زمانشناسی در حوزه روابط بینالملل از بدیهیترین موضوعاتی است که هر سیاستمدار و دیپلماتی باید در نوع برخورد و مواجهه با کشورهای جهان مدنظر خود قرار دهد. رصد وضعیت کشورها و در عین حال، اتخاذ استراتژی متناسب با آن، موجب موفقیت در رسیدن به هدف میشود که همان تأمین منافع یک کشور و از اولویتهای اصلی دستگاه سیاست خارجی است؛ از اینرو با توجه به جایگاه متزلزل ایالات متحده آمریکا به سبب اعتراضات و تظاهرات گسترده به تبعیض نژادی، خبر تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا از لحاظ عرف بینالمللی، خبری تلخ بود. گرچه آزادی دکتر «مجید طاهری» باعث خوشحالی خانواده و همه مردم عزیز کشورمان شد، اما آزادسازی «مایکل وایت» که به جرم اخلال امنیتی در کشور، در زندان به سر میبُرد، موجب مانور سردمداران کاخ سفید شد که به بنبست سیاسی در سیاست خارجی رسیدهاند. جدا از اینکه چه کسی با چه کارنامهای آزاد شد، این سؤال مطرح است که وزارت امور خارجه با چه رویکردی در وضعیت فعلی، باعث تنفس دشمن درجه یک انسانیت (دونالد ترامپ) در بحبوحه تظاهرات آمریکا شد؟ در حالی که مردم ایالات متحده آمریکا نسبت به حاکمیت خود معترض هستند، آیا خوب نبود وزارت امور خارجه آزادسازی و مذاکره برای تبادل زندانیان را با تأخیر اعلام کند؟ حال به دو نکته اساسی باید توجه کرد:
1ـ وقتی در دیماه 1396 در گوشه و کنار کشورمان اعتراضاتی نسبت به وضعیت معیشت اتفاق افتاد که بلافاصله با میدانداری غرب، خواستههای بهحق مردم به حاشیه رفت، ترامپ به مقامات اروپایی گفته بود با ایران مذاکره نکنید، کار جمهوری اسلامی تمام شده است که این امر موجب شد چند ماهی مذاکرهای با اروپا صورت نگیرد! حال که جامعه آمریکا صحنه شدیدترین اعتراضات بعد از دهه 1960 است و این اعتراضات نیز سرچشمه داخلی دارد، آیا شایسته بود که با اقدامی نسنجیده، فرصت تنفس به کاخ سفید داده شود؟ فراموش نکنیم همین حاکمان آمریکا هستند که در داخل و خارج از آمریکا اجازه تنفس به کسی نمیدهند.
2ـ مذاکره با آمریکا در هر سطحی، با هر مقامی در هر جایگاهی محکوم و خلاف منافع جمهوری اسلامی ایران است. امروز به اعتراف کارشناسان حوزه بینالمللی، هدف آمریکا ضربه زدن به جمهوری اسلامی ایران به منظور براندازی نظام مقدس جمهوری اسلامی است؛ بنابراین مذاکره با چنین تفکری به چه معناست؟ تأیید خبر دیدار وزیر امورخارجه کشورمان با فلان فرماندار سابق فلان ایالت آمریکا از طریق سخنگوی وزارت امور خارجه، در مرحله اول، خلاف عرف دیپلماتیک و پایین آوردن سطح کشورمان است و در مرحله دوم، مخابره سیگنال مذاکره با کاخ سفید!
به نظر میرسد ترامپ در بحبوحه ناتوانی در مهار ویروس کرونا و سر و سامان دادن به اعتراضات مردم ایالات مختلف، خواستار مذاکره میشود و از این طریق میخواهد شکستهای خود را جبران کند.آقای ظریف، قدری در زمان باشید و بهوقتش اقدام کنید. خوشبینی بیش از حد نسبت به غرب، به ویژه آمریکا، دیگر معنی و مفهومی ندارد.