منظومه نظام براي برجام چيست

(روزنامه جوان - 1394/06/22 - شماره 4625 - صفحه 2)

زماني كه جمع بندي مذاكرات ايران و كشورهاي عضو 1+5 به نقطه نهايي رسيد، تأكيد نظام جمهوري اسلامي بر برخي نكات مهم و ثابت بود كه بارها و بارها نيز از زبان مقام معظم رهبري بيان شده است.

در نماز عيد فطر يكي از مهم‌ترين مسائلي كه رهبر معظم انقلاب مورد تأكيد قرار دادند، عدم تغيير سياست‌هاي ايران در سطح منطقه و مهم‌تر از آن ثابت بودن سياست‌هاي كشور در مقابل امريكا و استكبار جهاني بود.

اين مطلب بارها از سوي ايشان تأكيد شد تا اينكه در ديدار اعضاي مجلس خبرگان با معظم‌له اين مسئله شكلي واضح‌تر گرفت و در بياناتي بر اين نكته تأكيد كردند كه مجموعه نظام نبايد در برجام متوقف بماند و برنامه اصلي بايد براي بعد از برجام و مقابله با نفوذ امريكا باشد.

ايشان در اين ديدار با اشاره به بحث برجام و ضرورت بررسي آن در مجلس شوراي اسلامي ايران مي‌گويند: يكي دو مسئله روز و قابل توجه و مهم هم هست كه اجمالاً عرض مي‌كنم، يكي مسئله برجام است، يكي مسئله بعد از برجام است كه به نظر من مسئله بعد از برجام، از مسئله برجام مهم‌تر است.

تأكيد رهبر انقلاب در مورد بحث بعد از برجام زماني مهم‌تر مي‌شود كه رهبري در بيانات بعدي خود به تبيين اين نكته مي‌پردازند كه امريكايي‌ها براي توسعه نفوذ خود در مسئله هسته‌اي به دنبال راهكارهاي جديد هستند و در اين زمينه از مسئولان خواستند كه توجه ويژه‌اي به آن داشته باشند.

اما در اين ميان سؤال اصلي اينجاست كه پس از برجام بايد چه كاري انجام شود كه رهبري اين چنين بر آن تأكيد كرده‌اند و مقتضيات چنين دوره‌اي چيست. چه اولويت‌هايي با توجه به نقشه‌هاي دشمن در حوزه‌هاي گوناگون مورد توجه قرار بگيرد و در اين ميان وظيفه هر كدام از حوزه‌هاي مختلف چيست.

جناح مؤمن آماده باشد

يكي از مهم‌ترين سخناني كه رهبري در ديدار خبرگان به آن اشاره كردند، وظيفه جناح انقلابي و مؤمن است كه بايد مورد توجه قرار بگيرد و از دل آن بحث پسا برجام بيرون بيايد.

ايشان در اين باره مي‌فرمايند: «نيروهاى مؤمن ما در سرتاسر كشور بدانند كه حركت، به‌سمت اهداف و آرمان‌هاى اسلامى است؛ در اين هيچ ترديدى نيست و همه خودشان را آماده نگه بدارند، همه آماده باشند؛ نيروهاى مؤمن، نيروهاى اصيل و معتقد در سرتاسر كشور - كه بحمدالله اكثريت قاطع اين كشور را هم تشكيل مي‌دهند - آماده‌به‌كار باشند.

آماده‌به‌كار به معناى آماده جنگ نيست؛ يعنى هم آماده كار اقتصادى باشند، هم آماده كار فرهنگى باشند، هم آماده كار سياسى باشند، هم آماده حضور در ميدان‌ها و عرصه‌هاى مختلف باشند؛ آماده باشند، ما همه بايد آماده باشيم. در مقابل اين جهت‌گيرى‌هاى دشمنان - كه دشمنان ما شب و روز نمى‌شناسند - ما هم بايستى شب و روز نشناسيم و همه آماده باشيم.»

به نظر مي‌رسد كه پسا برجام تنها محدود به مقابله با نفوذ دشمن نيست، چراكه در صورتي كه تدبير درست و صحيحي براي حل مشكلات داخل صورت نگيرد، عملا مقابله با نفوذ خارجي نيز فايده نخواهد داشت.

تكليف سياست خارجي چه مي‌شود

يكي از مهم‌ترين نكاتي كه در حوزه برنامه‌ريزي در حوزه پسا برجام بايد مورد توجه قرار بگيرد، ضرورت توجه به حفظ قدرت نظام جمهوري اسلامي ايران در عرصه سياست خارجي است. نكته‌اي كه بارها از سوي مقامات غربي نيز به آن اشاره شده است و از آن به عنوان راهبرد اصلي امريكايي‌ها پس از اجرايي شدن توافق ياد مي‌شود.

به طور حتم راهبرد ايران براي حمايت از جنبش‌هاي آزادي‌خواهانه در سطح منطقه غير قابل خدشه است، اما در اين ميان امريكا تلاش مي‌كند تا با استفاده از راهكارهاي گوناگون در آن خلل ايجاد كند.

هيلاري كلينتون، كانديداي دوره بعد رياست جمهوري طي سخناني در انديشكده بروكينز به اين نكته اشاره مي‌كند و مي‌گويد: بايد ائتلافي منطقه‌اي عليه متحدان ايران، به خصوص حزب‌الله، تشكيل داد. بايد قوانين منع انتقال سلاح به حزب‌الله را تشديد كرد و منابع مالي اين گروه را خشكاند. . . بايد از متحدانمان بخواهيم كه با حزب‌الله مانند يك سازمان تروريستي رفتار كنند، نه اينكه آن را به دو بخش سياسي و نظامي تقسيم كنند. همچنين بايد براي مقابله با حماس تلاش كنيم و تركيه و قطر را نيز تشويق كنيم كه از حمايت از آنها دست بكشند.

اين چالشي است كه بدون شك نظام جمهوري اسلامي ايران بايد بلافاصله براي آن برنامه‌ريزي و آمادگي خود را براي مانع تراشي‌هاي نظام بين‌الملل در مقابل غرب حفظ كند.‌

تقويت همكاري ايران با محور مقاومت و سياست يكپارچه در مقابل هرگونه خدشه به محور مقاومت مي‌تواند ضامن بقاي سياست خارجي ايران در عرصه بين‌المللي باشد.

‌فرهنگ فراموش شده است

نكته ديگري كه بايد مورد توجه قرار بگيرد و كمتر از ابعاد بحث‌هاي بعد از برجام مورد تأكيد قرار گرفته است، بحث فرهنگي پس از برجام است و در سخنان مقامات امريكايي به اين نكته اشاره شده است. كري در سخنان خود در كنگره امريكا به اين نكته اشاره مي‌كند كه بسياري از جوانان ايراني از تلفن‌هاي همراه استفاده مي‌كنند.

شايد اين نكته چندان به مذاكرات اتمي ارتباطي پيدا نكند، اما زماني كه بحث نفوذ در اين ميان مطرح مي‌شود، فرهنگ نقش اصلي را پيدا مي‌كند، به گونه‌اي كه حتي رهبري نيز در سخنان خود به اين نكته اشاره مي‌كنند كه فرهنگ خواب را از چشمان من مي‌پراند. حالا در اين ميان بايد براي بحث فرهنگي و نقشه دشمن پس از برجام تدبيري انديشيده شود.

اقتصاد مقاومتي در صدر

بحث اقتصاد مقاومتي نيز در صدر سياست‌هاي پس از برجام قرار دارد. اگر بخواهيم تعريفي از اين مسئله ارائه كنيم، اقتصاد مقاومتي يعني تشخيص حوزه‌هاي فشار يا در شرايط كنوني تحريم و متعاقباً تلاش براي كنترل و بي‌اثر كردن و در شرايط آرماني تبديل چنين فشارهايي به فرصت، كه قطعاً باور و مشاركت همگاني و اعمال مديريت‌هاي عقلايي و مدبرانه پيش‌شرط و الزام چنين موضوعي است. اقتصاد مقاومتي كاهش وابستگي‌ها و تأكيد روي مزيت‌هاي توليد داخل و تلاش براي خوداتكايي است.

و صد البته منظور از اقتصاد مقاومتي واقعي، يك اقتصاد مقاومتي فعال و پوياست نه يك اقتصاد منفعل و بسته، چنانكه مقاومت براي دفع موانع پيشرفت و كوشش در مسير حركت و پيشرفت تعريف مي‌شود.

بنابراين مسئولان و انديشمندان بايد مراقب باشند در راه رسيدن به اقتصاد پويا در دام اقتصاد بسته و خودمحور نيفتند.

در واقع هدف در اقتصاد مقاومتي آن است كه بر فشارها و ضربه‌هاي اقتصادي از سوي نيروهاي متخاصم كه سد راه پيشرفت جامعه است، غلبه كرد.

در اين ميان نبايد اقتصاد مقاومتي را با رياضت اقتصادي اشتباه گرفت، رياضت اقتصادي به طرحي گفته مي‌شود كه دولت‌ها براي كاهش هزينه‌ها و رفع كسري بودجه، به كاهش يا حذف ارائه برخي خدمات و مزاياي عمومي دست مي‌زنند. اين طرح كه به منظور مقابله با كسري بودجه توسط برخي دولت‌ها انجام مي‌شود گاهي اوقات به افزايش ميزان ماليات و افزايش دريافت وام‌ها و كمك‌هاي مالي خارجي مي‌انجامد.

اينكه بر اقتصاد و شرايط بحران زده‌اش رياضت و سختي تحميل شود، در ظاهر اصلاً كار خوشايندي به نظر نمي‌رسد، اما مي‌تواند به بازيابي درازمدت اقتصاد كمك كند.

حالا بايد به اين نكته اين مسئله را اضافه كرد كه اقتصاد مقاومتي مهم‌ترين راه براي مقابله با فشارهاي اقتصادي دشمن در آينده نزديك محسوب مي‌شود؛ تحريمي كه به مهم‌ترين ابزار امتياز گيري دشمن از ما تبديل شده بود.

http://javanonline.ir/fa/news/739545

ش.د9402611