چالش‌های عراق پساداعش

(روزنامه آسمان آبي ـ 1396/11/24 ـ شماره 571 ـ صفحه 14)

عراق به چه نیاز دارد؟

مبارزات علیه گروه تروریستی داعش در موصل و دیگر مناطق عراق در سال 2017 به پایان رسید و اکنون بغداد مرحله جدیدی از بحران انسانی را تجربه می‌کند. انبار، بزرگ‌ترین و غربی‌ترین منطقه عراق یکی از مناطق پس‌گرفته شده است، اما همچنان از نبود خدمات اساسی از جمله آب آشامیدنی، مراقبت‌های بهداشتی، وسایل خانگی و لباس زمستانی رنج می‌برند. در این میان می‌توان از مشکلات ناشی از بازگشت یا ممانعت از بازگشت جمعیت آواره، مدیریت طولانی‌مدت اردوگاه‌ها و دسترسی نداشتن به خدمات اساسی به‌ویژه در مناطقی که مجددا از داعش بازپس‌گرفته شده نام برد. از دیگر سو در سال‌های جنگ عراق زیرساخت‌هایی چون مدارس و مراکز درمانی در غرب موصل، انبار، کرکوک و صلاح‌الدین به‌طور کامل آسیب دیده یا تخریب شده‌اند. در این دوره اکثر کودکان، امکان تحصیل در مدرسه را از دست داده‌اند و طبق گزارش‌ها، افراد زیادی به مشکلات روانی ایجاد شده به علت خشونت مبتلا هستند. بیماران بستری شده در اکثر بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها در غرب موصل آسیب زیادی را متحمل شده‌اند و تجهیزات، دارو و کارکنان پزشکی آموزش‌دیده به اندازه نیاز وجود ندارد. بیش از ۶۰۰ هزار نفر آواره در اردوگاه‌ها و مراکز شهری حضور دارند که در صورت بازگشت به امکانات اولیه نیازمند خواهند بود. همچنین سال‌های درگیری و بی‌توجهی به سیستم نظارتی سازمان‌های اقتصادی در عراق موجب فراگیری فساد مالی در این کشور شده است. به‌تبع کارشکنی‌ها و فساد مالی، مردم را با فقر گسترده روبه‌رو کرده است.

چگونه می‌توان به عراق کمک کرد؟

اتحادیه اروپا یکی از نهادهای اصلی برای بازسازی عراق است که از همه غیرنظامیانی که نیازمند کمک هستند، پشتیبانی می‌کند. این کمک‌ها از سال 2015 به 350 میلیون یورو رسیده و بناست در سال 2018 به میزان آن افزوده شود. اکنون اروپا از سرگیری خدمات عمومی از جمله خدمات بهداشتی، آموزش و تأمین آب در مناطقی مانند موصل، غرب انبار و الحویجه که اخیرا باز پس گرفته شده است، حمایت می‌کند. کمک‌های اتحادیه اروپا و سایر حامیان عراق در حوزه‌های مختلفی هزینه می‌شود تا بتواند امکانات لازم برای زندگی در این کشور را تأمین کند. از کمک‌های حیاتی حامیان می‌توان به استقرار امنیت، تأمین غذا، مراقبت‌های بهداشتی، تغذیه پناهگاه‌ها، آب‌رسانی و بهداشت اشاره کرد. علاوه بر این، کمک‌های فصلی نیز وجود دارد که به مردم کمک می‌کند تا در طول زمستان سرمای شدید را تحمل کنند. این کمک‌ها به صورت نقدی یا تهیه مواد‌غذایی و اقلام اساسی انجام می‌شود. یکی دیگر از کمک‌های کشورها تلاش برای حمایت قانونی از افراد بازداشت شده و همچنین تضمین حداقل شرایط کمک و خدمات اساسی مطابق با استانداردهای قانونی بین‌المللی است. از دیگر سو کشورهای حامی تلاش می‌کنند به خانواده‌های عراقی که تحت حکومت داعش زندگی می‌کردند و افرادی که مدارک شناسایی ضروریشان که توسط این گروه تروریستی از میان رفته کمک کنند. این اسناد برای دسترسی به کمک‌های اجتماعی حکومت و اطمینان بازرسان امنیتی دولت ضروری است.

نینوا، کانون چالش‌های امنیتی

با وجود پایان داعش در عراق، استان نینوا در این کشور همچنان به‌عنوان یکی از سرزمین‌های اصلی که با چالش‌های امینتی روبه‌رو است شناخته می‌شود؛ البته براساس آمار و ارقام گفته می‌شود تا ژانویه سال ۲۰۱۸ حدود ۱۷۶ هزار خانواده آواره به استان نینوا بازگشته‌اند. با این حال چالش‌های امنیتی همچنان در نینوا عامل تهدید زندگی شهروندان است. اعضای گروه‌های تروریستی در این منطقه به صورت خزنده و پنهان در خانه‌های مخروبه و خوابگاه‌ها پناه گرفته‌اند. مقابله و مبارزه با این گروه‌ها که به صورت هسته‌های پراکنده در نینوا و برخی استان‌های دیگر پناه گرفته‌اند، عراق را با آرامشی شکننده روبه‌رو کرده است. همچنین مناطق شمالی در استان نینوا که جزو سرزمین‌های محل مناقشه است نیز در شرایط کنونی غیر‌قابل کنترل و ناامن است. در چنین شرایطی اعلام شده است بسیاری از خانواده‌های عراقی پناه گرفته در کشورهای همسایه آماده بازگشت به وطن‌شان هستند که البته هنوز موفق به بازگشت نشده‌اند.

وضع وخیم موصل

وضعیت امنیتی در موصل بسیار وخیم گزارش شده است. ۱۶ ساختمان سالم در این شهر موجود است که البته بدنه آن‌ها با زخم گلوله پوشیده شده است. در همین راستا نگرانی‌ها بابت وضعیت زندگی روزمره مردم به چالشی عمده و جدی برای مسئولان عراقی تبدیل شده است. یکی دیگر از چالش‌های اصلی که امنیت در موصل را ناپایدار کرده است گزارش‌های مبنی بر وقوع آدم‌ربایی است. همچنین تله‌های انفجاری در بخش‌های مسکونی شهر، زندگی را در موصل با موانع زیادی روبه‌رو می‌کند؛ البته با وجود تمام این نگرانی‌های امنیتی، ساکنان سابق این شهر همچنان از بازگشت به موطن خود استقبال می‌کنند. غرب و شرق موصل در هفته‌های ابتدایی سال ۲۰۱۸ شاهد بازگشت خانواده‌های زیادی بوده است. تاکنون ۱۷ هزار خانواده به موصل بازگشته‌اند که سه هزار و400 بازگشت در ژانویه انجام گرفته است.

https://asemandaily.ir/post/13674

ش.د9605032