اربعین؛ ارباب تجمعات بشری

گروه بین‌الملل: «هافینگتون پست» یکی از پرمخاطب‌ترین نشریات مجازی آمریکا که معمولا موضعی منتقدانه در قبال سیاست‌های رسمی کاخ سفید دارد در مقاله‌ای به زیارت میلیونی اربعین حسینی پرداخته است و آن را بزرگ‌ترین و باشکوه‌ترین تجمع در میان گردهمایی‌های مناسبتی، آیینی و غیر آیینی در جهان توصیف کرده است. نکته اینجاست که «هافینگتون پست» بر خلاف ظاهر مستقل و اپوزیسیون گونه‌اش به هیچ‌وجه نشریه مستقلی نیست و اسناد بسیاری مبنی بر وابستگی مالی آن به محافل اطلاعاتی آمریکایی وجود دارد.

این همان نشریه‌ای است که بارها از طریق صفحه‌های مخصوص خبرنگارانش در شبکه‌های اجتماعی راجع به جمهوری اسلامی ایران، دولت‌های مردمی عراق، حزب‌الله و حماس و دیگر جریان‌های مقاومت سمپاشی کرده است و سایت آن جزو معدود رسانه‌های جریان اصلی آمریکاست که در فضای مجازی ایران فیلتر شده است. در چنین شرایطی اعتراف «هافینگتون پست» به شکوه و اهمیت بزرگ‌ترین راهپیمایی جهان متعلق به شیعیان از نخستین نشانه‌های تسلیم غرب در برابر تحولات اجتماعی - سیاسی جدیدی است که حول هژمونی محور مقاومت (که آنها هلال شیعی‌اش می‌نامند) شکل می‌گیرد. 

سیدمهدی المدرسی، نویسنده این مقاله که خود یک روحانی شیعه است و سابقه شرکت در راهپیمایی اربعین را دارد به مقایسه آن با بزرگ‌ترین تجمعات جهان می‌پردازد: «تعداد زائران این تجمع ۵ بار بیشتر از مراسم بزرگ و مهم «کومبه‌ میلای» هندو‌ها که هر ۳ سال یک‌بار برگزار می‌شود، است و علاوه بر این اربعین در شرایط امنیتی خطرناک و با وجود تروریسم و خطر انفجار در هر لحظه بر گزار می‌شود و آنها با این اقدام به جهان پیام می‌فرستند». «هافینگتون پست» سپس داستان یک مرد استرالیایی را نقل می‌کند که پس از مشاهده زیارت باشکوه اربعین در تلویزیون در سال ۲۰۰۳ که صدام سقوط می‌کند به کربلا می‌آید و با شرکت در این مراسم از مسیحیت کاتولیک به اسلام می‌گراید. 

نویسنده مقاله سپس به شرح و مقایسه اربعین با دیگر اتفاقات می‌پردازد و می‌نویسد: «در زلزله «هائیتی» وزارت دفاع آمریکا فقط ۴ میلیون وعده غذایی داد و در اربعین ۲۰۰ میلیون وعده غذایی تهیه می‌شود و همه از محل خیرین است. نویسنده سپس خواستار گنجاندن زیارت اربعین در کتاب رکورد‌های گینس به عنوان بزرگ‌ترین تجمع بشری، بزرگ‌ترین سفره غذا در جهان و بزرگ‌ترین تعداد داوطلبان در یک مکان و... می‌شود».

المدرسی سپس از رسانه‌های غربی به خاطر برخورد سیاسی با اربعین حسینی بشدت انتقاد می‌کند و می‌پرسد: «چگونه یک تظاهرات کوچک در لندن یا یک تظاهرات صد‌ها نفری در «هنگ کنگ» پوشش داده می‌شود اما از بزرگ‌ترین تجمع بشری در جهان با حضور زن و مرد و کودک چشم‌پوشی می‌شود؟» او در پایان خطاب به مخاطب عمومی غربی می‌نویسد: «اگر می‌خواهی اسلام حقیقی را بشناسی، به زیارت اربعین برو، زیرا مراسم ارزش‌ها و الگوهاست و اگر خواستی داعش را بشناسی برو به اربعین و دشمنان داعش را بشناس».

ایندیپندنت: راهپیمایی خطرناک و عظیم

این مقاله طی روزهای پس از انتشار در سایت آمریکایی بازتاب وسیعی در جهان غرب داشته است و موجی از مقایسه‌ها میان تجمعات و راهپیمایی‌های بزرگ جهان به راه انداخته است. مثلا روزنامه انگلیسی ایندیپندنت فردای انتشار این مقاله، گزارشی براساس داده‌های اصلی آن به قلم لیزی دیردن منتشر کرد. او هم ضمن مقایسه راهپیمایی بزرگ اربعین که در سال 2013 بیش از 20 میلیون مسلمان را از 40 کشور جهان در مسافت 55 مایلی نجف تا کربلا درست بیخ گوش تروریست‌های داعش گرد هم آورده است، ابعاد این همایش را با موسم حج که 2 میلیون مسلمان در مکه جمع می‌شوند، عظیم و عجیب توصیف کرده او البته در اقدامی شیعه‌هراسانه آن را برای منافع آتی غرب در منطقه خطرناک توصیف کرده است.

این در حالی است که نویسنده ایندیپندنت اعتراف می‌کند میلیون‌ها زائر کربلا نه تنها هیچ رویکرد تهاجمی ندارند، بلکه هر سال چندین تن از آنان قربانی تکفیری‌ها می‌شوند کما اینکه سال 2013، 36 تن از آنان طی 3 روز راهپیمایی اربعین در حمله‌های خمپاره‌ای و بمبگذاری‌های مختلف در مسیر حرکتشان جان باختند و امسال نیز تا پیش از روز اصلی اربعین ده‌ها تن شهید شده‌اند. تازه بخشی از زائران عراقی و ایرانی مسیری به مراتب طولانی‌تر و قریب به 10 برابر مسافت 80 کیلومتری نجف تا کربلا را از شهرهایی داخل ایران یا بندر بصره در جنوب عراق با پای پیاده طی می‌کنند. 

دیگر روزنامه انگلیسی اینترنشنال بیزنس تایمز هم از سینه سپر کردن 20 میلیون زائر شیعه در مقابل حملات داعش خبر داد.  همچنین دیروز سایت «آنتی وار» گزارشی مبسوط از توطئه‌ها و سوءقصد‌های مختلف علیه زائران کربلا طی 48 ساعت نخست راهپیمایی 3 روزه منتشر کرد که چگونه مردم خود را در چنین شرایطی به مقصد مقدسشان می‌رسانند. این سایت ضد جنگ به نقل از یکی از ژنرال‌های عراقی نوشت که داعش از این حملات پراکنده برای برهم‌زدن تمرکز بغداد به منظور جلوگیری از حمله بزرگ قریب‌الوقوع ارتش و نیروهای مردمی برای آزادسازی تکریت استفاده می‌کند.

اربعین، جهانی‌ترین اجتماع انسانی

یکی از ویژگی‌های بارز راهپیمایی اربعین رکوردشکنی سالانه آن در همه زمینه‌ها بویژه تعداد جمعیت زائران و ملیت‌های آنها طی سال‌های اخیر است. همچنین این بزرگ‌ترین مراسم آیینی در تاریخ بشریت است که پیروان مذاهب گوناگون در آن شرکت دارند. به گزارش ایسلامیک فایندر یکی از شگفت‌انگیز‌ترین وجوه اربعین این است که تقریبا تمام ادیان و نژادهای جهان در آن نماینده‌ای دارند.

نه فقط پیروان مذاهب ابراهیمی مسیحی، یهودی و صابئی یا ادیان منطقه‌ای زرتشتی و ایزدی بلکه حتی هندوها و بودائیان از شرق و جنوب آسیا که معتقد به اشکالی از چند خدایی و بت‌پرستی هستند هر ساله با گسیل کردن نمایندگانی به عراق، مراسم عظیم اربعین را به‌عنوان عالی‌ترین شکل مناسک پرستش توسط انسان‌ها مورد توجه قرار می‌دهند.

به عنوان مثال سال گذشته جهانی‌ترین اجتماع انسانی به طور رسمی پذیرای دسته‌های عزاداری حتی از چین، هند، تایلند، اسکاندیناوی و روسیه بود اما این عجیب‌ترین بخش مراسم 20 میلیونی پارسال نبود، چرا که اینها شیعیان بودند. در عوض آنچه باعث حیرت خبرنگاران غربی شد حضور دسته‌های عزادارای سنی، مسیحیان عرب و غیرعرب، هیأت‌های فرستاده کلیسای کاتولیک واتیکان(که هر سال یک کیلومتر نهایی را تا حرم امام حسین پیاده طی می‌کنند) و کلیسای ارتدوکس ترکیه، گروهی از خاخام‌های ارتدوکس یهودی و حتی زرتشتیان و ایزدی‌ها (کردهای مهرپرست) بود که اگرچه ظاهرا هیچ قرابتی با اسلام ندارند اما سده‌هاست که به‌طور سنتی در چنین ایامی به سمت کربلا پیاده‌روی می‌کنند و از معجزات اعجاب‌آوری سخن می‌گویند که در حین سوگواری برای امام حسین(ع) و یارانش برای خود و اجدادشان رخ داده است. 

همچنین از نظر آماری اربعین هر سال رکوردی جدید در گردهمایی بیشترین تعداد انسان‌ها برپا می‌کند و این تنها مختص چند سال اخیر نیست. کورزمن در کتاب «انقلاب باورنکردنی» می‌نویسد که هر دو موج بزرگ منتهی به انقلاب اسلامی 1979 ایران مدیون خیزش‌های میلیونی مراسم اربعین در سال‌های 1963(15 خرداد 1342) و 1978 (1356) بودند. در فهرست بزرگ‌ترین راهپیمایی‌های جهان شاهدیم که چگونه شیعیان همه رکوردها را به خود اختصاص داده‌اند.

از سوگواری 11میلیون نفری ایرانیان برای امام خمینی در سال 1989 که در مقایسه با تجمع 5 میلیون کاتولیک فیلیپینی به مناسبت ورود پاپ ژان پل دوم (1995) عظیم می‌نماید تا نخستین راهپیمایی عظیم اربعین در عراق که 14 میلیون نفر را در سال 2009 به حرم امام سوم شیعیان کشاند. از آن پس هر سال این رکورد چشمگیر‌تر و دست نیافتنی‌تر شده است. به طوری که در سال 2012 به 18 میلیون زائر رسید و سال گذشته حدود 20 میلیون.