«گروه ۲۰» متشکل از وزرای دارایی و رؤسای بانکهای مرکزی کشورهای عضو در سال ۱۹۹۹ به منظور تشکیل جلسات منظم میان مهمترین کشورهای صنعتی و اقتصادهای در حال توسعه تأسیس شد.
گروه ۲۰ اجلاسی غیر رسمی است که گفتوگوی آزاد و سازنده میان کشورهای صنعتی و اقتصادهای در حال ظهور درباره موضوعات مرتبط با ثبات اقتصاد جهانی را با هدف مشارکت کشورهای عضو در تقویت ساختار بازارهای مالی بینالمللی و فراهم آوردن زمینه گفتگو درباره سیاست مالی ملی، همکاری بینالمللی و مؤسسات مالی بینالمللی ترویج میکند. بر اساس این تعریف، گروه ۲۰ از رشد و توسعه اقتصادی در سراسر جهان حمایت میکند.
گروه ۲۰ در پاسخ به بحرانهای مالی اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی و پذیرش این مسئله که قدرتهای اقتصادی در حال ظهور به نحو مناسبی در مباحثات مربوط به اقتصاد جهانی مشارکت داده نشدهاند، تأسیس شد.
پیش از تشکیل گروه ۲۰ نیز گروههای مشابهی به ابتکار گروه ۷ (متشکل از کشورهای صنعتی) تأسیس شده بودند؛ برای نمونه، گروه ۲۲ در واشنگتن ماههای آوریل و اکتبر سال ۱۹۹۸ تشکیل جلسه داده بود که هدف از آن مشارکت دادن کشورهای غیر عضو در گروه ۷ در حل بحران اقتصاد جهانی بود. همچنین در ماههای مارس و آوریل نیز گروهی متشکل از ۳۳ کشور تشکیل جلسه داد.
پیشنهادهای گروههای ۲۲ و ۳۳ مبنی بر کاهش حساسیتهای اقتصادهای جهانی نسبت به بحرانها، منافع تشکیل اجلاس منظم سالانه مشاورهای که اقتصادهای در حال ظهور را نیز در برمیگرفت، بیش از پیش آشکار کرد. بر همین مبنا به منظور انجام مباحثات مالی مستمر و منظم میان تعدادی کشور ثابت، گروه ۲۰ تشکیل شد؛ که متشکل از کشورهای آرژانتین، استرالیا، برزیل، کانادا، چین، فرانسه، آلمان، هند، اندونزی، ایتالیا، ژاپن، مکزیک، روسیه، عربستان، آفریقای جنوبی، کره جنوبی، ترکیه، انگلیس، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپاست و شورای ریاست دورهای و بانک مرکزی اروپا در این اجلاس آن را نمایندگی میکند.
در این اجلاس همچنین مدیرعامل صندوق بینالمللی پول و رئیس بانک جهانی، رؤسای کمیتههای پولی و مالی توسعه صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی به اعتبار مقام خود حضور دارند. گروه ۲۰ مهمترین کشورهای صنعتی و قدرتهای اقتصادی در حال ظهور را در برمیگیرد و کشورهای عضو آن ۹۰ درصد تولید ناخالص ملی و ۸۰ درصد تجارت جهانی و دو سوم جمعیت جهان را پوشش میدهند.
گروه ۲۰ از سال ۱۹۹۹ درباره مسائل مهمی به پیشرفتهای مهمی دست پیدا کرده است. توافق درباره سیاستهای توسعهای، کاهش موارد نقض نظام مالی، نحوه برخورد با بحران مالی و مبارزه با تروریسم مالی از جمله موارد مهمی است که گروه ۲۰ در آنها به پیشرفت دست یافته است.
گروه ۲۰ همچنین در نظر دارد تعدادی از معیارها را بر پایه آن تجربیاتی که کشورهای عضو این گروه در زمینههای شفافیت قضایی و مبارزه با پولشویی و تروریسم مالی به دست آوردهاند، در عرصه بینالملل رواج دهد.
اعضای این گروه در سال ۲۰۰۴، متعهد شدند معیارهای برتری برای شفافیت و تبادل اطلاعات در زمینههای مالیاتی را به اجرا درآورند که هدف از آن مبارزه با نقض نظام مالی و فعالیتهای غیر قانونی نظیر فرار مالیاتی بود.
گفتنی است، این گروه نقش مهمی را در زمینه مسائل مرتبط با اصلاحات در نظام مالی بینالمللی ایفا میکند.
ریاست اجلاس گروه ۲۰ به طور دورهای میان کشورهای عضو میچرخد. رئیس جلسه هر ساله از میان کشورهایی که در گروهبندیهای متفاوت منطقهای عضویت دارند، انتخاب میشود. وزرای دارایی و رؤسای بانکهای مرکزی کشورهای عضو گروه ۲۰ سالی یک بار جلسه تشکیل میدهند. رئیس کنونی گروه ۲۰، «شینزو آبه» نخستوزیر ژاپن است.