نگاهی به شاخه‌های جهانی القاعده

(روزنامه جمهوري اسلامي ـ 1395/02/21 ـ شماره 10587 ـ صفحه 6)

روز دوم ماه مه (13 اردیبهشت) مصادف است با سالروز کشته‌شدن بن‌لادن، رهبر شبکه القاعده. بااین حال باوجود کشته‌شدن رهبر این شبکه و کمرنگ شدن فعالیت آن در سایه اقدامات داعش، از سال 1988 میلادی (67ش) که اسامه‌بن‌لادن القاعده را تاسیس کرد، شاخه‌های این گروه شبه‌نظامی در چند قاره پدیدار شده است.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، اگرچه داعش به عنوان اصلی‌ترین تهدید تروریستی و افراطی حال حاضر محسوب می‌شود اما شاخه‌های القاعده پایگاه‌ها و قلمروهای خود را حفظ کرده‌اند.

در اینجا به خلاصه‌ای از شاخه‌های القاعده می‌پردازیم:

القاعده در شبه جزیره عرب

القاعده در شبه جزیره عرب در ژانویه سال 2009 میلادی (88 ش) از طریق ادغام شاخه‌های یمنی و سعودی القاعده تشکیل شد و از سوی واشنگتن به عنوان فعال‌ترین شاخه این شبکه افراطی به ویژه در یمن محسوب می‌شود.

این گروه از درگیری میان دولت مستعفی یمن و نیروهای حوثی سوءاستفاده کرده و کنترل خود را برجنوب یمن توسعه می‌دهند.

القاعده شبه جزیره عرب پس از آنکه "ناصر الوحیشی" در یکی از حملات پهپادی آمریکا کشته شد، "قاسم الریمی" را به عنوان رهبر خود منصوب کرد.

ریمی و وحیشی در سال 85 ش به همراه 21 تن دیگر از یکی از زندان‌های صنعا به بیرون تونل حفر کرده و فرار کرده بودند.

القاعده در شبه جزیره عرب مسئولیت حمله سال 93 به مجله شارلی ابدو که در آن 12 تن کشته شدند و حمله نافرجام به یکی از هواپیمایی‌های آمریکایی که در روز کریسمس سال 2009 (89 ش) به مقصد دیترویت پرواز می‌کرد را به عهده گرفته است.

پیش از شکل گیری القاعده در شبه جزیره عرب، القاعده در یمن مسئولیت حمله اکتبر سال 2000 میلادی (79 ش) به ناوشکن نیروی دریایی آمریکا موسوم به "یواس‌اس‌کول" در دریای عدن را که در آن 17 پرسنل نظامی آمریکا کشته شدند، به عهده گرفت.

جبهه النصره سوریه

جبهه النصره برای نخستین بار در ژانویه سال 2012 میلادی (90ش) یعنی 10 ماه پس از آغاز اعتراضات ضد دولتی در سوریه پدیدار شد.

جبهه النصره انشعابی از داعش در عراق و سپس یکی از شاخه‌های القاعده بود.

برآورد شده که جبهه النصره به رهبری "ابومحمدالجولانی" بین 7000 تا 8000 نیرو دارد.

در آوریل سال 2013 میلادی(92ش) جبهه النصره از پیوستن به داعش امتناع کرد و با ایمن الظواهری، رهبر القاعده که بعدها ادعا کرد جبهه النصره تنها شاخه القاعده در سوریه است بیعت کرد.

پس از این اطلاعیه، داعش جبهه النصره را از پایگاهش در استان نفت خیز دیرالزور بیرون راند.

القاعده در مغرب اسلامی

در سال 2007 میلادی (86 ش) هنگامی که "گروه سلفی الجزایر برای موعظه و جنگ" با بن لادن بیعت کرد، القاعده در مغرب اسلامی تشکیل شد.

القاعده در مغرب اسلامی که نیروهای خود را از سراسر منطقه صحرا (شمال آفریقا) جذب کرده، پایگاه‌هایی را در شمال کشور مالی ایجاد کرده، شبکه‌های‌ قاچاق مواد مخدر را به وجود آورد و غربی‌ها را به منظور گرفتن باج ربود. برخی از گروگان‌هایش نیز کشته شدند.

القاعده در مغرب اسلامی به دنبال مداخله نظامی فرانسه آفریقا در مالی در ژانویه سال 2013 میلادی (92 ش) به جنوب لیبی عقب نشینی کرد.

این گروه همچنان در مناطق مغرب و صحرا فعال است، جایی که حملات متعددی را به ویژه در الجزایر، بورکینافاسو، ساحل عاج و مالی صورت داده است.

القاعده در شبه قاره هند

در سپتامبر سال 2014 میلادی (93 ش) القاعده راه اندازی شاخه‌ای در جنوب آسیا موسوم به القاعده در شبه جزیره هند را اعلام کرد که پایگاهش افغانستان، پاکستان، هند، بنگلادش و میانمار را پوشش می‌دهد.

برآورد شده که این گروه 500 تا 600 نیرو دارد اما با گروه‌هایی که هزار نیروی بیشتر دارند همچون طالبان افغانستان و پاکستان مرتبط است.

القاعده در شبه قاره هند در سال 2015 الی 2016 میلادی مسئولیت قتل چندین ناشر و وبلاگ نویس بنگلادشی را که از اسلام انتقاد می‌کردند، به عهده گرفت.

الشباب سومالی

گروه شباب که از دادگاه‌های به اصطلاح اسلامی سومالی ریشه می‌گیرد، رهبری یک شورش مسلح را به عهده داشت که سومالی را از سال 1991 میلادی (70 ش) گرفتار ناآرامی وآشوب کرد و در سال 2010 میلادی با القاعده بیعت کرد.

الشباب در سال 2011 میلادی (90 ش) مجبور به فرار از موگادیشو، پایتخت سومالی شد اما در سومالی و کنیا همچنان تهدیدی محسوب می‌شود و در این دو کشور مرتبا دست به حملاتی می‌زنند.

آنچه در پایان این گزارش نباید موجب غفلت قرار گیرد، خاستگاه و پایگاه اولیه شاخه‌های جهانی القاعده و گروههای تروریستی شبیه‌ آن است.

اگر چه القاعده به رهبری اسامه‌بن‌لادن شناخته می‌شود ولی برنامه‌سازی و رویکردهای راهبردی آن را نباید در جایی غیر از ایالات متحده‌‌ آمریکا و سازمان سیا جستجو کرد، کما اینکه بنیانگذاری و جهت‌دهی تفکر وهابیت در سال‌هایی بسیار دورتر، حاصل سیاست‌های روباه پیر استعمار یعنی انگلیس است.

http://jomhourieslami.net/?newsid=90033

ش.د9500182