تبعيض؛ ريشه خشونت در آمريکا

سرويس خارجي: رخدادهاي گوناگون خشونت بار در آمريکا به ويژه برخورد پليس با رنگين پوستان بار ديگر نشان داد که اين کشور به دليل دارا بودن شکاف هاي اقتصادي- اجتماعي دچار بحران خشونت شده است.

اگرچه خشونت در جامعه آمريکا طي سال ها به دلايل مختلف به بخشي از هويت اين کشور تبديل شده ولي به نظر مي رسد که اين مساله در دوره اوباماي برنده جايزه صلح نوبل به شدت افزايش يافته است.

اين خشونت ها که در دوره اوباما طيف مختلفي از خشونت ورزي نژادي- مذهبي تا خشونت ورزي پليس و خشونت مسلحانه فردي را در بر مي‌گيرد، آنچنان جامعه آمريکا را تحت تاثير خود قرار داده است که در بيشتر موارد مقام هاي عاليرتبه اين کشور و حتي خود رئيس جمهوري آمريکا را وادار به واکنش مي کند.

رخدادهاي اخير شهر کوچک «فرگوسن» ايالت «ميسوري» را شايد بتوان از جمله اين موارد برشمرد که حال در مقام هم سنجي با خشونت هاي چند سال گذشته اين کشور رخداد کوچکي محسوب مي شود. پليس آمريکا مظنون سياهپوست را به ضرب گلوله کشت و مقامات ايالت ميسوري نيز براي مقابله با اعتراضات کوچک خياباني حالت اضطراري اعلام کردند.

در همين رابطه، «جي نيکسون» فرماندار ايالت ميسوري گفت: به منظور حفاظت از جان مردم و اموال عمومي بيانيه مربوط به حالت فوق العاده در منطقه آشوب زده شهر فرگوسن را امضا کردم. اين در حالي است که پليس شهر فرگوسن آمريکا يک هفته بعد از قتل «مايکل براون» نوجوان سياهپوست، وي را مظنون به دزدي يک پاکت سيگار دانست و اين امر سبب بروز اعتراض ها و تظاهرات ضد نژادپرستي در شهرهاي سنت لوييس و فرگوسن در ايالت ميسوري شد.

در پي اعلام پليس مبني بر مظنون بودن براون به دزدي، اعتراض ها نسبت به قتل وي در سنت لوييس ميسوري و فرگوسن ادامه يافت و شماري از مغازه‌هاي اين شهر غارت شدند. اتهام‌هاي وارد شده توسط پليس درمورد اين نوجوان سياهپوست، به خشم بيشتر مردم اين شهر منجر شد.

نيروهاي پليس در برخي مناطق با گازهاي اشک آور و بمب هاي دودزا معترضان را پراکنده کردند، خودروهاي زرهي و پليس ضدشورش نيز براي جلوگيري از گسترش اعتراض ها در نقاط مختلف اين شهر مستقر شدند.

اين در حالي است که، کشته شدن براون به دست پليس آمريکا در شهر فرگوسن ، به اعتراض هاي مردمي عليه اقدامات پليس آمريکا در ديگر شهرهاي اين کشور نيز منجر شد. همچنين جمعيتي گسترده در نيويورک در پارک «ميدان يونيون» حاضر شدند و پليس را به بستن يکي از خيابان هاي اصلي منتهي به اين ميدان وادار کردند.

از طرفي،باراک اوباما،رئيس جمهوري آمريکا، براي کاستن از شدت اعتراض ها، از نيروهاي پليس خواست به اعتراض کنندگان احترام بگذارند. فرگوسن شهر کوچکي از توابع سنت لوييس در ايالت ميسوري آمريکا است، بيش از نيمي از جمعيت آن را سياهپوستان تشکيل مي دهند و بنا بر آمارها به سياه پوستان نقش کمي در اداره شهر داده شده است و همچنين نيروهاي پليس محلي نيز تشکيل يافته از سفيد پوستان است.

با وجود هويت شکل گرفته ناشي از شکاف هاي گسترده اقتصادي- اجتماعي و قوانين حمل و نگهداري قانوني سلاح در آمريکا، جامعه اين کشور سير خشونت ورزي بيشتري را طي سال هاي گذشته به خود ديده است.

در دوره زمامداري اوباما رخدادهاي خشونت آميز بسياري در جامعه آمريکا رخ داده است. از سال 2008ميلادي تاکنون، دولت اوباما با رخدادهاي خشونت آميز بسياري از جمله کشتار دانشگاه فني ويرجينيا، مدرسه سندي هوک، سينماي دنور، معبد سيک هاي هند ويسکانسين و تيراندازي در يک پايگاه نيروي دريايي در واشنگتن روبرو بوده است و اگر به اين پرونده ها، پرونده تبرئه «جورج زيمرمن» پليس سفيدپوست آمريکايي را نيز که يک نوجوان سياهپوست را به قتل رسانده بود، اضافه کنيم، متوجه خواهيم شد که تا چه ميزان خشونت و خشونت ورزي در جامعه آمريکا موج مي‌زند.

اين در حالي است که بنا بر آخرين آمارها، در آمريکا هر روز هشت کودک يا نوجوان با سلاح کشته مي شوند و ميزان قتل با سلاح چهار برابر بيشتر از ميزان متوسط جهاني است. همچنين هر ساله در آمريکا حدود 30 هزار تن با سلاح خودکشي مي‌کنند يا در جنايت يا به طور تصادفي کشته مي شوند و حدود 80 درصد از جرايم با سلاح گرم صورت مي گيرد.

با توجه به آنچه گفته شد اين پرسش پيش مي آيد که ريشه بحران خشونت در جامعه آمريکا کجاست؟

جامعه آمريکا اگرچه طي سال هاي گذشته تلاش کرده تا اوضاع اقتصادي و به تبع آن اوضاع اجتماعي خود را ثبات بخشد ، ولي آمارهاي رسمي دولت اين کشور و همچنين مطالعات دانشگاهي نشان مي دهد شکاف طبقاتي در جامعه آمريکا در چند دهه گذشته تشديد شده است. تازه ترين آمارهاي منتشر شده نشان دهنده آن است که درآمد ثروتمندترين افراد جامعه (5 درصد کل جمعيت) طي 20 سال گذشته با در نظر گرفتن تورم، 11 درصد رشد داشته و در برابر، درآمد 20درصد از جمعيت که در طبقه متوسط قرار دارند، کمتر از 5 درصد بالا رفته است.همچنين در حالي نرخ بيکاري در آمريکا به 5/6 درصد رسيده که اين نرخ در ميان سياهپوستان 11 درصد گزارش شده است.

در اين چارچوب، گسترش خشونت در سطوح مختلف جامعه آمريکا نشان از نهادينه شدن خشونت در درون اين جامعه دارد و اين موضوع يکي از ناکامي هاي دولت اوباما طي اين سال ها محسوب مي‌شود که رئيس جمهوري آمريکا هنوز نتوانسته بر چالش هاي آن غلبه کند.

واقعه شهر فرگوسن آمريکا و رخدادهاي ديگر مانند اين، بار ديگر نشان داد که شکاف هويتي-نژادي و همچنين اقتصادي- اجتماعي در جامعه آمريکا در سطحي گسترده، افزايش يافته و جامعه اين کشور به دليل همين شکاف هاي مختلف، دچار بحران هاي هويتي- خشونتي شده است؛ به نحوي که يک رخداد کوچک در شهري دورافتاده مي تواند به يک درگيري گسترده تبديل شود.

در اين ميان ، قتل سياهپوستان غير مسلح آمريکايي و سپس تبرئه قاتلان آنها به بهانه دفاع از خود، بيانگر اين مساله است که برخلاف شعار برابري، تبعيض عليه رنگين پوستان در آمريکا فراوان ديده مي‌شود.

هر چند قتل «مايکل براون» نوجوان سياهپوست آمريکايي موج تازه‌اي از اعتراض‌ها عليه نژادپرستي را در ايالت‌هاي مختلف آمريکا به راه‌ انداخته است، اما اين بار نيز مانند دفعات قبل انتظار چنداني در تغيير اين روند نمي‌رود.

زماني که «تريوان مارتين» 17 ساله صرفا به خاطر ظن يک نگهبان محله و درگيري او با اين نوجوان آفريقايي‌تبار به قتل رسيد و در نهايت قاتل سفيدپوست او با نام «جرج زيمرمن»، به بهانه دفاع از خود، از اتهام قتل تبرئه شد، اعتراضات گسترده‌اي در آمريکا به راه افتاد که در نهايت تغييري در ماهيت اين ماجرا و حکم صادر شده نداد.

چندي بعد «مايکل دان» يک تاجر سفيد‌پوست به خاطر بلند بودن صداي موسيقي ضبط «جردن ديويس»، با اين نوجوان سياهپوست درگيري لفظي پيدا کرد و سپس با تيراندازي به سوي او، ديويس را به قتل رساند.

مايکل دان به علت سه فقره تلاش براي قتل از نوع درجه دو، مجرم شناخته شد، اما رايزني اعضاي هيات منصفه بر سر مهمترين اتهام او، يعني قتل از نوع درجه يک به نتيجه نرسيد. حکم صادر شده با اعتراض‌هاي مردم بيرون ساختمان دادگاه روبرو شد. پرونده مايکل دان براي معترضان، شباهت بسياري به محاکمه جرج زيمِرمن داشت که از اتهام قتل يک نوجوان سياهپوست تبرئه شده بود.

حدود يکسال بعد از اين ماجرا، «ميريام کري»، مادر سياهپوست آمريکايي به دست پليس واشنگتن به قتل رسيد. ظاهرا راننده مظنون اين حادثه، خودرو سياه رنگش را به يکي از موانع امنيتي اطراف کاخ سفيد در واشنگتن کوبيده بود.

بنا به گفته شاهدان، ظاهرا بعد از اين اتفاق نيروهاي پليس، خودرو را تا نزديک ساختمان کنگره تعقيب و سپس به سمت راننده زن تيراندازي کردند و او را کشتند. بعد از انتشار اين خبر در رسانه‌هاي آمريکا بود که مشخص شد در خودرو ميريام کري يک کودک يکساله بوده و به علاوه، در طول عمليات تعقيب و گريز و تيراندازي پليس، هيچ گلوله‌اي از سوي خودروي راننده اين اتومبيل شليک نشده است.

زماني که اين دو مورد در کنار خبر مشکلات روحي و رواني ميريام کري قرار گرفت، اقدام پليس آمريکا در تيراندازي به سوي فرد مظنون به جاي نشانه رفتن لاستيک‌هاي خودروي او براي متوقف کردنش، زير سئوال رفت. اخيرا نيز «مايکل براون»، نوجوان 18 ساله سياهپوست آمريکايي در حالي که غيرمسلح بود و دستانش را به نشانه تسليم بالاي سرش برده بود، به دست افسر پليس سفيد‌پوست آمريکايي در شهر «فرگوسن» ايالت «ميسوري» آمريکا کشته شد.

بعد از اين حادثه بود که زخم‌هاي کهنه مردم سياهپوست آمريکا بار ديگر سرباز کرد و مسئله تبعيض نژادي در اين کشور را در کانون بحث‌هاي محافل عمومي و رسانه‌اي قرار داد. در واقع، اقدام پليس براي کشتن اين نوجوان سياهپوست کافي بود تا آتش اعتراضات مردمي عليه نژادپرستي در اين کشور شعله‌ور شود و دامنه اين اعتراضات روز به گسترده‌تر مي‌شود.

معترضان آمريکايي براي نشان دادن اعتراض خود به پليس دستانشان را بالاي سرشان بردند تا نشان دهند براون در حالي مورد اصابت گلوله پليس آمريکا قرار گرفت که تسليم شده بود. اهالي فرگوسن بر اين باورند، تيراندازي به سوي اين فرد به دليل سياهپوست بودن وي صورت گرفته است.

اخبار حاکي از به خشونت کشيده شدن اعتراضات مردمي با دخالت پليس است. دست‌کم 50 نفر در درگيري‌هاي صورت گرفته به دست نيروهاي پليس بازداشت شده‌اند. اداره فدرال هوانوردي آمريکا نيز در اقدامي کم سابقه شهر فرگوسن واقع در ايالت ميسوري، را منطقه پرواز ممنوع اعلام کرد.

تشديد درگيري‌ها و تداوم تظاهرات تا جايي پيش رفت که باراک اوباما، رئيس‌جمهور آمريکا مجبور شد خود شخصا وارد عمل و خواستار برقراري آرامش در فرگوسن شود.

وي مرگ مايکل براون را دلخراش خواند و گفت: مي‌دانم که اتفاقات روزهاي گذشته سبب بروز ناآرامي شده اما من از تمامي مردم فرگوسن مي‌خواهم که با کنار گذاشتن خشونت با تفکر و انديشه اين مرد جوان را به ياد بياورند.اوباما ضمن آنکه خواستار دادن پاسخي هوشمندانه به اين اقدام نيروهاي امنيتي شد قتل اين نوجوان به دست پليس را يک تراژدي خواند.

حقايق مرگ براون هنوز در حال جمع آوري است اما آنچه آشکار است اينکه يک حمله همه جانبه به جامعه سياه‍‍‍‍پوستان آمريکا در حال وقوع است. طبق آمار ارائه شده توسط دفتر دادستاني ايالت ميسوري، احتمال متوقف شدن تحقيقات پليس در ارتباط با سياه‍پوستان در ايالت ميسوري، نسبت به سفيدپوستان 66 درصد بيشتر است. اين ارقام الگوي نگران کننده اي را در ايالت ميسوري آشکار مي کند که مطمئنا منحصر به اين ايالت نيست.

براساس اين گزارش، در هر 28 ساعت، پليس آمريکا يک مرد سياه‍پوست را مي کشد که اين خود واقعيتي زشت درباره رابطه بين سياه‍پوستان و پليس آمريکا را نشان مي دهد.

واشنگتن پست گزارش داد: نيمي از مردان سياهپوست تا 23 سالگي دست‌کم يک بار دستگير شده اند و اطلاعات مشابهي نشان مي دهد احتمال زنداني شدن مردان سياه‍پوست 6 برابر بيشتر از مردان سفيدپوست است. «رندي شرت»، يک محقق آمريکايي در اين باره گفت:دولت آمريکا در قبال قتل آفريقايي-آمريکايي‌تبارها و نقض حقوق مدني آنها سياست مشارکت و پنهان‌کاري را پيش گرفته است.

وي تاکيد کرد:وزارت دادگستري در اجرا و تحقق حقوق مدني افراد توانمند نيست زيرا دولت بوش و اوباما اين دستگاه را نابود کردند و براي تحقق اين مسئله، نيرو و منابع اختصاص ندادند. در حقيقت دولت اوباما و اريک هولدر، دادستان کل آمريکا اجازه دادند، سياهپوستان به معناي واقعي به عنوان يک قرباني انساني به قتل برسند.