اجماع در آستانه زمستان

وجود تشکیلات محوری برای ایجاد همگرایی و رفع موانع آن، از الزامات کار تشکیلاتی و جبهه‌ای است که مسیر شکل گرفتن ائتلافات انتخاباتی را هموار کند. اصلاح‌طلبان سال‌ها با محوریت شورای عالی سیاست‌گذاری توانسته بودند در انتخابات شرکت کرده و فهرست‌های انتخاباتی خود را تنظیم کنند و نامزدی واحد را وارد میدان انتخابات سازند؛ اما عمر این شورای عالی پس از ناکامی و تشدید اختلافات در اسفندماه 1398 به سر رسید و رئیس و نایب رئیس آن یکی پس از دیگری در بهار 1399 استعفا دادند و عملاً این شورا را به تعطیلی کشاندند! لذا لازم بود مجموعه‌ای دیگر عهده‌دار وحدت و ساماندهی در این اردوگاه شود.

وجود اختلافات جدی میان اضلاع اصلاح‌طلبان، عملکرد ضعیف و غیرقابل دفاع دولت مورد حمایت اصلاح‌طلبان، فقدان برنامه‌ای مشخص برای حل مشکلات کشور و احتمال تداوم قدرت ترامپ کار را بر این اردوگاه سخت کرد؛ اما نتیجه انتخابات سوم نوامبر آمریکا اوضاع را برای این جریان تغییر داد! با مشخص شدن شکست ترامپ و بازگشت دموکرات‌ها به کاخ سفید، اصلاح‌طلبان جان دوباره گرفتند و آنان را به ضرورت بازسازی تشکیلاتی کشاند. حاصل این خیز، شکل دادن به «نهاد اجماع‌ساز» است.

هفته گذشته بود که خبر برگزاری اولین نشست شورای هماهنگی جبهه اصلاحات به صورت مجازی، رسانه‌ای شد. در این نشست اصلاح‌طلبان مصوب کردند که نهادی اجماع‌ساز با حضور 30 حزب دارای مجوز وزارت کشور فعالیت کند که برای تقویت و فراگیری این نهاد تعداد 10 نفر از شخصیت‌های ملی دارای مقبولیت فراگیر غیرحزبی جریان اصلاحات به عنوان عضو مشاور به این نهاد دعوت خواهند شد. همچنین رئیس دولت اصلاحات همچنان در رأس این نهاد قرار دارد. این اقدام اولیه البته به این سادگی‌ها نیز وفاق عمومی را کسب نکرده است و از همان روز انتقادات به این تشکیلات رسانه‌ای شده است. برخی از فعالان اصلاح‌طلبی به هم وزن نبودن احزاب و گروه‌های سیاسی اصلاح‌طلبی انتقاد داشته و قبول ندارند که هر به اصطلاح حزبی، یک نماینده داشته باشد. آنها معتقدند قبل از سهم دادن به احزاب اصلاح‌طلب، باید وزن‌کشی صورت گیرد و سهم هر یک از احزاب را معین شود.

اختلاف دیگر در مورد سازوکار انتخاب آن 10 نفری است که به عنوان شخصیت‌های حقیقی در نهاد اجماع‌ساز حضور خواهند داشت. معیار مشخصی برای اینکه چه کسی در این فهرست قرار گرفت، وجود ندارد و اصل وجود چنین تبصره‌ای نیز خود محل انتقاد است. منتقدان معتقدند در صورت ضرورت، آن 10 نفر از طریق سهمیه یکی از احزاب می‌توانند وارد نهاد اجماع‌ساز شوند و به تعریف جایگاه ویژه‌ای برای آنها نیازی نیست. باید منتظر بود تا با فعالیت عملیاتی این نهاد نقاط ضعف و قوت آن بیش از پیش مشخص شده شود که آیا این نهاد می‌تواند جایگزینی برای شورای‌عالی سیاستگذاری بوده و چالش‌های موجود در این اردوگاه در آستانه انتخابات 1400 را حل کند یا خیر. زمستان پیش رو، زمستان سرنوشت‌سازی برای اصلاح‌طلبان خواهد بود.