گاهی اوقات به نظر می رسد ارزش جان یک فرد در جوامع مدرن نسبت به
جامعه ما بیشتر است. البته این به معنی جایگاه انسان در اسلام نیست چرا که در
اسلام انسان خلیفه الهی است و از نظر این دین اگر کسی انسانی را به قتل برساند
مانند این است که کل انسان ها را به قتل رسانده. ولیکن برخورد بعضی از مسئولین
گاهی این شبهه را به ذهن وارد می کند که چرا در کشورهای مدرن و حتی غیر مدرن
مسئولان در برابر حوادث مسئولیت پذیری بیشتری از خود نشان می دهند ولی در کشور ما
گاهی وقتها با ادبیات قیم مآبانه نه تنها احساس مسئولیت چندانی نمی کنند بلکه ارزش
جان انسان ها را با دیه و خسارت می سنجند. اگرچه وزیر راه نسبت به ادبیات سخیف خود
از مردم عذرخواهی کرد ولی به نظر می رسد بر اساس عرف رایج در دنیا که نمونه هایی
از آن در زیر آمده است، وی باید قبل از استیضاح، استعفای خود رابه رئیس جمهور
بدهد. جای تأسف است که برخی از اعضای کابینه در اهانت به مردم می گویند که اگر ما هم
به جای وزیر راه بودیم استعفا نمی دادیم!
البته در
دنیا مسئولانی وجود دارد که به خاطر حفظ جان یک نفر، حاضر به چشم پوشی از فرصتهای
فراوانی برای ارتقا در نردبان قدرت سیاسی و اقتصادی هستند و این تنها به دلیل
نهادینه شدن یک فرهنگ صحیح در قواعد بوروکراتیک جوامع آنهاست. استعفای یک
فرد مسئول نشان دهنده وجود فرهنگ مسئولیت پذیری در یک نهاد و یا یک فرد است. البته
دو روز پیش در پی حادثه قطار تبریز - مشهد مدیرکل راه آهن کشور به دلیل کوتاهی
کارکنان تحت امرش استعفا داد که می تواند شروع یک فرهنگ مسئولیت پذیری در
بین مدیران دولتی ما باشد. در این جا
نگاهی داریم به چند استعفا که در پی حوادث مرگبار رخ داده است؛
نخست وزیر کره جنوبی یک روز پس از غرق شدن کشتی، به دیدار خانواده های
قربانیان و آسیب دیدگان رفت اما با واکنش شدید و فریادهای اعتراض آمیز روبه رو شد.
یکی از افراد نیز به نشانه اعتراض به سمت نخست وزیر بطری آب پرتاب کرد.
"چونگ
هونگ اوون" نخست وزیر کره جنوبی به دلیل نارضایتی از واکنش دولت به مسئله غرق
شدن کشتی مسافری با 300 کشته عذرخواهی کرد و استعفا داد.
دلیل این اقدام نارضایتی از واکنش دولت کره جنوبی در موضوع غرق شدن
کشتی مسافری در روز 16 آوریل (27 فروردین) با حدود 300 کشته ذکر شده است.
وی در آن جلسه گفت: به خانواده های قربانیان حادثه، تسلیت می گویم و
از ته قلبم از آنها عذرخواهی و برای نجات یافتگان بهبود و سلامتی آرزو می کنم.
در آبان ماه 1391 بهدنبال تصادف اتوبوس حامل دانشآموزان خردسال مصری
با قطار، 49نفر ازجمله 47دانشآموز جان خود را از دست دادند. در پی این اتفاق
"محمد رشاد المتینی " وزیر راه و ترابری مصر استعفا داد. قبل از وزیر راه و ترابری،
رئیس سازمان راه آهن مصر نیز استعفا کرده بود. وزیر راه و ترابری قبل از استعفای
خودش، استعفای او را پذیرفت و وی را برای تحقیق به دستگاه های ذیربط معرفی کرد. نکته
قابل توجه اینجاست که این استعفاها، تنها چند ساعت بعد از وقوع حادثه انجام شدند.
حادثه 11 مارس در ژاپن که بعد از زلزله و سونامی ،منجر به شکاف در
نیروگاه اتمی فوکوشیما شد نیز استعفای مقامات عالی رتبه ژاپن را به همراه داشت.
نائوتوکان، نخستوزیر ژاپن که در پی حادثه زلزله 11 مارس و در جریان
فاجعه اتمی فوکوشیما، مورد انتقادهای شدید قرار گرفته بود، از سمت خود کنارهگیری
کرد. نخستوزیر ژاپن،
"نائوتوکان"، اعلام کرد که از مقام ریاست حزب دموکرات ژاپن کنارهگیری
کرده است. کنارهگیری "نائوتو کان"، از ریاست این حزب به معنای کنارهگیری
او از مقام نخستوزیری بود.
"نائوتو
کان" 64 ساله، که در ماه ژوئن سال 2010 به سمت نخستوزیری ژاپن برگزیده شده
بود، در پی سونامی در منطقه شمال شرقی ژاپن که به فاجعه اتمی فوکوشیما منجر شد،
مورد انتقادهای شدید نسبت به عملکردش در برابر این فاجعه قرار گرفته بود.
"احمد
جوهری یحیی" رئیس شرکت هواپیمایی مالزی دو هفته بعد از ناپدید شدن پرواز 370
خطوط هوایی مالزی گفت که استعفا می دهد. این تصمیم
بعد از اعتراضات فراوان به عدم پاسخگویی مسئولین در خصوص علل حادثه ای رخ داد که
هنوز هم علت واقعی آن مشخص نشده و نشانه ای هم از لاشه هواپیما پیدا نشده است.
والدیس دومبروفسکیس، نخست وزیر لتونی به دنبال فرو ریختن سقف یک
فروشگاه مواد غذایی در نوامبر 2013 در پایتخت این کشور از سمت خود استعفا داد.
سخنگوی نخستوزیر لتونی با تائید خبر استعفای وی، اعلام کرد که والدیس
دومبروفسکیس ودولت لتونی به دنبال حادثه ریزش سقف ساختمان فروشگاه که در جریان آن
۵۰ تن کشته شدند، به شدت تحت فشار قرار گرفته بود و به همین دلیل او استعفا داد.
امیدواریم مدیران ارشد در کشور ما نیز نشان دهند که در مسئولیت پذیری
کمتر از همتایان غیرایرانی خود نیستند.