از مری تا وندی

(روزنامه وطن امروز - 1394/07/19 - شماره 1720 - صفحه 2)

وندی شرمن: برجام بر انتخابات ایران اثر خواهد گذاشت!

گروه سیاسی: سوءاستفاده‌های باندی از برجام در انتخابات ایران موضوعی است که پیش‌تر نشانه‌های آن در معرض دید همگان قرار گرفت. روایت‌هایی که امثال جواد ظریف و جان کری درباره اثرگذاری برجام بر انتخابات ایران گفته بودند؛ وجه انتخاباتی بودن برجام را علنی کرد و رسمیت بخشید. به گزارش «وطن امروز»، البته اظهارات ظریف در شورای روابط خارجی آمریکا در مقایسه با اظهارات کری در همان شورا، به هر دلیلی که ناپختگی یا دستپاچگی بوده، پرده را تا حدود زیادی کنار زد تا پشت پرده برجام بیشتر دیده شود.

با این حال اما در همین راستا روایت‌های زنانه درباره برجام انتخاباتی نیز شنیدنی است. در ایران معصومه ابتکار که آمریکایی‌ها در جریان اشغال لانه جاسوسی او را خواهر مری خطاب می‌کردند، چندی پیش به بی‌بی‌سی گفت برجام اهرم اصلاح‌طلبان برای رقابت با سایر گروه‌های سیاسی در ایران است. ابتکار با این اظهارنظر، علنا گروه هدف برجام در داخل ایران را لو داد! و در واقع اعتراف کرد اصلاح‌طلبان و حامیان دولت در انتخابات آتی به برجام تکیه خواهند کرد. پس از ابتکار یا همان «خواهر مری» آمریکایی‌ها، این وندی شرمن بود که برجام انتخاباتی را تایید کرد.

او که حالا دیگر معاون وزیر خارجه آمریکا نیست و می‌تواند در اظهاراتش صراحت بیشتری داشته باشد، گفت برجام در انتخابات ایران اثرگذار خواهد بود و حسن روحانی تمایل دارد این توافق قبل از انتخابات اسفند ماه ایران اجرا شود! وندی شرمن، معاون سابق جان کری، وزیر خارجه آمریکا و مسؤول تیم آمریکا در مذاکرات هسته‌ای ایران که زمانی مشاور مادلین آلبرایت، وزیر خارجه پیشین آمریکا و مشاور دولت بیل کلینتون، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا بود در سخنانی در دانشگاه هاروارد و در قالب گفت‌وگو با دیوید سانگر، خبرنگار نیویورک‌تایمز گفت: «تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال شد هرگز باعث توقف برنامه هسته‌ای ایران نشد. تحریم‌ها هرگز برنامه هسته‌ای ایران را متوقف نکرد.

تحریم‌ها ایران را سر میز مذاکره آورد اما هر بار که تحریم‌های شدیدتر، شدیدتر و شدیدتر علیه ایران اعمال کردیم، دیدیم که نتیجه‌اش چه بود. دیپلماسی ما به آنجا منجر شد که تحریم‌ها اعمال شود، اروپایی‌ها با ما همراه شوند و همه کشورها واردات نفت از ایران را متوقف کنند و 6 کشور باقیمانده که از ایران نفت خریداری می‌کردند از جمله چین و هند، خرید نفت از ایران را به صورت چشمگیری کاهش بدهند. این دو کشور نیازهای جدی در زمینه انرژی دارند. همراه کردن همه در این مسیر، کار فوق‌العاده‌ای در زمینه دیپلماسی بود.

تردیدی نیست که تحریم‌ها برای ایران دردناک بود اما تحریم‌ها سبب نشد برنامه هسته‌ای ایران متوقف شود. تحریم‌ها واقعا سبب شد ایران سر میز مذاکرات آورده شود. رها شدن از تحریم‌ها و پایان دادن به انزوا در جامعه بین‌المللی، انگیزه اصلی ایران برای حضور در میز مذاکرات بود». به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، سانگر پرسید: فشار دیگری هم بر ایران وارد بود. چند دانشمند ایرانی ترور شدند. ایران سانتریفیوژهایی را روشن کرد و این سانتریفیوژهایش به طور مرموزی منفجر شدند. شرمن گفت: «بله! به‌خوبی به خاطر دارم. برخی روزنامه‌نگاران گفتند عامل این مساله، ویروس استاکس‌نت بوده است». سانگر گفت: بله! دقیقا همین طور است.

حمله سایبری کوچکی رخ داده بود. به هرحال، وقتی خودتان را جای طرف مقابل قرار می‌دهید و می‌بینید که تحریم‌ها علیه شما اعمال شده، در فعالیت‌های هسته‌ای شما خرابکاری می‌شود و دانشمندان شما ترور می‌شوند، این عوامل چه تاثیری بر ساختار سیاسی داخل ایران می‌گذارد؟ اگر شما جای یکی از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران باشید با مشاهده این اقدامات خواهید گفت تلاش می‌شود رژیم ایران سرنگون شود زیرا دانشمندان ما را ترور می‌کنند، به ما حمله می‌کنند و شبکه مالی ما را قطع می‌کنند.

واقعیت مسائل به چه صورت است. شرمن در پاسخ گفت: «آنچه بسیاری درک نمی‌کنند این است که در داخل ایران نیز مسائل سیاسی به صورت جدی مطرح است. ما تصور می‌کنیم در ایران حکومت دینی وجود دارد و یک نفر بر کشور حاکم است. تردیدی نیست که در ایران، رهبر رهبر است. کاملا روشن است که اگر نظر وی تامین نمی‌شد او به هیچ‌وجه اجازه نمی‌داد برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پیش برود اما این‌طور نیست که او به خیابان برود و بگوید همه باید با این کار همراهی کنند. با وجود این، شاهد حمایت‌هایی از این توافق در مجلس ایران هستیم.

در مجلس ایران، طرح فوریتی برای بررسی برجام مطرح شده است که به ایران این امکان را می‌دهد تا برجام را تا زمانی اجرا کند که عزت ایران حفظ شود. این طرح، بخش‌های دیگری هم دارد اما هیچ یک از این بخش‌ها، مانع اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نمی‌شود. قرار است در ایران هم انتخابات مجلس برگزار شود. بعد از آن نیز انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران برگزار خواهد شد. انتخابات مجلس ایران در ماه مارس (اسفندماه) است. حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران بسیار دوست دارد روز اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پیش از برگزاری انتخابات مجلس باشد تا مردم ایران شاهد برداشته شدن تحریم‌ها باشند. او امیدوار است این مساله بر نتایج انتخابات مجلس تاثیر بگذارد البته تاثیرگذاری این مساله زود نخواهد بود زیرا زمان می‌برد که کسب و کار رونق بگیرد. در عین حال باید توجه داشت موقعیت آمریکا در این قضیه همانند دیگر کشورهای حاضر در مذاکرات نبوده است.

آمریکا تحریم‌هایی علیه ایران اعمال کرده است که سابقه آن به سال 1979 بازمی‌گردد. در نتیجه حتی اگر تحریم‌ها برداشته شود، غیر از تحریم‌های محدود از قبیل تحریم هواپیما، پسته، خاویار و فرش، فعالان اقتصادی آمریکا اجازه نخواهند داشت با ایران تجارت داشته باشند. کشورهای اروپایی و آسیایی با ایران روابط تجاری خواهند داشت. شماری از فعالان اقتصادی ما از این مساله راضی نیستند اما به هرحال، ما تحریم‌های اولیه‌ای علیه ایران اعمال کرده‌ایم که به این زودی‌ها برداشته نخواهد شد». سانگر پرسید: احتمال دارد کنگره بخواهد تحریم‌های جدیدی با نام تحریم‌های مرتبط با اقدامات تروریستی علیه ایران وضع کند. آیا این اقدام می‌تواند خطری برای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) باشد؟ شرمن در پاسخ گفت: «مخاطرات زیادی برای اجرای این توافق مطرح است.

یکی از این مخاطرات، مسائل سیاسی خود آمریکا است. ما در سالی قرار داریم که انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در آن سال برگزار می‌شود. توافق هسته‌ای در رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و انتخابات مجلس ایران مطرح خواهد بود و بر همه اتفاق‌ها تاثیر خواهد گذاشت. براساس قانون اساسی آمریکا، در کشورمان تقسیم قوا وجود دارد. ما به طرف ایرانی نیز گفته‌ایم کنگره ایالات متحده را در کنترل خودمان نداریم. البته هر کاری که بتوانیم انجام خواهیم داد تا اطمینان حاصل کنیم این توافق، اجرایی می‌شود. شماری از جمهوری‌خواهان نیز گفته‌اند مانع اجرایی شدن توافق هسته‌ای نخواهند شد. باوجود این اگر ایران فعالیت‌هایی انجام دهد که فراتر از اقدامات لازم باشد، مسائل به صورت دیگری خواهد بود. درعین حال باید توجه داشت که تحریم‌های مرتبط با تروریسم و نقض حقوق بشر به قوت خود باقی خواهد ماند. روند امور به این صورت نخواهد بود که ما بی‌حساب و کتاب بخواهیم تحریم‌ها را برداریم».

هشدار آمریکا به کشورها و بانک‌های دنیا درباره پابرجا بودن تحریم‌ها

در شرایطی که دولت ایران مدعی است سازمان تحریم‌ها فروپاشیده و دنیا در صف ایران قرار گرفته، وزارت خارجه آمریکا طی یک پیام کابلی به سفارتخانه‌های خود در سراسر دنیا و همچنین به تمام دولت‌ها و بانک‌های دنیا، به آنها هشدار داده است حق ندارند تا زمان اجرای برجام کوچک‌ترین تخفیفی درباره تحریم‌های ایران ارائه دهند.

به گزارش رویترز، وزارت خارجه ایالات متحده در یک پیام کابلی به سفارتخانه‌های آمریکا در سراسر جهان، از سفارتخانه‌ها خواست به دولت‌ها و بانک‌ها تاکید کنند هنوز تحریم‌های ایران پابرجاست. یک منبع دیپلماتیک مستقر در لندن به رویترز گفته است: دولت آمریکا می‌خواهد به کشورهای مختلف بگوید برای معامله با ایران پیش از موعد مقرر پیش‌دستی نکرده و اقدام نکنند. در همین حال یک منبع مطلع در دولت باراک اوباما به رویترز گفته است وزارت خارجه آمریکا به‌تازگی این پیام را برای سفارتخانه‌های خود در سراسر جهان مخابره کرده است.

یک مقام دولت آمریکا که خواست نامش فاش نشود به رویترز گفته است: دولت (آمریکا) به طور مرتب با کشور‌ها، بخش خصوصی و سهامداران در خصوص مفاد برنامه (توافق ایران) در تماس و رایزنی است. این مقام آمریکایی که اجازه اظهارنظر علنی درباره توافق با ایران را نداشت، همچنین گفته است: علاوه بر مخابره پیام درخصوص پابرجایی تحریم‌ها توسط وزارت خارجه، مقام‌های دولت آمریکا مذاکراتی را با مدیران اجرایی بانک‌ها و شرکت‌های نفتی در واشنگتن و نیویورک داشته‌اند.

http://www.vatanemrooz.ir/newspaper/page/1720/2/146880/0

ش.د9404143