تهران بزرگ >>  عمومی >> اخبار ویژه
تاریخ انتشار : ۲۶ مهر ۱۳۹۶ - ۱۳:۲۲  ، 
کد خبر : ۳۰۵۳۸۵

استقلال یا انزوای ژئوپلیتیکی

با اجرایی شدن نتیجه همه‌پرسی داخلی توسط رهبران سیاسی شمال عراق، نوعی انزوای ژئوپلیتیکی اختیاری و خودانگیخته برای اقلیم ایجاد خواهد شد که تنها سطح آنتروپی (میرائی) این واحد سیاسی را بالا خواهد برد.
پایگاه بصیرت / احمد طیبی صفا
با توجه به تنوع قومی - مذهبی کشور عراق، در شکل‌گیری نظام سیاسی آن، طیف وسیعی از نیروهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در سطح داخلی و خارجی و در حد و اندازه‌های مختلف ایفای نقش می‌نمایند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها گروه‌های قومی و به‌ طور مشخص کردها هستند. از این‌رو، تحولات این کشور و به ‌طور خاص تحولات مناطق کردنشین به دلیل جایگاه جغرافیایی، در هم تنیدگی و گسترش ‌یافتگی سرزمین قومی– زبانی کرد در دو سوی مرزهای ترکیه، ایران و سوریه دارای پیامدهای تسری وار و بلافصلی بر مناطق کردنشین این کشورها خواهد بود.
این مسئله در اصل ناشی از عدم انطباق مرزهای سیاسی خاورمیانه با مرزهای قومی- فرهنگی است که بازمانده سیاست‌های استعماری پس از جنگ جهانی دوم است؛ بنابراین گسترش مرزهای قومی فراتر از مرزهای سیاسی همواره زمینه‌هایی برای تأثیر و تأثر این اقوام از همدیگر را فراهم ساخته که می‌تواند منشأ جغرافیایی بسیاری از کشمکش‌های سیاسی و در نتیجه بین‌المللی شدن مناقشات در دو سوی مرزها باشد و از سویی، یکی از راهبردهای قدرت‌های مداخله‌گر در این منطقه نیز تقویت گرایشات قومی و مذهبی و بحران سازی است.
در حال حاضر آینده نظام سیاسی عراق از جمله موضوعات جدی مورد بحث در محافل سیاسی در سطح منطقه‌ای و جهانی است و به نظر می‌رسد اقدام داخلی اقلیم کردستان عراق در برگزاری همه‌پرسی برای استقلال در 25 سپتامبر 2017 طرحی برای تجزیه عراق است که خارج از چارچوب قوانین داخلی عراق و مقررات بین‌المللی انجام‌شده و تنها توسط رژیم‌ صهیونیستی و عربستان سعودی مورد پذیرش و شناسایی قرار گرفته است. شاید یکی از مهم‌ترین دلایل مخالفت جدی با این طرح، ویژگی عمیقاً بی‌ثبات کننده این مسئله در جغرافیای سیاسی و ملاحظات ژئوپلیتیکی منطقه است؛ چرا که تشکیل دولت مستقل کرد برای کشورهای عراق و ترکیه مصیبت‌بار است. ازاین‌رو، عنصر ثابت در سیاست ترکیه و عراق ممانعت از برپایی کشور کرد در شمال عراق است که حول محورهای امنیت ملی، حفظ تمامیت ارضی و منابع هیدروکربنی آن (کرکوک) می‌چرخد.
از سوی دیگر، آنچه باید بدان اشاره نمود وابستگی ژئوپلیتیکی شمال عراق است. در منطق ژئوپلیتیک وابستگی در نقطه مقابل قدرت، استقلال و آزادی عمل قرار دارد. کشورهای وابسته به مزیت‌های جغرافیایی دیگران، در صورتی‌که فاقد عوامل و مزیت‌های جغرافیایی تعادل‌بخش و متوازن کننده باشند در موضع ضعف قرارگرفته و منافع آن‌ها با چالش و تهدید اساسی مواجه می‌شود این موضوع درباره اقلیم عراق کاملاً صدق می‌کند چرا که اهداف و منافع آن به ارزش‌ها و مزیت‌های جغرافیایی ترکیه، عراق و ایران وابستگی مطلق دارد و با اجرایی شدن نتیجه همه‌پرسی داخلی توسط رهبران سیاسی شمال عراق، نوعی انزوای ژئوپلیتیکی اختیاری و خودانگیخته برای اقلیم ایجاد خواهد شد که تنها سطح آنتروپی (میرائی) این واحد سیاسی را بالا خواهد برد که در این صورت نیز، احتمال اینکه سلامت سیستم سیاسی منطقه به چالش کشیده شود و جنگ و ناامنی توسعه یابد متصور است.

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات