- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
* صدراعظم آلمان و دبيركل سازمان ملل متحد به صورت جداگانه ادعاهايي را درباره برجام و فعاليت‌هاي موشكي ايران مطرح كرده‌اند. اين در حالي است كه مساله فعاليت‌هاي موشكي ايران يك بار در شوراي امنيت مطرح شده بود و طرف مقابل به نتيجه دلخواه نرسيد. چرا اين مسائل تكرار مي‌شود؟ آيا تكرار اين سخنان به معناي تلاش براي ايجاد يك پرونده جديد جدي عليه ايران است؟
** نكته نخستي كه بايد به آن اشاره كنم، اين است كه مساله فعاليت‌هاي موشكي ايران از توافق هسته‌اي ايران و گروه ١+٥ تفكيك شده است. مساله‌اي هم كه درباره فعاليت‌هاي موشكي ايران در قطعنامه ٢٢٣١ آمده است، آن است كه شوراي امنيت از ايران مي‌خواهد فعاليت‌هاي مرتبط با موشك‌هايي كه براي حمل كلاهك هسته‌اي طراحي شده‌اند را نداشته باشد. اين در حالي است كه موشك‌هاي ايران براي حمل كلاهك هسته‌اي هم طراحي نشده‌اند. دو دليل در اين باره وجود دارد: نخست اينكه دكترين هسته‌اي ايران استفاده صلح‌آميز از فناوري هسته‌اي و نفي هر گونه توليد، استفاده و نگهداري سلاح كشتارجمعي است. مقام معظم رهبري توليد اين سلاح‌هاي كشتارجمعي را حرام اعلام كرده‌اند و به همين خاطر ايران، موشكي را توليد نخواهد كرد كه بخواهد كلاهك هسته‌اي را حمل كند.
دوم اينكه مشخصات فني موشك‌هاي ايران معلوم است. موشك‌هاي كنوني ايران مناسب براي حمل كلاهك هسته‌اي نيستند و اين نشان مي‌دهد كه ادعاهاي برخي از كشورهاي غربي بهانه‌جويي است. در واقع، من فكر مي‌كنم هدف طرح چنين مسائلي براي فراهم كردن بستري جهت محدود كردن توان دفاعي ايران است اما در مقابل جمهوري اسلامي ايران نيز بارها تاكيد كرده است كه در خصوص مسائل دفاعي خود با كسي تعارفي ندارد. در اين راستا، پس از صدور قطعنامه ٢٢٣١ وزارت امور خارجه سريعا در اين باره بيانيه صادر كرد و گفت توان دفاعي ايران را قابل مذاكره و مصالحه نمي‌داند.
ايران در اين باره تجربه گرانقدري دارد زيرا در دوره‌اي كه ايران با عراق در حال جنگ بود، شوروي، فرانسه، آلمان، امريكا و ساير كشورهاي ديگر به صدام حسين كمك مي‌كردند و انواع و اقسام موشك‌ها و ديگر تسليحات را براي حمله به ايران در اختيار او قرار مي‌دادند اما ايران وسيله‌اي براي دفاع خود نداشت و همين موجب شد تا براي دفاع خود به سمت خودكفايي در اين باره برود و با اتكا به جوانانش موشك‌هايي براي دفاع خود توليد كند. در شرايط كنوني نيز، كشورهاي پيرامون ايران به انواع و اقسام تسليحات پيشرفته اعم از موشك و جنگنده مجهز هستند و ايران در اين محيط تهديدكننده، محاط شده است. جمهوري اسلامي ايران در چنين شرايطي چاره‌اي جز دفاع از خود ندارد. البته ايران همواره گفته است كه توان دفاعي ما تهديدكننده عليه هيچ كسي نيست بلكه براي ايجاد امنيت براي تمامي همسايگان است.
اينكه بان كي مون مي‌گويد فعاليت‌هاي موشكي ايران در تضاد با روح قطعنامه است، بايد ديد تفسير او از روح قطعنامه چيست. روح برجام همكاري ميان كشورهاي مختلف براي برقراري صلح و گسترش امنيت است در حالي كه طرف امريكايي، طي يك سال گذشته انواع بازي‌ها را درآورده و سعي كرده با انواع بهانه‌هاي مختلف از تعهداتش شانه خالي كند ولي ايران براساس گزارش‌هاي آژانس به تمامي اقدامات خود پايبند بوده است. اين مسائل نشان مي‌دهد آقاي بان كي مون در موقعيتي نيست كه به روح برجام استناد كند. اگر خدشه‌اي به روح برجام وارد آمده، اين خدشه از جانب امريكايي‌ها بوده است. شوراي امنيت در خصوص فعاليت‌هاي موشكي ايران در دوره پسابرجام جلساتي داشته كه در آن جلسات به نتيجه‌اي هم نرسيده است. اينكه آنها بتوانند پرونده‌اي جديد با ابعاد پرونده‌اي مانند مساله هسته‌اي ايجاد كنند، بعيد است. اظهارات خانم مركل درباره ايران نشات گرفته از برداشت غلط وي از توافق هسته‌اي است و لازم است حتما او برجام و قطعنامه ٢٢٣١ را يك بار ديگر همراه با مشاوران حقوقي‌اش بخواند.
* ايران نسبت به ميزان گشايش‌هاي پس از برجام انتقاد دارد. نيويورك تايمز تاكيد كرده است كه ايران بايد از مزاياي اقتصادي توافق بهره‌مند شوند. آقاي ظريف هم اين سخنان را چندي پيش گفته بودند. طرح چنين مسائلي تا چه اندازه مي‌تواند آن فضاي هراس عدم همكاري به دليل تحريم مجدد را تشديد كند؟
** اين اظهارات موجب دامن زده شدن به آن فضاي منفي خواهد شد ولي «نه» به‌شدت و اندازه سابق. خوشبختانه ايران با رفتار معقولانه‌اي كه تا به امروز داشته و پايبندي كاملش به برجام موجب شده است تا طرف مقابل خلع سلاح شود و به ابزارهايي مانند موشكي توسل بجويد. اين فضاسازي‌ها هم نتيجه‌اي نخواهد داشت چون در شوراي امنيت به نتيجه‌اي نرسيده است. فضاسازي‌هاي منفي هم در اين باره عمر موقتي خواهند داشت. اساس برجام مبتني بر راستي‌آزمايي است و يوكيا آمانو در گزارش‌هاي خود گفته است كه ايران اقدام خلاف پادمان و برجام انجام نداده است. هدف از اين نوع فضاسازي‌ها را هم بيش از هر چيز در اين راستا مي‌دانم تا اسراييل يك مانوري بدهد و خوشحال شود.
* سازمان اطلاعات داخلي آلمان در گزارشي اخيرا مدعي شده است كه تلاش‌هاي ايران براي دستيابي به اقلامي براي توسعه فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران است. آيا نظارت‌ها و سازوكارهايي كه در قطعنامه ٢٢٣١ و برجام است، اجازه چنين كاري را به ايران مي‌دهد؟
** اين ادعا توسط يك رسانه آلماني مطرح شده و هنوز سازمان اطلاعات داخلي آلمان آن را تاييد نكرده است. از اين دست گزارش‌هاي منتشر شده درباره ايران هم كم نيست و بيش از هر چيز تحت تاثير لابي اسراييل است. ايران براي توسعه فناوري هسته‌اي خود نيازي به مخفي‌كاري ندارد و براساس برجام هم اين كار را انجام مي‌دهد. ايران براي توسعه فناوري هسته‌اي مي‌تواند اقلام مورد نياز را به راحتي خريداري كند. در اين چارچوب تعاملات بين‌المللي ايران در عرصه هسته‌اي هم گسترش يافته است. يكسري اقلام هم هستند كه كاربرد دوگانه دارد كه مي‌توان از طريق كميته خريد اقلام دومنظوره آن را تامين كرد. اتهامات مطرح شده در اين گزارش بي‌اساس و به نوعي داستان‌سرايي است.
* اين نوع گزارش‌ها و سخنان مي‌تواند موجب سختگيري‌هاي بيشتر عليه ايران در كانال خريد اقلام دومنظوره شود؟
** خير. اين نوع گزارش‌ها براي تحت تاثير قرار دادن فضا است. چندي پيش شركت هرمس كه از موسسات بزرگ آلمان در حوزه بيمه و بانك است اعلام كرد همكاري‌هاي خود را با ايران آغاز خواهد كرد. وقتي شركتي مانند هرمس اعلام همكاري مي‌كند، اين نشان مي‌دهد فضاسازي‌ها هم موثر نبوده‌اند.
* صدراعظم آلمان گفته است كه سامانه ضدموشكي ناتو ايران را هدف قرار داده است. اين در حالي است كه بسياري معتقد هستند كه توسعه اين سامانه در شرق اروپا براي تحت فشار قرار دادن و هدف‌گيري روسيه است. اخيرا نيز تلاش‌هايي براي بهبود روابط ميان روسيه و اروپا صورت گرفته است. آيا اين سخنان براي توجيه توسعه سامانه موشكي و به دست آوردن دل روس‌هاست؟
** اين سخنان نه براي به دست آوردن دل روسيه بلكه براي موجه جلوه دادن و تاييد سخنان ناتو است. ناتو از زماني كه درصدد توسعه سامانه موشكي خود در شرق اروپا برآمده، به روسيه گفته است كه اين سامانه خطري براي مسكو نيست بلكه براي هدف قرار دادن اقدامات موشكي ايران است اما دم خروس در اين باره زماني بيرون زد كه شعاع عملياتي اين موشك‌ها شش هزار كيلومتر است كه اين شعاع فراتر از ايران است و طراحي راداري آن و استقرار در روماني – كه البته قرار بود ابتدا در لهستان باشد – نشان مي‌دهد كه توسعه اين سامانه در تكميل سامانه موشكي امريكا در كاليفرنياست و يك چتر بين‌المللي را پوشش مي‌دهد. نوع كاربرد موشك‌هايي هم كه در تركيه توسط ناتو استقرار يافته‌اند نشان مي‌دهد هدف ايران نيست. چندي پيش هم پوتين واكنش نشان داد و گفت اگر هدف ايران است اين توسعه با برجام همخواني ندارد و در واقع هدف ناتو را آشكار كرد. اين سامانه كه تدافعي نيست و بيشتر هم تهاجمي است، بيش از آنكه ايران را نشانه گرفته باشد، روسيه و حتي چين را تحت پوشش قرار مي‌دهد.
* مركل درباره فعاليت‌هاي موشكي ايران آن را مرتبط با بندهاي قطعنامه ٢٢٣١ و بان‌كي‌مون روح برجام دانسته است. آيا اين مساله نشان‌دهنده اختلاف ميان مقامات غربي درباره مبدا خطرناك جلوه دادن مساله موشكي ايران است؟
** برخي مقامات كشورهاي غربي براي بحراني جلوه دادن فعاليت‌هاي موشكي ايران با يكديگر اختلافي ندارند. اين نوع حرف‌ها نيز بازي رسانه‌اي و تبليغاتي است و به همين خاطر به هر چيز چنگ مي‌زنند. در مقابل چنين اظهاراتي ما بايد هوشيارانه مسائل را رصد كنيم و موضع‌گيري‌هاي‌مان نيز ديپلماتيك، مبتني بر حقوق و اصول روابط بين‌الملل باشد نه آنكه صحبت‌هايي بهانه‌زا و هزينه‌تراش زده شود. به‌طور مثال، در برابر گزارش منتشر شده رويترز درباره بان‌كي مون شاهد واكنش مقام آگاه از سوي ايران بوديم كه اظهارات متيني را بيان كرده بود.
* برخي جمهوريخواهان ابتدا مي‌گفتند خريد ايران از ايرباس يعني عدم بهره‌مندي امريكا از برجام ولي اكنون با خريد بويينگ مخالفت مي‌كنند. اين دوگانگي در رفتار جمهوريخواهان در برابر برجام چگونه قابل تفسير است؟
** در امريكا هم مانند ايران گروه‌هايي هستند كه با هر نوع توافق با ايران مخالف هستند و براي شكست خوردن توافق هركاري مي‌كنند. عمده اين دوگانگي در امريكا در ميان جمهوريخواهاني است كه ارتباط نزديكي نيز با لابي‌هاي اسراييلي دارند و مخالف هر گونه همكاري با ايران هستند. به عبارتي، تلاش اخير مجلس نمايندگان امريكا و همچنين ديگر اقدامات كنگره در گذشته بيش از هر چيز مانور تبليغاتي و انتخاباتي و براي نشان دادن مخالفت‌شان با توافق است و به همين خاطر هر روز يك بهانه‌اي را مطرح مي‌كنند. يك روز مي‌گويند امريكا از برجام منتفع نشده و روز ديگر مي‌گويند فروش بويينگ منجر به رشد تروريسم مي‌شود. اينها بهانه‌هاي خنده‌داري هستند كه پوچ بودن ادعاها را نشان مي‌دهد چراكه فروش بويينگ چگونه مي‌تواند به رشد تروريسم منجر شود؟ اين كار تنها به رشد امنيت پرواز كمك مي‌كند.
* باراك اوباما پيش از اين مساله، بارها تاكيد كرده بود كه هرگونه مصوبه‌اي را كه به اجراي برجام ضربه بزند وتو خواهد كرد. آيا بايد منتظر مقابله عملي با اين مصوبه و ملغي شدن آن باشيم يا جمهوريخواهان مانند مساله برداشت از اموال ايران يا اعمال محدوديت بر سفر كساني كه به ايران سفر داشته‌اند، مي‌توانند باز ديگر با كاخ سفيد مقابله كنند؟
** همانطور كه گفتيد، اوباما بارها گفته است كه چنين مصوباتي را وتو مي‌كند. هم‌اكنون مجلس نمايندگان سر تا پا جمهوريخواه اين مصوبه را تصويب كرده است و بايد منتظر سنا ماند. ما پيش از اين اقدام، ديده بوديم كه برخي در سنا طرح‌هايي مشابه را دنبال مي‌كردند ولي با هوشياري دمكرات‌ها ناكام ماندند. با اين حال، بايد ديد آيا مجلس سنا كم‌عقلي مجلس نمايندگان را تكرار مي‌كند يا خير. در صورت تاييد اين قانون در سنا، اقدام و واكنش اوباما مهم است زيرا نشان مي‌دهد امريكا تا چه اندازه به دنبال اجراي برجام و حفظ آن است، زيرا عدم وتو ضربه‌اي اساسي به برجام خواهد بود و مي‌تواند مسائل پسابرجام را تحت تاثير خود قرار دهد.
* كمتر از شش ماه از عمر دولت اوباما باقي مانده است. با توجه به اقدامات رو به تزايد كنگره عليه توافق هسته‌اي، ايران بعد از اوباما مقابله با اين اقدامات چه بايد بكند؟
** مهم‌ترين اقدام ايران بايد پايبندي به برجام باشد تا طرف مقابل نتواند توپ را به زمين ايران بيندازد. ايران تا به امروز به خوبي تعهداتش را اجرايي كرده و همين مساله طرف مقابل را تا حدود بسيار زيادي خلع سلاح كرده است. البته اگر طرف مقابل بخواهد برجام را نقض كند، ايران بايد حتما واكنش‌هاي لازم را نشان بدهد ولي موضع‌گيري‌ها بايد حتما حساب‌شده باشد. امريكا مجبور است برجام را اجرا كند و چاره‌اي هم ندارد. اگر قرار است توافق برجام ديگر اجرا نشود، پيش‌قدم اين كار نبايد ايران باشد. توافق هسته‌اي، يك توافق بين‌المللي است و كشوري كه بخواهد آن را كنار بگذارد، هزينه‌هاي بسياري پرداخت مي‌كند. با اين حال، به احتمال زياد هيلاري كلينتون رييس‌جمهور امريكا خواهد شد و او گفته است متعهد به اجراي برجام خواهد بود. حداكثر كاري هم در آن مقطع مي‌توانند بكنند بازي درآوردن‌هايي مانند ايران است.
* بان كي مون بايد اواخر تيرماه گزارشي در خصوص برجام و پرونده ايران به سازمان ملل بدهد. چقدر فضاي منفي سخنان اخير وي گوياي گزارشي است كه بايد انتظار آن را بكشيم؟
** من نمي‌توانم پيش‌بيني كنم ولي به هر حال گزارش او مهم خواهد بود چون به شوراي امنيت ارايه خواهد شد. البته مهم‌تر از گزارش او، گزارش يوكيا آمانو است چراكه مسوول راستي‌آزمايي برجام آژانس است. با اين حال، بان كي مون با اتفاقاتي كه براي او در رابطه با خارج كردن نام عربستان از ليست سياه نقض حقوق كودكان رخ داد و همچنين اعترافاتش، ديگر موضع‌گيري‌هايش محلي از اعراب ندارد. با اين حال، به هر اندازه اين گزارش هم منفي باشد، فضا به گونه‌اي است كه ايران مي‌تواند از خود دفاع كند چراكه به تعهداتش براساس برجام عمل كرده است. ايران براساس برجام موفق عمل كرده و تنها بهانه آنها موشكي است. در اين رابطه تلاش‌هايي هم انجام داده‌اند اما بعيد است كه بتوانند كاري بكنند چراكه اقدام‌شان مي‌تواند به مثابه تير خلاصي به روند اجراي برجام باشد.
* چرا سازمان ملل كه قرار بود در سايه برجام روابط متفاوتي را با ايران تجربه كند با وجود گزارش‌هاي مثبت آژانس در خصوص همكاري ايران چنين ادبيات تهاجمي و منفي را در فضاي يك سال گذشته از عمر برجام تبليغ مي‌كند؟
** اين ادبيات نشان‌دهنده سرد ماندن روابط ايران و سازمان ملل است. با صدور قطعنامه ٢٢٣١ كه شش قطعنامه تحريمي ذيل فصل هفتم را لغو كرده بود، انتظار بر همكاري وجود داشت ولي اين نوع گزارش‌هاي احتمالي نشان مي‌دهد كه اختلالاتي در روابط طرفين وجود دارد. با اين حال، من اميدوارم آقاي دبيركل آن افتضاحي را كه در ماجراي عربستان به بار آورد، اين‌بار تكرار نكند و تلاش نكند تير خلاص بر برجام بزند.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=48238
ش.د9501340
