از دوکوهه تا دهلران، از اندیمشک تا شوش و دهلاویه و بستان، از فکه تا سوسنگرد، از شرهانی تا طلائیه و شلمچه و گمبوعه هرسال زیر قدم‌های هزاران زائر می‌آید که جذب مناطق عملیاتی جبهه جنوب کشور و 31 یادمان جاویدش شده‌اند. سال 84 که اردوهای راهیان‌نورشکل گرفت 400 هزار نفر جذب میراث دفاع مقدس شدند اما سال به سال که گذشت و زمان رسید به سال 95 (به امروز)، زائران مناطق عملیاتی جنوب به شش میلیون نفر رسیدند.
به گزارش گروه فرهنگی بصیرت به نقل از خبرگزاری جام جم، این جهش آماری، این جاذبه بی‌وقفه مناطق عملیاتی جنوب، کسانی که می‌آیند و متحول می‌شوند و اثری که اردوهای راهیان نور در این 11 سال برجا گذاشته‌اند موضوع گفت‌وگویی شد با سردار نادر ادیبی، دبیر ستاد مرکزی راهیان نور کشور به مناسبت 20 اسفند؛ روزی که روی تقویم به نام روز ملی راهیان نور نامگذاری شده است.
با اجرای طرح جامع آمارگیری زائران راهیان نور حالا می‌دانیم سالانه چند نفر به مناطق عملیاتی کشور سفر می‌کنند. آیا مشخص است ترکیب سنی و جنسی زائران چگونه است؟
در اردوهای راهیان نور همه اقشار مردم حضور پیدا می‌کنند و هیچ محدودیتی برای هیچ قشری وجود ندارد. براساس طرح جامع آمارگیری از خروجی استان‌ها تا ورودی همه یادمان‌ها سامانه‌هایی جامع نصب شده که اطلاعات مختلف زائران ثبت می‌شود. براساس آمار سال گذشته، 48 درصد شرکت‌کنندگان در اردوها را بانوان و 52 درصد را آقایان تشکیل دادند درحالی که نزدیک به 76درصد زائران نیز در گروه سنی 15 تا 35سال بودند. سال گذشته نزدیک به 700هزار دانش‌آموز نیز به مناطق عملیاتی اعزام شدند که برای رساندن این رقم به یک میلیون نفر برنامه‌ریزی شده است.
در افکار عمومی این دید وجود دارد که فقط اقشاری خاص و افرادی بسیارمذهبی در اردوهای راهیان نور شرکت می‌کنند، این موضوع را تائید می‌کنید؟
به هیچ عنوان. همان طورکه دفاع مقدس متعلق به یک حزب و گروه و جریان نبود، راهیان نور هم متعلق به همه مردم است و هرکس که به کشور و انقلاب علاقه‌مند است می‌تواند بدون محدودیت زمانی در این اردوها شرکت کند.
شما به حضور پررنگ نوجوانان وجوانان در اردوهای راهیان نور اشاره کردید. حضور این گروه می‌طلبد که اردوهای راهیان نور فضایی جذاب و بانشاط داشته باشد. شما در ستاد مرکزی چه می‌کنید تا این اردوها به جای گرفتن رنگ غم – همان طورکه خیلی‌ها استنباط می‌کنند - جایی برای شناساندن قهرمانان وطن باشد؟
این طورنیست که درراهیان نورفقط غم باشد، این یک واقعیت است. ما دراین اردوها سه موضوع اصلی را رعایت می‌کنیم: پرداختن به حماسه، احساس ومنطق. در واقع در راهیان نور، ما ازحماسه‌سازانی می‌گوییم که با شجاعت و دلاوری خود دشمن را شکست دادند وبا مدد از روح معنوی موفق به برداشتن گام‌های بزرگ شدند. درکناراین ما به رزمنده‌هایی اشاره می‌کنیم که زاهدان شب و شیران روز بودند؛ افرادی بسیار پرنشاط و پرانرژی. بنابراین راهیان نور فضای غمگینی نیست همان طور که فضای جبهه‌ها دردفاع‌مقدس بسیار پرنشاط بود. همین که در دهه گذشته تعداد زائران راهیان نور از 400 هزار نفر به شش میلیون نفر افزایش یافته نشان می‌دهد که این اردوها تک‌بعدی عمل نکرده و پاسخگوی نیازهای درونی مردم بوده‌اند .
نقل‌قول‌هایی داریم از این‌که افراد زیادی در راهیان نور متحول شده‌اند. این تحول در چه حوزه‌هایی بوده است؟
راهیان نور توانسته‌اند به عمیق‌تر شدن باورهای مردم نسبت به مجاهدان و آرمان‌های انقلاب کمک کنند. همه مردم ما کشور و شهدا را دوست دارند ولی قوی‌تر کردن قلب‌ها و ذهن‌های مردم یکی از دستاوردهای مهم راهیان نور است.
یکی از کارهایی که در این اردوها دنبال می‌شود جلوگیری از تحریف و فراموشی و شناساندن حوادث بزرگ دفاع مقدس است؛ مخصوصا به نوجوانان و جوانانی که در مناطق عملیاتی حاضر می‌شوند. اثرگذاری اردوهای راهیان نور برنوجوانان و جوانان را می‌شود در پیامک‌هایی که به دست‌اندرکاران اردوها ارسال می‌کنند یا در دلنوشته‌هایی که در یادمان‌ها می‌نویسند مشاهده کرد. این که مردم در این اردوها فرصت می‌یابند خود را با بهترین‌های نظام و انقلاب قیاس کنند نیز از دستاوردهای مهم راهیان نور است، به طوری که می‌توان گفت این اردوها توانسته باعث تغییر در سبک زندگی و شکل رفتار اجتماعی مردم شود .
تا به حال دراین اردوها غیرمسلمانی بوده که مسلمان شده باشد؟
بله در سال‌های گذشته نمونه‌هایی داشتیم که به اسلام گرویدند، اسناد آن هم وجود دارد. البته این فضا مختص قشر خاصی نیست و افراد با مذاهب مختلف امکان حضور دارند و هیچ منعی برای هیچ کسی وجود ندارد.
شبیه اردوهای راهیان نور ایران در کشورهای دیگر هم وجود دارد؟
برخی کشورها تعبیری دارند به‌عنوان گردشگری سیاه، به این معنا که اگر درگیر جنگ بوده‌اند برای معرفی حماسه‌های خود فضاهایی را فراهم کرده‌اند. البته هیچ‌کدام آنها به پای راهیان نورکشور ما نمی‌رسد.
بعضی کشورها به دنبال حماسه‌سازی قلابی هستند وچیزهایی را تولید می‌کنند که در کشورشان نبوده ولی آنها را ایجاد می‌کنند چون احساس می‌کنند به قهرمان‌سازی نیاز دارند، اما کشور ما مملو از قهرمانانی است که می‌توانند الگوهای بی‌نظیری باشند. ما در بین فرماندهان دفاع مقدس، شهدای بزرگی داریم که به گفته حضرت آقا توانسته‌اند در اندک زمانی از یک عنصر معمولی به یک ژنرال تبدیل شوند. درواقع حماسه‌های دوران دفاع مقدس و شخصیت‌هایی که در آن فضا پرورش یافتند وجه تمایزما با کشورهای دیگر است، به اندازه‌ای که می‌توانیم بگوییم جنگ در هیچ کشوری نتوانسته به اندازه ایران منشا تحولات عظیم اجتماعی شود.
شما به گردشگری سیاه اشاره کردید. من نمی‌خواهم از این تعبیر برای دفاع مقدس استفاده کنم اما به هرحال اردوهای راهیان نور نوعی گردشگری است. آیا این اردوها توانسته‌اند به رفع محرومیت در مناطق جنگ‌زده کمک کند؟
یکی از موضوعاتی که ما در مناطق عملیاتی بشدت به آن علاقه‌مندیم نقش اردوهای راهیان نور در اقتصاد مردم منطقه است. واقعیت این است که این اردوها به رشد و توسعه تجارت مردم در استان‌ها کمک می‌کند چون خیلی از امکانات مورد نیاز اردوهای راهیان نور در هفت استان مقصد تامین می‌شود. با این حال برای اثرگذاری بیشتر، انتظار ما از متولیان حوزه‌های مختلف این است که بازارچه‌های سنتی را در مسیر اردوها ایجاد کنند تا مردم سوغات راهیان نور را هم تامین کنند.
هم‌اکنون در برخی یادمان‌ها بازارچه‌هایی را ایجاد کرده‌ایم و در خوزستان چهار یادمان صاحب بازارچه است، اما این بازارچه‌ها باید توسعه یابد تا اقتصاد مردم منطقه وضع بهتری پیدا کند .
تردد کاروان‌های راهیان نور در امنیت کامل
سردار صادق معینی، رئیس کمیته تخصصی امنیتی و انتظامی ستاد راهیان نور کشور از تمهیدات انتظامی و ترافیکی ناجا برای سفر امن کاروان‌های راهیان نور خبر داد و گفت: به منظور امنیت کاروان‌های راهیان نور ضمن صدور دستورالعمل تشدید برنامه ترافیکی، امنیتی وانتظامی به همه عوامل انتظامی و راهور تاکید شده از تردد کاروان‌های راهیان نور در ساعات پایانی شب در محورها و جاده‌های پرخطر جلوگیری و با رانندگان متخلف نیز برابر قوانین و مقررات برخورد شود.
خبرگزاری جام جم
مریم خباز
