به راحتی نمیتوان گروه و یا جریانی را ولایت مدار و ملتزم و دیگری را غیر ولایت مدار نامید. در این زمینه رهبر انقلاب فرمودند:" به نظر من همه گروهها حامی ولایتاند. من در کشور، گروه قابل توجهی که ولایت را قبول نداشته باشد، نمیشناسم. همه ولایت را قبول دارند. حالا ممکن است بعضی مثلاً عشق و اخلاص بیشتری داشته باشند، بعضی کمتر داشته باشند (۲۲/۲/۱۳۷۷).
التزام به ولایت فقیه از شاخصهای اساسی و اصلی در نظام اسلامی است که خدشه در آن پذیرفته نیست. "خدشه در التزام به ولایت فقیه و تبعیت از رهبری، خدشه در کلیه نظام اسلامی است و این جانب این را از هیچ کس و هیچ دسته و گروهی تحمل نخواهم کرد. البته امروز بحمدالله و توفیقه، کلیه آحاد و گروههای خط امام، ملتزم به ولایت فقیه و تبعیت از رهبری میباشند و امید است که زمینه برای رمی افراد و گروهها به عدم التزام به آن هرگز فراهم نگردد. " (۱۸/۱۰/۱۳۶۸)
برای بررسی و تحلیل نگاههای احزاب سیاسی نمیتوان دسته بندیها را به طور شفاف و "کمی" بیان کرد، ولی میتوان در نسبت با عملکرد و موضع گیری شخصیتهای طراز اول جریانها و گروهها و یا بیانیه ها، مرامنامهها و مواضع رسمی در روزنامه و سایر رسانههای منتسب به آنان، دسته بندیهایی صورت داد که در حقیقت حلقههایی هستند که در پیرامون ولایت فقیه و با شاخص دوری و یا نزدیکی به محور قرار میگیرند؛ به طور مثال جریانها و گروهها و دستههایی که، ولی فقیه را امام خود دانسته و در مواضع و عملکرد خود کاملاً تابع ولایت هستند و رهنمودها و رویکردها و منویات، ولی فقیه را در زندگی خود و در عرصه اجتماع و سیاست پیگیری و عملیاتی میکنند، در حلقه اول پیرامونی ولایت قرار میگیرند و به ولایت نزدیک هستند. به نسبت آن، احزاب و جریانات با توجه به موضع گیری هایشان و عملکردهاشان در لایهها و حلقههای بعدی دور و دورتر قرار میگیرند و احزاب و جریاناتی که اعتقادی به ولایت فقیه ندارند و یا اعتقادی به اسلام ندارند، خارج از حاکمیت و حلقههای ولایت، دسته بندی و صورت بندی میشوند.
نتیجه گیری:
ولایت از نگاه حضرت امام و مقام معظم رهبری به معنی حکومت و اداره حکومت مبتنی بر قوانینی که مبتنی بر شرع اسلام است، میباشد. در حکومت اسلامی و حکومت ولایت فقیه، محور و مرکز، ولی فقیه است. حضرت امام فرمود: " ولایت فقیه استمرار حرکت انبیاست". تشخیص ولایت مدار بودن افراد و احزاب با توجه به شاخصهایی صورت میگیرد که، ولی فقیه عنوان میکند؛ لذا در این بخش به شاخصهایی از بیانات امام راحل و مقام معظم رهبری اشاره شد که معیاری برای تشخیص ولایت مداری احزاب و جریانات سیاسی میباشد. البته شاخصهای دیگری نیز میتوان به این شاخصها افزود، ولی برای این که قابلیت برآورد داشته باشد، برخی از این شاخصها به عنوان شاخصهای اصلی انتخاب میشود و ولایت مداری و التزام به ولایت احزاب، نسبت به آنها سنجش میشوند.