حافظ سلامت مردم هستیم

بیمارستان سیار شهید صدوقی، وابسته به بیمارستان شهید صدوقی اصفهان از زیرمجموعه بهداری نیروی زمینی سپاه، با ظرفیت ۵۰۰ تخت در شرق تهران مستقر شده است تا در صورت نیاز و افزایش همه‌گیری بیماری کرونا به زنجیره خدمات‌دهی به بیماران وارد شود. این بیمارستان با شاخصه‌ها و ظرفیت‌های خود یکی از بیمارستان‌های سیار منحصربه‌فرد در سطح منطقه و آسیا شمرده می‌شود. سردار دکتر «سیدرضا مرتضویان» رئیس بیمارستان شهید صدوقی اصفهان در گفت‌وگو با «صبح صادق» ابعاد و ظرفیت‌های مختلف این بیمارستان را بررسی کرده است.

* آقای دکتر، ابتدا درباره مختصات بیمارستان سیار شهید صدوقی توضیح دهید.

بیمارستان سیار شهید صدوقی اصفهان که وابسته به بهداری رزمی نیروی زمینی سپاه است، بیمارستانی تمام کانتینری و تشکیل‌شده از ۴۸ عدد کانتینر ۲۰ فوتی یا به اصطلاح ۶ متری است که این کانتینرها با اندازه استاندارد و اکثرشان به صورت بازشو هستند و مساحت ۱۲ متر مربعی آنها هنگام باز شدن به اندازه یک اتاق حدوداً ۳۶ متر مربعی می‌شود. طراحی این بیمارستان سیار را متخصصان و مهندسان خود مجموعه بیمارستان شهید صدوقی اصفهان انجام داده‌اند و قرارداد ساخت سازه‌ها با شرکت‌هایی که در اقصی نقاط کشور بودند بسته و اجرا شده است.

هر دوی این کانتینرها قابلیت حمل با یک کفی را دارند و از طرفی قابلیت جابه‌جایی این بیمارستان با هواپیماهای ترابری نظامی هم وجود دارد و چون اندازه کانتینرها استاندارد است، هر ۱۲ کانتینر با یک پرواز هواپیمای باربری نظامی قابل جابه‌جایی است و در صورت نیاز، همه ظرفیت بیمارستان با چهار پرواز جا‌به‌جا می‌شود؛ از این جهت این یک بیمارستان سیار چابک و با سرعت استقرار بالاست.

از طرفی، اگر جرثقیل برای جابه‌جایی کانتینرها موجود نباشد، در هر کانتینر ۱۶ جک تعبیه شده است که بعد از استقرار با ارتفاع ۱۷۰ سانتی‌متری از زمین، قابلیت این را دارد که کفی جدا شود یا کانتینرها روی کفی سوار شود.

* این بیمارستان سیار چه امکاناتی دارد؟

بیمارستان بخش بستری، ریکاوری، آی‌سی‌یو، قسمت سی‌اس‌آر ‌‌که می‌تواند با ظرفیت بالا کلیه وسایل لازم در بیمارستان و اتاق عمل را به صورت کاملاً استاندارد استریل کند، اورژانس مجزای خواهران و برادران، یک دستگاه رادیولوژی سقفی‌که عکس‌ها را به صورت دیجیتال می‌گیرد و تصاویر را در قالب سامانه دیجیتالی اس‌آی‌اس یا سامانه اطلاعات دیجیتالی بیمارستان برای پزشک ارسال می‌کند و به خود بیمار تحویل داده نمی‌شود و پزشک می‌تواند تصاویر را روی مانیتور در اورژانس، بخش بستری و اتاق عمل یا در بخش ریکاوری و سایر بخش‌ها مشاهده کند و نیاز به چاپ تصویر نیست‌، علاوه بر این، یک دستگاه رادیولوژی پرتابل هم برای بیمارانی استفاده می‌شود که به علت وضعیت بیماری قابلیت جابه‌جایی ندارند و تصاویر رادیولوژی در بالین از بیمار گرفته می‌شود.

در بخش آزمایشگاه تمام آزمایش‌های لازم بیمارستانی از بیماران گرفته و انجام شود. در بخش اورژانس بیمارستان هم علاوه بر موضوع تریاژ، با رعایت طرح انطباق بخش برادران و خواهران کاملاً از هم جداست در هر باکس یا کانتینر اورژانس قابلیت استقرار هفت یا هشت خط وجود دارد. در بخش بستری هم همین تعداد تخت قابلیت استقرار دارد.

* ظرفیت تخت بستری بیمارستان چقدر است؟

در وضعیت کانتینری ما ۱۲۰ تخت بستری داریم، ولی بیمارستان ماژولار طراحی شده است و می‌توانیم مبتنی بر مأموریت و نیازی که اعلام می‌شود، تعداد کانتینرها را کم و زیاد کنیم؛ یعنی حتی می‌توان با افزودن کانتینرهای بیشتر، تعداد تخت‌های بستری را هم افزود و از طرفی می‌توان با تعداد کمتر، مثلاً ۱۲ کانتینر بیمارستان را با خدمات‌دهی کامل مستقر کرد. در زمینه مأموریت که در حال حاضر برای بیمارستان تعریف شده، با توجه به اینکه این مأموریت مرتبط با بیماران مبتلا به کروناست نیاز بیشتری به تخت‌های ICU وجود دارد؛ در این بیمارستان که در شرق تهران مستقر است ۳۰ تخت ICU تعبیه شده است که کاملاً شامل استانداردهای بیمارستانی می‌شود و همه امکانات لازم از جمله دستگاه تنفس و دستگاه مانیتورینگ علائم حیاتی و سایر امکاناتی که برای یک تخت ICU بیمارستانی لازم است برای هر تخت وجود دارد. در ضمن برای بیمارانی که سیستم ایمنی آنها ضعیف است، دو تخت را به عنوان تخت‌های ایزوله که از مابقی بخش‌ها جدا می‌شود و کاملاً ضدعفونی هستند، در نظر گرفته‌ایم. از جمله ویژگی‌های مهم دیگر این بیمارستان وجود یک دستگاه سی‌تی‌اسکن سیار است که در کشور بی‌نظیر است. یک دستگاه MRI پرتابل هم داریم که تقریباً در سطح منطقه و آسیا بی‌نظیر است. ویژگی دیگر بیمارستان خوداتکایی کامل آن است؛ به این صورت که اکسیژن‌ساز مستقل برای تأمین اکسیژن خود دارد، دو ژنراتور و امکان تولید ۲۴ ساعته برق موجود است و منابع ذخیره هم آب داریم که می‌توانیم آب مورد نیاز را تا مدت‌ها تأمین کنیم.

* ظرفیت ماندگاری و خدمات‌دهی خوداتکای بیمارستان در مأموریت‌ها چند روز است؟

ما می‌توانیم بین ۲۵ تا بیش از ۳۰ روز بدون اتکا به بیرون خدمات بیمارستانی انجام دهیم؛ یعنی اگر بیمارستان را در یک منطقه بحران‌زده به دور از شهر یا روستایی مستقر کنند، بیمارستان بدون اتکا به بیرون قابلیت مانایی، ماندگاری و خدمات‌دهی تا متوسط ۳۰ روز را خواهد داشت.

* میزان و سرعت استقرار سامانه‌های بیمارستان چگونه است؟

از زمانی که سازه‌های بیمارستان به منطقه مورد نظر برسد و پیاده شود، حدود ۱۲ ساعت بعد امکان خدمات‌دهی خواهد داشت؛ از آنجا که چینش‌ها تخصصی است، ۱۲ ساعت زمان لازم دارد و بعد از آن ما امکان خدمت‌رسانی را داریم؛ البته ما در مأموریت‌های خاصی که حجم مأموریت محدود است و خیلی نیاز نیست همه سامانه‌های بیمارستان را مستقر کنیم؛ با توجه به تعداد کمتر کانتینرها سرعت استقرار بیشتری خواهیم داشت؛ مثلاً در وضعیتی که یک اتاق عمل، یک اورژانس، یک بخش بستری و یک آزمایشگاه نیاز است، به‌مراتب سرعت استقرار بالاتری خواهیم داشت، شاید چیزی حدود کمتر از شش ساعت بیمارستان مستقر و آماده پذیرش خواهد بود.

* وضعیت بیمارستان استقراریافته فعلی در تهران چگونه است؟

در قسمت شرق تهران بنا بر ابلاغی که از فرمانده نیروی زمینی به ما شد، بیمارستان را با همه امکانات موجود مستقر کردیم. آشپزخانه صحرایی هم مستقر شده که ظرفیت آن ۷۵۰ غذای رژیمی یا هزار غذای معمولی است. سردخانه زیر صفر و بالای صفر، نانوایی سیار و همه امکانات لازم برای خوداتکایی را داریم. این بیمارستان با چهار بخش مراقبتی در سالن‌های اطراف و حدود ۵۰۰ تخت با استانداردهای خاص آماده شده است؛ البته این تعداد تخت که مستقر کردیم، کافی نیست. زمانی که گفته می‌شود این تعداد تخت مستقر شده است، باید در نظر گرفت به ازای مثلاً هر ۵۰ تخت، یک تخت احیا باید داشته باشیم، برای هر ۵۰ تخت یک ایستگاه پرستاری لازم است، کپسول اکسیژن به تعداد باید باشد و تعدادی نیروی خدماتی و متخصص که تمام این استانداردها رعایت شده است و مسئولان وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی استاندارد بودن این شرایط را تأیید کردند. در زمینه نیروهای متخصص بیمارستان، بخشی از پزشکان، کادر پرستاری و درمانی و نیروی خدماتی از تهران هستند و تعدادی هم از نیروهای مراکز درمانی نیروی زمینی سپاه هستند که البته به محض اینکه اعلام نیاز شود، این افراد فراخوان می‌شوند.

در واقع بیمارستان هنوز وارد فاز عملیاتی نشده، اما به صورت صددرصد آماده است و هر زمان که به مجموعه بیمارستان اعلام شود، آمادگی پذیرش بیماران را خواهیم داشت که با توجه به اینکه ظرفیت‌های بیمارستانی ثابت تهران هنوز خالی است، اعلام مأموریتی به ما نشده است، اما آمادگی صددرصد برای مأموریت وجود دارد.

* توضیح دیگری دارید؟

ما سعی کردیم به چند نکته در این بیمارستان توجه کنیم؛ اول اینکه بر اساس ابلاغیات مراکز درمانی سپاه طرح انطباق را رعایت کردیم و اورژانس مخصوص خواهران و برادران با پرسنل مرتبط است و چینش نیروها را به همین شکل انجام دادیم؛ دوم اینکه، استانداردهای اعتباربخشی وزارت بهداشت را با اینکه هزینه‌بر و وقت‌گیر است و اعتبار بیشتری نیاز دارد، رعایت کرده‌ایم و در حال حاضر با وجود اینکه یک بیمارستان سیار با ۵۰۰ تخت هستیم، استانداردهای یک بیمارستان ثابت شهری را در حوزه اعتباربخشی داریم.