واکسن ایرانی

هفته گذشته هفته‎ای پر فراز و نشیب در ماجرای کرونا بود، به ویژه در رابطه با واکسن، موضوع واکسن آمریکایی فایزر که به تازگی مجوز تزریق اضطراری از سازمان جهانی بهداشت دریافت کرده و تا هفته‎های قبل واردات آن به برخی از کشورها صورت گرفت. البته در تزریق‎های آن هم گزارش حساسیت و مرگ وجود داشت. ارتباط دادن عدم امکان خرید آن به موضوع ملحق نشدن ایران به کارگروه fatf بحث‎هایی را در محافل مختلف ایجاد کرد. برخی سیاسیون جناح خاص و حتی سخنگوی دولت در این زمینه نظراتی دادند، حتی وزیر امورخارجه و رئیس کل بانک مرکزی هم در خصوص امکان تخصیص ارز یا امکان خرید این واکسن اظهار نظر کردند. البته بعدا مشخص شد بخشی از این بحث‏ها در واقع سوءاستفاده عده‎ای از کروناهراسی در جهت رسیدن به اهداف سیاسی است و هنوز واکسنی به ایران تحویل داده نشده و تحویل آن عملی نیست که بتوان با آن آمریکا را بزک کرد و تحویل ندادن آن هم با توجه به توان داخلی اهمیتی ندارد. چه اینکه در خصوص خود واکسن فایزر در زیرمجموعه وزارت بهداشت هم دو صدایی دیده شد، عده‎ای که طرفدار خرید و تزریق این واکسن بودند و دیگرانی که علیه آن مطالبی بیان کردند. البته در میان مخالفان دو گروه مخالف کلی واکسن و مخالفان واکسن فایزر دیده می‎شد. جریانی در کشور به صورت کلی واکسن را رد کرده و طب سنتی و ایرانی و اسلامی را مخالف واکسن دانسته و عمدتا پروژه واکسن را به پروژه جهانی عقیم‌سازی و کاهش جمعیت نسبت می‏دهند. جریان دیگر فقط مخالف واکسن آمریکایی نه به جهت ملیت آن، بلکه به جهت مشکوک بودن اهداف ساخت و نیز سرعت ساخت هستند و معتقدند احتمالاً آمریکایی‏ها با فروش و اهدای این واکسن به دنبال تست آزمایشگاهی انسانی آن با یک روش اقتصادی هستند.

در این میان «دکتر محمداسماعیل اکبری» مشاور وزیر بهداشت در یک برنامه تلویزیونی پرده از مافیای پشت پرده برای واردات واکسن فایزر برداشت و نشان داد عده بیشتری از مسئولان و کارشناسان وزارت بهداشت مخالف ورود چنین واکسنی بوده و صد البته واکسن ایرانی را مطمئن‏ترین واکسن می‏دانند. چیزی که بارها هم وزیر بهداشت به صورت رسمی و غیر رسمی اعلام کرده است؛ اما در همین حوالی زمانی بود که رسماً آغاز مرحله آزمون انسانی واکسن ستاد اجرایی فرمان امام خمینی(ره) آغاز شد. این واکسن اولین واکسنی بود که کد اخلاق از وزارت بهداشت گرفت و قابلیت آزمون انسانی را پیدا کرد؛ اما شبکه‏های اجتماعی که تا پیش از این صحنه درگیری دو طیف موافقان و مخالفان واکسن آمریکایی بودند هم به همه این اخبار واکنش نشان دادند. عده‌ای در جهت تخریب واکسن ایرانی و عده‏ای هم برای تخریب واکسن فایزر آمریکایی. در این صحنه به خوبی می‏شد مسئله بحران هویت و مشکل فرهنگی را درک کرد. همانگونه که امام راحل در وصیت‌نامه الهی‌ـ سیاسی خویش به آن اشاره کردند که عده‎ای سر تا پا غربی بودن را به هویت واقعی ایرانی اسلامی خویش ترجیح می‎دهند، اینجا هم دوباره این بحران هویت عیان شد. از همین رو در ماجراهایی مثل دست یافتن کشور به فناوری‎های روز دنیا مانند نانو، موشک، پهپاد، فضا، هسته‏ای و... این عده همواره یا باور نکردند یا آنکه به سخره گرفتند؛ حالا هم که در وضعیت وخیم همه‌گیری کرونا هستیم، دست از این تفکر برنداشته و نمی‏توانند باور کنند که پزشکان و محققان ایرانی به چنین توانایی دست پیدا کرده ‏اند.

البته از آن‌ور بام افتاده‏هایی هم هستند که کلاً موضوع واکسن را قبول نداشته و همه را توطئه استکبار می‎دانند که در بالا هم به آنها اشاره شد.

در این میان زمانی که بحث تزریق واکسن داخلی یا خارجی مطرح شد، یک جریان گفت که باید واکسن خارجی را اول به مسئولان تزریق کنند و ایران نباید آزمایشگاه‌ خارجی‎ها شود، کما اینکه ظاهراً دکتر ملک‌زاده، معاون مستعفی وزیر بهداشت نیز به این موضوع اشاره داشته است که برخی داروهای اعلامی از سوی سازمان جهانی بهداشت روی بیماران ایرانی آزمایش شده و عمدتاً هم پاسخ مناسبی نداده است. البته تبلیغات علیه واکسن فایزر یک کار جهانی بود و اکثر کشورها با نگاه منفی به آن واکنش نشان دادند و عمدتاً هم همان سخن مشاور وزیر بهداشت را در خصوص مافیای پشت واکسن را مطرح کردند. حتی وزیر بهداشت لبنان هم گفت اغراض سیاسی پشت واکسن فایزر برای لبنان وجود دارد و با اینکه آن را وارد کرده ‏اند، مردم واکسن فایزر را نزنند.

به هر حال واکسن تولید ستاد اجرایی فرمان امام(ره) با تزریق به تعدادی داوطلب از جمله عزیزترین فرد زندگی رئیس این ستاد، یعنی دختر آقای مخبر، آزمایش انسانی شد تا به زودی برای واکسیناسیون افراد دارای اولویت و سپس واکسیناسیون سراسری آماده تولید باشد.

در انتهای هفته نیز خبر از رسیدن مراحل تست انسانی تحقیقات هشت واکسن دیگر داده شد که البته یکی با کشور کوبا به صورت مشترک در حال انجام است. خبر افتتاح خط تولید واکسن اشاره شده تا چهل روز دیگر هم خبری بود که روز انتهایی هفته منتشر شد تا خط بطلانی باشد برای همه واکسن‏های مشکوک و غیر مشکوک خارجی.

البته باید یادی هم از شهید دانشمند محسن فخری‌زاده کرد که یکی از پروژه‎های واکسن کرونا را مدیریت می‏کرد. پروژه‏هایی هم در مؤسسه واکسن‌سازی رازی، انستیتو پاستور، دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله(عج) و... در حال پیگیری است که همگی از رشد بالای علمی کشور در حوزه میکروبیولوژی خبر می‏دهند؛ اما هنوز هم عده‌ای دل در گرو غرب دارند. همه این اتفاقات در حالی بود که هفته آخر سال میلادی گذشته پرشمارترین ابتلاها، مرگ و میرهای روزانه کرونا رقم خورد و کرونای انگلیسی هم دارد دامن‌گیر جهان می‏شود.

حال باید دید ایران به عنوان چهارمین کشور تولیدکننده واکسن بعد از روسیه، چین و آمریکا در مقابله با کرونا می‎تواند رکوردهای جدیدی را رقم بزند یا نه.