تبلور عقلانیت شیعی

اسلام و مذهب تشیع در طول تاریخ،‌ از دو گروه دشمنان عالم و آگاه از یک‌ سو و‌ دوستان جاهل و ناآگاه از سوی دیگر، ‌ضربه‌ها خورده و آسیب‌های فراوان دیده است. ترویج خرافات با هدف القای دوگانه دروغین «عقلانیت ‌ـ مذهب‌»، یکی از راهبردهای اصلی دشمنان اسلام و به ویژه شیعه در طول تاریخ است. ترویج این خرافات در جوامع اسلامی،‌ کار را به جایی رساند که تا پیش از انقلاب اسلامی و پدید‌آیی جمهوری اسلامی،‌ عده‌ای روشنفکرنمای ضد دین و وابسته به کانون‌های قدرت شرق و غرب، نظریه «دین افیون توده‌هاست» را ‌با صراحت مطرح و آن را تبلیغ و ترویج می‌کردند. هر چند با وقوع انقلاب اسلامی، سست بنیان بودن این نظریه‌ها آشکار شد و به تاریخ پیوست؛ ولی در چهل و یک سال گذشته، هر از چند گاهی با پدیدآیی یک موضوع و مسئله‌ای، همان دو گروه یاد شده فعال شده،‌ تا به مقصد خویش نایل آیند. دشمنان آگاه با شیوع بیماری کرونا، ‌تصور کردند با یک فرصت طلایی‌ برای دامن زدن به دوگانه‌های دروغین، همانند «مذهب‌ـ سلامت»، «زیارت‌ـ سلامت» و «عزاداری‌ـ سلامت» روبه‌رو شده‌اند. آنها با نزدیک شدن ماه محرم، دشمنان درصدد برآمدند تا از یک‌ سو، بر طبل دوگانه «سلامت‌ـ عزاداری» کوبیده ‌و از سوی دیگر،‌ با تحریک هیئت‌های مذهبی و عشاق امام حسین(ع) و عزاداران، به اختلافات داخلی دامن بزنند؛ اما در این میان، ‌آنچه رخ داد، برخلاف تصور دشمنان،‌ برپایی مراسم‌های عزاداری به بهترین شکل ممکن، براساس عقلانیت به اقتضای وضعیت کرونایی در سراسر کشور بود. به عبارت دقیق می‌توان گفت، محرم سال 1399 مظهر عقلانیت شیعی و فرصتی برای آشکارسازی هر چه بیشتر جایگاه عقل، ‌دانش و نظرات کارشناسی در حکمرانی دینی شد و نشان داد عقل و احکام عقلی در فقه شیعه،‌ جایگاه خاصی دارد؛ چرا که منابع و مآخذی که فقها و مجتهدان جامع‌الشرایط شیعه، احکام و قوانین الهی را از آن استنباط و استخراج می‌کنند، عبارتند از: کتاب،‌ سنت،‌اجماع و عقل. حجیت عقل از نظر شیعه،‌ به این معناست که اگر در زمینه موضوع و مسئله‌ای،‌ عقل یک حکم قطعی داشت، آن حکم به حکم اینکه قطعی و یقینی است، حجت است. رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی را باید پرچمدار حرکت عقلایی تشیع در عصر حاضر دانست. معظم‌له در بیانات روز عید قربان و در آستانه ماه محرم خطاب به ملت ایران فرمودند: «عزاداری ماه محرم باید براساس ضوابط ستاد ملی مبارزه با کرونا برگزار شود. در عزاداری‌ها معیار آن چیزی است که کارشناسان و ستاد ملی کرونا اعلام می‌کنند؛ بنده به توصیه این عزیزان عمل می‌کنم.»رهبر معظم انقلاب اسلامی، خود پیشگام رعایت معیارها و ضوابط اعلامی از سوی ستاد ملی کرونا شده، ‌مجلس کاملاً متفاوت از سال‌های قبل برگزار کردند. رفتارهای عقلایی عزاداران در محرم سال 1399، تصویر زیبایی از ملت ایران را برای جهانیان به نمایش گذاشت. همین امر موجب شد تا رهبر معظم انقلاب اسلامی، ‌سوگواری ملت در دهه اول محرم را ‌یک پدیده دانسته و فرمودند: «با وجود محدودیت‌های شدید ناشی از کرونا، ‌مردم،‌ گویندگان و مرثیه‌خوانان، ضمن حفظ شور حسینی و تشکیل مجالس عظیم و معنوی، دستورالعمل‌ها را رعایت کردند که به عنوان یک مرید اهل بیت(ع) صمیمانه از همه عزیزان تشکر می‌کنم.»