روز شمار سفر هیأت های اقتصادی به ایران

در این سالها که هر روز قطعنامه‌ی تحریمی جدید علیه کشور صادر می شد، تنها ایران نبود که از وجود آنها متضرر می شد، بلکه کشورهای اروپایی نیز یک موقعیت ویژه برای سرمایه گذاری و استفاده از پتانسیل‌هایی که در ایران وجود دارد را از دست داده بودند. پس از 23 تیر ماه (14 جولای) سال جاری و فراهم شدن زمینه حضور سرمایه گذاران خارجی در کشور، شمار زیادی از آنها در قالب هیأت های اقتصادی و تجاری به ایران سفر کرده‌اند. در زیر به اهم این موارد اشاره می شود:

‌روز شمار سفر هیأت‌ها

1- اولین گروهی که پس از توافق به ایران آمد، هیات تجاری آلمان بود. "زیگمار گابریل"، قائم‌مقام صدراعظم آلمان روز یکشنبه بیست و هشتم تیرماه 1394 به عنوان نخستین سیاستمدار برجسته‌ی اروپایی، در صدر یک هیات سیاسی- تجاری٦٠ نفره وارد تهران شد. در این سفر، ١٠ شرکت از بزرگ‌ترین شرکت‌های آلمانی به همراه تعداد زیادی از شرکت‌های کوچک حضور دارند. این سفر مقدمه‌ای شد تا دو هیأت تجاری دیگر آلمانی پس از آن به ایران سفر کنند.

2- "ایو رسیه" جانشین وزیر امور خارجه‌ سوییس سی‌ام تیرماه 1394 به ایران سفر کرد و با وزیر امور خارجه و دیگر مقام های کشورمان در زمینه‌ی مسایل منطقه‌ایی، بین المللی و اقتصادی دیدار و گفت وگو کرد.

3- "فدریکا موگرینی" هماهنگ کننده‌ی سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا روز سه شنبه ششم مردادماه با حضور در تهران با مقام های عالی رتبه کشورمان به رایزنی نشستند. موگرینی نخستین مذاکره کننده‌ی هسته‌ای با ایران بود که نزدیک به 2 هفته پس از توافق وین راهی تهران شد.

4- هیات تجاری فرانسه، پس از هیات سیاسی (فابیوس روز چهارشنبه هفتم مردادماه به همراه یک گروه اقتصادی بزرگ) این کشور، به ایران آمد. هیاتی متشکل از نزدیک به یکصد تن از رییسان شرکت‌ها و کارخانه‌های فرانسه به همراه وزیر کشاورزی و وزیر مشاور در امور تجارت خارجی این کشور در ماه سپتامبر (شهریور) وارد کشور شدند و با مسئولان و دستندرکاران اقتصادی دیدار کردند.

5- "ایویتسا داچیچ" معاون اول نخست وزیر و وزیر امور خارجه‌ی جمهوری صربستان روز یکشنبه دوازدهم مرداد به تهران آمد. ارزیابی مناسبات سیاسی و بررسی وضعیت کمیسیون همکاری های مشترک اقتصادی از جمله موضوع های مطرح در دیدارهای این مقام صربستانی با مسؤولان کشورمان بود.

6- "پائولو جنتیلونی" وزیر امور خارجه و «فدریکا گوئیدی» وزیر توسعه اقتصادی ایتالیا سیزدهم مردادماه با همراهی جمعی از صاحبان صنایع و مدیران ارشد مهمترین موسسه ها و شرکت های اقتصادی دولتی و خصوصی این کشور وارد تهران شدند.

7- معاون وزیر تجارت کره جنوبی روز یکم و دوم شهریور با مقامات ایرانی دیدار کردند. در کنار معاون وزیر تجارت کره مقاماتی از همین وزارتخانه و همچنین شرکتهای گازی و نفتی نیز حضور داشتند.

8- "فیلیپ هاموند" وزیر امور خارجه انگلیس به همراه هیات اقتصادی و سیاسی در نخستین روز شهریور،‌ راهی تهران شد. وی در این سفر ضمن بازگشایی سفارت انگلیس در تهران، در زمینه مسایل سیاسی و اقتصادی با مقام‌های ایران دیدار و گفت وگو کرد. نمایندگانی از شرکت‌های انگلیسی از جمله معاون اجرایی مدیرعامل شرکت "شل" نیز در این سفر حضور داشت. لازم بذکر است شرکت شل تا پیش از افزایش تحریم‌های بین‌المللی، سابقه مشارکت در توسعه میادین نفتی ایران همچون طرح توسعه میادین نفتی سروش و نوروز را دارا بود. شرکت شل بدهی 2.3 میلیارد یورویی به ایران دارد که به دلیل تحریم‌ها، امکان پرداخت آن وجود ندارد.

9- "نیلز اشمید" وزیر اقتصاد و دارایی ایالت "بادن وورتمبرگ" آلمان به رهبری یک هیات اقتصادی 68 نفری یازدهم شهریورماه به ایران آمد. مدیران چند اتحادیه‌ی صنعتی جنوب غرب آلمان نیز در این هیات حضور داشتند. ایالت بادن وورتنبرگ با داشتن بیش از 25 ابرشرکت از جمله "دایملر بنز" و صدها شرکت مهم ثروتمندترین منطقه‌ی آلمان به شمار می‌رود و به همین خاطر در اقتصاد این کشور جایگاهی ویژه دارد.

10- "لویومیر زائورالک" وزیر امور خارجه‌ی جمهوری چک به همراه یک هیات بلندپایه‌ی اقتصادی سیزدهم شهریور ماه به کشورمان سفر کرد. هیات همراه وی جمعی 70 نفری از بازرگانان و فعالان اقتصادی این کشور بودند.

11- "خوزه مانوئل گارسیا مارگویا" وزیر امور خارجه اسپانیا پانزدهم شهریورماه در صدر یک هیات بزرگ سیاسی- اقتصادی وارد تهران شد. وزیر عمران، وزیر صنعت، انرژی و گردشگری اسپانیا و مدیران بیش از 40 شرکت و صنایع بزرگ اسپانیایی وزیر امور خارجه این کشور را در تهران همراهی کردند.

12- "هاینس فیشر" رییس جمهور اتریش در شهریور ماه به تهران آمد. وی همراه با هیات اقتصادی این کشور به دعوت رسمی حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران وارد کشور شد. فیشر با هیاتی افرون بر 200 نفر از شخصیت های سیاسی، اقتصادی، تجاری، علمی و دانشگاهی و فرهنگی این کشور وارد تهران شد.

13- "برت کوندرس" وزیر خارجه هلند، روز یکشنبه 29 شهریور به ایران آمد؛ سفری که این وزیر اروپایی می‌گوید فرصتی تازه برای گفت‌وگوهای سازنده میان دو کشور فراهم خواهد کرد. اجرای توافق هسته‌ای، پیوندهای تجاری، حقوق بشر و نقش ایران در تحولات خاورمیانه از جمله موضوعات مطرح در گفت‌وگو میان وزیر خارجه هلند با مقامات بلندپایه ایران است.

14- در هفته ابتدایی مهرماه لهستانی‌ها با هیات تجاری متشکل از 100 نفر به همراه وزیر اقتصاد و معاون اتاق بازرگانی این کشور به ایران آمدند و خواستار توسعه همکاری دو کشور شدند. محسن جلال‌پور، رییس اتاق بازرگانی ایران درباره دیدار خود با هیات لهستانی می‌گوید: نایب رییس اتاق بازرگانی لهستان خبر داده كه بيش از هزار و 500 شركت لهستاني در نوبت اعزام به ايران هستند.

15- هیات تجاری انگلستان در روز دهم مهرماه به ریاست رییس اتاق بازرگانی انگلستان به ایران آمد و با فعالان بخش خصوصی ایران، در باره افزایش روابط تجاری بخش خصوصی طرفین مذاکره کردند.

16- چهارم آبان ماه وزرای ارشد اقتصادی برزیل در رأس هیاتی تجاری از این کشور با حضور در تهران به بررسی راه های گسترش روابط تجاری، تنوع بخشی به این مناسبات و شناسایی فرصت های سرمایه گذاری میان دو کشور پرداختند. این هیات برزیلی شامل مقامات اتاق بازرگانی، بانک مرکزی، مسؤولان اقتصادی وزارت خارجه و 35 نفر از تجار و فعالان اقتصادی بخش خصوصی بود که با مسؤولان اقتصادی کشور دیدار و تبادل نظر کردند. برزیل مهم ترین شریک اقتصادی ایران در منطقه آمریکای لاتین است.

17- سفر هیات 25 نفره تجاری و بازرگانی بوسنی و هرزگوین در 18 آبان ماه سال جاری به استان خبر داد.

18- در سفر معاون رییس جمهوری افریقای جنوبی به تهران، مدیران بیش از 160 شرکت صنعتی و تجاری او را همراهی کردند.

19- کنفدراسیون صنایع ایتالیا رهبری 12گروه بانکی را به همراه نمایندگان 300 بنگاه اقتصادی ایتالیایی هشتم و نهم آذرماه در تهران تا با طرف های ایرانی خود دیدار و گفتگو کنند. در این هیأت حدود 400 نفر از صاحبان صنایع و بنگاه های اقتصادی ایتالیا حضور دارند. این چهارمین سفر هیأت‌های اقتصادی ایتالیا به ایران بود.

20- ژاپن نیز پس توافق هسته‌ای و در زمانی که راه را برای برداشته شدن تحریم‌های بین المللی هموار دید، برای بازسازی روابط اقتصادی، یک مقام بلندپایه بازرگانی و صنعتی را به همراه مدیرانی از بخش‌های نفت، گاز و صنایع دیگر به تهران اعزام کرد. گفته می‌شود نمایندگان بیش از 30 شرکت، بانک و گروه اقتصادی و تجاری در سفر به ایران حضور داشتند.

21- "ماتي آنتونن" معاون اقتصاد خارجي وزارت امور خارجه فنلاند در راس يك هيات اقتصادي- تجاري به ایران سفر کرد.

22- مقامات وزارت اقتصاد تایلند و نمایندگان 53 شرکت خصوصی تایلندی در راستای گسترش مبادلات تجاری و اقتصادی از ایران دیدار کردند.

23- "ویکتور اوربان" نخست وزیر مجارستان با یکصد نفر از فعالان اقتصادی کشورش به منظور آشنایی با سرمایه گذاری در حوزه های مختلف کسب و کار و بازار سرمایه در ایران بوز دوشنبه با مقامات ایران دیدار و گفتگو کرد وی بر علاقه‌مندی کشورش به توسعه روابط با مجارستان در زمینه های سیاسی و اقتصادی تاکید کرد.

24- مسکو همزمان با اعزام یکی از بزرگترین هیات های تجاری خود به تهران در ماه آینده، امیدوار است روابط تجاری خود با ایران را از طریق نهایی ساختن مذاکرات صدور کالاهای صنعتی به ارزش بیش از 21 میلیارد دلار، تقویت کند.

دستاورد های این سفرها

سفر هیأت های تجاری و اقتصادی کشورهای اروپایی و آسیاسی می تواند نتایج زیر را به دنبال داشته باشد:

1- نمایش عرصه‌های اقتصادی و تجاری ایران؛ تا پیش از این و در زمان اعمال تحریم‌ها، فرصت معرفی اقتصاد ایران در جهان با محدودیت مواجه بود و حضوری کمرنگ در عرصه‌های بین‌المللی داشت. با انجام این سفرها و آشنایی کشورهای دیگر با عرصه‌های اقتصادی ایران و متقابلاً‌ ایران با آنها، موقعیت‌‌‌های اقتصادی و تجاری بیشتری برای کشور فراهم خواهد شد.

2- شکستن فضای تبلیغی ضد ایرانی در افکار عمومی جهان؛ تبلیغاتی که به وسیله رسانه‌های امپریالیستی، تا پیش از انجام این سفرها، ایران اسلامی را به عنوان کشوری که مورد اعتماد جهانیان نبوده و حقوق بشر در آن رعایت نمی شود، معرفی می کرد. با این سفرها غربی‌ها به صورت عملی اعتراف کردند که ایران یک شریک تجاری مطرح و کشوری مورد اعتماد در سطح جهان است.

3- سهولت تصمیم گیری در انتخاب شرکای تجاری؛ بنا به دلایل پیش گفته انجام پروژه ها در کشور با محدودیت زمانی مواجه بود و نهایت استثمار و سوء استفاده از وضعیت موجود از سوی معدود کشورهای طرف تجارت برای کشور فراهم می شد؛ اما با این سفرها زمینه ایجاد رقابت برای انتخاب کشورهای طرف معامله و مراوده با ایران را فراهم شده و کاهش انحصار و استثمار بین المللی را در پی خواهد داشت.

هنوز تحریم‌ها ضد ایران لغو نشده، مشکل مبادلات بانکی از بین نرفته، دارایی‌های بلوکه‌شده ایران به طور کامل در اختیار دولت قرار نگرفته و فروش نفت به میزانی که لازم باشد، رشد نداشته است. با این حال ایران به عنوان یکی از معدود کشورهای باثبات در خاورمیانه، عرصه رقابت برای تولیدکننده‌هایی است که به دنبال بازار فروش محصولات و خرید مواد اولیه هستند.

نکته قابل توجه اینکه موضوع سرمایه گذاری و ورود کشورهای غربی به بازارهای ایران، تبدیل به یک میدان رقابت برای کشورهای اروپایی شده است و مسلم است که هیچ کدام نمی خواهند در این عرصه از دیگری عقب بمانند. همچنین عمده کشورهایی که برای مذاکره به ایران می آیند، کشورهایی هستند که از اقتصاد لیبرالیستی پیروی می کنند و درصدد کسب سود و در اختیار گرفتن بازار مصرف داخلی ایران هستند.

با این حال مسئولین امر تجارت نباید دچار شتابزدگی در واردات کالاها و خدمات شوند، چرا که کشور از سالها پیش رویکرد اقتصاد مقاومتی را در پیش گرفته است که قطعا تداوم چنین رویکردی به نفع کشور و اقتصاد آن است و واردات کالا و خدمات بی رویه برخلاف این رویکرد می باشد. و تنها در صورتی که واردات به نفع افزایش تولید، اشتغال و صادرات کالا های تولید در داخل باشد و یا کالاهای ضروری و سرمایه ای که نقش مهمی در اصلاح و نوسازی خطوط تولید دارند، صورت گیرد. مسلم است که امروز نقطه آغاز دوران پسا تحریم می باشد؛ دورانی که ایران باید تمام تلاش خود را به کار بندد تا با استفاده از ظرفیت های موجود راه را برای پیشرفت و حضوری مقتدرانه در عرصه جهانی باز کند تا دیگر امکان باز گشت به دوران تحریم وجود نداشته باشد.