سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی که به اختصار «سامانه نیما» نام گرفته است، از تاریخ ۲۸ بهمن ۱۳۹۶ به صورت آزمایشی و از تاریخ ۳ اردیبهشت ۱۳۹۷ به شکل رسمی شروع به کار کرد. قرار است این سامانه بستری امن برای خرید و فروش ارز باشد. بازرگانان درخواست‌های غیربانکی خود را برای تأمین ارز در سامانه جامع تجارت ثبت می‌کنند، سپس این درخواست به شکل خودکار به این سامانه منتقل شده و برای صرافی‌ها قابل مشاهده می‌شود. بانک مرکزی بهمن‌ماه سال ۱۳۹۶ با راه‌اندازی سامانه نیما مقدمات سامان دادن به بازار ارز کشور را فراهم کرد. سامانه نیما در واقع مخفف عبارت «نظام یکپارچه معاملات ارزی» است و با هدف تسهیل تأمین ارز و ایجاد فضای امن برای خریداران و فروشندگان ارز راه‌اندازی شده است. هدف طراحی سامانه یاد شده این است که متقاضیان خرید ارز بتوانند درخواست خود را در یک بستر یکپارچه در اختیار فروشندگان ارز قرار دهند و فروشنده‌ای که به ارائه خدمات تمایل دارد، بتواند در بستری سالم و رقابتی، پیشنهاد خریدار ارز را پاسخ دهد. سامانه نیما در واقع بستری برخط برای خرید و فروش ارز به شمار می‌آید. بازرگانان می‌توانند با مراجعه به سامانه جامع تجارت، درخواست خود را برای تأمین ارز و سفارش‌های غیر بانکی ثبت کنند. پس از ثبت سفارش و با توجه به هماهنگی صورت‌گرفته بین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت صنعت، معدن و تجارت این درخواست به صورت خودکار و برخط به سامانه نیما انتقال پیدا می‌کند و در نتیجه درخواست خرید ارز بازرگانان از سوی صرافی‌ها مشاهده می‌شود و صرافی‌ها می‌توانند پیشنهاد خود را ارائه کنند. به صورت کلی، فرایند تأمین ارز مورد نیاز واردکنندگان کالا و متقاضیان ارز به دو روش صورت می‌پذیرد؛ یکی از روش‌های مورد نظر از طریق بانکی است که طی آن واردکننده ثبت سفارش را انجام می‌دهد و بانک مرکزی به وسیله پورتال ارزی، ارز را تأمین می‌کند و از طریق روابط بین کارگزاری بانک‌های ایران و دیگر کشور‌ها، پرداخت‌ها به فروشندگان خارجی صورت می‌پذیرد. شیوه دیگر، تأمین ارز غیر بانکی است که در آن نظام بانکی دخالت ندارد و صرافی‌ها به منزله مهره اصلی در تبادل پول ایفای نقش می‌کنند. بانک مرکزی روش غیر بانکی برای تأمین و انتقال ارز را زایید‌ه تحریم‌های بانکی اعلام کرده است. متقاضیان خرید ارز به صورت غیر بانکی می‌توانند با استفاده از سامانه نیما درخواست خود را ثبت کنند و سپس در صورت پیشنهاد از سوی صرافی‌ها برای ارائه خدمات، گزینه‌های موجود را مشاهده و از بین پیشنهادهای ارائه شده، مورد مطلوب را انتخاب کنند. سامانه نیما به عنوان حلقه مفقوده بین سامانه جامع تجارت و سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی ایفای نقش می‌کند. یکی دیگر از مزایای استفاده از سامانه نیما، دسترسی تجار به طیف گسترده‌ای از صرافی‌های بانکی و تضامنی است؛ از این رو نیما می‌تواند رقابت سالمی بین صرافی‌ها ایجاد کند.
سامانه نیما چهار بازیگر اصلی دارد که شامل واردکنندگان کالا و خدمات به منزله متقاضیان ارز، صادرکنندگان کالا و خدمات، واسطه‌گران شامل بانک‌ها و صرافی‌ها و در نهایت، سیاستگذار که بر اساس پیش‌بینی منابع و مصارف، اولویت‌ها و... را از طریق سامانه کنترل می‌کند.
سامانه نیما سه ویژگی اصلی دارد؛ این سامانه داده‌ها و اطلاعات کامل و واقعی از عرضه و تقاضای ارز را فراهم می‌کند. همچنین باید به فرایند تأمین منابع و تخصیص مصارف ارزی در ساختار یکپارچه اشاره کرد. در نهایت سامانه نیما افزون بر پوشش نیازهای کلان مربوط به تجارت، قابلیت پوشش نیازهای خرد مردم، نظیر ارز‌های مسافرتی، درمانی و دانشجویی را هم دارد.
