پرسش: چگونه میتوان برنامهریزی کرد تا دغدغه تربیت فرزند را در دوران نوجوانی و جوانی نداشته باشیم؟
پاسخ: پرسشگر عزیز! با توجه به سؤال پرمخاطب و پرکاربرد شما همانطور که قبلاً هم به آن اشاره شده بود، در این مورد باید توجه داشته باشید که شاکله و ساختار تربیتی فرزندان در شش سال نخست زندگیشان شکل میگیرد. بر اساس این اگر در زمان کودکی توانسته باشیم مبانی تربیتی، ارزشهای فرهنگی و اجتماعی را در وجود ایشان پرورش دهیم، مطمئناً در دوران نوجوانی با نگرانی و دغدغه زیادی مواجه نخواهیم شد.
در دوران نوجوانی خصوصیاتی همچون استقلالطلبی، هویتیابی، سرگردانی و تحیر بروز میکند که جزئی از شرایط رشد در نوجوانی است و از آن گریزی نیست. در این دوران نوجوان به شدت به همسالان خود تمایل دارد و به دنبال تقلید و الگوپذیری از آنان است. برای گریز از این همه تأثیرپذیری و پیشگیری از الگوپذیری غلط، بهتر است ارتباط دوستانه فرزند را با توجه به اشتراکات فرهنگی،اعتقادی و رفتاری بینشان، به اتصالات خانوادگی تبدیل کرد و فرزندان در محیط امن دو خانواده با توجه به علاقه بسیار برای داشتن ارتباط با همسالان و دوستان، دنیای جدید را کشف کنند.
از دیگر راهکارهای مناسب برای تربیت صحیح کودک و توجه به نیاز او در تخلیه انرژی و دریافت استقلال، آشنا کردن او با فضاهای معنوی و فعال جامعه است. از این رو با توجه به فضای کوچک و بسته خانهها و نیاز به فضای بزرگتر و دست یافتن به تجربههای جدید، بهتر است به سفارشهای اهل بیت(ع) و بزرگان دقت داشت و «مسجد» را که یک پایگاه محکم و امن برای همه اقشار از جمله کودک و نوجوان است، از قلم نینداخت. بنابراین با حضور در مسجد هم بعد روانشناختی، معنوی و تربیتی فرزند رشد پیدا کرده و شکوفا میشود و هم دوستانی به مراتب بهتر از دوستان کوچه و خیابان و مدرسه پیدا خواهد کرد.
فرزندان در فضای مسجد، رشد و بالندگی یافته و از طریق این مکان مقدس و معنوی، به حلقههای تربیتی، مهارتی، معرفتی و بصیرتی راه مییابند و بر پایه فطرت پاک و خدادادی محیط خود را میشناسند.
بهترین آموزش برای آشنایی نوجوانان با مسجد، الگوی رفتاری والدین است. اگر پدر و مادر مسجدی باشند و نمازهای خود را در مسجد اقامه کنند، در مراسمهای مذهبی حضور داشته باشند، فرزندان هم با خانه خدا و برنامههای معنوی آن آشنایی مییابند. البته متولیان مساجد هم باید با درک اهمیت این مجموعه معنوی و فرهنگی، متناسب با شرایط و اقتضائات روز بسترهای جذب نوجوانان و جوانان را فراهم آورند.
پیامبر گرامی اسلام(ص) در این باره میفرمایند: هر فرزندی برپایه فطرت پاک و خداجوی زاده میشود، اما پدر و مادر او را یهودی یا نصرانی میگردانند.