افزایش فعالیتهای دیپلماتیک قطر در منطقه با آغاز بهار عربی، بیانگر این است که این کشور تمام تلاش خود را بکار بسته تا خود را قدرتی تاثیر گذار در منطقه معرفی کند، چیزی که از توان بالقوه این کشور خارج است.
با آغاز تحولهای مهم منطقه ای، به ویژه بهار عربی درشمال آفریقا، قطر درصدد برآمده است تا با اقدامهایی نظیر میانجیگری بین مخالفان و نظام حاکم، ارایه پیشنهادهای مختلف و مشارکت در اقدام نظامی بینالمللی در لیبی و مداخله در سوریه خود را بعنوان کشوری قدرتمند و تاثیر گذار در سطح منطقه معرفی کند. در ادامه همین سیاست و قدرت طلبی قطر بود که ریاست نشست اتحادیه عرب در خصوص بررسی اوضاع سوریه را نیز برعهده گرفت. نشستی که در نهایت به تعلیق عضویت سوریه در این اتحادیه منتهی شد. قطر همچنین در اعزام نیروهای سپر جزیره به بحرین به منظور سرکوب مردم در این کشور، شرکت کرد.
به نظر میرسد این تکاپوهای قطر مشابه اقدامهایی است که ترکیه نیز با آغاز بهار عربی آغاز کرد تا خود را قدرتی تاثیر گذار در منطقه معرفی کند، اما آنچه بیش از همه در فعالیتهای اخیر قطر قابل توجه است، رایزنی در خصوص اوضاع سوریه و دیدارها و گفت وگوهای محرمانه شیخ حمد بن جاسم بن جبر آل ثانی وزیر خارجه قطر با سران عرب و نیز نخستوزیر ترکیه و ارایه گزارش مفصل و محرمانه در خصوص خطر بقای نظام بشار اسد است.
در این گزارش، چهار شاخص مهم فعالیتهای سیاسی قطر برای مطرح کردن خود به عنوان یک کشور قدرتمند و موثر در منطقه مورد بررسی قرار گرفته است.
پیشنهاد قطر برای ایجاد ناامنی در سوریه
دشمنی آشکار قطر با سوریه
لیبی، نقطه آغاز تکاپوی قطر برای عرض اندام
پایگاههای آموزش مزدوران در قطر و عربستان
پیشنهاد قطر برای ایجاد ناامنی در سوریه
پایگاه خبری المنار فلسطین در 6 آذر(27 نوامبر) نوشت: سرخوردگی و نگرانی قطر از موفقیت بشار اسد در خنثی کردن نقشه سرنگونی نظام موجب شد پیشنهاد ایجاد ناامنی و بیثباتی در سوریه و کشتار شهروندان سوری را مطرح کند.
حمدبن جاسم که ریاست نشست اتحادیه عرب برای صدور تصمیمهای ضد سوری را با هماهنگی ریاض، پاریس و واشنگتن برعهده گرفت، با تهیه گزارشی در این خصوص و ارایه آن به پادشاه عربستان گفت که بقای نظام سوریه و ناکامی در سرنگونی آن با وجود عملیات خرابکارانه و دخالتهای متعدد، میتواند قطر را در معرض آسیب قرار داده و ثبات آن را به خطر اندازد. از همین رو چارهای جز جستجوی راههای جدید علیه مردم سوریه وجود ندارد.
در این میان، برخی منابع عرب فاش کردند که تعدادی از مسوولان و سران سعودی به دلیل تبعیت عربستان از سیاستهای قطر، خشم شدید خود را ابراز داشته و با ارسال پیام مکتوب به پادشاه عربستان اعلام کردند که دوحه به دنبال امنیت و ثبات عربستان نیست و دشمنی قطر با عربستان تمام نشده است و دوحه در صدد است از نقش عربستان به نفع خود استفاده کند و آن را در مسایل سوریه دخالت داده و در عربستان نیز فتنه ایجاد کند.
اقدامهای مختلف قطر از زمان آغاز ناآرامیها در سوریه، به مثابه دشمنی آشکار آن با این کشور مهم منطقه است. قطر در این راستا حتی به کمک مالی برای حمله نظامی به سوریه اشاره کرد.
خبرگزاری النخیل عراق در 8 آذر(29 نوامبر) نوشت: شیخ حمد به جاسم بن جبر آل ثانی، نخستوزیر و وزیر امور خارجه قطر یک هفته پیش در دیدار با نخستوزیر ترکیه ضمن هشدار در خصوص ناکامی در سرنگونی بشار اسد، قول داد هزینههای جنگ علیه سوریه از خاک ترکیه را تامین کند. در این ارتباط یک خبرنگار ترک فاش کرد که دیدار حمد بن جاسم با رجب طیب اردوغان، همزمان با سفر یک مسوول بلند پایه صهیونیستی به ترکیه صورت گرفت و چند ساعت پس از آن نیز یکی از مشاوران بلند پایه رئیس جمهور فرانسه وارد ترکیه شد. این خبرنگار ترک همچنین گفت که حمد بن جاسم در این سفر با اردوغان و داوود اوغلو وزیر خارجه ترکیه در آنکارا دیدار و گفت و گو کرده و به اردوغان قول داد که قطر هزینه هرگونه اقدام نظامی از خاک ترکیه علیه اسد را تامین خواهد کرد.
به گفته وی، آنکارا در چارچوب تکاپو علیه نظام اسد دو هفته پیش نیز میزبان دیدارهای محرمانه مسوولان ترک و شخصیتهای مخالف لبنانی و سوری بود.
خبرگزاری اردن نیز در همین تاریخ نوشت: حمد بن جاسم در دیداری که به تارگی با ملک عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه عربستان داشت به وی گفت که ادامه حکومت نظام بشار اسد برای کشورهای عربی خلیج فارس خطرهای زیادی بدنبال خواهد داشت. وی در این دیدار گزارش مفصلی را تقدیم پادشاه عربستان کرد که در آن به نتایج منفی موفقیت بشار اسد در خنثی کردن نقشه سرنگونی حکومت خود اشاره شده بود.
وزیر خارجه قطر، با درخواست کمک بیشتر از کشورهای عربی خلیج فارس به منظور ادامه ناامنی و بیثباتی در سوریه، نسخهای از گزارش مزبور را به تمام سران عرب حوزه خلیج فارس ارسال کرد.
مخالفت شدید تونسیها با حضور امیر قطر در این کشور
روزنامه الجریده تونس در 19 آبان (10 نوامبر) نوشت: احزاب تونسی با تاکید بر اینکه امیر قطر جاسوس صهیونیستی- آمریکایی است، حضور او را در افتتاحیه مجلس ملی موسسان کشورشان لکه ننگ خواندند. آنان مخالفت شدید خود را با حضور شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی امیر کشور قطر برای شرکت در نخستین نشست مجلس ملی موسسان در روز اول آذر(22 نوامبر) اعلام کردند.
"المولدی الفاهم" یکی از اعضای هیات اجرایی حزب دموکرات ترقی خواه تونس که در مجلس موسسان 16 کرسی را به دست آورد گفت که حزب وی با حضور امیر قطر در نشست مجلس موسسان به شدت مخالف است تا جایی که چه بسا نشست افتتاحیه مجلس را تحریم کند.
"حمه الهمامی" دبیرکل حزب کمونیست کارگران تونس نیز با اتخاذ موضعی مشابه خطاب به امیر قطر گفت: "ای کسی که به توطئههای آمریکایی- صهیونیستی رنگ و لعابی عربی بخشیده و در کشورهای عربی پیاده میکنی! از حضورت در تونس استقبال نمیکنیم". این در حالی است که جنبش النهضه تونس از امیر قطر برای حضور در نخستین نشست مجلس ملی موسسان دعوت کرد.
لیبی، نقطه آغاز تکاپوی قطر برای عرض اندام
الوطن سوریه در 16 فروردین (5 آوریل) نوشت: قطر کوشید با میانجیگری در معاملههای سیاسی در لبنان و سودان و یمن نقش خود را به عنوان یک کشور تاثیر گذار پررنگ کند. قطر در تکاپوی کسب جایگاه منطقهای و حتی بین المللی، توانست میزبانی جام جهانی 2022 را از آن خود کند و به این ترتیب خود را کشوری امن و با ثبات و با قابلیت میانجیگری در مشکلات سیاسی جهانی معرفی کند. در حالی که بین یک رویداد ورزشی و حضور موثر در سیاست خارجی تفاوت زیادی وجود دارد.
در آن زمان قطر که مقر شبکه تلویزیونی الجزیره است، کوشید با ایجاد یک شبکه خبری برای انقلابیون لیبی با استفاده از ماهواره فرانسوی، در تب و تاب انقلاب مردمی این کشور، به مقابله با رسانههای رسمی آن برآید. تلاش قطر در این خصوص موجب شد ژرار لونگه، وزیر دفاع فرانسه از قطر بعنوان صاحب نقشی مهم در قبال لیبی یاد کرده و گفت: این نخستین باری است که این سطح از تفاهم بین اروپا و جهان عرب برقرار شده است.
در این میان، کارشناسان، سیاست کنونی قطر را بر دو هدف اصلی متمرکز دانستهاند که دوحه مدتها است آن را محور قرار داده است؛ نخست: معرفی خود به عنوان بازیگر مهم در صحنه بینالمللی با وجود مساحت کم جغرافیایی آن و دوم: عرض اندام در برابر همسایگان قدرتمندی چون عربستان و ایران و حمایت از حاکمیت ملی و ثروتهای طبیعی به ویژه منابع گازی خود.
پایگاههای آموزش مزدوران در قطر و عربستان
السیاسه عراق در 26 آبان (17 نوامبر) نوشت: گزارشهای اطلاعاتی اداره خاورمیانهای سازمان اطلاعات یک کشور اروپایی فاش کرد که از یک سال پیش قطر، عربستان و ترکیه پایگاههایی را به منظور آموزش مزدوران و اعزام آنان به خاک سوریه ایجاد کردهاند و این مزدوران از کشورهای مختلف اسلامی و عربی هستند که به دست نظامیان اسراییلی و آمریکایی و ترک آموزش دیده سپس برای اجرای نقشههای خود علیه مردم سوریه، عازم این کشور شده و در قبال این اقدام، حقوق بالایی دریافت میکنند.
همچنین ایستگاههایی برای انتقال سلاح به داخل سوریه نیز در نظر گرفته شده است که یکی از آنها در منطقه تحت نفوذ سعد حریری رئیس جریان المستقبل لبنان و سمیر جعجع سیاستمدار لبنانی در بیروت است که هزینه مالی آن را عربستان و قطر تامین میکنند. این سلاحها بیشتر از آمریکا، ترکیه و اسراییل تامین میشود و حمل و نقل آن را شبکههای قاچاق تاجران اسلحه برعهده دارند. این اقدام با نظارت شرکت بلک واتر که اخیرا مقر آن به ابوظبی منتقل شده و اعضای آن از مصونیت پیگیری قانونی برخورداند صورت میگیرد. این شرکت پیش از این در پرتو حضور ارتش آمریکا در عراق جنایتهایی را علیه مردم این کشور مرتکب شد.
بنابر گزارش ایرنا، سفارتخانههای کشورهای قطر، عربستان و ترکیه برای اجرای این نقشه خرابکارانه نقش زیادی دارند و نقشه آنان اجرای عملیات تروریستی علیه نهادها و موسسات عمومی در سوریه و ترور دانشمندان و اساتید دانشگاههای سوریه و در نهایت نشانه رفتن انگشت اتهام به سمت مسوولان سوری و مسوول دانستن آنان است. ماموریت این مزدوران افزایش عملیات نظامی علیه ارتش و نیروهای امنیتی سوریه و کشتار هرچه بیشترنظامیان و مردم سوریه به منظور ایجاد ناامنی در آن است.
بنابراین قطر دارای مولفههای واقعی قدرت نیست و میکوشد با تکیه بر منابع مالی و پیروی بیچون و چرا از سیاستهای قدرتهای فرامنطقهای و رژیم صهیونیستی برای خود نقش در منطقه تعریف کرده و خود را بازیگری موثر بشناساند.