- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه اعتماد – 1396/09/30 – شماره 3981 – صفحه 3)
* درحالي كه اين روزها بحث درباره «گفت‌وگوي ملي» مطرح شده، اخيرا زمزمه‌هايي درمورد احتمال برگزاري جلسه مشترك دو تشكل سياسي-مذهبي مجمع روحانيون و جامعه روحانيت به گوش مي‌رسد؛ به نظر جنابعالي آيا فضاي عمومي جامعه براي انجام اين گفت‌وگو در سطح ملي آماده است؟
** گفت‌وگوي سياسي همواره مطرح بوده و هميشه چنين گفت‌وگوهايي انجام مي‌شود، منتها عمدتا به‌صورت مقطعي و موردي بوده است. به عنوان مثال در زمان انتخابات شاهد چنين مذاكراتي هستيم كه بر اين اساس چهره‌هاي موثر يك جريان به شور مي‌نشينند كه ببينند چه كسي يا كساني را به عنوان كانديدا در مجلس و شوراها و حتي رياست‌جمهوري معرفي كنند.
* اين نوع گفت‌وگو طبيعتا مربوط به گفت‌وگوي درون‌گفتماني و داخل يك جناح است اما اكنون صحبت از گفت‌وگو ميان دو جناح است.
** درست است، اين گفت‌وگوها داخل جناح‌ها بوده، نه ميان دو جناح. با اين حال گفت‌وگو ميان دو‌جناح نيز به‌صورت بسيار جزئي و موردي شاهد انجام گفت‌وگوهايي هستيم اما از آن‌جا كه اختلافات بسيار اصولي و اساسي است، انجام گفت‌وگوي بيناجناحي تا به حال امكان‌پذير نبوده است.
با اين همه، بنابه ملاحظاتي معتقدم درمورد مسائل حساس و ضروري كشور، اتفاق‌نظر ميان جناحين سياسي به‌صورت نانوشته وجود دارد. به عنوان مثال در بحث هسته‌اي يا بحث مبارزه با ترورسيم و ضرورت نقش‌آفريني در مناسبات منطقه يا برخي مشكلات اقتصادي شاهد نوعي اتفاق‌نظر هستيم و مي‌بينيم كه همه از چپ و راست و ميانه نسبت به وضعيت نامساعد اقتصادي انتقاد دارند.
با اين همه به نظر مي‌رسد درخصوص مسائل سياسي هنوز تفاهمي مناسب ايجاد نشده و بعضا شاهديم ديدگاه‌ها و نظرات متناقضي مطرح است اما از آن‌جا كه اين مواضع سياسي بر بسياري از ديگر مسائل غيرسياسي نيز موثر هستند، به نظر مي‌رسد بايد به سمت تفاهم حركت كنيم.
* اين تفاهم چگونه حاصل مي‌شود؟
** شايد گام نخست اين باشد كه سران و بزرگان دو جناح پيشگام شده و كنار هم نشسته و به نوعي تفاهم برسند تا در امور مختلف، موضعي واحد و مشترك اتخاذ شود؛ چرا كه به هر حال مردم تحت تاثير اين مسائل قرار مي‌گيرند.
* با اين حساب بايد بدنه دو جريان، مرجعيت بزرگان هر دو جناح را بپذيرند اما امروز شاهديم بعضا بسياري از نيروهاي اصولگرا اساسا مشروعيتي براي آقاي خاتمي به عنوان ليدر جريان اصلاحات قائل نيستند. آيا با اين شرايط مي‌توان به انجام گفت‌وگو ميان بزرگان اين دو جريان اميدوار بود؟
** البته ما افراد ديگري در جريان اصلاح‌طلب داريم كه مي‌توانند اين نقش را ايفا كنند. افرادي كه هم نزد جناح مقابل معقوليت دارند و هم اين ظرفيت را دارند كه پاي گفت‌وگو آمده و با بزرگان جريان رقيب مذاكره كنند. به عنوان مثال بنده در صحبت‌هايي كه با آقاي عارف و بعضي ديگر از دوستان داشتم، به اين نتيجه رسيده‌ام كه ديدگاه‌ها و مواضع مشترك بسياري داريم و با اين حساب انجام گفت‌وگو با اين افراد عملي است.
* آيا اين افراد نزد جريان سياسي خود نيز صاحب مرجعيت هستند؟
** بله! به نظر بنده كه صاحب اين مرجعيت سياسي هستند. با اين حال مشكل اين است كه افرادي در بدنه هر دو جريان به‌شدت تندروي كرده و قائل به گفت‌وگو با رقيب نيستند. افرادي كه صرفا به‌دنبال حذف رقيب بوده و مي‌خواهند خودشان همه امور را در دست بگيرند. در واقع مشكل اصلي فعاليت اين افراد است كه بعضا حاشيه‌سازي كرده و حتي عليه سران جريان رقيب شايعه‌سازي مي‌كنند و باعث ايجاد اختلافات جديد مي‌شوند و بايد دقت كنيم كه اين افراد و نظرات‌شان را ملاك عمل قرار ندهيم. بلكه بايد به‌سمتي برويم كه سران دو جناح كنار هم قرار بگيرند و در اين صورت حتما به وحدت دست مي‌يابيم.
* آيا اساسا هدف از انجام «گفت‌وگوي ملي» همين وضعيت غيردوستانه ميان دو جناح نيست؟! آيا اگر فضا دوستانه بود، ضرورت انجام گفت‌وگو احساس مي‌شد؟!
** بله، اين گفته را قبول دارم. به هر حال بعضا مسائلي مطرح مي‌شود كه بيشتر به‌منظور تخريب رقيب عنوان شده است. بعضا شاهد انتقادات غيرواقعي و غيرمنطقي هستيم كه منجر به ايجاد فضايي غيردوستانه مي‌شود.
* آيا همين فضاي غيردوستانه ضرورت را ايجاد نمي‌كند كه ابتدا دو طرف با يكديگر آشتي كنند و بعد پاي ميز مذاكره بيايند؟
** همين‌طور است؛ چرا كه اگر با يكديگر دوست نبوده و قائل به آشتي با يكديگر نباشند، طبيعتا نمي‌توانند با هم مذاكره كنند.
* با اين حساب مي‌توان به طرح «آشتي ملي» بين جناحين سياسي ايرادي وارد كرد؟
** نه! بنده موافق نيستيم كه به «آشتي ملي» نياز داريم؛ چرا كه «آشتي ملي» مربوط به زماني است كه جريان‌ها، گروه‌ها، قوميت‌ها و مذاهب مختلف با يكديگر اختلافات اساسي دارند و به عنوان مثال چند دهه با يكديگر درگير باشند، دولت و مجلس تشكيل نشود.
در چنين مواقعي از «آشتي ملي» صحبت مي‌كنيم. ما امروز در كشور دعواي ملي نداريم كه بخواهيم به سمت آشتي ملي برويم. مشكل ما نوعي اختلاف سياسي بين جناح‌هاست.
* برداشتم اين است كه شما «آشتي ملي» را به عنوان يك ترم سياسي خاص مدنظر داريد كه در شرايطي خاص طرح مي‌شود اما فارغ از وضعيت سياسي امروز كشور، سوالم اين است كه به‌لحاظ حقوقي و ساختاري چه نهادي مي‌تواند براي طرح پيشنهاد «آشتي ملي» پيشگام شود؟ آيا طرح اين موضوع در سطح رهبري معظم انقلاب قابل پيگيري است؟
** اين خود جريان‌هاي سياسي هستند كه بايد پيشگام شوند. بحث رهبري نيست. ببينيد، رهبري خط و جهت كلي را به ما نشان مي‌دهد. اگر ما عملاً وفادار به رهبري هستيم و فارغ از نگاه‌هاي جناحي، خودمان را ولايتمدار مي‌دانيم، بايد اين خط و خطوط را پيگيري كنيم. نبايد منتظر بنشينيم كه مثلاً رهبري از ما بخواهد با يكديگر آشتي كنيم تا اقدامي انجام دهيم. چرا كه مباني و ارزش‌هاي كلي ازسوي رهبري تعيين مي‌شود؛ بنابر اين اعتقاد ندارم كه ما در شرايط كنوني نياز به اين داريم كه رهبر ورود كرده و توصيه‌اي داشته باشد. رهبري بارها به همه توصيه كرده‌اند كه وحدت داشته باشند و اگر برخي به اين توصيه‌ها توجه نمي‌كنند، احتمالا به اين خاطر است كه اعتقادي به اين توصيه‌ها ندارند.
* با اين حساب، چرا معتقديد كه كشور نيازمند «گفت‌وگوي ملي» در سطح بزرگان دو جناح است؟
** بنده تاكيد كردم بعضا برخي افراد در رده‌هاي پايين‌تر سر و صدا ايجاد كرده و طرف مقابل را تخريب مي‌كنند اما در سطوح بالا همه به لزوم وحدت اعتقاد دارند. ازطرفي معتقدم باني انجام اين گفت‌وگوها بايد خود اين بزرگان باشند. درواقع دليلي وجود ندارد كه رهبري ورود كرده و بگويد مثلا آقاي عارف و آقاي باهنر بياييد با يكديگر مذاكره كنيد كه با يكديگر به لحاظ سياسي دوست باشيد يا موضع مشترك اتخاذ كنيد.
* در شرايط انتزاعي، به فرض اينكه نياز به «آشتي ملي» باشد، آيا اين تصميم به‌لحاظ حقوقي و ساختاري از وظايف رهبري نيست؟
** بنده به «آشتي ملي» اعتقاد ندارم و هنگامي كه فعلا در اين شرايط نيستيم، دليلي ندارد كه درباره آن صحبت كنيم.
* درنهايت آيا عزمي در كشور براي انجام «گفت‌وگوي ملي» مي‌بينيد؟
** اين عزم وجود دارد اما خناسان دو جريان، يعني همان افراد تندرو كه به‌دنبال حذف رقيب و تخريب يكديگر هستند، نمي‌گذارند. بزرگان دو جريان نبايد به حرف اين افراد توجه كنند؛ چرا كه امروز مي‌بينيم كه مثلا گفته مي‌شود آقاي عارف يا فلان چهره اصولگرا بهمان حرف را زده و هنگامي كه از اين افراد پرس و جو مي‌كنيم، مي‌گويند اساساً چنين صحبتي نكرده‌اند. اين مسائل اما باعث مي‌شود فضا خراب شود. با اين حال مي‌توان به انجام اين گفت‌وگوها در آينده نزديك اميدوار بود.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=93446
ش.د9603996
