سنگ‌اندازی‌های جدید عربستان در حل بحران سوریه

(روزنامه جمهوري اسلامي ـ 1394/09/04 ـ شماره 10465 ـ صفحه 6)

رژیم سعودی پنج شنبه اعلام کرد که نیمه ماه آینده میلادی میزبان کنفرانس بزرگی از مخالفان سوری است. این نخستین کنفرانس مخالفان سوری در عربستان در ماه‌های اخیر محسوب می‌شود. بعد از آن که عربستان ناراضی از نشست‌های وین یک و دو خارج شد اکنون به نظر می‌رسد تحرک‌های تازه‌ای را علیه بشار اسد آغاز کرده با این امید که شاید بتواند خود به تنهایی کمی از ناراحتی‌هایی که از غربی‌ها و ایرانی‌ها و روس‌ها بر سر بشار اسد دارد، بکاهد. عربستان از این که غربی‌ها به ویژه امریکایی‌ها در رابطه با کنار زدن بشار اسد به زور وارد عمل نمی‌شوند و خواسته ریاض را برآورده نمی‌کنند ناراحت است و از روسیه و ایران نیز به دلیل حمایت قاطع از بشار اسد عصبانی است. این عصبانیت به گفته منابع مختلف خبری و دیپلمات‌های آگاه از نشست وین، در نشست‌های وین یک و دو بسیار مشهود بود تا آن جا که بارها به مشاجره لفظی میان طرف‌های ایرانی و روسی با طرف عربستانی منجر شد. بعد از کنفرانس‌های وین ایران بارها نسبت به رفتارهای ایذایی و مخرب عربستان هشدار داده است.

اکنون عربستان که احساس می‌کند به هیچ کدام از خواسته‌هایش در مورد سوریه توجه نشده قصد دارد تحرکی تازه از خود نشان دهد تا به خیال خود بتواند جامعه جهانی را در عمل انجام شده قرار دهد و برای عمل به خواسته‌هایش تحت فشار بگذارد. در حالی که اکنون تقریبا اکثر کشورهای غربی، به ویژه بعد از حوادث تروریستی مختلف در خارج از سوریه و قلب اروپا، پذیرفته‌اند که مبارزه با تکفیری‌ها و گروه‌های تروریستی نظیر داعش باید مقدم بر تلاش برای کنار زدن بشار اسد باشد، عربستان همچنان می‌گوید اولویت باید کنار رفتن اسد از قدرت باشد و کمتر به مساله تروریسم و خشونت‌های افراط گرایانی نظیر داعش و جبهه النصره توجه می‌کند.

اکنون عربستان می‌گوید می‌خواهد میزبان کنفرانس گسترده‌ای از مخالفان سوری باشد. به گزارش شبکه خبری العربیه، ریاض این خبر را چند روز بعد از بیانیه وزرای امور خارجه شرکت‌کننده در مجموعه موسوم به «کشورهای حامی سوریه» با مشارکت روسیه و ایالات متحده بیان کرد. در این بیانیه بر تشکیل حکومت انتقالی ظرف شش ماه آینده و انجام انتخابات سراسری ظرف 18 ماه آینده تاکید شده است. همچنین توافق شد تا قبل از پایان سال جاری میلادی مخالفان سوری با نمایندگان حکومت سوریه به گفت وگو بنشینند تا راه حلی سوری – سوری برای پایان دادن به بحران سوریه بیابند.

به گزارش سایت دیپلماسی ایرانی در همین رابطه روزنامه الحیات، چاپ بیروت گزارش داد که روسیه فهرستی متشکل از 38 چهره مخالف سوری تهیه کرده است که ایالات متحده 15 نفر از آنها را بیشتر از تعداد فهرستی که کشورهای عربی داده اند، دانسته است. بر اساس این گزارش قرار است هیئت انتقالی شامل 25 نفر تشکیل شود که در میان آنها فاروق الشرع، معاون سابق رئیس جمهوری سوریه نیز حضور دارد. مسکو بر لزوم حمایت از سوریه برای موفقیت نشست مخالفان و حکومت سوریه تاکید کرده و ابراز امیدواری نموده است که مخالفان بتوانند هیئتی مشترک برای مذاکره با حکومت سوریه تا ابتدای سال جاری با هدف تشکیل حکومت انتقالی تشکیل دهند.

از سوی دیگر استفان دی میستورا، نماینده سازمان ملل در امور سوریه روز پنج شنبه گزارش خود درباره نتایج کنفرانس وین و طرح‌های پیشنهادی برای اعلام آتش بس در سوریه را به اعضای شورای امنیت ارائه داد. او همچنین گفت که قرار است دوشنبه در اسلامبول با بخش دیگری از مخالفان سوری دیدار کند و بر سر نتایج جلسات خود با ائتلاف مخالفان سوری در روزهای اخیر بحث و گفت وگو کند.

برخی از گروه‌های مخالف سوری از جمله 19 گردان عضو ارتش آزاد در جنوب سوریه آمادگی خود را برای مذاکره برای ورود به مرحله انتقالی اعلام کرده‌اند. این گروه‌ها «محمد المطلق» را نماینده سیاسی خود در این مذاکرات معرفی کرده‌اند.

ارتش آزاد تا نزدیک به 7 ماه پیش مورد حمایت عربستان بود اما بعد از شکست‌های مکرری که این گروه در برابر ارتش سوریه از یک سو و دیگر مخالفان مسلح به ویژه داعش و جبهه النصره از سوی دیگر متحمل شد، حمایت عربستان را از دست داد و جایگاه آن نیز تا اندازه بسیاری ضعیف شد اما عربستان همچنان با فرماندهان این جریان رابطه دارد. عربستان از ایالات متحده و دولت‌های اروپایی گله دارد که حمایت لازم را از ارتش آزاد به عمل نمی‌آورند چرا که می‌خواهند قدرت اخوان المسلمین در میان مخالفان سوری افزایش یابد. اخوان المسلمین مورد حمایت قاطع ترکیه و قطر قرار دارد و آنها نیز جبهه النصره و در برخی موارد داعش را نیروی مسلح خود در برابر اسد می‌دانند. به همین دلیل از آنها در شمال و شرق سوریه حمایت‌های گوناگون می‌کنند.

ایالات متحده و غرب نیز بیشتر تمایل دارند از شیوه ترکیه و قطر در سوریه حمایت کنند اگر چه از رابطه‌ای که اخوانی‌ها با داعش و جبهه النصره برقرار کرده اند، ناخرسندند و فشارهای بسیاری را برای قطع این روابط وارد می‌کنند. فشارهایی که تا کنون نتیجه نداده و تنها بر پیچیدگی بحران سوریه افزوده است. البته تا قبل از مرگ ملک عبدالله، پادشاه سابق عربستان سعودی فشار بر اخوانی‌ها بسیار بود و عربستانی‌ها به هیچ وجه حاضر به قبول آنها در هیچ روند سیاسی در هیچ کشور عربی نبودند. اما با مرگ ملک عبدالله و توصیه‌های امریکایی‌ها تا اندازه‌ای از نگاه تند و مخالف عربستان سعودی در قبال اخوانی‌ها کاسته شد اما ریاض همچنان نمی‌خواهد اخوان المسلمین دست برتر را در جمع مخالفان سوری داشته باشد با وجود این که به طور غیر مستقیم گفته است که حاضر به قبول سهم آنها در جمع مخالفان سوری است. نکته مهم در مواضع عربستان این است که ریاض هدف خود را سرنگونی بشار اسد به هر قیمت تعریف کرده و می‌گوید چون هدف مشخص است پس می‌توان با همه گروه‌ها ولو موقت و کوتاه مدت کار کرد تا به خیال خود مرحله سقوط بشار اسد فرا برسد بعد از آن درباره آینده سوریه و جدا کردن راه این کشور از اخوانی‌ها یا کاستن از نقش آنها تصمیم گرفت.

در همین رابطه باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده در حالی که تنها چند روز از گفت وگوهایش با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در مورد بحران سوریه در حاشیه نشست گروه 20 در آنتالیا گذشته بود، در سفرش به مانیل، پایتخت فیلیپین گفت: «نمی توانم وضعیتی را تصور کنم که در آن جنگ سوریه تمام شده باشد و اسد هنوز در قدرت باشد.» با این حال اوباما تاکید کرد، این مردم سوریه هستند که باید تصمیم بگیرند اسد در قدرت بماند یا خیر. اما حتی اگر ملت سوریه هم با بقای او در قدرت موافقت کنند بعید می‌دانم این وضعیت بتواند با موفقیت سپری شود.

http://jomhourieslami.net/?newsid=71076

ش.د9404879