پایگاه بصیرت،گروه سیاسی/ حماسه 9دی در تاریخ ایران ماندگار شد زیرا حماسه ای مردمی بود و به گواهی تاریخ، همیشه آن اتفاقاتی ماندگار می ماند که توسط خود مردم شکل گرفته باشد و جنس حماسه 9دی نیز مردمی بود. در آستانه حماسه عظیم 9دی خبرنگار پایگاه بصیرت گفت وگویی را با سردار رسول سنایی راد معاون سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ترتیب داده که شما را به خواندن آن دعوت می کنیم.
به عنوان اولین سوال بفرمایید که مهمترین ویژگی های حماسه 9 دی چیست؟
ویژگی مهم 9 دی، بصیرت مردم بود که تجربه فتنه، روشنگریهای مقام معظم رهبری(مدظله العالی) و نیروهای مدافع انقلاب این بصیرت را پدید آورده بود. یکی از شاخصهها و ویژگیهای برجسته حماسه 9 دی همدلی، همراهی، وحدت و انسجام مردمی در دفاع از ارزشهای اصلی نظام چون اصل ولایت فقیه بود که مردم فراتر از گروههای جناحی و سیاسی فریاد بلند دفاع از ولایت فقیه، نظام کشور و امنیت ملی را سر دادند که این شاخصه برجسته 9 دی باید مانگار باشد. این وحدت و انسجام در واقع سطح قدرت ملی ما را افزایش داد و امروز این نوع وحدت، انسجام و یکپارچگی میتواند پشتوانهای برای مذاکرات هسته ای و مجاب کردن دشمن در مقابل اراده و عزم ملی باشد. همان طور که در اقتصاد مقاومتی نیاز به این فراگیری و عزم ملی است. در روز 9 دی در عین حال که خیابانها مملو از جمعیت بود اما کوچکترین حادثهای که امنیت را مخدوش کرده، به ناظران پیام نا امنی دهد وجود نداشت و این نشان میداد که آن حماسه در عین حال که سرشار از احساس و عواطف انقلابی بود در آن عقلانیت هم موج میزد و این میتواند یک سرمایه برای نظام باشد، در روز 9 دی با وجود اینکه ابراز نفرت نسبت به عوامل اصلی فتنه، بیگانه، ضد انقلاب و سران فتنه بود اما در آنجا هیچ هتاکی و توهینی صورت نگرفت.
ویژگی دیگر 9 دی قرار گرفتن مردم در ورای علقه های جناحی و سیاسی بود. برخی در فتنه به این اشتباه افتادند که دعوای دو رقیب سیاسی است، اما مردم در 9 دی نشان دادند که در دفاع از نظام و ولا��ت، علقههای سیاسی و جناحی برایشان معنایی ندارد. بنابراین از هواداران همه نامزدها در آن اجتماع وجود داشتند و این برای دفاع از منافع ملی لازم و یکی از شاخصهای بلوغ سیاسی یک ملت است که در دفاع از امنیت ملی و منافع ملی بتوانند از علقههای جناحی، حزبی و گروهی عبور کنند. به نظر میرسد که ما باید چنین ویژگیهایی را قدر بشناسیم و 9 دی بهانهای باشد برای نهادینهسازی و استحکام این ویژگیها در سطح عمومی و اجتماعی.
چه شد که حماسه 9 دی شکل گرفت و ملت اینگونه باشکوه به صحنه آمدند؟
حماسه 9 دی کنشی هوشمندانه ازسوی مردم نسبت به هشت ماه فتنهگری و آشوبگری در کشور بود، این حماسه در واقع ابراز بیزاری مردم از فتنهگران و فتنهگری بود. اینکه مردم با این شکوه و نمایش همبستگی به میدان آمدند ریشه در عوامل چند گانهای دارد که نخستین آن دیدن لجاجت سران فتنه نسبت به قانون و فرصتهای قانونی که برای اعتراض در اختیار داشتند بود؛ علی رغم اینکه قانون اساسی و قوانین جاری کشور فرصتهایی را برای هر گونه اعتراض انتخاباتی قائل است اما سران فتنه به دنبال اردوکشی خیابانی و با اصرار به دنبال رادیکالیزه کردن فضا و گرایش به خشونت بودند.
خشونتی که علاوه بر خسارتهای مادی و جانی خسارتهای حیثیتی برای کشور و مردم داشت و مردم شاهد این نوع لجبازی آمیخته با نوعی خشونتطلبی بودند و حتی کار بدانجا رسید که منتهی به اهانت به مقدسات در روز عاشورای سال 88 شد.
آشوبگران در روز عاشورا به میدان آمدند و به مقدسات مردم توهین کردند، هر چند قبل از آن نیز تعارض شعارهای آنان با شعارهای ارزشی و آرمانی مردم و انقلاب خود را نشان داده بود، به گونه ای که در روز قدس با تظاهر به روزه خواری کسانی آمدند که شعار معمول روز قدس یعنی مرگ بر اسرائیل را با شعار نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران جابهجا کردند. در واقع مردم میدیدند که یک جریان با عبور از خط قرمزها و شکستن حرمتها و قانون باعث سلب آرامش از کشور و ضربه به امنیت وحیثیت شده، بنابراین کسانی که به خیابان آمدند تعدادشان از رأی دهندگان در انتخابات آن زمان شاید بیشتر بود. یا کسانی که آمدند بدون نگاه به علایق جناحی، جریانی و گرایش به نامزدها برای دفاع از اصل نظام، هنجارها، مقدسات و امنیت کشور آمده بودند، بنابراین در آن اجتماع طیف گسترده ای از نیروهای اجتماعی را میشد دید که موجب همبستگی و وحدت این مجموعه، آن مبانی ارزشی مشترک بود که در هویت مذهبی و ملی میشود آنها را یافت.
تفاوت حماسه 9 دی با دیگر حرکتهای مشابه همچون راهپیماییهای 22 بهمن و روز قدس در چیست؟
هرچند همه راهپیمایی های مردمی به عنوان حرکاتی خودجوش برآمده از غیرت، احساس خطر و نگرانی و عمق احساسات دینی و ملی مردم ایران هستند اما به هر حال می توان تفاوت هایی برای حماسه 9 دی با سایر راهپیمایی های معمول ذکر کرد.
تفاوت حماسه 9 دی با دیگر حرکت های مشابه این بود که حرکتی خودجوش و فاقد برنامه ریزی و اقدامات از پیش انجام شده بود. به عبارتی، راهپیمایی روز 22 بهمن و روز قدس سالها است که انجام میشود و به نوعی ستادهایی کار هماهنگی های قبلی را با نوعی تقسیم کار مشخص انجام می دهند شعار ها از قبل معلوم است، گرچه خود جوش بوده ولی تقریباً فرمت خاصی دارد اما در 9 دی شاید برآوردی از حضور این تعداد جمعیت وجود نداشت بنابراین برنامهریزی هم برای استقبال از این جمعیت عظیم و گسترده وجود نداشت.
نکته دیگر اینکه 9 دی فراتر از علقه های جناحی و سیاسی بود؛ در اتخاذ شعارها انگیزه ها مردمی بود، درواقع نگاه مردم در شعارها بازتاب پیدا میکرد. بنابراین در کنار ابراز برائت از عناصر داخلی فتنه ابراز نفرت نسبت به دشمنان بیرونی و بخشی از کنشگران فرامرزی فتنه، بیگانگان ضد انقلاب هم بسیار پررنگ و به جا سر داده میشد. معمولاً در راهپیماییهایی مانند روز قدس و 22 بهمن همراه با هر گروهی و جمعی نوعی علامت و شاخص گروهی هم شاید دیده شود.حداقل به طور مشخص در اینجا هیچ رنگ وبوی جناحی و جریانی دیده نمیشد هیچ تابلوی مشخصی بر فراز جمعی دیده نمیشد از همه اقشار و طرفداران دو نامزد آمده بودند.
گاهی مثلاً شاید 22 بهمن مجال و فرصتی برای تبلیغ یک جریان سیاسی باشد از آنجا که در آستانه انتخابات هستیم اما در اینجا هیچ رنگ و بوی جناحی، جریانی وجود نداشت. سازماندهی در 22 بهمن، روز قدس معمول است و از قبل مشخص شده اما در اینجا هیچ سازماندهی وجود نداشت و در عین حال نوع کنش مردم بوی سازماندهی میداد چرا که در 9 دی درعین حال که از قبل نه سازماندهی وجود داشت نه سازمانی برای مدیریت و هدایت اما کوچکترین اتفاقی که از آن بوی بینظمی بیاید وجود نداشت.
بنابراین برخلاف فتنه گران که با تعداد جمعیت بسیار محدود فضایی از رعب، ناامنی پدید میآوردند که غالب مغازهها تعطیل بود اما در اینجا هیچ مغازهای تعطیل نشد و کسی احساس ناامنی نکرد. هرچند آنچه گفته شد از اهمیت حضور حماسی مردم در راهپیمایی های 22 بهمن، روز قدس و... به هیچ وجه نمی کاهد.
بعد از حماسه 9 دی شاهد چه تغییر و تحولاتی در فضای سیاسی کشور بودیم؟ به عبارت دقیق تر، پیامدهای حماسه 9 دی برای نظام اسلامی چه بود؟
بعد از حماسه 9 دی ما شاهد کمای سیاسی سران فتنه و همین طور فروکش کردن آشوب های خیابانی و تغییر لحن دشمنان بیرونی بودیم که علی رغم گرایش به حمایت آشکار از فتنه گران در جریان فتنه بعد از حماسه 9 دی خودشان را مجبور میدیدند که نسبت به پذیرش اقتدار نظام تعللی نداشته باشند.
همین طور برخی از کسانی که تا قبل از این سکوت را نسبت به محکومیت فتنه گران ترجیح میدادند به تدریج شاهد شکسته شدن سکوت برخی از خواص و همراه شدن با مردم و تأیید حرکت مردم بودیم به گونهای که بعد از حماسه 9 دی انسجام و اقتدار ملی افزایش پیدا کرد و نیروهای مدافع نظام به اعتماد به نفس جدیدی دست پیدا کردند.
همان گونه که در بین فتنهگران که متأسفانه با ضد انقلاب بیگانه در فتنه به هم رسیده بودند و مثلث شومی شکل گرفته بود به تدریج آثار واگرایی این بخشهای افراطی دیده میشد به گونهای که مثلاً ضد انقلابی که ابتدا در حین فتنه از سران فتنه حمایت آشکار داشت وقتی با انفعال سران فتنه مواجه شد مدعی بود که این ها با نداشتن مدیریت راهبردی پتانسیل اعتراض را با اقدامات نسنجیده به فرسایش بردند یا به عبارتی موجب تخلیه پتانسیل اعتراضی در جامعه شدند.
تعدادی از طراحان و سناریو سازان فتنه مجبور به فرار خارج از کشور شدند و این خود رسوایی مضاعف فتنهگران را به دنبال داشت شاید تا قبل از این اگر کسی در تحلیلها به ارتباط خارج یا بیگانه با فتنه گران اشاره می کرد از او سند میخواستند ولی این فرار سند وابستگی لایههایی از فتنه گران به بیگانه شد، بنابراین در نتیجه تغییر و تحول فضای سیاسی کشور بعد از حماسه 9 دی سبب افزایش ثبات سیاسی و اقتدار نظام بود.
چه تلاش هایی توسط فتنه گران برای احیای مجدد فتنه صورت گرفت و پیامد آن چه بود؟
9 دی شوک بزرگی را به فتنهگران و حامیان بیگانه و ضد انقلاب وارد کرده بود ،آنها که موفق نشدند تا شروع بیداری اسلامی در کشورهای منطقه، فتنه را کلید بزنند بعد از بیداری اسلامی به بهانه حمایت از بیداری اسلامی 25 بهمن 89 را مجالی دیدند برای فراخوان و شبیه سازی آن چیزی که در کشورهای منطقه به شروع بیداری اسلامی و فرار برخی از سران وابسته در کشورهای عربی انجامید. بنابراین حتی نوعی شبیه سازی صورت گرفت و بعد از اینکه امثال تاج زاده این ایده را از درون زندان به سران فتنه و گروه های هم سو با آنها منتقل کردند فراخوان هایی را برای روز 25 بهمن تشکیل داده بودند.
صبح روز 25 بهمن فردی که شال سبز با خودش حمل میکرده از یک دکل ساختمانی بالا رفت تا خودکشی کرده و آن موج را ایجاد کند که ظاهراً جرات این کار را نداشت و توسط نیروی انتظامی دستگیر شد اما از ساعت میانی روز با استفاده از تاکتیک حضور جزیرهای اما پرشدت اجتماعاتی صورت گرفت به گونهای که در این اجتماعات به دنبال درگیری و خشونت بودند تا درواقع نوعی سرعت بخشی به اتفاقات هم صورت بگیرد. متأسفانه جوان کردی به اسم صانع ژاله در این انتخابات کشته شد و تعدادی نیز مجروح داشتیم.
راه بندانهای عمدی خیابانها برای بازی با اعصاب مردم که این اقدام هم موثر واقع نشد و برعکس از آنجا که در شروع کار شکل ضد انقلابی به خودش گرفت شعارهای تند و ساختار شکنی که دادند واهانت به مقدسات همه بر آمده از نوعی اشتباه محاسباتی بود که تصورشان این بود که زمینه بازگشت به فتنه را با غلظت بیشتر فراهم می کنند لذا از شروع،ماهیت ضد انقلابی به خود گرفت.
بعد از جمع شدن این ماجرا حتی کسانی که پیش از این ترجیح میدادند سکوت کنند به تقبیح و محکومیت این حرکت پرداختند. آقای هاشمی رسماً اعلام داشت که همه اقشار جامعه باید به قانون احترام بگذارند و اقدامی که با قانون مطابقت نداشته باشد ضربه زننده به مملکت خود انسان به فتوای امام(ره) حرام است ما باید با درایت و وحدت کامل در مقابل توطئهها و قدرتهای بیگانه متحد شویم. آقای ناطق نوری هم مواضع مشابهی داشتند که با صراحت اعلام کرد که اقدام عده ای در ایجاد فتنه و تخریب در روز 25 بهمن غیر قانونی، غیر شرعی و شرم آور بوده. وی همچنین آن را یک کار ضد انقلابی نامید که در شرایط حساس منطقهای انجام میشود. بنابراین از قوه قضائیه خواسته بود به شدت با عوامل و مصوبان آن برخورد شود.
درواقع ماهیت این حرکت به گونهای بود که جای دفاع باقی نگذاشت و اتفاقاً تا قبل از این سران فتنه آزاد بودند، اما این فتنه ثابت کرد چنانچه اینها باز هم میدان داشته باشند، دست از فتنهگری برنمی دارند و به بالاتر از آن، که اقدام به ضدانقلابیگری است دست خواهند زد. چون به اندازه کافی از انسدادی که مدافعان نظام در مسیر آنها به وجود آورده بودند کینه به دل گرفته بودند، به هر حال تدابیر رهبری، مقاومت مدافعان نظام و بصیرت مردم در نهایت سبب ایجاد حماسه 9 دی و فریاد بلند انزجار و تنفر از فتنهگران بود، بنابراین فتنهگران کینهای و عصبی استعداد ایجاد حرکتهای ضد انقلابی مانند 25 بهمن را داشتند.
اینجا ماهیت حرکت حتی فتنه هم نبود زیرا فتنه را در هم آمیختگی حق و باطل یا حادثهای درفضای غبارآلود که حق و باطل مشخص نیست تعریف میکنند اما در 25 بهمن ماهیت حرکت ضد انقلابی بود و اینجا حصر خانگی سران فتنه کلید خورد.
در واقع این اقدام فتنه گران بخشی از سناریو بیگانگان بود که دنبال انحراف بیداری اسلامی بودند که این موج را به هسته اصلی خیزش یعنی جمهوری اسلامی ایران برگردانند. با این وجود امروز ما میتوانیم تحلیل بهتری از آنچه قرار بود اتفاق بیفتد داشته باشیم چون شبیه آن را ما در سوریه دیدیم، در واقع همان حرکتی که تکفیریها در سوریه باحمایت کشورهای اروپایی و سران مرتجع کشورهای عربی انجام دادند قرار بود 25 بهمن در جمهوری اسلامی کلید بخورد و اما هوشمندی و واکنش به موقع نیروها و مدافعان نظام این حرکت را خنثی کرد و سبب شد تا حتی برخی از کسانی که پیش از این سکوت میکردند ترجیح دادند برای حفظ نظام سکوت خود را شکسته و در عرصه افکار عمومی و نخبگان به محکومیت سران فتنه بپردازند که پیامد آن هم حصر خانگی سران فتنه بود.
صحبت هایی برای بازگشت عناصر و فعالان فتنه به صحنه ها و جایگاه های دولتی بیان می شود. نظر شما در این رابطه چیست؟
در سالهای اخیرعده ای به دنبال نوعی تبرئه سران فتنه و دفاع از آنها هستند با این بهانه که چون سران فتنه محاکمه نشدهاند حصر آنها مشروعیت ندارد، این در صورتی است که ما بگوییم سران فتنه در فتنه حکم به حصرشان را دادند. واقعیت این است که حصر سران فتنه بعد اقدام ضد انقلابی 25 بهمن صورت گرفته که در واقع به نوعی دو قطب ضدانقلاب و انقلابیون سال 60 را تداعی میکند.
حضرت امام(ره) چه حکمی نسبت به منافقین داده بودند، منافقینی که دست به اسلحه برده بودند به عنوان شورشگر علیه اصل نظام اسلامی و با شیوههای رادیکال و تروریسم حکم محارب را داشتند با برخورد تند حضرت امام(ره) مواجه شدند. بنابراین پاسخ کسانی که در این مقطع داعیه کار قانونی و دفاع از قانون را داشتند، در لباس نصیحت توصیه میکردند که بهتر است سران فتنه محاکمه شوند، پاسخ این بود که اگر فتنهگران محاکمه شوند و حکم متناسب با جرمشان را دریافت کنند بسیاری از مدعیان محاکمه آن روز آمادگی پذیرش چنین حکمی را نخواهند داشت.
واقعیت این است که این آقایان در 25 بهمن دچار حرکت ضد انقلابی شدند که به مراتب جرمشان از جرم اولیه فتنه که آن هم جرم کمی نبود و در واقع نوعی ظلم بزرگ به نظام بود زیرا نظام را در عرصه افکار عمومی متقلب معرفی میکرد و سبب نوعی مشروعیت قهقرایی میشد نوعی همراهی با بیگانه و ضد انقلاب، اما اینجا عین ضد انقلابیگری بود.
چگونه حماسه 9 دی موجب انشقاق در اردوگاه فتنهگران شد؟
وقتی مردم یکدست و یکپارچه به میدان آمدند تازه چرت برخی از فتنهگران پاره شد که چه کردند و مردم را درمقابل خود قرار دادند، اشتباه بزرگ آنها این بود که فکر میکردند مردم ادعای آنها را باور کرده و به آنها خواهند پیوست بنابراین اولین علائم انشقاق پیدا شد. برخی از کسانی که با توهم رسیدن به قدرت و عبور از نظام جمهوری اسلامی گرایشات افراطی و تندی را علیه نظام نشان داده بودند برای اولین بار احساس کردند که در آینده هم امنیت نخواهند داشت بنابراین جدا شدند و به دامن ضد انقلاب ریزش پیدا کردند.
برخی دیگر که نا آگاهانه یا کاسبکارانه سکوت کرده بودند یا نوعی همکاری ضمنی انجام میدادند وقتی مردم را دیدند ناچار به اعتراف یا مجبور به همکاری با مردم شدند و تأیید نظام که از زبان آنها شنیده میشد که نوعی واگرائی نسبت به سران فتنه و انشقاق و شکاف در اردوگاه فتنه گران به حساب می آمد.
گروه دیگری مانند ضد انقلابیون از سر زیادهروی با فتنه گران فاصله گرفتند، ضد انقلابیون با تصور موثر بودن حرکت فتنهگران زمانیکه فتنه گران معرکه گردان شدند آنها هم در معرکه حضور پیدا کردند و از فضایی که سران فتنه پدید آورده بودند استفاده میکردند اما در حماسه 9 دی احساس کردند ماهها معطل کسانی شدند که نتوانسته بودند تا آخر ادامه دهند بنابر این این هم یک نوع انشقاق در اردو گاه فتنه بود.
حتی بیگانهای که در مقابله با نظام برخی از ملاحظات سیاسی را هم کنار گذاشته بود او هم در روز 9 دی احساس میکرد که ضرر کرده و در آینده باید جبران کند او هم نوعی دلخوری نشان میداد.
همچنین در لایه هایی هم افرادی فریب خورده تصورشان بود که واقعاً آنچه اینها ادعا می کنند موضوعیت دارد، در حالی که منتخب آن دوره 24 میلیون رأی داشت و آقای میر حسین 13 میلیون رای داشت و بین این دو 11 میلیون فاصله بود، وقتی مردم از اصل نظام در 9 دی دفاع کرده و نسبت به چنین ادعایی واکنش نشان دادند تعداد انبوه آن فریب خوردهها را هم متقاعد میکرد که آن چیزی که برخی از سران فتنه اعلام میکردند موضوعیت ندارد و بنابراین اینجا بود که نوعی اطلاع واقعی و بازگشت به خوشتن هم در برخی صورت گرفت بنابر این در چند زمینه انشقاق و واگرایی در اردوگاه فتنه رقم خورد.
چگونه حماسه 9 دی را در تاریخ ماندگار کنیم؟
اولین اقدام، تبیین واقعی و به دور از هر گونه غرض سیاسی است که باید این حماسه در تاریخ انقلاب اسلامی به ثبت رسد و باید ابعاد آن منطبق با آنچه اتفاق افتاد باشد، واقعیتهای مربوط به مقدمات شکلگیری فتنه که میتواند درس آموز و عبرت آموز باشد بیان شود که دوباره فتنه ای رقم نخورد، در واقع اگر بپذیریم حماسه 9 دی میتواند ما را در ارتقای مسئولیت بخشی در مقابل حوادث تلخی چون فتنه کمک کند آن موقع باید همه مدافعان نظام در بهرهبرداری از این مناسبت تاریخی برای پیشگیری از خسارتهای احتمالی حوادث تلخ چون فتنه 88 بهره گیری کنند.
به نظر میرسد که در چند سال گذشته به صورت نسبی چنین اتفاقی افتاده یعنی در بین نخبگان و توده های مردم موضوعیت داشته که به زیبایی صحنه پر شکوه 9 دی دوباره توجه کنند.
واقعیت این است که برخی هم این حماسه را بر نخواهند تافت، کسانی که خود در فتنه آلودگی یا علقه هایی داشتند آنها هرگز از حماسه 9 دی خوششان نمیآید چون صحبت از حماسه 9 دی در واقع گشودن پروندهی حوادثی است که آنها در آن سهم داشتند. حال آنکه اگر آنها هم بپذیرند که دچار اشتباه محاسباتی بودند و سعی کنند به جای نوعی تعصبورزی بر اشتباه گذشته پیام واقعی 9 دی را با عبور از حب و بغضهای سیاسی درک کنند چون تا زمانی که این نوع حب و بغض وجود دارد شاید فهم حماسه 9 دی هم سخت باشد، اما اگر این مرزبندی های کاذب به نفع همراهی و فهم مطالبات مردم برداشته شود به نظر می رسد میشود میزان همگرایی و همراهی با 9 دی را افزایش داد.
با تقدیر و تشکر از سردار سنایی که وقت خود را در اختیار پایگاه بصیرت گذاشتند.
تهیه و تنظیم : سید محمد مشکوة الممالک