انتخابات رقابتی

متهم کردن نظام به رعایت نکردن شرایط رقابتی در انتخابات همواره یکی از محورهای عملیات روانی رسانه‌ای منتقدان، مخالفان و اپوزیسیون در ایام انتخابات علیه نظام است. با وجود این، یک پرسش مهم این است که آیا انتخابات در ایران واقعاً رقابتی است؟ در پاسخ می‌توان به چند گزاره اشاره کرد:

1‌ـ به لحاظ بنیادی، انتخابات غیررقابتی تنها در نظام‌های تک‌حزبی(حتی نه تک حزبی مسلط) امکان‌پذیر است. بنابراین، در ایران چون نظام انتخاباتی دو حزبی است و رقابت میان آنها به رسمیت شناخته شده است، پس در اساس امکان ندارد که انتخابات در ایران غیر رقابتی باشد. واقعیت آن است که به میزانی که اصلاح‌طلبان محق به مشارکت در انتخابات هستند، اصولگرایان نیز محقند و برعکس. علاوه بر این، مستقلین نیز می‌توانند در انتخابات شرکت کنند و چنانچه شرایط قانونی داشته باشند، آنها نیز می‌توانند در معرض انتخاب مردم قرار گیرند. بنابراین، غیر رقابتی بودن انتخابات در ایران، سالبه به انتفاء موضوع است.

2‌ـ اگر منظور از غیررقابتی بودن انتخابات، اجازه ندادن به اپوزیسیون، معاندان و ضد انقلاب برای حضور در انتخابات به عنوان کاندیداست، باید گفت که ردصلاحیت این قبیل افراد به هیچ وجه به معنای غیر رقابتی شدن انتخابات نیست؛ زیرا در هیچ جای دنیا و در هیچ حکومتی اجازه داده نمی‌شود اپوزیسیون و نیروهای ضد نظامِ حاکم وارد گود رقابت‌های سیاسی رسمی شوند. کسانی که معترض اجازه ندادن به اپوزیسیون و ضد انقلاب برای شرکت در انتخابات به منزله کاندیدا هستند، باید به این پرسش پاسخ دهند که فردی که نظام و قانون اساسی را قبول ندارد، چگونه حاضر شده است برای فعالیت در چارچوب نظام اعلام آمادگی کند؟ واقعیت آن است که «اپوزیسیون در قدرت» هیچ جا پذیرفته نیست. این مورد، از تناقض‌ها و استثنائات اپوزیسیون در ایران است.

3‌ـ نهادهای نظارتی در انتخابات براساس ملاک‌های قانونی عمل می‌کنند و اگر در دوره‌ای، براساس معیارهای قانونی، عده‌ای رد صلاحیت می‌شوند و اتفاقاً اکثریت آنها نیز از یک جریان سیاسی خاص هستند، از این وضعیت نمی‌توان نتیجه گرفت که انتخابات در حال مهندسی شدن است یا اینکه غیر رقابتی است. انگشت اتهام در این میان، متوجه جریان‌های سیاسی است که چرا اجازه داده‌اند افراد فاقد صلاحیت وارد گود انتخابات شوند و چرا در معرفی افراد صالح اقدامی نکرده‌اند! ضمن اینکه باید توجه داشت در نقطه مقابل نیز هیچ‌گاه این‌گونه نبوده که کاندیداهای جریان رقیب به طور کامل تأیید صلاحیت شوند.

4‌ـ ضمن اینکه باید توجه داشت، افزون بر متعدد بودن فیلترهای تأیید صلاحیت کاندیداها، راه‌های قانونی کافی برای شکایت نسبت به رد صلاحیت آنها وجود دارد و چنانچه کسی تصور می‌کند به ناحق رد صلاحیت شده است، می‌تواند با ارائه مستندات کافی به مراجع ذی‌صلاح(شورای نگهبان)، نسبت به اعاده حقوق خود اقدام کند. بنابراین، قانون‌گذار تمهیدات لازم را برای جلوگیری از تضییع حقوق همه کاندیداها و برگزاری انتخابات رقابتی انجام داده است. از این ‌رو، جنجال‌آفرینی نسبت به رد صلاحیت برخی کاندیداها و متهم کردن نظام و دستگاه‌های مسئول، هیچ وجهی ندارد.