگاری وجود دارد و هزاران نفر در روز برای تماشا وارد آنها میشوند.هرزه نگاری کودکان در اینترنت ممنوع است ، ولی با این وجود سایت ها یی که هرزه نگاری کودکان را نشان می دهند ، بسیار است.برخی از این سایت ها گسترده هستند، با انواع و اقسام هرزهنگاریها و برخی نیز تنها منحصر به کودکان در گروههای سنی متفاوت و حتی به صورت رایگان هستند.کارشناسان معتقدند یکی از مهمترین خطرات استفاده نوجوانان بخصوص دختران از اینترنت، بازدید از سایتهای پورنو و خواندن هرزهنگاریهایی است که به سهولت از طریق اینترنت در دسترس افراد قرار میگیرد. تـعداد این سایتها در اینترنت که بهصورت تخصصی و با نامی مرتبط به مسائل جنسی فعالیت مینمایند، بسیار زیاد است.چنانچه آمار برخی سایت ها که حاوی مطالب و عکسهای پورنوگرافیک هستند، امّا بهطور مستقیم به آن نمیپردازند، به این آمار اضافه شود، حجم غیرقابل باوری از این هرزه نگاریها در اینترنت بهدست خواهد آمد.این سایت ها با مطالب مستهجن همچون سمی مهلک و کشنده برای افراد جامعه عمل می کنند و ضربات سخت و جبران ناپذیری را به خانواده ها وارد می کنند.خطرات ناشی از هرزه نگاری توجه به این موضوع را به یک الزام برای مسئولین تبدیل کرده است.
دکتر غلامحسین قائدی، روانشناس هرزه نگاری را یکیاز مسائل بحثبرانگیز و یک تجارت کثیف در سراسر دنیا می داند و میگوید:«بعضی افراد ممکن است خواسته یا ناخواسته با اینگونه سایتها و فیلمها به صورت اتفاقی مواجه شوند و بعد مراجعه آنها ادامه یابد تا زمانی که وابستگی و نیاز در آنها به وجود آید و به نوعی به این گونه فیلمها و عکسها معتاد شوند.افرادی که به این تجارت میپردازند، تبلیغات خاص خود را دارند.زمانی که فاصله بین بلوغ و شکلگیری نیازهای جنسی زیاد شود، گرایش فرد به سمت مسائل این چنینی افزایش مییابد تا جایی که فرد به این گونه موارد معتاد میشود. از دست دادن روابط عاطفی و سالم با خانواده یکی از تبعات گرایش به فیلمها و سایتهای مستهجن است.با توجه به اینکه کشورمان جمعیت جوان زیادی دارد، آسیبپذیری آن بیشتراست و زمانی که امکان برطرف کردن نیازیهای جنسی به صورت شرعی و قانونی فراهم نشود، گرایش به فیلمها و سایتهای مستهجن یکی از روشهای ارضا میشود.زمانی که فرد به صورت مکرر به فیلمها و سایتهای مستهجن مراجعه کند، سرانجام همه افکارش به این سمت میرود و در نهایت محرک جنسی قدرتمندتری برای ارضای نیازهای خود میخواهد».به همین دلیل است که باید از نشر و دسترسی مطالب غیر اخلاقی در فضای مجازی به شدت جلوگیری کرد.این مسئله جدی است و نباید از آن غفلت کرد.
نادیده گرفتن کرامت انسانی یکی از دلایل رشد هرزه نگاری در فضای مجازی است.کسانی که اقدام به نشر یک چنین مطالبی می کنند هیچ گونه حرمتی برای انسان قائل نیستند و بزرگترین ظلم را به آزادی انسان ها همین افراد روا می دارند در حالی که این گونه اقدامات به نام آزادی صورت می گیرد اما حقیقت عکس این است.وقتی این اتفاق می افتد انسان به دره ضلالت و پستی سقوط می کند.
دکتر قاید درباره تبعات گرایش به فیلمها و سایتهای مستهجن میگوید: «مصرفکنندهای که به سراغ پورنوگرافی میرود به این گونه مسائل معتاد میشود و نیاز به درمان دارد، این افراد نسبت به همسران خود بیتفاوت میشوند و این راه تنها راه ارضای جنسی آنها خواهد شد.گرایش به این گونه سایتها، باعث میشود فرد با روابط معمولی ارضا نشود و قطعا به روابط انحرافی و محرکهای جنسی قویتر نیاز دارد که همین مسئله خود باعث اختلاف، قطع رابطه، جدایی و طلاق خواهد شد.»این کارشناس رفتارهای جنسی، یکی دیگر از تبعات این گرایش را ازبین رفتن حساسیت فرد نسبت به مسائل جنسی ذکر میکند و میگوید: «محتویات این فیلمها باعث میشود که قبح مسائلی مانند تجاوز و کودکآزاری در نظر فرد از بین برود و او را نسبت به اخلاقیات بیتفاوت کند.مردان مراجعهکننده به فیلمها وسایتهای مستهجن به زنان به چشم ابزار اطفای شهوت نگاه میکنند و نگرش تحریف شدهای به روابط جنسی دارند که این برای جامعه و برای فرد و خانواده او خطرناک است.»
با توجه به تبعات ذکر شده و آثار و عواقبی که هرزه نگاری برای یک جامعه به دنبال دارد باید گفت هرزه نگاری (پورنوگرافی Pornography) بر روی سایتها یکی از موضوعاتی است که باید به آن توجه خاص نشان داد، بویژه اگر این هرزه نگاری منحصر به کودکان باشد.صنعت هرزه نگاری در ابعاد وسیعی بدون هیچ مرز و محدوده ایی بر روی شبکه های اینترنت وجود دارد.
هیچ مبارزه و قانونی برای چنین پدیده شوم و ویرانگر صورت نگرفته است و شاید هم توانایی مقابله با چنین گسترشی وجود ندارد.هزاران نمونه از تبلیغات هرزه نگاری در اینترنت وجود دارند. بیشتر این تبلیغات میگویند ، استفاده کنندههای آنها باید بالاتر از 18 یا 21 سال باشند. البته نه سن و سال و نه خواستههای افراد واقعا در این سایتها بررسی نمیشود.به همین سادگی که یک فرد بالغ میتواند وارد این سایتها شود ، یک کودک 10 ساله هم میتواند ، چرا که میتواند بنویسد من 18 سال دارم و هیچ کس هم بر این ادعا نظارت نمیکند.
محمد مهدی مولایی در این باره می گوید:
«عمومیشدن استفاده از اینترنت، صنعت هرزهنگاری (Pornography) را متحول کرده است، تا جایی که برخی از این تحول با عنوان انقلابی در حوزه اخلاقی و جنسی یاد میکنند. تا پیش از تولد فضای مجازی، تهیه محصولات هرزهنگارانه با محدودیتهای قانونی، اجتماعی و عرفی زیادی همراه بود. پیش از اینترنت، خرید این محصولات به سختی ممکن بود و تفاوتی نمیکرد که شما در کشوری غربی زندگی کنید که در آن خرید و فروش محصولات هرزهنگارانه تحت شرایط خاصی قانونی است یا در کشوری با هنجارها و قوانین متفاوت مانند ایران که مبادله این محصولات در هر شکل آن غیرقانونی محسوب میشود. در کشورهایی که این محصولات قانونی بود اغلب هنجارهای اجتماعی و مواردی از قبیل شرم و حیا هنگام خرید بهمانعی برای تبادل ساده تبدیل میشد و در کشورهایی که هرزهنگاری در آنها غیرقانونی بود نیز این موانع به شکل سختتری درمیآمد».
دکتر عفت السادات خویی، عضو هیئت علــمی دانشگاه علـوم پزشکی ایران نیز گرایش به سایتها و فیلمهای مستهجن را بسیار مخرب میداند و میگوید: «اگر اطلاعرسانی درست صورت گیرد و مردم از نظر کنجکاوی اقناع شوند، دلیلی برای مراجعه به این گونه سایتها و فیلمها وجود ندارد.در بیشتر موارد افراد خاصی از این گونه سایتها استفاده میکنند و افراد نرمال جامعه کمتر به این گونه سایتها گرایش دارند.این افراد خاص مبتلا به انحرافات جنسی اند.ممکن است فرد در گردشهای اینترنتی با این سایتها مواجه شود اما کسانی هستند که به صورت هدفمند به دنبال این مسائل میروند و دلیل اصلی آنها توجیه انحرافات جنسی یا آموزش این انحرافات به دیگران است.مسائلی که در این گونه فیلمها و سایتها وجود دارد، با واقعیت تطابق ندارد.در این فیلمها رفتارهای غیرطبیعی به چشم میخورد که هیچ توجیه تجربی ندارد، بنابراین استفاده از پورنو برای هیچ فردی توجیه نمیشود.آنچه در این سایتها عرضه میشود محصولات مصنوعی محرک است که با واقعیت تطبیق ندارد و افراد را دچار تناقض در رفتار میکند. ضمن اینکه دغدغه فکری برای فرد بهوجود میآورد و روابط بین فردی را به خطر میاندازد.»
چه باید کرد؟
نگرانی والدین ، حامیان کودکان و مسئولان اینترنت این است که چگونه میتوان از اثرات مخرب و سوء پدیده هرزه نگاری اینترنتی که کودکان را به سوی خود میکشاند ، جلوگیری کنند.برخی از محققان بر این باور هستند که تنها راه جلوگیری از اثر تخریبی هرزه نگاری اینترنتی، آگاه کردن مردم از خطرات آن است. اگر مردم بدانند ، نهایت کار اینترنت چیست، جلوی هرزهنگاری را میگیرند . باید این مسئله را برای مردم روشن کرد.برای رفع این معضل، معلمان، مسئولان مدارس و والدین باید دارای دانـش کافی در مورد مـیزان شیوع این مـزاحمت اینـترنتی باشند تا بتوانند دانش آموزان را از نحوه کاربری امن و مناسب فضای سایبر آگاه سازند. علاوه بر این، از آنجایی که معمولاً بزرگسالان در مقایسه با دانشآمـوزان دانـش کمتری نسبت به روشهای گوناگون استفاده از اینتـرنـت دارنـد، باید بهصورت مـداوم دانـش خود را بـه روز نمـاینـد. تلاش برای اطلاعرسانی و آگاهیبخشی درباره فناوریهای جدید و بالابردن سواد رسانهای کاربران اینترنتی گزینه دیگری است که میتواند مورد توجه سیاستگذاران و مجریان دستاندرکار رسانههای جدید ارتباطی باشد. چنین سیاستی البته تنها در صورت همراهی با اقدامات فرهنگی- اجتماعی برای از بین بردن زمینههای گرایش به مصرف انواع هرزهنگاری به موفقیت خواهد رسید.