ترکیه و پتانسیل تبدیل شدن به سوریه‌ای دیگر

(روزنامه جمهوري اسلامي – 1395/10/26 – شماره 10784 – صفحه 6)

انفجارها در ترکیه یکی پس از دیگری از شهری به شهر دیگر در حال وقوع است. رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه نیز هر روز با اتهامات گسترده به کردها و... به دستگیری‌ها در ارتش و دیگر مشاغل حساسیت‌زا از نظر خود ادامه می‌دهد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نظر می‌رسد آتشی خطرناک دامن ترکیه را گرفته است. همان آتش و روندی که با آغاز بحران در سوریه و توصیه‌های اردوغان به بشار اسد مبنی بر تمکین و احترام به نظرات مخالفین، امروز به جان خود اردوغان افتاده است. به طوری که توصیه به وانهادن قدرت توسط اسد از سوی اردوغان در سناریوی مشابه در عرصه داخلی ترکیه برای اردوغان در حال تکرار است. تکرار تاریخ به شکل گیری آشوب، انفجار و موج گسترده دستگیری‌ها این بار به ترکیه اردوغانیزه شده سوق پیدا کرده است. به طوری که میلیتاریزه (نظامی گری) کردن عرصه داخلی ترکیه با منش توتالیترمآبانهِ (تمامیت خواهانه) سیاسی اردوغان در پی بی‌ثباتی امنیتی در این کشور با مطالبات نامشروع اردوغان و ترکیه در سوریه در قالب عملیات موسوم به سپر فرات و در آستانه تسلط و کنترل بر شهر الباب با حمایت و همراهی معارضان مسلح سوری هم زمان شده است.

در واقع اردوغان با انتخاب رویکرد و سیاست «مشت آهنین» در تقابل و مبارزه با مخالفان داخلی درصدد عملیاتی کردن تمامی اهداف و برنامه‌های انحصاری کردن قدرت و تک صدایی کردن مناسبات سیاسی در ترکیه به سود خود است. به طوری که اردوغان نه تنها به مطالبات اپوزیسیون توجهی ندارد بلکه در برخورد با آنها از ابزارهای سخت و خشن سرکوب استفاده می‌کند. با این حال آن چه در این راستا مهم به نظر می‌آید رابطه میان سرکوب در داخل و تجاوز و اشغالگری در خارج از مرزهای ترکیه است که به طور وابسته و پیوسته با هم در ارتباط و پیوند بسیط قرار دارند. در واقع پیامد رفتارهای سرکوبگرانه اردوغان در داخل و رفتارهای مداخله جویانه وی در خارج، وضعیت امروز ترکیه و بی‌ثباتی روزافزون آن است. به عبارتی انتقام مخالفین داخلی از اردوغان توسط اقلیت‌های قومی- سیاسی در قالب رفتارها و عملیات تلافی جویانه و انتقال مداخلات نامشروع خارجی اردوغان در کشورهای همجوار (عراق و سوریه) به درون مرزهای ترکیه همگی از شکست قریب الوقوع اهداف داخلی و منطقه‌ای اردوغان حکایت می‌کند.

با عنایت به فضای تنش آلود و بی‌ثباتی موجود در ترکیه و شکست تروریست‌های مورد حمایت اردوغان در حلب و به تبع آن بر باد رفتن رویاهای وی در سوریه است که انگشت همه اتهامات به سمت اردوغان نشانه خواهد رفت و وی را مسئول هر گونه ضرر داخلی و خارجی خواهند دانست.

با این حال باید عنوان داشت ویروسی که اردوغان خود در پروراندن آن نقش کلیدی داشته است، امروز به شکل یک مرض به جان خود او و ترکیه رخنه کرده است و تلاش‌های وی برای مهار آن در داخل موجب شکل گیری مرزبندی‌ها و شکاف‌های متعدد قومی، نگرشی و دیدگاهی در تقابل با او و حامیان او شده است.

کوتاه سخن اینکه سیاست‌های غلط و نادرست اردوغان برای انحصار قدرت در داخل از روزهای بعد از کودتا تا تصمیم به ورود مستقیم و حضور فیزیکی در خاک سوریه و تلاش‌های آنها در این زمینه در قالب عملیات نظامی در خاک این کشور و حتی عراق از جمله عوامل بحث برانگیزی است که در گمانه زنی‌ها و مباحث تحلیلی برای کنکاش مسائل اختلافی و شکل گیری اوضاع تنش آلود و بی‌ثباتی در ترکیه نقش اساسی دارد. در واقع اگر تصمیمات و اقدامات خارجی اردوغان و دولت وی را در درونداد مطالباتی آنها از سیاست خارجی ترکیه قلمداد کنیم، وقوع شرایط وخیم داخلی و متحمل شدن شکست نیروهای‌های معارض مسلح در جبهه‌های نبرد در سوریه (حلب) و سکوت ترکیه در قبال حذف فیزیکی و پاکسازی آنها از صحنه نبرد حلب که ساخته و پرداخته اردوغان و ترکیه هستند، برونداد عینیت یافته همان مطالبات نامشروع و خواسته‌های زیاده طلبانه اردوغانی‌ها است که به مثابه ضربه نهایی بر پیکر اهداف منطقه‌ای آنها محسوب می‌شود.

از سوی دیگر نیز تنش‌ها در داخل و ادامه یافتن و گسترده‌تر شدن دامنه و وسعت بازداشت‌ها از سوی دولت ترکیه و بی‌ثباتی امنیتی در پی انفجارهای متوالی در شهرهای ترکیه از آنکارا تا اسلامبول و اکنون در شهر قیصریه موجب شده است که اردوغان در یک بن بست خودساخته داخلی و خارجی قرار بگیرد. به طوری که آنچه ترکیه و اردوغان را برای عملیات پیشگیرانه مبارزه با تروریسم مجاب کرد و به سوریه وارد کرد امروز در داخل بدان مبتلا شده است و آنها را در تنگنای از پیش دستی حیرت آور تروریست‌ها گرفتار کرده است.

مع الوصف با این اوصاف می‌توان ادعا کرد که نشنیدن و بی‌توجهی به صدای مخالفان داخلی و تلاش برای سرکوب آنها از یک سو و زیاده خواهی در ورای مرزهای خارجی، ترکیه را از یک الگوی واحد و مثبت از ثبات و پیشرفت به یک نمونه عبرت انگیز از تصمیم گیری و سیاست‌های غلط سوق داده است که روز به روز به وضعیت مشابه سوریه در داخل نزدیک می‌شود.

http://jomhourieslami.net/?newsid=121076

ش.د9503482