خاتمی: تقلب نشد

 گروه سیاسی: طی سالیان اخیر بارها خبرهایی از جلسات مختلف سیدمحمد خاتمی در رسانه‌ها منتشر شد مبنی بر اینکه وی ادعای تقلب در انتخابات ریاست جمهوری سال 88 را رد و بر سلامت انتخابات در آن دوره تاکید کرده است. این اخبار هیچگاه از سوی خاتمی تکذیب نشد اما از سوی دیگر وی هیچگاه حاضر نشد این موضوع را به صورت رسمی و علنی اعلام کند. با این حال روز گذشته خبرگزاری تسنیم فایلی صوتی را منتشر کرد که در آن خاتمی ادعای تقلب را رد می‌کند. این برای نخستین‌بار است که اعتراف خاتمی به صحت انتخابات 88 و دروغ بودن ادعای تقلب مستند به یک فایل صوتی از اظهارات او می‌شود.

در این فایل صوتی سیدمحمد خاتمی در نشستی که با برخی جوانان داشته، تاکید کرده در انتخابات 88 تقلبی صورت نگرفته و می‌گوید: من نمی‌گویم که تقلب شده است. بنابر اخبار دریافتی «وطن‌امروز»، این فایل صوتی که متعلق به اظهارات خاتمی در سال گذشته است، توسط یکی از حاضران در جلسه در اختیار تسنیم قرار داده شده است. نحوه دستیابی به فایل صوتی این جلسه این گمانه را تقویت می‌کند که این فایل با هماهنگی شخص خاتمی جهت انتشار به بیرون داده شده تا به نوعی مرزبندی او با موسوی و کروبی پررنگ‌تر جلوه کند. در ابتدای این فایل صوتی خاتمی در نشست خود با برخی جوانان درباره نحوه حضور خود در انتخابات 76 می‌گوید: دوم خرداد یک واقعه بود، یک حادثه بود مثل همه حوادث و وقایعی که رخ می‌دهد. اینکه حالا مثلا فرض کنیم جنبش اجتماعی آمده و برنامه‌ریزی کرده نه اینطور نبود. نه بنده قصد آمدن داشتم، واقعا به زور آمدم. به زور منظورم این است که در یک رودربایستی و مسائل دیگر قرار گرفتم، بالاخره گیر کردم و حاشیه‌ای پیش آمد و خلاف انتظار بود.

وی در ادامه با اشاره به سوءاستفاده افراد و جریانات سیاسی از فضای باز سیاسی دوران اصلاحات گفته ‌است: «ببینید! وقتی فضا یک خرده باز شد هر کسی یک ادعایی می‌کند، بنده بدبخت بیچاره هم آمده‌ام سرکار و حرف‌هایی که نتایج آن ممکن است مشترک باشد و مبانی آن کاملا مختلف است. هر کسی می‌آید یک حرف‌هایی می‌زند و من باید تاوان به حسین شریعتمداری بدهم که بله شما گفتید که علیه خدا هم می‌توان تظاهرات کرد. این را اصغرزاده گفته، به من چه؟ یا شما گفتید امام خمینی به موزه تاریخ سپرده شود، آن را گنجی گفت، من با گنجی اختلاف نظر داشتم. یا اینکه در عاشورا علیه امام حسین شعار دادند، خب! غلط کردند، این را چرا به حساب من می‌گذارید؟ شاید ما نقصمان این بود که روشن‌تر مطالب خود را نگفتیم». خاتمی همچنین در این نشست به بررسی سیر شکل‌گیری جریان اصلاحات در ایران پرداخته و می‌گوید:

«اتفاقا یکی از مشکلات این است که اصلاحات که ریشه عمیق و عظیم دارد تعاریف گوناگونی از آن شده است اما یک جریان اجتماعی است، 150 سال سابقه دارد که اوج آن در انقلاب اسلامی ایران بود و آن را من اصلاحات می‌دانم و خود را وابسته به آن می‌دانم. می‌دانید که من تا زمان انتخابات اصلا عنوان اصلاحات را به کار نبردم، جامعه مدنی را گفتم. آزادی گفتم. دموکراسی دینی را گفتم که البته الان اصلاحش می‌کنم و خیلی از آنها به صورت گفتمان رایج شده است». وی در این نشست با اشاره به اینکه پس از انتخابات 88 نسبت به رفتارها و شعارها واکنش نشان داده، عنوان می‌کند: «من نسبت به شعارها موضع گرفتم، راجع به جمهوری اسلامی، راجع به اهانت به حضرت اباعبدالله‌ موضع گرفتم. من موضع گرفته‌ام و همیشه هم گرفته‌ام. البته شاید توقع این بوده که بیشتر موضع بگیرم. خاتمی همچنین تاکید کرد در انتخابات 88 تقلبی صورت نگرفته و گفت: من نمی‌گویم که تقلب شده است».

به اعتقاد کارشناسان، این اظهارات خاتمی با توجه به انتشار فایل صوتی آن می‌تواند به عنوان یکی از گزاره‌های اثباتی درباره نیات و اهداف فتنه 88 مورد استناد و استفاده قرار بگیرد. محمد خاتمی اظهاراتی را به زبان آورده که بیش از هر چیز نشان‌دهنده ماهیت جریان اصلاحات و رفتارهای بی‌قاعده آن است.

چرا خاتمی صادق نیست؟

همانگونه که گفته شد طی سال‌های اخیر اظهارات متعددی مبنی بر اذعان خاتمی به دروغ بودن ادعای تقلب منتشر شده است. اظهاراتی که با این فایل صوتی می‌تواند یک ذهنیت ثابت نسبت به موضوع ادعای تقلب از نگاه خاتمی ایجاد کند.

در تازه‌ترین اقدام، سایت جهان، خبری درباره دیدار خاتمی با تعدادی از اصحاب رسانه منتشر کرد. براساس این خبر، خاتمی در این دیدار با اشاره به اتفاقات سال ۸۸ عنوان کرده است: «من قبل و بعد از انتخابات به میرحسین موسوی گفتم در انتخابات رای نخواهد آورد. وی همچنین در این جلسه بر این موضوع تاکید کرده است که معتقدم احمدی‌نژاد در سال ۸۸ رای آورد و پیروز انتخابات بود».

موضوع اعتراف خاتمی به عدم تقلب در انتخابات البته مربوط به 2 سال اخیر نیست. به گزارش «وطن‌امروز»، در همان سال 88 نیز برخی چهره‌های سیاسی نقل می‌کردند محمد خاتمی در جلسات خصوصی به آنها گفته است احمدی‌نژاد قطعا پیروز انتخابات است. در همان روزهای آشوب فتنه‌گران در تهران، خاطره‌ای از جانب علیرضا علی‌احمدی، وزیر اسبق آموزش و پرورش نقل شد که انعکاس وسیعی در فضای سیاسی کشور داشت. محمدحسین صفارهرندی در آن زمان در یکی از برنامه‌های زنده تلویزیونی این خاطره را نقل کرد و گفت: «علیرضا علی‌احمدی، وزیر آموزش و پرورش در دولت نهم تعریف می‌کرد که حدود 5 ماه مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری دهم، در هواپیمایی که از ژنو عازم تهران بوده به طور تصادفی با محمد خاتمی همسفر شده. آقای خاتمی پس از خوش و بش با وی و تعریف از عملکرد بخش‌هایی از دولت نهم، این نکته را یادآور شده که چون احمدی‌نژاد با ظرافت خاصی به واسطه سفرهای استانی و توزیع سهام عدالت توانسته کف رأیی مطمئن را در شهرهای کوچک و روستاها از آن خود کند، قطعا در انتخابات پیش رو نیز پیروز خواهد شد و حتی رأیی بالاتر از دوره نهم را به خود اختصاص خواهد داد».

سال گذشته نیز خبری منتشر شد مبنی بر اینکه خاتمی ادعا کرده فردای انتخابات به دیدار موسوی رفته و به او گفته است در انتخابات تقلبی صورت نگرفته است. آنگونه که منابع خبری منتشر کردند خاتمی در دیدار تعدادی از جوانان گفت: «من شنبه پس از انتخابات به دیدن میرحسین موسوی رفتم و به او گفتم ممکن است تخلفی در انتخابات صورت گرفته باشد اما تقلبی که رای تو را عوض کرده باشد اتفاق نیفتاده است. من مطمئنم که شما رای نیاورده‌ای».

اخبار دیگری نیز به نقل از خاتمی درباره دروغ بودن ادعای تقلب منتشر شده است. برخی اصحاب رسانه نیز در نقل دیدارهایی که با خاتمی داشتند تصریح کردند خاتمی نسبت به عدم تقلب در انتخابات 88 اذعان داشته است. تواتر اخباری که حاوی اعتراف خاتمی به دروغ بودن ادعای تقلب است؛ نشان می‌دهد این موضع واقعی محمد خاتمی است و تقریبا در محافل رسانه‌ای و سیاسی نیز این موضوع تثبیت شده است. به‌گونه‌ای که امسال پس از سخنرانی رهبر معظم انقلاب در جمع دانشجویان، زمانی که ایشان به مذمت برخی فتنه‌گران پرداختند که چرا در محافل خصوصی به عدم تقلب اعتراف می‌کنند اما حاضر نمی‌شوند این را علنا به مردم بگویند؛ همه اذهان متوجه محمد خاتمی شد. تلاش محمد خاتمی برای تبرئه خود از فتنه 88 نشانگر نگاه واقع‌بینانه او به روند تحولات سیاسی در کشور است.

اما آیا این اقدام او صادقانه است و باید به وی اعتماد کرد؟ به هر حال مسیر سیاست را واقعیات و مقتضیات روز مشخص می‌کند؛ اما مروری کوتاه بر نقش خاتمی در فتنه 88 نیز واقعیتی انکارناپذیر است. اگر قرار باشد اظهارات آقای خاتمی در دیدار با علی‌احمدی و جلسه با برخی اصحاب رسانه به عنوان مبنا در نظر گرفته شود بنابراین خاتمی باید رفتاری مبتنی بر این باور در فتنه 88 می‌داشت. با این حال رفتار خاتمی نشان‌دهنده عدم صداقت او در آن زمان بوده است. خاتمی در حالی در جلسات خصوصی می‌گوید از ابتدا هم معتقد بوده احمدی‌نژاد رای بیشتری از موسوی می‌آورد که در ساعات ابتدایی رای‌گیری 22 خرداد در تماسی با میرحسین موسوی ادعا کرده موسوی در دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری دوره دهم پیروز شده است! این خبر را سایت یاری منتشر کرد.

او که برای شرکت در انتخابات در حسینیه جماران حضور یافته بود، سخنانی به همین مضمون نیز به زبان آورد. خاتمی در جمع خبرنگاران اعلام کرد: «همه باید آنچه مردم انتخاب می‌کنند، بپذیرند و از رأی مردم تمکین کنند». خبرنگار باشگاه خبرنگاران که اظهارات خاتمی را پوشش می‌داد به نقل از وی نوشت: «همه شواهد امر حاکی است که مهندس موسوی انتخابات را برده اما من پیشگو نیستم». سایت جمهوریت نیز در ساعت 21خبری مبنی بر تبریک خاتمی به موسوی برای پیروزی در انتخابات منتشر کرد. خبر این بود: «خاتمی به میرحسین تبریک گفت».

خبرگزاری ایلنا هم که این خبر را پوشش داده بود، نوشت: سیدمحمد خاتمی در تماسی با میرحسین موسوی، موفقیت او را در انتخابات ریاست‌جمهوری تبریک گفت. خاتمی به این بسنده نکرد. او تمام‌قد با ادعای تقلب همراهی کرد. خاتمی که ادعا کرده روز 23 خرداد به موسوی گفته رای او جابه‌جا نشده، روز 25 خرداد در راهپیمایی غیرقانونی معترضان شرکت کرد. حضور خاتمی در راهپیمایی 25 خرداد برای خود اصلاح‌طلبان هم غیرمنتظره بود. عباس عبدی بعدها در یادداشتی برای هفته‌نامه آسمان نوشت: «وقتی شنیدم آقای خاتمی در راهپیمایی 25 خرداد 88 شرکت کرده‌، بسیار تعجب کردم». او نوشت: خاتمی از درون خودرو و به صورت نمادین در راهپیمایی حضور داشته است. در کنار سایر اقدامات خاتمی همانند نامه او به هواداران موسوی و تجمع‌کنندگان خیابانی، موضوع پیشنهاد رفراندوم خاتمی نیز یکی دیگر از گزاره‌های محکم در همراهی خاتمی با فتنه 88 بود. یک ماه پس از حضور خاتمی در راهپیمایی 25 خرداد، او در دیدار خانواده برخی عوامل آشوب 88 گفت:

«راه برون‌رفت از بحران فعلی، اتکا به آرای مردم و برگزاری رفراندوم قانونی است». سایت موج سبز آزادی نیز که گردانندگان آن از حامیان اصلی موسوی بودند، گزارش مفصلی از این جلسه منتشر کرد و نوشت: خاتمی پیشنهاد داده این رفراندوم را باید نهادهای بی‌طرف نظیر «مجمع تشخیص مصلحت نظام» برگزار کنند و گفته است: «باید از مردم پرسید آیا وضعیت پیش آمده مطلوب است و از آن راضی هستند؟ اگر اکثریت مردم این وضع را قبول داشته باشند، ما هم تسلیم هستیم».

با در نظر گرفتن این رفتار آقای خاتمی، یک سوال فراگیر به وجود می‌آید: اگر خاتمی مطمئن به پیروزی محمود احمدی‌نژاد در انتخابات 88 بود، چرا با فتنه همراهی کرد؟ تبریک او به موسوی در روز رای‌گیری بر چه اساس و با چه نیتی صورت گرفت؟ حضور او در راهپیمایی 25 خرداد که براساس ادعای دروغ تقلب بود چه توجیهی می‌تواند داشته باشد؟ خاتمی که خود می‌دانست در انتخابات تقلبی صورت نگرفته، چرا حامیان جریان دوم خرداد را از واقعیت آگاه نکرد و برخلاف واقعیت و در اقدامی غیرصادقانه در راهپیمایی 25 خرداد حضور یافت تا ادعای دروغ تقلب را تقویت کرده باشد؟ مگر دانستن حق مردم نبود؟

محمد خاتمی که می‌دانست ادعای تقلب دروغ و خلاف واقعیت است چرا پیشنهاد رفراندوم را مطرح کرد؟ رفراندوم برای چه؟ برای یک دروغ؟! در جامعه مدنی مورد نظر آقای خاتمی، می‌توان یک دروغ را به رفراندوم گذاشت؟

به نظر می‌رسد با انتشار این فایل صوتی از اظهارات محمد خاتمی، افکار عمومی درک واقع‌بینانه‌تری نسبت به ماهیت پنهان جریان سیاسی اصلاحات به دست خواهند آورد.