تروریسم، دردِ مشترک جهانیان

(روزنامه جمهوري اسلامي ـ 1394/09/16 ـ شماره 10473 ـ صفحه 10)

نگرانی جهانی از گسترش دامنه تحرکات گروه‌های تروریستی در حال افزایش است. گسترش این پدیده سیاه و شوم در زمان حاضر به عنوان دردی مشترک، جهان اسلام و غرب را تهدید می‌کند؛ دردی که درمان آن در گرو همکاری فزاینده بین‌المللی است.

صدای انفجارهای تروریستی هر روز از گوشه و کنار جهان به گوش می‌رسد. آنهایی که تا مدت‌ها پیش خطر تحرکات تروریستی را تنها متوجه کشورهای خاورمیانه می‌دانستند امروز تهدید جهانی ناشی از گسترش شبکه‌های افراطی گری را با چشم خود مشاهده می‌کنند. اکنون، گروه‌های تروریستی با نام‌های گوناگون و روش‌های هراس افکنانه مختلف تنها محدود به منطقه جغرافیایی خاصی نیستند.

شاید اگر چهار سال پیش با افراط گرایی برآمده در عراق و سوریه برخوردی قاطعانه صورت می‌گرفت پدیده تروریسم به معنای امروزی اجازه خودنمایی پیدا نمی‌کرد. بی‌توجهی به پیامدهای ناشی از گسترش شبکه‌های تروریست در سوریه و سپس عراق زمینه را برای پیدایش و قدرت نمایی گروه‌هایی از این دست فراهم کرد. در این میان، گروه تروریستی داعش شناخته شده‌ترین این گروه‌ها به شمار می‌رود؛ گروهی که فیلمبرداری و انتشار صحنه‌های وحشیانه‌ای همچون کشتار ِ جمعی، سر بریدن و در آتش سوزاندن تنها گوشه‌ای از جنایت‌های ضدبشری آنها است.

جدی نگرفتن این پدیده شوم باعث شد تا دست کم 30 هزار تروریست خارجی از سال 90 در کشورهای سوریه و عراق دست به اقدام‌های تروریستی بزنند. پس از این غفلت بزرگ، پهنه تحرکات گروه دهشت افکن داعش به مرزهای این دو کشور محدود نماند و کشورهای منطقه و فرامنطقه را فراگرفت.

یک هفته پیش از رخدادهای خونین پاریس، بیروت نیز مورد هجوم شدیدترین حمله‌های تروریستی داعش قرار گرفت. هرچند لبنان در طول سال‌های گذشته بارها هدف انفجارهای تروریستی قرار گرفته است اما در انفجارهای متعدد اخیر که در نوع خود بی‌سابقه بود 43 تن کشته شدند.

خطر افزایش شبکه‌های دهشت افکن تنها متوجه داعش نیست. در نیجریه گروهی مسلح و تندرو با نام «بوکو حرام» سال‌ها است که با اقدام‌های ضدبشری خود، امنیت را از مردم این کشور و دولت‌های همجوار گرفته‌اند. سال گذشته این گروه با ربودن بیش از 300 دختر نیجریه‌ای شهرتی جهانی به دست آورد؛ نام و آوازه‌ای که می‌تواند به تقویت اراده افراط گرایان دیگر در نقطه‌های مختلف جهان بیانجامد. حمله تروریستی گروهی وابسته به القاعده به هتلی در مالی، انفجار خودرو بمب‌گذاری شده در مقابل هتل محل اقامت قاضی‌های ناظر بر انتخابات در مصر، انفجار خودرو بمب‌گذاری شده در شرق طرابلس لیبی تنها چند نمونه تازه از اقدام‌های تروریستی است.

اقدام‌های تروریستی از این دست اما تنها محدود به کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا نیست. امروز ترس از تکرار رخدادهایی مشابه آن چه در پاریس اتفاق افتاد کشورهای دیگر جهان همچون بلژیک و آمریکا را نگران کرده است. سه هفته پیش بود که پاریس بی‌سابقه‌ترین حمله‌های تروریستی را در تاریخ خود تجربه کرد؛ چند انفجار و حمله مسلحانه همزمان که هفت منطقه این شهر را به آتش کشید و 129 تن را قربانی کرد. پیشتر نیز در این شهر گروهی از افراد مسلح با حمله به دفتر هفته نامه «شارلی ابدو» 12 تن را کشتند.

با استناد به نمونه‌های ارایه شده می‌توان دریافت که تروریسم دردی مشترک است که جهان را تهدید می‌کند؛ پس برای رویارویی با آن هم لازم است عزم و اقدامی جهانی شکل بگیرد. اما نگاهی به تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد که هر زمان که موضوع مبارزه با تروریسم مطرح شده است، رویکردهای سخت و نظامی برای مقابله با گروه‌های تروریستی مدنظر قرار گرفته است. هرچند نمی‌توان بر اهمیت این روش‌ها بویژه در کوتاه مدت چشم پوشی کرد اما مساله اینجاست که اتکای صرف به اقدامات نظامی و تلاش نکردن برای از بین بردن ریشه‌های تروریسم خود می‌تواند در دامن زدن به آن نقش داشته باشد.

به گزارش ایرنا تحرکات نظامی گسترده کشورهای غربی در منطقه گرچه با توجیه مبارزه با تروریسم انجام می‌شد اما خود عاملی موثر در گسترش گروه‌های تروریستی و ایجاد زمینه برای یارگیری این گروه‌ها از بدنه جوامع منطقه داشت. به نظر می‌رسد حلقه مفقوده در این زمینه توجه نکردن به زمینه‌های فکری و اقتصادی ایجاد گروه‌های تروریستی و تلاش برای مبارزه ریشه‌ای با آن‌ها بوده است. به نظر می‌رسد اگر دور تازه مبارزه با تروریسم بار دیگر بر مدار حرکت در مسیر گذشته باشد، راه به جایی نخواهد برد.

در کنار اقدام‌های جنایتکارانه گروه‌های تروریستی در جهان اما صورت دیگر تروریسم، «تروریسم دولتی» است؛ نوعی از تروریسم که متاسفانه کمتر به آن توجه می‌شود. کشتار بیرحمانه مردم بیگناه فلسطین طی بیش از 6 دهه، نمونه‌ای از تروریسم سازمان یافته و دولتی است که رژیم صهیونیستی آن را دنبال می‌کند.

بنابراین، برخورد سلیقه‌ای با گروه‌های تندرو و تمایز میان تروریسم خوب و بد، گسترش دامنه تحرکات آن‌ها را در پی خواهد داشت. تروریست به کسی گفته می‌شود که از راه هراس افکنی، خشونت و خونریزی در پی برآورده ساختن خواسته‌ها و ارزش‌های مورد نظر خود است. هرچند لزوم عملیاتی نظامی وهماهنگ بین‌المللی به منظور نابودی این پدیده سیاه و شوم بیش از پیش احساس می‌شود اما خشکاندن ریشه این درد مشترک جهانی مستلزم تغییر تفکر افراد تندرو است؛ موضوعی که بدون شک زمانبر خواهد بود.

http://jomhourieslami.net/paper/?newsid=72332

ش.د9404869