آغاز دهمين سال رياست لاريجاني

«علي لاريجاني»، «علي مطهري» و «مسعود پزشکيان» ابقا شدند؛ دو صندلي از فراکسيون اميد کم شد و به اصولگرايان نزديک به پايداري اضافه شد؛ اين نتيجه کلي انتخابات هيئت‌رئيسه مجلس بود که ديروز صبح در صحن علني برگزار شد.

انتخابات هيئت‌رئيسه مجلس هر سال برگزار مي‌شود؛ اما ديروز علي لاريجاني براي دهمين بار توانست كرسي رياست مجلس را از آن خود کند؛ البته امسال بدون رقيب. در جلسه ديروز برگه‌هايي بين نمايندگان پخش مي‌شد؛ برگه‌هايي که حاوي نام نامزدهاي مورد توافق سه فراکسيون «اميد»، «مستقلان» و «نمايندگان ولايي» بود؛ نام‌هايي بر‌اساس توافق ٣-٣-٣. کم‌شدن صندلي‌هاي «اميد» در هيئت‌رئيسه را مي‌توان نتيجه بدعهدي برخي از نمايندگان دانست؛ چرا‌که طبق مدلي که شب قبل از انتخابات از آن صحبت شده بود و سه فراکسيون روي آن توافق کرده بودند، بنا بود تنها روي دو نايب‌رئيس رقابت باشد و بر سر ١٠ صندلي ديگر (يعني رياست و ٩ عضو هيئت‌رئيسه) رقابتي نباشد و اعضاي سه فراکسيون ليستي رأي بدهند؛ اما نامزد‌شدن نمايندگاني از فراکسيون نمايندگان ولايي که در ليست مورد توافق نبودند، باعث شد نامزدهاي مورد توافق رأي نياورند و آنها که خارج از ليست آمدند، رأيي بيشتر از توافق‌شده‌ها داشته باشند؛ يعني نمايندگاني بيشتر از يک فراکسيون به آنها رأي دادند! در نتيجه اين اقدامات، «اسدالله عباسي»، نماينده اصولگرا جايگزين «محمدقسيم عثماني» عضو فراکسيون اميد در بين سه ناظر هيئت‌رئيسه شد و «محمدحسين فرهنگي»، نماينده نزديک به پايداري هم جايگزين «علي‌اصغر يوسف‌نژاد» عضو فراکسيون اميد در جمع دبيران هيئت‌رئيسه شد.

آغاز لابي‌ها

اولين دستور كار صحن علني ديروز، انتخابات هيئت‌رئيسه بود. پس از قرائت قرآن، «علي لاريجاني» آخرين نطق پيش از دستور خود در سال اول رياستش بر مجلس دهم را آغاز کرد و حدود ١٥ دقيقه صحبت کرد. اما کمتر نماينده‌اي بود که به نطق او گوش دهد؛ چرا‌که پس از پايان قرائت قرآن و ترجمه آيات، انگار سوت آغاز لابي‌هاي صحن علني زده شده باشد، نمايندگان در گعده‌هاي چند‌نفره مشغول رايزني و لابي با يکديگر شدند. بيشترين مراجعات هم به سمت صندلي «محمدرضا عارف»، رئيس فراکسيون اميد بود. «عبدالکريم حسين‌زاده» و «محمدرضا تابش» دو نايب‌رئيس فراکسيون اميد هم در صحن مجلس مشغول رايزني بودند. پس از پايان نطق لاريجاني، مجلس وارد اولين دستور کار خود، يعني همان انتخابات هيئت‌رئيسه شد. آن زمان بود که قرار شد نام نامزدهاي اولين جايگاه که رياست باشد، قرائت شود.

اما فقط يک نام بود: «علي لاريجاني». با اين اعلام، رئيس مجلس تذکرهاي هميشگي‌اش را آغاز کرد: «نمايندگان بفرمايند سر جاي خود بنشينند؛ مي‌خواهيم رأي‌گيري را آغاز کنيم»؛ «دوستاني که انتهاي مجلس ايستاده‌اند لطفا بروند سر جايشان»؛ «عزيزان بفرمايند». نمايندگان سر جاي خود قرار گرفتند و پس از آن با دستور لاريجاني، گلدان‌هاي رأي‌گيري را از دو سوي مجلس جلوي نمايندگان بردند تا رأي خود را درون آن بيندازند. گلدان‌ها از رأي پر شد و آنها را از راه‌پله‌هاي دو سوي ورودي هيئت‌رئيسه براي شمارش آرا تحويل دادند. لاريجاني، سه نماينده را براي نظارت بر شمارش آرا، به محوطه بالاي هيئت‌رئيسه فراخواند: «محمدرضا تابش»، «مهرداد لاهوتي» و «محسن کوهکن».

رأي‌گيري براي نايب‌رئيسي

شمارش آرا براي صندلي رياست آغاز شد و هم‌زمان نام نامزدهاي نواب رئيس هم اعلام شد؛ «علي مطهري»، «مسعود پزشکيان»، «حميدرضا حاجي بابايي» و «هادي قوامي». لحظاتي بعد لاريجاني دوباره دستور چرخش گلدان‌ها بين نمايندگان را داد و پس از اخد آرا گلدان‌ها براي شمارش به هيئت‌رئيسه منتقل شد. لاريجاني سه نماينده ديگر را براي نظارت بر شمارش آرا فراخواند؛ البته از بين سه نفر، دو نفرشان همان ناظران شمارش آراي رياست بودند: «لاهوتي» و «کوهکن» به علاوه «عزيزي».

پس از اخذ آراي نواب رئيس، نوبت به دبيران هيئت‌رئيسه رسيد؛ بايد از بين هشت نفر، شش نفر انتخاب مي‌شدند. نامزدها «احمد اميرآبادي فراهاني»، «فريده اولادقباد»، «اکبر رنجبرزاده»، «محمدحسين فرهنگي»، «اميرحسين قاضي‌زاده هاشمي»، «غلامرضا کاتب»، «محمدعلي وکيلي» و «علي‌اصغر يوسف‌نژاد». البته نامزد‌شدن «يوسف‌نژاد» ماجرا داشت؛ براساس تصميم اتخاذ‌شده طبق مدل ٣-٣-٣ بنا بود شش نفر براي شش صندلي دبيرها معرفي شوند؛ ولي ناگهان وقتي لاريجاني قصد داشت نام نامزدها را بخواند، «غلامعلي جعفرزاده ايمن‌آبادي» نايب‌رئيس فراکسيون مستقلان، نام «اميرآبادي» را فرياد زد و مي‌گفت که نام او را هم اضافه کنيد.

اين در حالي است که نام «اميرآبادي فراهاني» بين نامزدهاي توافق شده سه فراکسيون براي دبيري نبود. پس از اين موضوع، «علي‌اصغر يوسف‌نژاد» هم قصد ثبت نام کرد؛ چراکه او هم بين نامزدهاي فراکسيون اميد ديده نمي‌شد. البته شايد اين ثبت نام در پاسخ به بدعهدي‌هايي بود که در ثبت نام براي دبيرها صورت گرفت؛ اما چون رأي فراکسيون تنها «وکيلي» و «اولاد قباد» بود، يوسف‌نژاد و برخي نمايندگان فراکسيون با سرعت به سمت صندلي عارف رفتند تا پس از مشورت نظر نهایی را اعلام کنند که نهايتا نتيجه مشورت‌ها ثبت نام «يوسف‌نژاد» براي دبيري هيئت‌رئيسه شد. گلدان‌ها ميان نمايندگان آمدند و پس از اخذ آرا، آنها را تحويل هيئت‌رئيسه دادند.

يوسف‌نژاد در مورد کانديداشدنش به «ايسنا» گفته که ابتدا آقاي لاريجاني نام من را اعلام کرد و پس از آن اعلام کردم نامزد نيستم، اما برخي نمايندگان که اطراف آقاي عارف بودند، درخواست کردند تا نامزد شوم. پس از آن به سمت عارف رفتم تا از خودش کسب تکليف کنم؛ چون تصميم فراکسيون عدم کانديداتوري من بود که عارف هم گفت: «فراکسيون‌هاي ديگر متعهد نمانده‌اند و کانديداهاي ديگري نيز معرفي کرده‌اند که بعضا عضو هيئت‌رئيسه فراکسيون هستند» و بر همين اساس نامزد شدم.

از طرفي «محمدرضا تابش» نايب‌رئيس فراکسيون اميد هم دراين‌باره با اشاره به جلسه صبح چهارشنبه فراکسيون اميد، به «شرق» مي‌گويد: «در آن جلسه احتمال اينکه يک جرياني نخواهد اهل تسنن و کانديداي زن رأي بياورد را بررسي کرديم؛ آنجا مطرح شد اگر اين مسئله پيش آمد، ما هم چند کانديداي قوي داشته باشيم که هيئت‌رئيسه به اتفاق مخالفت کرد و گفتند ما بر سر عهد و پيمانمان ايستاده‌ايم. آقاي يوسف‌نژاد وقتي چند نفر خارج از ليست نامزد شدند، آخرين لحظات به عارف مراجعه و آخرين لحظه ثبت‌نام کرد؛ وقتي که آنها عهدشکني کردند».

پس از رأي‌گيري براي دبيران، نوبت به رأي‌گيري براي ناظران يا همان کارپردازان هيئت‌رئيسه رسيد. براي سه صندلي کارپردازان، «بهروز نعمتي»، «محمد قسيم عثماني»، «رسول خضري»، «محمد آشوري»، «مجيد ناصري‌نژاد»، «اسدالله عباسي»، «محمد محمودي‌شاه‌نشين» و «محمد فيضي» نامزد شدند؛ اين در حالي بود که طبق ليست مورد توافق سه فراکسيون، بنا بود تنها «خضري»، «عثماني» و «نعمتي» معرفي شوند.

بنده سراپا تقصير؛ ٢٠٤ رأي

با اتمام روند رأي‌گيري، لاريجاني اعلام کرد که تا پايان شمارش آرا، مجلس وارد دستور کار بعدي خود شود؛ اما پس از لحظاتي نتيجه آرا براي رياست مجلس را به او دادند تا اعلام کند. «علي لاريجاني» تنها نامزد رياست مجلس در سال دوم مجلس دهم رأي خود را اين‌گونه اعلام کرد: «از ٢٦٨ رأي مأخوذه، بنده سراپاتقصير ٢٠٤ رأي و ٦٤ رأي هم آراي باطله». مقايسه آراي علي لاريجاني در سال اول و دوم مجلس دهم نشان‌دهنده افت ٣٣رأيي اوست؛ سال اول لاريجاني از مجموع ٢٧٦ رأي ماخوذه ٢٣٧ رأي آورده بود.

مجلس وارد دستور کار بعدي شد؛ برخي نمايندگان همچنان بين صندلي‌ها مي‌چرخيدند؛ «الياس حضرتي» نماينده تهران، به سمت جايگاه خبرنگاران آمد و با نشان‌دادن علامت پيروزي از پيروزي «مطهري» و «پزشکيان» براي نايب‌رئيسي خبر داد. لحظاني بعد، آن ناحيه از مجلس محل تجمع تعدادي از نمايندگان فراکسيون اميد شد. همگي دست‌ها را بالا گرفتند و به نشانه پيروزي V نشان دادند. لحظاتي بعد، پزشکيان و مطهري هم به جمع آنها پيوستند. پس از چند دقيقه حضرتي تعداد دقيق آراي دو نايب‌رئيس مجلس را هم به خبرنگاران اعلام کرد؛ پزشکيان با ١٧٩ رأي و مطهري با ١٦٣ رأي نايب‌رئيس اول و دوم مجلس شدند تا پروژه حذف مطهري با شکست روبه‌رو شود. پس از دقايقي لاريجاني تذکرهاي خود را باز هم آغاز کرد: «دوستان؛ نمايندگان محترم که در انتهاي مجلس هستند بفرمايند بنشينند».

با متفرق‌شدن نمايندگان، لاريجاني آراي نامزدهاي نواب رئيس را از بين ٢٥٣ رأي مأخوذه رسما اعلام کرد؛ مطهري و پزشکيان همان‌ها که غيررسمي اعلام شد؛ حاجي‌بابايي ١٠٧ رأي و قوامي ٦٧ رأي. برخي نمايندگان هم سعي مي‌کردند خود را به دو نايب‌رئيس مجلس برسانند و به آنها تبريک بگويند. اما برخلاف لاريجاني که امسال افت رأي داشت، مطهري و پزشکيان نسبت به سال اول، با رشد رأي روبه‌رو بودند؛ مطهري ٣٠ رأي و پزشکيان ٢١ رأي؛ اين رشد در شرايطي است که سال اول مجموع آراي مأخوذه هم ٢٠ رأي بيشتر از الان بوده و در صورت نسبت‌گرفتن، رشد رأي دو نايب‌رئيس ملموس خواهد بود.

بحث جلالي و عارف

چند دقيقه بعد «کاظم جلالي» نماينده تهران که با ليست اميد وارد مجلس شد و بعد از آن به جاي آمدن به فراکسيون اميد، رئيس فراکسيون مستقلين (نزديک به لاريجاني) شد، به سمت صندلي عارف رفت. آن‌طور که از دور نمايان بود، بين جلالي و عارف بحثي در گرفته بود؛ حرکات دست عارف در اواخر صحبت، نشان از بالاگرفتن بحث داشت. دقايقي بعد وقتي عکاسان از برخي نمايندگان مانند مطهري و پزشکيان خواستند کنار هم بايستند و عکسشان ثبت شود، کمي همهمه عکاسان شنيده مي‌شد که باعث شد دامنه تذکرات «لاريجاني» به آنها هم برسد و خطاب به خبرنگاران رعايت نظم مجلس را خواستار شد.

تبريک عارف به لاريجاني

در ادامه عارف به سمت جايگاه هيئت‌رئيسه رفت تا به لاريجاني تبريک بگويد. هنگامي که لاريجاني، متوجه عارف شد، از جاي خود بلند شد و با يکديگر دست دادند و روبوسي کردند؛ در اين لحظات بيشترين صداي شاتر عکاسان شنيده شد. پس از آن بود که لاريجاني آراي ناظران را اعلام کرد: «از بين ٢٧٦ رأي مأخوذه، محمد آشوري ١٦٤ رأي، بهروز نعمتي ١٢٩ و اسدالله عباسي ١٢٢ رأي». چند دقيقه بعد هم آراي دبيران هيئت‌رئيسه اعلام شد: «اکبر رنجبرزاده ١٨٣ رأي، محمدحسين فرهنگي ١٨٢ رأي، اميرحسين قاضي‌زاده‌هاشمي ١٧٩ رأي، غلامرضا کاتب ١٧٨ رأي، محمدعلي وکيلي ١٧١ رأي و احمد اميرآبادي‌فراهاني ١٦٥ رأي». پس از پايان اعلام آرا، ١٢ عضو هيئت‌رئيسه پشت تريبون ناطقان مجلس رفتند تا مراسم تحليف را به جا آورند و براي اجراي صحيح وظايف خود سوگند بخورند.

مطهري: رفتار فراکسيوني نداشتند

اواخر جلسه علني ديروز، علي مطهري نايب‌رئيس مجلس به راهروي محل حضور خبرنگاران آمد و به سؤالات آنها پاسخ داد. او تحليلش از ترکيب هيئت‌رئيسه را اين‌گونه بيان کرد: «اين نشان مي‌دهد برخي فراکسيون‌ها رفتار فراکسيوني نداشتند؛ در دبيران تغييرات زيادي انجام شد و تغييري در ليست مورد توافق پيدا شد. اين نشان مي‌دهد برخي از اين فراکسيون‌هاي سه‌گانه به آن توافق عمل نکردند. البته تا حدودي طبيعي است؛ چون نماينده‌ها هميشه تا حدي به توافق فراکسيون‌ها عمل مي‌کنند و در حدي هم نظر خودشان را لحاظ مي‌کنند».

او هدف از توافق سه‌جانبه را هم اين‌گونه توضيح مي‌دهد: «خواست ما اين بود که حتي‌المقدور اين انتخابات با توافق طرفين انجام شود و فراکسيون‌ها اختلاف کمتري داشته باشند تا مقدمه‌اي باشد براي رأي اعتماد وزرا که همراهي بيشتري صورت گرفته و برنامه رأي اعتماد بهتر انجام شود و در کل با دولت همراهي بهتري صورت بگيرد، منتها فکر کرديم که مقدمه آن کار، ليست مشترک در انتخابات هيئت‌رئيسه بود». او افزود: «از آنجا که تأکيد آنها درباره نواب رئيس بود، گفتيم شما هم کانديداي خود را معرفي کنيد و در واقع اين مسئله پيشنهاد خود من بود که براي کرسي نواب رئيس کانديدا بدهند؛ ولي درباره ۱۰ کرسي باقي‌مانده يعني رياست و ۹ نفر ديگر، توافق شود».

حضرتي: بداخلاقي شد

«الياس حضرتي» هم معتقد است که بداخلاقي‌هايي صورت گرفته است. او در جمع خبرنگاران گفت بايد از سال بعد دو فراکسيون عمده مجلس يعني اميد و اصولگرايان، مرزبندي‌هايشان مشخص شود و دو لیست مجزا بدهند. حضرتي همچنين درباره توافق صورت‌گرفته گفت: اين بر اساس جلسه‌اي بود که آقايان عارف و مطهري با آقاي لاريجاني داشتند. او همچنين مي‌افزايد: تلاش بر اين بود که با توجه به ملاقات آقاي مطهري و وکيلي با آقاي خاتمي، اين دو نفر را بايکوت کنند. حتي به مجلس هم شکايت کردند؛ اما نتوانستند. الان فراکسيون اميد توانسته نواب رئيس خود را حفط کند و حسن‌نيت خود را در رأي به رئيس ثابت کردند؛ ولي در دبيرها آنها بدعهدي کردند که براي ما يک درس شد.

لاهوتي: ترکيب خوب است

مهرداد لاهوتي، سخنگوي فراکسيون مستقلين (نزديک به لاريجاني) درباره عهدشکني برخي فراکسيون‌ها گفت: «آن توافقات انجام نشد». او در پاسخ به اينکه «آيا منظورش فراکسيون ولايي» است، گفت: «خير؛ هر سه فراکسيون به نوعي به لیست خودشان اعتقاد نداشتند. درست است که ما در مستقلين نايب‌رئيس معرفي کرديم؛ ولي اعتقاد بر اين بود که نواب رئيس حفظ شوند». او درباره رأي‌نياوردن برخي نامزدهاي موجود در ليست، مانند «فريده اولادقباد» تنها زن ليست و رأي‌آوردن افراد خارج از ليست هم گفت: «يک‌سري بداخلاقي کردند؛ در توافقات فراکسيون رأي نياوردند و خودشان را نامزد کردند. البته اين حق آيين‌نامه‌اي نمايندگان است که نامزد شوند. اگر من مي‌گفتم نامزد رياستم، خلاف قانون نبود». او در پاسخ به اينکه به نظر مي‌رسد نمايندگان فراکسيون اميد بيش از ٩٠ درصد بر اساس توافق رأي دادند، مي‌گويد: «مگر آقايان مطهري و پزشکيان گزينه اميد نبودند؟ آقاي وکيلي مگر ليست اميد نيست؟».

لاهوتي در واکنش به اينکه «عثماني حذف شده و رأي نياورده» مي‌گويد: «حالا يکي هم حذف شده». او درباره رأي‌نياوردن نامزد اهل سنت، «رسول خضري» را مثال زد که از طرف فراکسيون مستقلين نامزد شده بود و رأي نياورد. لاهوتي همچنين توافق مستقلين و نمايندگان ولايي درباره رأي‌نياوردن عثماني را رد کرد. او در واکنش به اينکه «پس خود فراکسيون اميد به نامزد خودشان رأي ندادند؟»، گفت: «خير؛ مگر فراکسيون ولايي با مستقلين براي نايب‌رئيسي نامزد نداده بود؟ در بعضي از کانديداها نگاه داشتند و در بحث نواب رئيس مي‌گفتند بايد حفظ شود و برخي هم توافقات را نپذيرفتند. به نظر من ترکيب خوبي بود».

جرياني نمي‌خواست زنان و اهل سنت رأي بياورند

اما حذف تنها زن حاضر در ليست توافق‌شده و همچنين حذف نماينده اهل سنت، مواردي بودند که برخي نمايندگان درباره آنها صحبت کردند؛ علي مطهري اين اتفاق را ناشي از علت سياسي نمي‌داند و آن را طبيعي مي‌داند که در صحن رأي نياورند: «با وجود اينکه در فراکسيون اميد يک زن و يک نفر از نمايندگان اهل سنت در سه سهميه دبيران و ناظران قرار گرفتند و يک نفر از اهل سنت نيز از سوي فراکسيون مستقل معرفي شد؛ اما در نهايت هيچ کدام در صحن رأي نياوردند که اين مسئله طبيعي است و پيش مي‌آيد».

اما «محمدرضا تابش»، نايب‌رئيس فراکسيون اميد، نظر ديگري دارد: «يک جرياني نمي‌خواست کانديداي زن و اهل سنت رأي بياورند که معلوم هم هست فکر چه کساني بوده. من فکر مي‌کنم با اين جمعيتي که داريم، مي‌توانيم خودمان مستقلا هر فعل و انفعالي را رقم برنيم». او همچنين گفته: «به‌هر‌حال، نيمي از جامعه ما را زنان تشکيل مي‌دهند؛ چرا نبايد حداقل يک زن در ترکيب هيئت‌رئيسه حضور داشته باشد؟ عزم نانوشته‌اي را ديدم که زن‌ها و اهل تسنن رأي نياورند. اين کار خوبي نبود. وقتي به اجماع مي‌رسيم که به ليست رأي بدهيم، همه بايد به آن احترام بگذاريم. در واقع هم ما بايد به کانديداهاي فراکسيون ديگر رأي دهيم و هم آنها به کانديداي ما. زماني که به ليست مشترک مي‌رسيم، بايد اين‌گونه باشد».

به هر شکل، دومين انتخابات هيئت‌رئيسه در مجلس دهم برگزار شد و سه رأس مجلس دهم دست‌نخورده باقي ماندند. اما کاهش صندلي‌هاي اميد در هيئت‌رئيسه شايد بر روند انتخابات رؤساي کميسيون‌هاي مجلس و همچنين رأي اعتماد وزراي دولت دوازدهم تأثيرگذار باشد. هرچند صندلي‌هاي فراکسيون اميد در هيئت‌رئيسه کاهش يافت؛ ولي دو خوبي داشت؛ اول حفظ نواب رئيس که فراکسيون اميد آنها را به‌عنوان خط قرمز معرفي کرده بود و برخي هم درصدد حذف آنها به‌ویژه مطهري بودند. ديگري اينکه عهدشکني برخي فراکسيون‌ها در رأي‌ندادن به نامزدهاي ليست توافق‌شده، بيشتر از کاهش صندلي‌هاي اميد به چشم آمد.

http://www.sharghdaily.ir/News/132817

ش.د9600678