ابتکار ظریف برای عبور از سد سعودی

ایران «تعامل» را جانشین «تقابل» کرد، الگوی چگونگی مذاکره برای جایگزین کردن «صلح» به‌جای «جنگ» در معادلات بین‌المللی را برای جهان دیکته کرد و حال بازیگر اصلی حل بحران سوریه محسوب می‌شود. در چنین شرایطی لزوم تعامل هرچه بیشتر با کشورهای منطقه، وزارت‌خارجه ایران را بیش‌ازپیش‌ترغیب می‌کند رایزنی‌های خود را گسترش دهد، اما عربستان به‌نظر می‌رسد درحال تبدیل شدن به نقطه کور این رایزنی‌هاست. نقطه‌ای که وزیرخارجه کشورمان گشودن آن را چندان دور از انتظار نمی‌داند. او 6 قدرت جهان را پای میز مذاکره آورده و تمام معادلات دشمنی مانند اسراییل را برهم زده است. مذاکره با عربستان که یک دهه پیش روابط مسالمت‌آمیز و دوستانه‌ای با ایران داشت چندان هم نمی‌تواند دور از انتظار باشد. دیدگاه دولت تدبیر و امید بر تعامل با کشورهای منطقه است و همان‌طور که محمدجواد ظریف در دیدار با سردبیران روزنامه‌های عربی تاکید کرد: «ما و اعراب در یک کشتی هستیم، اگر این کشتی آسیبی ببیند پس همگی غرق خواهیم شد و هیچ‌کسی نجات پیدا نمی‌کند.»

وی درباره روابط میان تهران و ریاض گفت: «به نفع ایران نیست عربستان را از دست بدهد، منفعت عربستان نیز با از دست دادن ما محقق نمی‌شود. ایران و عربستان منافع مشترک، چالش‌های مشترک و ویژگی‌های مشترکی مثل دین، تاریخ و جغرافیا دارند پس چرا نباید با هم همکاری کنیم. تهران معتقد است عربستان ازسوی داعش و تروریسم هدف قرار گرفته است. ما به بهبود روابط و دوستی با عربستان چشم دوخته‌ایم.» ظریف در گفت‌وگوی خود با این روزنامه‌ها این سوال را مطرح کرد: وقتی ‌که ایران توانست به توافق با کشورهای ابرقدرت برسد، پس چرا نتواند به توافق با برادران عرب خود برسد؟ عربستان اما طی ماه‌های اخیر به‌شدت تحت تاثیر بحران‌های منطقه‌ای قرار داشته و در پس ترس از گسترش قدرت ایران در منطقه پس از توافق هسته‌ای، نمی‌خواهد نقش کلیدی ایران در حل بحران سوریه و یمن را بپذیرد.

ادعای بزرگ وزیرخارجه عربستان، دخالت ایران در امور داخلی کشورهای عرب منطقه است. مرضیه افخم، سخنگوی وزارت‌خارجه ایران، در واکنش به ادعای وزیرخارجه عربستان در همین باره بود که روز گذشته تاکید کرد: کشوری که هفت ماه است مردم و زیرساخت‌های یمن را آماج حملات خود قرار داده در جایگاهی نیست که از دخالت کشور دیگر سخن بگوید. ترکی فیصل، رئیس پیشین دستگاه اطلاعاتی عربستان، نیز روز گذشته در گفت‌وگو با «سی.ان.ان» بار دیگر ادعای تکراری آل‌سعود درمورد دخالت ایران در امور جهان عرب را تکرار کرد و مدعی شد، در سال‌های اخیر که ایران سیاست‌های توسعه طلبی خود را در منطقه افزایش داده، ریاض همواره تهران را به گفت‌وگوی علنی یا غیرعلنی درباره موضوعات مورد اختلاف و حل آن تشویق کرده است. این در حالی است که درمورد فاجعه منا که موضوعی سیاسی هم نبود، مقامات سعودی برای رسیدگی به شرایط بازماندگان نیز حاضر به گفت‌وگو با مسئولان ایرانی نشدند و درمورد مسائل منطقه‌ای نیز به‌نظر می‌رسد همین روند را در پیش گرفته‌اند.

معاون عربی و آفریقایی وزیرخارجه کشورمان نیز در همین رابطه طی مصاحبه‌ای با روزنامه لبنانی السفیر درباره تحولات جنگ سوریه و اوضاع منطقه، به‌خصوص رابطه با ریاض، با بیان اینکه نظام جدید عربستان خواهان مذاکره نیست، تصریح کرد: این نظام قدرت و خشونت را به مذاکره ترجیح می‌دهد. پیش از این، استفان دی‌میستورا، نماینده سازمان‌ملل در امور سوریه ، گفته بود اگر بتوانیم گروه بین‌المللی را با حضور ایران و عربستان با هم تشکیل دهیم در آن هنگام بحران سوریه می‌تواند نه در یک سال یا سال‌ها بلکه در یک ماه حل شود. امیر عبداللهیان با اشاره به گفته های دی‌میستورا گفت: ما هیچ مشکلی با صحبت کردن با شرکای عربستانی نداریم و در موارد متعددی طرف ایرانی به‌این مسئله اشاره کرده که آماده گفت‌وگو با عربستانی‌هاست.

ما معتقدیم مذاکرات میان تهران و ریاض صورت بگیرد و این مسئله می‌تواند بسیار کارآمد باشد. ما از اندیشه مذاکرات دوجانبه عربستان استقبال می‌کنیم، اما درحال‌حاضر طرف سعودی از هرگونه مذاکرات امتناع می‌کند و این درواقع علامت سوال بزرگی را برای طرف ایرانی ایجاد می‌کند که چرا دیپلماسی عربستان از هرگونه مذاکره طفره می‌رود. ایران پیشگام حل‌وفصل بحران‌های منطقه‌ای است و این بحران‌ها با وجود دیگر بازیگران نیز حل شدنی است. طفره رفتن عربستان تنها باعث می‌شود فضا متشنج شود و آل‌سعود در معادلات منطقه‌ای تنها بماند.

http://bahardaily.ir/fa/Main/Detail/2451

ش.د9404266