کرونا و بازنمایی تازه از غرب

سخن از کرونا، ابعاد و پیامدهای مختلف آن این روزها به خبر اول دنیا تبدیل شده است؛ البته نه تنها از منظر بهداشتی و مخاطرات بیماری آن، بلکه فراتر از آن از جایگاه راهبردی و تحولات بزرگی که این ویروس میکروسکوپی می‌تواند در هندسه قدرت جهانی ایجاد کند. تحلیل پیامدشناختی تحولات عمیق ویروس کرونا در نظم و قدرت سیاسی آینده جهان، به تحلیل‌هایی برمی‌گردد که از سوی «سیدحسن نصراللّه» دبیرکل حزب‌اللّه لبنان در ایام اوج‌گیری کرونا در چین و آغاز شیوع آن در آمریکا و اروپا ـ که با مقاومت و انکار مضحک ترامپ مواجه بود ـ ایراد شد. سید مقاومت لبنان و البته چندین استراتژیست جهانی دیگر که بعد از وی این موضوع را دست‌مایه تحلیل‌های خود قرار دادند،‌ با مشاهده ناکارآمدی بزرگ‌ترین مدعیان قدرت جهانی، برخی کشورهای اروپایی و مدعیان حقوق بشری در مصاف و کنترل پیامدهای کرونا و رها کردن بیماران حاد و سالمندان که معنایی جز شمارش معکوس برای مرگ آنها نداشت،‌ باب سخن را درباره قدرت این ویروس میکروسکوپی برای تغییر هندسه قدرت جهانی ـ و البته با نگاه عمیق‌تر ـ شکننده بودن هر قدرتی در برابر بحران‌های جدید بیولوژیکی،‌ زیست‌محیطی،‌ هسته‌ای حتی بلایای طبیعی باز کردند.

نقطه کانونی چالش‌طلبی پدیده کرونا،‌ بیش از هر موضوع دیگری، «ناتوانی انسان مدرن» و «تمدن مدرنیته» با همه عظمت ساختگی‌اش در برابر ویروس کوچکی است که در این سه ماه به جان مردم دنیا افتاده و فلسفه سیاسی و حکمرانی‌های نوین دموکراتیک را با چالش جدی روبه‌رو کرده است. بی‌کفایتی حکمرانی در کاخ سفید، ترجیح منافع اقتصادی تراست‌های نفتی و کارتل‌های اسلحه‌سازی با رویکرد نجات صنایع بزرگ، ترامپ را وادار کرد ابتدا اصل بیماری را انکار کند‌، در مرحله بعد بزرگی خطر او را با تردید مواجه کرد و در نهایت زمانی چشم خود را به سونامی ابتلا و مرگ آمریکایی باز کرد که این ویروس در زمانی اندک آمریکا را رکورددار این موضوع در جهان کرده بود. در این زمان کاخ سفید‌ رفتارهایی تبعیض‌آمیز و غیر انسانی بر مبنای نژادپرستی را در درمان و چاره‌جویی برای مقابله با این ویروس به منصه ظهور رساند. ترامپ و رفتارهای این روزهای وی و برخی دولتمردان اروپایی در دزدی‌های دریایی مدرن برای سرقت محموله‌های بهداشتی کشورهای دیگر و رها کردن بیماران سالمند، نماد وحشی‌گری مدرن و بازگشت فرهنگ جاهلیت به غرب شده است. کرونا از این منظر فرصتی ایجاد کرده است تا دنیای اسیر در چنگال رسانه با مفهوم غرب وحشیِ در حال احیا بیشتر آشنا شود و بداند دنیای غرب صرفاً آن غرب بازنمایی‌شده از سوی غول‌های رسانه‌ای نیست.