مهم ترین موضوع پرتکرار و مشترک این هفته مطبوعات به برجام مربوط می شد. اگرچه، هم نشریات اصلاح طلب و هم اصولگرا به این موضوع پرداختند اما نگاه آنها کاملا متفاوت و متضاد بود. این نگاه که محصول بیش از 4 سال رقابت سیاسی در این موضوع است به حدی متفاوت شده که می توان آن را یکی از ملاک های تشخیص گرایش سیاسی نشریات دانست.
مهم ترین موضوع پرتکرار و مشترک این هفته مطبوعات به برجام مربوط می شد. اگرچه، هم نشریات اصلاح طلب و هم اصولگرا به این موضوع پرداختند اما نگاه آنها کاملا متفاوت و متضاد بود. این نگاه که محصول بیش از 4 سال رقابت سیاسی در این موضوع است به حدی متفاوت شده که می توان آن را یکی از ملاک های تشخیص گرایش سیاسی نشریات دانست. جریان اصلاح طلب با چند محور به این موضوع پرداخته است:
1) ناتوانی ترامپ در حذف برجام: در این نوع نگاه بیشتر بر روی دقت نگارش برجام تأکید می شود به گونه ای که ترامپ نمی تواند به تنهایی برجام را نقض کند. تیتر بسیاری از روزنامه های اصلاح طلب مانند شرق در روز شنبه با دو تیتر وعناوین «مخمصه ترامپ» و «ترامپ در منگنه» نمونه ای از این رویکرد است. برای درک فراوانی موضوع توسط مخاطب، تیترهای زیر که توسط نشریات اصلاح طلب در این رابطه منتشر شده است را ذکر می کنیم. ابتکار شنبه: بنای ضد برجامی ترامپ فرو ریخت، اعتماد شنبه: رویای بر باد رفته ترامپ، مردم سالاری شنبه: برجام اهرم ایران برای انزوای آمریکا، بهار یکشنبه: دیپلماسی ایرانی و پشیمانی ترامپ، آرمان دوشنبه: آمریکا مجاز به خروج از برجام نیست و ....
2) تأکید برپایبندی ایران به برجام: نشریات اصلاح طلب اصلا تمایلی به بررسی مجدد محتوای برجام ندارند و فقط کل برجام را به عنوان یک تعهد بین المللی مهم و لازم الاجرا می دانند و به گونه ای تأکید می کنند که حتی اگر آمریکا هم به تعهدات خود پایبند نباشد ایران باید به تعهدات خود عمل کند. در این راستا روزنامه ابتکار شنبه نوشت: «هشتمین تایید آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای پای راستی آزمایی فعالیت‌های اتمی ایران» و یا روزنامه ایران در همین روز نوشت: « ایران به توافق هسته‌ای کاملاً پایبند است».
3) سومین محور پرداختن به برجام توسط این گروه از مطبوعات معطوف به پاسخ به انتقادات رقیب است. از آنجا که جریان اصولگرا آنها را متهم به بازگذاشتن دست دشمن برای بازرسی از مراکز نظامی ما می کند، این نشریات با تیترهای خود سعی می کنند به این شبهه پاسخ دهند. انعکاس سخنان فرماندهان نظامی با این مضمون که اجازه بازرسی از اماکن نظامی را نمی دهیم با همین هدف صورت می گیرد. در این راستا روزنامه اعتماد در روز یکشنبه به نقل از کمالوندی نوشت: « درخواستی برای بازدید از تأسیسات نظامی وجود ندارد».
4) نگاه چهارم که بسیار محدودتر از محورهای قبلی است حالتی آفندی دارد و به روحانی پیشنهاد می کند که برجام های جدیدی را با همین رویکرد ایجاد کنید. به عنوان نمونه روزنامه اعتماد در روز شنبه نوشت: « روحاني برجام داخلي را كليد بزند». همچنین در نقد انتقادات نشریات اصولگرا نسبت به برجام نیز این هدف دنبال می شود. مثلا روزنامه آفتاب یزد در مطلبی با عنوان « شک برانگیز و رشک برانگیز» به شدت به جریان اصولگرایی به خاطر نقد برجام حمله می کند.
روزنامه های اصولگرا در مقابل به برجام نگاه عبرت آموزی و به نوعی خسارت محض دارند. محورهای مورد بحث جریان اصولگرایی در موضوع برجام به قرار زیر است:
1)نقد اصل برجام: در این نگاه مطبوعات اصولگرا توافق برجام را یک توافق ناموفق و خسارت می بینند و از هر فرصتی برای اثبات ادعای خود استفاده می کنند. در این راستا روزنامه کیهان تندترین تیترها را دارد. ان روزنامه در روز یک شنبه می نویسد: « مذاکره کردید یا دیکته نوشتید؟!»، در همین روز تیتر یک روزنامه کیهان به پاسخ به اظهارات طریف اختصاص دارد و اینگونه می نویسد: «برجام بسیار دقیق نوشته شده، آقای ظریف به نفع ما یا آمریکا». روزنامه های دیگر نیز در این مسیر کیهان را همراهی می کنند. روزنامه رسالت در مطلبی با عنوان «توافق هسته ای به کدام سو می رود» و یا سیاست روز در تیترخود با جمله «گفته بودیم به آژانس بدبین هستیم» به اعتماد بیش از حد به آژانس که در متن برجام وجود دارد به شدت انتقاد می کند. روزنامه جوان در مطلبی با عنوان « راهکارهای پوشش حفره‌های حقوقی برجام» ضمن ارائه راهکار در مواجهه با برجام به نوعی ضعف های برجام را به شکل حقوقی و علمی بیان می کند.
2- تأکید دارند که برجام مشکلی را حل نکرده است، روزنامه های این طیف سیاسی ادعا نمی کنند که برجام هیچ مشکلی را حل نکرده است اما تأکید دارند بسیاری از مشکلاتی که به خاطر حل آنها برجام امضا شد حل نشده است. در این راستا روزنامه رسالت در روز چهارشنبه می نویسد: « مشکلات بانکی و مالی در پسابرجام ادامه دارد»، روزنامه کیهان در روز شنبه می نویسد: « آمانو: آژانس حق دسترسی به همه مراکز نظامی و غیرنظامی ایران را دارد» و با این تیتر به خطرات پیش روی کشور بعد از امضای برجام اشاره می کند.
3) هشدار نسبت به امضای برجام های دیگر، این دسته از مطبوعات نسبت به امضای برجام برجام پسابرجام بسیار بدبین است و لذا به محض شنیدن زمزمه هایی در این مورد نسبت به آن موضع می گیرد. روزنامه جوان در روز شنبه می نویسد:« زمزمه‌‌هاي برجام پسابرجام از پاريس» و یا روزنامه رسالت به تیتر «احتمال تکمیل برجام» نگرانی خود را از روندی که در غرب دنبال می شود و می خواهند در موضوع موشکی نیز برجام دیگری شکل دهند ابراز می کند.
4) بدعهدی طرف غربی در اجرای برجام، این محور نیز توسط مطبوعات اصولگرا مورد توجه قرار می گیرد. تیترهایی با عنوان «برجام معلق میان آسمان و زمین» و «گام معلق برجام» در روزهای شنبه و سه شنبه در روزنامه سیاست روز با این محور درج شده است.
5) حمله به جریان رقیب نیز به خاطر دفاع از برجام و در حقیقت در مقابل حمله سیاسی جریان اصلاح طلب در این منازعه مطبوعاتی دیده می شود. روزنامه سیاست روز در مطلبی با عنوان: «ساده اندیشی یا سرسپردگی» به شدت به جناح اصلاح طلب به خاطر دفاع بی قید و شرط از برجام انتقاد می کند.
موضوع دیگری که نشریات اصولگرا و اصلاح طلب به آن پرداختند موضوع ادامه حصر بود با این تفاوت که روزنامه های اصلح طلب بر ادامه حصر و گاها لزوم پایان آن تأکید داشتند و روزنامه های اصولگرا به نقل از آقای محسنی اژه ای بر روی این نکته تأکید می کردند که موضوع حصر و تمدید آن تصمیم شورای عالی امنیت ملی است. در این رابطه روزنامه اعتماد دوشنبه نوشت: «حصر کماکان باقی است» و یا روزنامه مردم سالاری به نقل از ضرغامی در روز دوشنبه نوشت: « اگر حصر را کم کم بردارند آرام آرام نگرانی ها کم می شود». این روزنامه در همین روز در مطلب دیگری نوشت: «مأموران از خانه مهدی کروبی خارج شدند». روزنامه اصولگرای خراسان در این موضوع چنین نوشت: «تصمیم شورای عالی امنیت ملی بر ادامه حصر»، همچنین کیهان با تیتر «تصمیم جلسه اخیر شورای عالی امنیت ملی؛ حصر همچنان باقی می ماند» ادامه حصر را تصمیم نظام دانست نه رهبری یا قوه قضائیه.
اما اصلاح طلبان روی دو موضوع به صورت اختصاصی نیز تمرکز داشتند و آن گرایش روحانی به اصولگرایان و دیگری دستگیری معاون مالی شهرداری تهران بود. روزنامه آرمان در روزشنبه با انتشار گفتگویی با علی تاجرنیا و تیتری تحت عنوان «دولت روحانی عملا به راست گرایش دارد تا اصلاح طلبان» مدعی شد که روحانی تا انتخابات به خاطر نیاز به سبد رأی اصلاح طلبی ژست اصلاح طلبی گرفته است ولی بعد از آن بویژه با معرفی کابینه گرایش خود را به اصولگرایان نشان داد تا اصلاح طلبان. این نوع موضع گیری ها در روزهای بعد به شدت مورد انتقاد جراید اصلاح طلب قرار می گیرد؛ روزنامه آرمان در مطلبی با عنوان «غلامحسین کرباسچی: روحانی را با دیگران مقایسه نکنید» از این نوع نگاه ها انتقاد می کند. در بخشی از این مقاله به نقل از کرباسچی آمده است: «درست است که او پیش از انتخابات لحن دیگری داشت اما این تغییر لحن قاعده کار است و برای اداره کشور باید به فکر هماهنگی دستگاه‌های مختلف بود. اکنون مبارزات انتخاباتی تمام شده و وقت سر و سامان دادن به کشور است. به قول معروف کشور را باید از روی زمین اداره کرد. روحانی نیز مشی اعتدال و میانه‌روی خود را دارد. او به درستی برای تغییر شرایط در چارچوب حفظ اصول نظام، انقلاب و اسلام تلاش می‌کند». روزنامه های آفتاب یزد و اعتماد نیز در روز یکشنبه به این موضوع و با همین نگاه پرداختند.
ماجرای دستگیری معاون مالی شهرداری تهران که سخنگوی دستگاه قضا مطرح کرد نیز مورد استقبال مطبوعات اصلاح طلب قرار گرفت. این دسته از مطبوعات سعی کردند فساد را به رأس شهرداری تهران متصل کنند و لذا در تیترهای خود در روز دوشنبه چنین نوشتند: روزنامه شرق: بازداشت شهردار در سایه، روزنامه ایران، قانون و مردم سالاری: بازداشت قائم مقام قالیباف به اتهام مالی. نشریات اصولگرا نسبت به این موضوع در روز دوشنبه سکوت کردند که سکوت آنها مایه انتقاد نشریات اصلاح طلب در روز سه شنبه شد.
در مقابل این تیترهای اختصاصی نشریات اصلاح طلب اصولگرایان به موضوه تبرئه نجومی بگیران پرداختند. روزنامه سیاست روز با تیتر «نجومی بگیرها طلبکار شدند» و روزنامه جوان با تیتر «مجلس نجومی ها تبرئه و طلبکار کرد» نسبت به گزارش دیوان محاسبات مجلس موضع گرفتند. در بخشی از مقاله روزنامه جوان آمده است: «روز گذشته مسئولان ديوان محاسبات مجلس در بهت و حيرت عمومي عنوان داشتند پرونده فيش‌هاي نجومي بسته و همه نجومی‌بگیران هم تبرئه شدند و دو نفر نیز برای پس گرفتن حقوق‌هایشان شکایت کرده‌اند!». روزنامه کیهان نیز با تیتری تحت عنوان «تبرئه حرام خواران نجومی، حفظ بیت المال به سبک دیوان محاسبات» موضع تندی را نسبت به این موضوع اتخاذ کرد. این موضوع نیز توسط مطبوعات اصلاح طلب به حاشیه رانده شد و توجهی به آن نکردند.
