برگزاری دومین دوره نمایشگاه کاریکاتور هولوکاست در تهران، یکی از مهمترین اتفاقات هنری جهان در سال جاری است. این نمایشگاه که با حضور هنرمندان 50 کشور جهان، از روز 25 اردیبهشت در حوزه هنری برپا شده است، از معدود رویدادهای هنری جهان به شمار میآید که واکنش دولتمردان آمریکا و رژیم صهیونیستی را در پی داشته است. به همین مناسبت با سیدمسعود شجاعیطباطبایی، دبیر این دوره از نمایشگاه کاریکاتور هولوکاست مصاحبهای ترتیب داده شد که جزئیات آن را در ادامه میخوانید.
***
* اولین دوره مسابقات کاریکاتور هولوکاست، حدود 10 سال پیش برگزار شد، چه شد که پس از گذشت این زمان دوباره این مسابقه را برگزار کردید؟
همانطور که اولین دوره مسابقه کاریکاتور هولوکاست در واکنش به انتشار کاریکاتورهای موهن علیه پیامبر اسلام(ص) برگزار شد، این دوره از نمایشگاه نیز با همین هدف برگزار میشود. سال گذشته نشریه شارلی ابدو با شمارگان پنج میلیون نسخه و مشتمل بر طرحهای اهانتآمیز درباره حضرت محمد(ص) منتشر شد. متعاقب آن هم ما فراخوان دومین مسابقه و نمایشگاه کاریکاتور هولوکاست را منتشر کردیم.
* انتشار فراخوان دومین مسابقه هولوکاست، چه بازتابهایی داشت؟
ما با دو واکنش متفاوت مواجه شدیم؛ واکنش اول از سوی هنرمندان برجسته کاریکاتور جهان بود که از همان لحظه انتشار فراخوان، به صورت رگباری، شروع به خلق و ارسال آثار خود کردند. اما در مقابل، صهیونیستها و مسئولان رژیم جعلی اسرائیل، بسیار عصبانی شدند و واکنش منفی نشان دادند.
* چه تعداد اثر و از چه کشورهایی در این نمایشگاه شرکت کردند؟
در فراخوان، اعلام کردیم که این مسابقه دو بخش دارد. موضوع بخش کاریکاتور، نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی تعیین شد و برای بخش کارتون هم سه محور مشخص کردیم: اول؛ اگر غرب برای آزادی بیان حد و مرزی قائل نیست، چرا اجازه نمیدهند محققان و تاریخنویسان درباره هولوکاست تحقیق کنند؟ دوم؛ چرا باید تاوان هولوکاست را مردم مظلوم فلسطین بپردازند؛ مردمی که در جنگ جهانی دوم نقشی نداشتند؟ و سوم؛ ما نگران هولوکاستهای دیگر هم هستیم. مثل هولوکاست اتمیک، هولوکاست در عراق، غزه، افغانستان، سوریه و... این موضوعات و منطق ما در قضیه هولوکاست، از سوی هنرمندان کاریکاتوریست جهان پذیرفته شد. به ویژه اینکه کاریکاتوریستها هنرمندان فرهیختهای هستند و کاریکاتور را یک سلاح افشاگر میدانند و از قلم خود برای افشاگری استفاده میکنند و منطق ما را پذیرفتند. به همین دلیل هم هنرمندان 50 کشور جهان با ۸۵۰ اثر در این مسابقه شرکت کردند. از قضا در برخی از این کشورها، برای تردید درباره هولوکاست، جرائم و برخوردهای بسیار سختی در نظر گرفته شده است. دوره قبل هم بسیاری از شرکتکنندگان این مسابقه، با تهدید به مرگ، زندان و جریمه مواجه شدند. ما هم به این هنرمندان گفتیم که اگر مایل هستید، با اسم مستعار شرکت کنید، اما نپذیرفتند و گفتند که حاضرند هر محکومیتی را تحمل کنند. جالب اینکه، پس از ایران، بیشترین تعداد شرکتکننده در این مسابقه از فرانسه است. فرانسه، اولین کشوری بود که برای تردیدکنندگان هولوکاست، محکومیت تعیین کرد. اما برنارد بوتان، رئیس فدراسیون کاریکاتوریستهای فرانسه گفته که ما منطق ایران درباره موضوع هولوکاست را بیشتر از منطق دولت فرانسه درباره این موضوع قبول داریم. تعداد دیگری از کاریکاتوریستهای فرانسوی نیز با حمایت وی در این مسابقه حضور یافته و گفتهاند که حاضرند هر نوع مجازاتی را متحمل شوند. بعد از ایران و فرانسه، بیشترین حضور از کشورهای برزیل، اندونزی و ترکیه بود. از کشورهای دیگری هم مثل آمریکا، انگلیس، استرالیا، روسیه، آلمان، دانمارک، اسپانیا، افغانستان، سوریه، لبنان، یمن، ونزوئلا، ازبکستان، اوکراین، سودان، صربستان، سنگال، رومانی، نیجریه، مکزیک، هند، مصر، کوبا، کلمبیا، چین، بلغارستان، کانادا و... نیز آثار زیادی ارسال شده است.
* واکنش صهیونیستها چه بود؟
آنها هم از همان روز اول انتشار فراخوان شروع به فعالیت علیه این مسابقه کردند. نماینده رژیم صهیونیستی در سازمان ملل برای بانکیمون رئیس سازمان ملل نامه نوشت و خواستار محکومیت ایران و مؤاخذه کشورهایی که هنرمندانشان در این مسابقه شرکت کردهاند، شد. همچنین سعی کردند آمارها و اطلاعات نادرستی را درباره این مسابقه منتشر کنند. همین چند روز پیش هم نتانیاهو از جان کری خواست تا برگزاری نمایشگاه هولوکاست را محکوم کند. دلیل عصبانیت آنها هم این است که اولاً، شاکله رژیم صهیونیستی بر هولوکاست بنا شده است و آنها نسبت به هر گونه خدشه در این مسئله احساس وحشت میکنند و ثانیا، استقبال بسیار زیادی از این مسابقه شده است. برای نمونه اگر از دو سه کشور در مسابقه هولوکاست شرکت میکردند، خیلی اهمیت نداشت، اما از اینکه میبینند هنرمندان 50 کشور جهان علیه آنها همصدا شدهاند، میترسند. این عصبانیت درحدی بود که حتی منوشه امیر، سخنگوی رادیوی فارسی زبان رژیم صهیونیستی، دستاندرکاران مسابقه کاریکاتور هولوکاست را مشتی «آدمخوار» معرفی کرد! همچنین آنها سعی میکنند تا این نمایشگاه را به یهودستیزی متهم کنند. این درحالی است که در دوره اول این نمایشگاه ما از نماینده کلیمیان در ایران دعوت کردیم و وی آمد از آثار بازدید کرد و گفت که حتی یک اثر هم در این نمایشگاه علیه یهود نبود.
*نظرتان درباره واکنش وزیر امور خارجه کشورمان که برگزارکنندگان نمایشگاه کاریکاتور هولوکاست را با نژادپرستهای آمریکایی مقایسه کرده بود، چیست؟
این ادعا سبب شگفتزدگی هنرمندان جهان شده که چرا وزیر خارجه کشورمان چنین مباحثی را مطرح کرده است؟! البته ما توقع حمایت نداریم، همانطور که دوره قبلی این مسابقه نیز بدون حمایت دولت گذشته برگزار شد. فقط امیدواریم طوری رفتار نشود که هنرمندان خارجی دلسرد شوند و ابعاد بینالمللی این جریان بزرگ ضدصهیونیستی زیر سؤال برود.