محمد هاشمي: دلیل رد صلاحیت آیت‌الله هاشمی چه بود؟

(روزنامه آرمان – 1395/10/26 – شماره 3232 – صفحه 6)

* از رئیس احتمالی مجمع تشخیص مصلحت نظام در دور بعد خبر دارید؟

** من اطلاعی از این جریان ندارم. مقام معظم رهبری هستند که انتخاب می‌کنند.

* شما قبلا گفته بودید عده‌ای سعی دارند آیت‌ا... هاشمی را از صحنه حذف کنند، آیا این تلاش‌ها هنوز وجود دارد؟ فکر می‌کنید علت هجمه‌هایی که این روز‌ها دوباره علیه آیت‌ا... هاشمی در حال شکل‌گیری است، چیست؟ چرا عده‌ای مجددا سعی دارند همچنان به تخریب ایشان بپردازند؟

** البته ریشه حمله به آقای هاشمی و برخورد‌ها با ایشان به امروز و دیروز بر‌نمی‌گردد؛ در سریال معمای شاه که پخش می‌شود، مشاهده می‌کنید آقای هاشمی یکی از آن افرادی هستند که مورد شکنجه و خشونت بسیار زیادی قرار می‌گیرند و مطالبی را علیه او مطرح می‌کنند. باید به یاد داشته باشیم انقلابی مثل انقلاب ما دوستان و دشمنان زیادی دارد. آیت‌ا... هاشمی یکی از استوانه‌های انقلاب هستند، ایشان از ابتدای نهضت تا به امروز حضور داشتند و جایگاهی انکارناپذیر دارند و طبیعی است که مورد هجمه قرار بگیرند و عده‌ای دست به تخریب ایشان بزنند. زمانی مطرح کردند ایشان خاکریز اول است و اگر می‌خواهیم امام را تخریب کنیم ابتدا باید هاشمی را مورد حمله قرار دهیم، روز دیگر هم مطرح کردند اگر می‌خواهیم رهبری را مورد هجمه قرار دهیم باید هاشمی را تخریب کنیم. خلاصه همیشه به دلایل مختلف آیت‌ا... هاشمی مورد هجمه عده‌ای بودند، متاسفانه باید گفت کسانی که در داخل دست به تخریب ایشان می‌زنند از تیپ افراد تند و فاقد اخلاق هستند. عده دیگری نیز معلوم نیست از کجا تحریک شده‌اند و تازگی هم ندارد. تا هاشمی این شخصیت موثر و تاثیرگذار زنده است، همیشه مورد هجمه دشمنان انقلاب و نظام خواهد بود.

* آیا هجمه‌ها و تخریب‌ها باعث شد ایشان دیگر پشت تریبون نماز جمعه قرار نگیرند؟

** دلایل خاصی وجود دارد. آیت‌ا... هاشمی به دلیل مسائل شخصی تریبون نمازجمعه را کنار نگذاشت، بلکه معتقد بود جایگاه نمازجمعه مقدس است، نباید به صحنه‌های درگیری و زدوخوردها تبدیل شود. ایشان بنا به مصلحت نظام از حضور در نمازجمعه صرف‌نظر کردند و تصمیم گرفتند برای حفظ جایگاه این نماز در نظام جمهوری اسلامی ایران دیگر پشت تریبون آن قرار نگیرند.

* خود شما، اطرافیان و مسئولان عالی‌رتبه نظام، برای بازگشت ایشان به نمازجمعه صحبتی داشتید که به نماز‌جمعه برگردند؟

** بله، به دفعات به ایشان گفته شد که به تریبون نماز جمعه بازگردند، بار‌ها مردم و گروه‌های مختلف، هنگامی که با ایشان دیدار داشتند این موضوع را مطرح کردند. آیت‌ا... هاشمی معتقد است تا وقتی شرایط مختص به جایگاه نمازجمعه رعایت نشود نباید بازگشت. او معتقد است نباید نماز جمعه تبدیل به صحنه‌هایی شود که همه ما به خاطر داریم.

* اصلاح‌طلبان آیا همه تخم‌مرغ‌های خود را در سبد روحانی خواهند گذاشت؟ برخی اصلاح‌طلبان معتقدند که در کنار روحانی گزینه دیگری هم باید باشد تا اگر اتفاقی رخ داد دست آنها خالی نباشد.

** اصولگرایان دقیقا قصد دارند چنین تاکتیکی را به کار ببرند، آن‍ها می‌خواهند چندین گزینه در انتخابات داشته باشند تا بتوانند از امکانات مناظره استفاده کنند و در انتها به قول خودشان ائتلاف کنند و سایر نامزد‌ها به نفع یک نفر انصراف بدهند، اما اگر اصلاح‌طلبان چنین موضوعی را مطرح می‌کنند و می‌گویند در کنار روحانی گزینه‌های دیگری باید داشته باشیم به این دلیل است که اگر بر فرض یک درصد صلاحیت روحانی تأیید نشد افراد دیگری وجود داشته باشند که در صورت تأیید نیازی نیست در کارزار رقابت نامزد دیگری حضور داشته باشند. از طرفی انتخاب گزینه دیگر در کنار روحانی باعث ریزش رأی او می‌شود؛ زیرا هر شخصی که وارد میدان رقابت می‌شود برای خود میزانی رأی دارد که می‌تواند آرای نامزد اصلی را کاهش دهد. درون جناح اصلاح‌طلب بعضا اگر چنین مسائلی مطرح می‌شود عمدتا توسط اشخاص گفته می‌شود. ما نمی‌بینیم در شورای اصلاح‌طلبان یا یکی از احزاب آن چنین مطالبی مطرح شود، عموما این نوع حرف‌ها از سوی شخص گفته می‌شود. از طرفی هم عده‌ای معتقدند روحانی را نباید در مناظرات تنها گذاشت. بهتر است تعدادی کاندیدا حضور داشته باشند تا پاسخ اصولگرایان و رقبای بالقوه‌ای که وجود دارند را بدهند.

* آیا اصلاح‌طلبان شرطی برای حمایت از روحانی در سال ۹۲ گذاشته بودند؟

** اگر شرط و شروطی هم وجود داشته من اطلاعی از آن ندارم، اما تصور نمی‌کنم چنین اتقاقی افتاده باشد. شاید بعد‌ها برای تشکیل کابینه توقعاتی وجود داشت که اطلاعی ندارم. سال ۹۲ فضای خاصی در کشور وجود داشت، در آن سال علاوه بر آقای هاشمی چند چهره شاخص دیگر از اصلاح‌طلبان نیز در انتخابات ثبت‌نام کردند. به خاطر دارم وقتی این افراد متوجه ثبت‌نام آیت‌ا... هاشمی شدند، می‌خواستند از شرکت در انتخابات انصراف دهند، حتی خود روحانی نیز تصمیم گرفت که به نفع ایشان کنار بکشد. این افراد به دفتر آیت‌ا... هاشمی آمدند و تصمیم خود را به سمع و نظر ایشان رساندند، اما ایشان به آنها گفتند: «فعلا دست نگه دارید تا ببینیم شرایط به چه گونه‌ای پیش می‌رود. بعد از اینکه صلاحیت آیت‌ا... هاشمی تأیید نشد دو گزینه بیشتر پیش روی جریان اصلاحات قرار نگرفت؛ روحانی و عارف. صحبت‌هایی صورت گرفت که منجر به این شد تا نهایتا عارف به نفع روحانی از شرکت در انتخابات منصرف شود. البته ذکر این نکته ضروری است در نامه‌ای که عارف برای کناره‌گیری از انتخابات نوشت او در آن قید نکرد که به نفع روحانی و در حمایت از او در انتخابات شرکت نمی‌کند.

* دلیل رد صلاحیت آیت‌ا... هاشمی چه بود؟

** در‌‌ همان سال همگان به خوبی می‌دانستند آیت‌ا... هاشمی پیروز میدان انتخابات خواهد بود. اصولگرایان به خوبی می‌دانستند ایشان ۳۰ میلیون رأی دارد. وقتی ردصلاحیت شدند جریان تندرو عناوینی مانند کنترل هاشمی را به کار می‌بردند، آنها صلاح کشور را در این می‌دانستند که آیت‌ا... هاشمی پیروز میدان نباشد. از این جهت هم ردصلاحیتش کردند. هنگامی که آیت‌ا... هاشمی برای ثبت‌نام حاضر شد، موج جدیدی در آن روز‌ها به وجود آمد و عده‌ای معتقد بودند که با حضور ایشان انتخابات پرشور‌تر می‌شود. درست است، وقتی آیت‌ا... هاشمی ثبت‌نام کردند موج جدیدی به راه افتاد. همین موج هم باعث پیروزی روحانی شد. به خاطر دارم وقتی ایشان ردصلاحیت شدند مردم بسیار ناراحت و سرخورده شدند و مرتب به دفتر ایشان می‌آمدند و ابراز نگرانی می‌کردند.

سال ۹۲ برای اولین بار در تاریخ انقلاب و انتخابات شاهد بودیم آیت‌ا... هاشمی از یک نفر نام بردند و او را صراحتا به مردم معرفی کردند. به یاد ندارم در هیچ زمانی ایشان این‌گونه گزینه انتخابی خود را معرفی کرده باشند. در گذشته معیار‌ها را می‌گفتند و ما از روی آنها متوجه می‌شدیم منظورشان کیست، اما در سال ۹۲ بر اثر خواسته مردم رسما اعلام کردند به روحانی رأی بدهید، آن هم به این دلیل که در جبهه اصولگرا برخی کاندیداها در درون خودشان اعلام می‌کردند هاشمی از ماست؛ ایشان با این اعلام صریح شک و شبهاتی را که وجود داشت از بین بردند.

* برخی‌ معتقدند حمایت آیت‌ا... رفسنجانی باعث شد روحانی رأی بالایی بیاورد. ارزیابی شما چیست؟

** قطعا این اعلام حمایت باعث شد روحانی رأی بالا بیاورد.

* انتظارات اصلاح‌طلبان بعد از انتخابات ۹۶ از روحانی چیست؟

** به طور قطع نمی‌توان گفت. در حال حاضر حرف‌هایی که مطرح می‌شود بیشتر در زمینه مشارکت در امور، اداره کشور و همچنین حضور در کابینه است. جز این توقع دیگری از رئیس‌جمهوری نمی‌توان داشت. باید به این نکته توجه کرد رئیس‌جمهوری برنامه‌های خود را اعلام می‌کند و مطابق آن دست به انتخاب همکاران و اعضای کابینه می‌زند، پس نباید این توقع را داشت که هر جریانی از او حمایت ‌کند حتما باید جایی در کابینه داشته باشد.

* روحانی بار‌ها اعلام کرده فراجناحی است، نظر شما در این مورد چیست؟

** بله، درست است روحانی عمدتا خود را اصلاح‌طلب نمی‌داند و بار‌ها اعلام کرده فراجناحی است، با نگاهی به سوابق او می‌توان پی برد که در جبهه اصلاح‌طلبان حضور نداشته است. وی سمت‌هایی در بعد از پیروزی انقلاب داشت که صرفا تعدادی از آنها را در دوره اصلاحات پذیرفته و اینها دلیل نمی‌شود که بگوییم او یک اصلاح‌طلب است.

* در انتخابات شورای دوم که اصلاح‌طلبان ردصلاحیت حداقلی داشتند، اصلاح‌طلبان به دلیل تکثر کاندیداها انتخابات را واگذار کردند، توصیه شما برای جلوگیری از این آسیب چیست؟

** تکثر در انتخابات همیشه ضریب رقابت را بالا می‌برد، وقتی این ضریب بالا باشد بعضا یک رای می‌تواند باعث پیروزی یک فرد و جناح شود، در شورا‌ها رقابت شدیدی بین گروه‌های مختلف، اشخاص حقیقی و حقوقی مطرح است. به خاطر دارم اوایل که کانون شورا‌ها اجرایی شد کسی به اهمیت آن مثل حالا فکر نمی‌کرد و جایگاه و کاربرد آن را تا به این حد مهم نمی‌دانست. افرادی که در آن شرکت می‌کردند در جایگاه کمتری بودند، اما امروز جایگاه شوراها در اداره کشور مشخص و برجسته شده است و به همین نسبت رتبه و جایگاه و تعداد کسانی که داوطلب حضور می‌شوند بالا رفته است، بنابراین در این رقابت سنگین کسی که بتواند اعتماد مردم را جلب کند پیروز است.

* سخنگوی شورای نگهبان در نشست اخیر خواستار این شده بود که برای انتخابات شورا و با توجه به تعداد بالای این نامزد‌ها، نمایندگان مجلس طرحی در نظر داشته باشند تا شاهد تعدد کاندیدا نباشیم، به نظر شما بهترین روش برای این مساله چیست و چه ضوابطی باید برای آن در نظر گرفت؟

** تایید صلاحیت افراد در شورا‌ها بر عهده شورای نگهبان نیست و چون این‌گونه است قطعا با تعدد شرکت‌کنندگان رو‌به‌رو هستیم. یک جریان سیاسی وقتی می‌خواهد پیروز میدان باشد باید به صورت منسجم در رقابت‌ها شرکت کند. لیستی باید به مردم ارائه شود که در آن افراد متخصص و شناخته‌شده حضور داشته باشند. کسانی که جامعه از آنها شناخت دقیق داشته باشد. نکته دیگر اینکه ‌هر استان به تعداد نیازش نماینده معرفی کند، برای مثال اگر شهری نیازمند پنج نماینده است ۱۰ نفر را معرفی نکند که خود این امر باعث شکسته شدن آرا می‌شود، افراد خوشنام معرفی کنند تا به پیروزی اطمینان داشته باشند.

http://www.armandaily.ir/fa/Main/Detail/175297

ش.د9503467