چرخش 4 میلیارد دلاری مالکی به سمت کرملین

مهمترین خبر منتشر شده در همین سفر به قرارداد ۲/۴ میلیارد دلاری خرید تسلیحات از روسیه باز می‌گردد. این یعنی همسایه متحد ایران به دنبال آن است که بیش از گذشته به سیاست شرقی نزدیک شود، به خصوص که حالا ترکیه به امید ناتو هر از گاهی هواپیماهای جنگنده‌اش را بر می‌دارد و به هر بهانه‌ای سری به خاک عراق می‌زند.

به گزارش «جوان» آنگونه که دفتر مطبوعاتی دولت روسیه اعلام کرده نوری مالکی، نخست وزیر عراق در دیدار با همتای روسی خود یعنی دیمیتری مدودف قراردادی به ارزش ۲/۴میلیارددلار بسته است، بنابراین در دیدار مالکی با ولادیمیر پوتین می‌توان انتظار داشت خبرهای داغ تری منتشر شود، به خصوص که روسیه و عراق مدتی است برای بیشتر نزدیک شدن به یکدیگر پالس‌های معناداری بین خود رد و بدل می‌کنند که بسیاری از این پالس‌ها از کانال ایران عبور می‌کند.

زمینه‌های قرارداد نظامی بین دو کشور را پیش از این سعدون الدلیمی، قائم مقام وزیر دفاع با سفرهای متعددش طی چند ماه چیده بود. این قرارداد با توجه به تحولات منطقه‌ای برای بسیاری از کشورهای خاورمیانه به خصوص ترکیه معنادار است. آسیا تایمز در این باره نوشت که ترکیه بعد از این در حملات خود به شمال عراق باید نیم نگاهی به سلاح‌های روسی حاضر در عراق داشته باشد. چند مدتی است که نیروهای هوایی ترکیه به بهانه سرکوب مخالفان کرد (پ ک ک) حریم هوایی عراق را می‌شکند و خاک این کشور را بمباران می‌کند.

این موضع آسیاتایمز یاد‌آور حمله موشکی سوریه به جنگنده اف ۴ ترکیه است که چندی پیش با سلاح روسی منهدم شد، البته هنوز جزئیات قرارداد نظامی بین روسیه و عراق منتشر نشده با این وجود روسلان بوخوف، رئیس مرکز مطالعات راهبردی به خبرگزاری روسیه گفت: این قرارداد در درجه اول ۵۰ سامانه ضد هوایی، ۳۰ بالگرد می‌ـ ۲۸ ان‌ای را شامل می‌شود.

ناگفته نماند که برخی ناظران از احتمال فروش چند جنگنده میگ ۲۹ و انواع خودروهای زرهی به عراق خبر داده‌اند. به هر حال روسیه دارد متحدان خود را با چینش‌های جدید و با توجه به تغییرات ایجاد شده در خاورمیانه انتخاب و تقویت می‌کند. حال اگر این متحدان روابط سنتی به روسیه داشته‌اند که بهتر.

این رویکرد نشان می‌دهد مسکو به شکل جدی تری به دنبال ورود به خاورمیانه است، حتی آنگونه که آسیاتایمز نوشته با توجه به اختلافات جدی عراق و ترکیه در زمینه‌های مختلف، روسیه می‌تواند در صنایع نفتی جایگزین ترکیه شود. آنکارا در دوره کوتاه سیاست به صفر رساندن مشکلات با همسایگان و در حالی که امریکا در خاک عراق حضور مستقیم و جدی داشت، توانست در اقتصاد و صنایع انرژی محور این کشور نفوذ کند. به هر جهت این توافقنامه بزرگ‌ترین قرارداد نظامی دو طرف است که با آن روسیه به دومین تامین کننده بزرگ سلاح پس از امریکا به بغداد تبدیل می‌شود.

نگاه راهبردی روسیه به خاورمیانه

آنچه در سوریه رخ می‌دهد و این قراردادهای مسکو – بغداد به همراه دیگر مواضع و تحرکات کرملین در منطقه نشان می‌دهد نگاه روسیه به خاورمیانه راهبردی است و برخلاف گذشته از سیاست انفعال در این حوزه فاصله گرفته است.

نوری مالکی از روز دوشنبه در روسیه به سر می‌برد تا از این طریق نشان بدهد به دنبال تنوع دهی و متعادل‌سازی شرکا با توجه به فاصله گرفتن از امریکا‌ست. در این سفر جدای از قرارداد قابل‌توجه نظامی، مسائل سیاسی نیز به شدت مورد توجه دو طرف قرار گرفت. مالکی در دیدار با نخست وزیر روسیه گفت: بغداد توجه ویژه‌ای به روابط با مسکو دارد. نخست وزیر عراق حتی از مدودف دعوت کرد که به عراق سفر کند.

وی تأکید کرد: سفر آینده مدودف به بغداد تأثیر زیادی در توسعه روابط دو جانبه خواهد داشت. مدودف نیز گفت: مسکو به روابط و دوستی قدیمی خود با مردم عراق افتخار می‌کند. وی افزود: با وجود بروز برخی حوادث قابل توجه در سال‌های اخیر، روابط و همکاری دو کشور بر‌قرار بود و این مسئله در تقویت روابط دوستانه، همکاری و تفاهم بین روسیه و عراق تأثیر زیادی داشت. نخست وزیر عراق همچنین به اهمیت همکاری بغداد و مسکو برای دستیابی به راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز درباره بحران خاورمیانه تأکید کرد.

 نوری المالکی تصریح کرد: بغداد خواهان تقویت روابط با مسکو در همه زمینه‌ها به ویژه در بخش نظامی و انرژی است. این بی‌شک مورد توجه مقامات امریکا قرار خواهد گرفت. اگر چه ویکتوریا نولاند سخنگوی رسمی وزارت امور خارجه امریکا گفته است واشنگتن مشکلی در این قرار‌دادها نمی‌بیند، این در حالی است که یکی دیگر از نشانه‌های جدیت روسیه در ورود به تحولات خاورمیانه آمادگی آن برای فروش پیشرفته‌ترین تانک جهان به لبنان است.

روز‌نامه الدیار در این باره نوشت: روسیه پیشنهاد فروش ۲۰۰ دستگاه تانک T۹۲ را به لبنان ارائه کرده و حتی از تخفیف ۵۰ درصدی صحبت به میان آورده است. به گزارش مهر تانک‌ T۹۲ پیشرفته‌ترین تانک جهان محسوب می‌شود که برای آموزش استفاده آن باید ارتش لبنان تحت آموزش قریب به یک هزار متخصص روس قرار بگیرد. لبنان پیش از این تقاضای استفاده از جنگنده‌های میگ روسیه را رد کرده بود.