* گزارشگر: با توجه به حوادث اخیر در کشورهای خاورمیانه، آیا تقاضای به رسمیت شناخته شدن دولت فلسطینی در زمان درست تاریخی مطرح شده یا نه؟
** رئیسجمهور:
بسماللهالرحمنالرحیم
اللهم عجل لولیک الفرج والعافیة والنصر واجعلنا من خیرانصاره و اعوانه والمستشهدین بین یدیه
من ابتدا به شما و همة بینندگان این برنامه سلام میکنم و از خدا برای همگان سلامت و موفقیت آرزو میکنم.
سؤال مهمی را پرسیدید. ملت فلسطین قبل از این حوادث (قبل از جنگهای جهانی اول و دوم) وجود داشت و مانند هر ملتی بر سرزمین خود حق حاکمیت داشت. منتها حق حاکمیت ملت فلسطین بر اثر یک اشغال ناجونمردانه و یک طراحی از پیش انجام شده، بیش از 70-80 سال است که نقض شده است. هر زمان که این حق برگردد، حقی است که به حقدار برگشته است و هر چه زودتر، بهتر.
مهم این است که این حق به طور کامل برگردد و دوباره در دستانداز چانه زنیها و شرطها و تحمیلات سیاسی نیفتد.
* گزارشگر: آیا شما فکر میکنید که از طرف رئیس جمهور آمریکا به فلسطینیها خیانتی شده است؟
** رئیسجمهور: من میگویم اگر واژة خیانت را به کار نبریم، بهتر است؛ بالاتر از خیانت است. این ادبیات ادامة همان حقکشیای است که طی 70-80 سال نسبت به ملت فلسطین اتفاق افتاده است. ما میگوییم ملت فلسطین یک ملت مثل همة ملتهاست و باید از حق حاکمیت برخوردار باشد و خودش تصمیم بگیرد که چه کار کند.
از آن طرف سازمان ملل اگر سازمان ملل است، ملتها باید تصمیم بگیرند. چرا یک کشور هم خودش را، مالک ملت فلسطین و هم صاحب سازمان ملل میداند. یا مثل کسی که فرمانروایی میکند، دستور میدهد که این نشود، این بشود. اگر واقعاً دولت آمریکا هم یک رأی مثل بقیه دارد، همان طور که منشور ملل متحد پیشبینی کرده، این ادبیات چه معنایی دارد؟
معلوم است که در گذشته چه کسانی حق ملت فلسطین را ضایع کردهاند. اگر امسال نشود، سال بعد خواهد شد. اگر سال بعد نشود، سال پس از آن خواهد شد. این یک جریان تاریخی است کسی نمیتواند جلوی آن را بگیرد. آیا میشود بگوییم کسی استقلال خود را با اشغالگر به مشارکت بگذارد؟ آیا منشور ملل متحد چنین چیزی را پیشبینی کرده است که دزدانی بیایند خانة کسی را اشغال کنند، بعد وقتی بنا باشد بیرون بروند، بگویند باید مذاکره کنیم، بخشی از خانه را به ما بدهید، و دزدان تعیین میکنند که صاحبخانه در کجا و چگونه باشد و چه حقی داشته باشد؟ این منطق مربوط به دورة استعمار و شکست خورده است و به زودی ساقط خواهد شد.
در مورد ملتهای عربی نیز همینطور است. ملتهای عربی علیه چه کسی قیام کردهاند؟ روشن است که علیه سلطة آمریکا قیام کردهاند. در تمام دنیا دیکتاتورها مورد حمایت آمریکا هستند. همة ملتها علیه دیکتاتوری، سلطة غرب و آمریکا قیام کردهاند. چطور میشود که دولت آمریکا این را به نام خودش مصادره کند و خودش را مالک قیام ملتها بداند؟
به نظرم این یک فریبکاری است. نقطة اصلی اعتراض ملتها نه در کشورهای عربی، که در کل دنیا سلطة سرمایهداری بیفرهنگ است؛ سرمایهداری بریده از مردم و ضد بشر. فقط هم منحصر به کشورهای عربی نیست، بلکه در همه جای دنیا، اروپا، انگلیس، فرانسه، اسپانیا و یونان هست. در هر جا امروز اجازه داده شود که ملتها حرفشان را بیان کنند و آزاد باشند که اظهار نظر کنند، حتماً این علیه سلطة آمریکاست.
* گزارشگر: اگر یک کشور فلسطینی به وجود آید، موضع کنونی ایران در خصوص رژیم صهیونیستی چگونه عوض میشود؟
** رئیسجمهور: تغییری نمیکند. ما معتقدیم تشکیل دولت فلسطین گام اول برای نجات کل فلسطین است و ما مطمئنیم که ملت فلسطین و ملتهای منطقه نیز این حق را دنبال میکنند. این جور نیست که گوشهای از خانه را به صاحب خانه بدهند و بعد حق صاحب خانه تمام بشود.
* گزارشگر: اگر فلسطین عضویت سازمان ملل را به دست بیاورد و به عنوان دولتی به رسمیت شناخته بشود، چگونه موضع ایران در خصوص اسرائیل عوض میشود؟ آیا اصلاً موضع ایران عوض میشود یا نه؟
** رئیسجمهور: آیا میشود اشغالگری را به رسمیت شناخت؟ نمیشود.
* گزارشگر: جنبشهای مردمی و قیامهایی در دنیای عرب رخ داده است و تعدادشان هم در حال حاضر در حال افزایش است، به نظر شما چه کسی از این بیثباتی سود میبرد؟
** رئیسجمهور: بالاخره آزادی، عدالت و انتخاب، حق ملتهاست. همة ملتها حق دارند آزاد باشند، در شرایط عادلانه زندگی کنند و حق انتخاب داشته باشند. همه باید این را به رسمیت بشناسیم. البته همیشه کسانی هستند که از شرایط سوء استفاده میکنند. بعضیها میخواهند این را به نام خودشان ثبت کنند تا بعداً بتوانند در محیط تأثیر بگذارند. ما فکر میکنیم هیچ کس نباید دخالت کند. ملتها قادرند سرنوشت خودشان را تعیین کنند.
* گزارشگر: وزیر دفاع ایالات متحده گفته که نظیر جنبشها و انقلابهایی که در تونس، لیبی، مصر و ... رخ داده، در ایران هم به مرور زمان رخ خواهد داد. دیدگاه جنابعالی در این خصوص چیست؟
** رئیسجمهور: بالاخره این یک اظهارنظر است. البته من فکر میکنم ایشان بیشتر از برنامهها و آرزوهای دولت آمریکا صحبت میکند. لابد طراحیهایی برای آسیب زدن به ایران کردهاند. حرکتهایی که امروز در دنیا انجام میشود، علیه سلطة آمریکاست. معلوم است که در این 32 سال دولت آمریکا علیه دولت ایران بوده است.
* گزارشگر: جنبشهای انقلابیای که شروع شده و ادامه دارد، آیا علیه سلطة آمریکاست. مثلاً آنچه در لیبی رخ داد، علیه سلطة آمریکا بود؟
** رئیسجمهور: بله، آنچه خواست ملتهاست، علیه سلطة آمریکاست. خیلی راحت میشود امروز یک رفراندوم آزاد در لیبی برگزار کرد تا ببینیم مردم مخالف سلطة آمریکا هستند یا نه؟ اما ناتو اجازه نمیدهد که این اتفاقات بیفتد. ناتو کشورها را با بمباران و موشک باران و حضور نظامی تصرف میکند و با استفاده از شبکة رسانهای اجازه نمیدهد که اندیشة ملتها منتشر بشود.
این خیلی ساده است. ما در تمام کشورها میتوانیم یک رفراندوم برگزار کنیم و نظر ملتها را دربارة سلطة آمریکا بدانیم. من فکر میکنم سردمداران رژیم آمریکا این را میدانند، چون دائماً در منطقة ما نظرسنجی میکنند.
* گزارشگر: با همة حوادثی که در خاورمیانه رخ داده، ایران با چه کشوری شریک خواهد شد؟ شاید الان برخی دوستیها با خطر مواجه شدهاند.
** رئیسجمهور: ما همیشه با دیکتاتوری مخالف بودهایم. این جنبشها هم علیه دیکتاتوری است. دیکتاتوریها مورد حمایت چه کسی بودهاند؟
امروز همه میدانند که دیکتاتوریها مورد حمایت ما نبودهاند، مورد حمایت دولت آمریکا بودهاند. مثلاً کسی که در مصر حاکم بود، دوست ما بود یا دوست آمریکا؟ پاسخ روشن است. در مصر مردم علیه کسی قیام کردند که دوست نزدیک آمریکا بود. در لیبی نیز تقریباً همین طور بود. اصلاً دیکتاتوری بدون تکیه بر قدرتهای بزرگ محال است.
دولتها یا باید بر ملتهایشان متکی باشند یا به بیرون. به بیرون هم نمیتوانند به یک کشور معمولی متکی باشند، بلکه باید به قدرتهای بزرگ متکی باشند. اصلاً دولت آمریکا و برخی متحدان عربی آن اساس دیکتاتوری را در دنیا ایجاد کردهاند.
اما موضع ما معلوم است. ما همیشه در کنار ملتها و دولتهای برآمده از ملتها هستیم.
* گزارشگر: ایران با ترکیه روابط خیلی خوبی داشته است، ولی ترکیه به ایالات متحده اجازه داده است که یک پایگاه رادار ضد موشک در خاک ترکیه مستقر کند و همینطور ترکیه موضع بسیار سختی را در مقابل دولت کنونی سوریه – که مورد پشتیبانی ایران بوده و هست – گرفته است. با وجود این، آیا فکر میکنید که روابط ایران و ترکیه دارد ضعیف میشود؟
** رئیسجمهور: رابطة ما با ترکیه رابطة خوبی است و معنایش این نیست که در اینجا اختلافی وجود ندارد. ما فکر میکنیم که استقرار پایگاههای موشکی در ترکیه، بر ملت این کشور تحمیل شده است.
بالاخره امروز دولت آمریکا قلدر است و زور دارد و تحمیل میکند. همین طور که به بعضی دولتهای حتی بزرگ نیز تحمیل میکنند. اما این نفعی برای آمریکا نخواهد داشت.
امروز مناسبات جهان را نه موشکها و بمباران که ملتها تعیین میکنند. همین امروز میتوانیم در ترکیه یک رفراندوم برگزار کنیم و ببینیم که نظر ملت ترکیه نسبت به سلطة آمریکا چیست. ارادة ملتها بالاخره حاکم خواهد شد.
اتفاقاً آقای بشار اسد و آقای اردوغان روابط بسیار خوبی داشته و دوستهایی صمیمی بودند.
* گزارشگر: شما فکر نمیکنید که ترکیه دارد بیشتر و بیشتر متحد ایالات متحده میشود و معتقدید که در این رابطه دو جانبه، آمریکا ترکیه را تحت فشار میگذارد؟
** رئیسجمهور: من بیشتر این طور فکر میکنم، اما هنوز زود است قضاوت کنیم که ترکیه دارد بیشتر به آمریکا نزدیک میشود.
* گزارشگر: اجازه تأسیس سیستمهای رادار ضد موشک در خاک ترکیه گامی بسیار واضح است.
** رئیسجمهور: بله، اما این که شما میگویید خیلی بیشتر دارد به آمریکا نزدیک میشود، من میگویم این قضاوت زود است. این یک اقدام است که نباید میشد. ما هم گفتیم کار درستی نبود، اما مناسبات منطقه را ملتها تعیین میکنند.
دولت آمریکا اشتباه میکند که بعضی امور را به بعضی احزاب و دولتها تحمیل میکند، این موجب تحکیم سلطة آمریکا میشود. این اقدامات بیشتر و بیشتر ذهنیت مردم را نسبت به آمریکا منفی میکند و این خودش را نشان خواهد داد.
آنچه صحنة بیرونی را شکل میدهد، نهایتاً اندیشة مردم است. معنی این انقلابها نیز همین است که هر آنچه مردم میخواهند، همان اتفاق میافتد.
* گزارشگر: در انتخابات آینده ریاست جمهوری ایران چه کسی موفق خواهد شد؟
** رئیسجمهور: آن که ملت بخواهند. ملت هر کسی را خواست، همان میشود. زیادند، اما ملت باید انتخاب کند.
* گزارشگر: مطابق گزارشهای به دست آمده به نظر میرسد که آقای مشایی همیشه با شهردار تهران مقایسه میشوند. فکر میکنید احتمال موفقیت آقای مشایی برای ریاست جمهوری تا چه اندازه باشد.
** رئیسجمهور: الان دقیقاً بحث انتخابات مطرح نیست. ممکن است در ذهن اشخاص باشد، اما در افکار عمومی ایران الان بحث انتخابات نیست. ضمن اینکه ملت ایران آزادانه تصمیم میگیرند و انتخاب خواهد کرد و کسی (حتی من) نمیتواند نظرش را به ملت ایران تحمیل کند.
* گزارشگر: ایران یک پایگاه هستهای ساخت روسیه را به تازگی به راه انداخته و ضمناً اعلام کرده که پایگاههای بعدی را بدون همکاری خارجیها برپا خواهد کرد. ایران چگونه این تواناییها را کسب کرده است؟
** رئیسجمهور: بله، یک نیروگاه هستهای در بوشهر افتتاح شد. ما اعلام نکردهایم بدون همکاری دیگران میخواهیم نیروگاه جدیدی ایجاد کنیم. همین الان ما با روسیه برای ایجاد نیروگاه جدید مشغول مذاکره هستیم. اما خود ما هم داریم یک نیروگاه طراحی میکنیم. اما حتماً با استفاده از تجربیات موجود جهانی خواهد بود. امروز اصلاً علم و فناوری نمیتواند انحصاری باشد. اینها دستاوردهای بشری است. یکی از بهترین راههای همکاری دولتها و ملتها کارهای علمی و فنی است.
* گزارشگر: ایران هنوز تمایل دارد که برای همکاری بر روسیه تکیه کند؟
** رئیسجمهور: بحث تکیه نیست. ما اعلام کردهایم که هر کس بخواهد همکاری کند، ما میپذریم.
* گزارشگر: امسال پیام و سخنرانی شما در سازمان ملل چه تفاوتی با سالهای گذشته دارد؟
** رئیسجمهور: روح پیام من یکی است. ما معتقدیم که شرایط امروز حاکم بر جهان شرایطی مطلوب نیست و کسی احساس رضایت نمیکند.
اگر ما یک نظرسنجی از ملتهای دنیا بکنیم، تقریباً همه از وضع موجود ناراضیاند. وظیفة کسانی که در سازمان ملل گرد هم میآیند، این است که ریشة نارضایتیها را کشف و آن را درمان کنند.
من نیز همین کار را انجام میدهم و دنبال همین هستم. فکر میکنم یکی از علتهای اصلی این است که ملتها در مدیریت دنیا مشارکت ندارند.
دو سه کشور هستند که اینجا نشستهاند و برای دنیا تصمیم میگیرند. مثل همان اظهارنظری که دربارة فلسطین شد. ما فکر میکنیم همة ملتها باید در ادارة جهان نقشآفرینی کنند تا مشکلات حل شود.
* گزارشگر: جالب است که شما میگویید که روح پیامتان یکی است. چون اوباما موقعی که با جامعة بینالمللی صحبت کردند، لحن پیامشان دربارة ایران مانند پیامی بود که بوش میداد و...
اگر ایران و ایالات متحده پس از یک سال، پیامشان دربارة یکدیگر یکی باشد، چگونه میشود یک آشتی و دوستی دوبارهای برقرار شود؟
** رئیسجمهور: ما که با همه دوستیم و با کسی قهر نکردهایم. بحث روشها و اندیشههاست. ما فکر میکنیم باید اینها را اصلاح کنیم. به نظر شما در این شش سالی که ما به سازمان ملل آمدیم، اوضاع جهان بهتر شده است؟ وضع اقتصاد بهتر شده؟ مسابقة تسلیحاتی کم شده؟ اشغالگری تمام شده؟ تعداد فقرا در دنیا کم شده؟ چه اتفاقی افتاده؟ حرص و طمع تسلط بر ملتها کاهش یافته؟ اینها همان چیزهایی بود که قول دادند تغییر میدهند. اما امروز کار ملتهای عربی را به حساب خودشان میگذارند. چیزی که اصلاً در شعارها وجود نداشت. قرار بود نوع نگاه به جهان عوض بشود. دیگر لشکرکشی نشود و ملتها تحت فشار قرار نگیرند، تبعیض نباشد و ملت آمریکا تحت فشار قرار نگیرد. آیا این اتفاق افتاده؟ همین امروز با این طراحیهایی که در بورس و خلق پولهای کاغذی (داراییهای کاغذی) هست، صدها میلیارد دلار از جیب ملتها به جیب سرمایهداران میرود. حتی از جیب ملت روسیه، چین، ژاپن، ایران و همه جا. هر کس با دلار کار میکند، دائماً دارد خسارت میپردازد. در حالی که باید سود ببرد. آیا اینها اصلاح شده است؟ یعنی دیگر دولت آمریکا کسری بودجهاش را از جیب ملتها بر نمیدارد؟ هزینههای نظامیاش را کاهش داده است؟ شعار تغییر کجا رفت؟
رئیس جمهور قبلی به همین مجمع عمومی میآمد و دستور صادر میکرد که فلان کشور و فلان مجمع باید این کار را بکند. حتی دربارة سازمان ملل هم دستور میداد. در حالی که قرار بود این چیزها عوض بشود. دیگر حرفی از تغییر نیست. یعنی همة امور دنیا اصلاح شد؟ نیروهای نظامی از افغانستان رفتند و روزانه مردم کشته نمیشوند. یعنی آقای ربانی کشته نشد، ما خواب میبینیم که کشته شد؟ یعنی نیروهای نظامی از عراق رفتند و استقلال عراق را به رسمیت شناختند؟ یعنی دولت آمریکا دیگر کسی را تهدید نمیکند؟ بمبهای اتمیاش را کنار گذاشته و خنثی کرده و پایگاههای نظامیاش را از کشورها جمع کرده است؟
آیا چنین اتفاقاتی واقعاً افتاده است؟ آنها تغییری ایجاد نکردند و میخواهند کاری را که مردم در چند کشور منطقه انجام دادهاند به حساب خودشان بگذارند و بگویند اینها تغییر است. یعنی واقعاً آنها دعایشان این است و ایشان امروز سکویی میخواست که بگوید این اتفاقاتی که در کشورهای عربی رخ داده، کار آمریکاست. آیا واقعاً این طور است؟
ما فکر میکنیم که هنوز اتفاقی نیفتاده و هنوز صلح و امنیت در دنیا برقرار نشده است. ادبیات ادبیات جنگ و کینه است. پس ما نیاز به تغییرات اساسی داریم که باید اتفاق بیفتد.این نیاز بشری است و ما فقط این را منعکس میکنیم. امثال بنده در این مجمع این نیاز را اعلام میکنیم بالاخره ملتها تصمیم میگیرند. من فکر میکنم آن روز فرا میرسد.
* گزارشگر: آیا سازمان ملل یک مکانیزم غیر کارآمد است؟ شما بر چه اساسی چنین صحبتی را میکنید و اینکه شما میگویید دنیا باید با هم همکاری کند و یک دست و یک صدا بشود، بدون سازمان ملل چگونه امکانپذیر است؟ البته سازمان ملل نقصهای متعددی دارد.
** رئیسجمهور: بله. اصل سازمان ملل چیز خوبی است. [آیا] این بد است که ملتها همه در یک جا جمع بشوند و با هم مشورت کنند و مسائل را با کمک هم حل کنند؟ نه. چیز خوبی است. اما اینکه یکی دو کشور بر کل سازمان ملل حاکم بشوند، معنایش این است که آن حقیقت هنوز محقق نشده است. این ایده خیلی خوب است، آرزویی تاریخی است، اما هنوز وسط راه است و الا آقای اوباما امروز نبایستی اعلام میکرد که حق ملت فلسطین از طریق مذاکره به دست میآید؛ آن هم مذاکره با دزدان و اشغالگران. پس سازمان ملل چه کاره است؟ ملتها باید تصمیم بگیرند. ایده بسیار خوبی است، اما هنوز این ایده محقق نشده است و باید بشود.