پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ سازمان‌ها و نهادهای گوناگونی برای اداره کشور و سامان‌بخشی به اوضاع آشفته آن دوران تشکیل شد که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از جمله آنهاست.
هدف از تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نگهبانی از انقلاب و دستاوردهای آن و کوشش در راه تحقق آرمان‌های الهی و گسترش حاکمیت قانون خداست. تقویت توان دفاعی جمهوری اسلامی از راه همکاری با دیگر نیروهای مسلح و آموزش نظامی از دیگر اهداف تشکیل این نهاد شمرده می‌شود. در اساسنامه سپاه پاسداران که به تصویب شورای انقلاب رسیده، مبارزه قانونی با عوامل و جریان‌هایی که درصدد خرابکاری و براندازی نظام جمهوری اسلامی هستند یا با توسل به زور می‌خواهند حاکمیت قوانین جمهوری اسلامی را از بین ببرند، از مأموریت‌های این نهاد شمرده شده است. از دیگر وظایف این ارگان می‌توان به خلع سلاح کسانی که بدون مجوز قانونی اسلحه دارند و همکاری با نیروهای انتظامی در مواقع لزوم برای برقراری نظم و امنیت و حاکمیت قانون در کشور اشاره کرد.
سپاه پاسداران هنگامی تولد یافت که انقلاب اسلامی با انواع توطئه‌ها و شرارت‌های داخلی گروهک‌ها روبه‌رو بود. مقابله با این آفت‌ها برای نهادی که هنوز آمادگی دفاعی لازم را به دست نیاورده بود، بدون یاری الهی، حمایت و رهبری حضرت امام خمینی(رحمة الله)، روحیه انقلابی و شهادت‌طلبی پاسداران و برخورداری از حمایت ملت ممکن نبود. با گذشت زمان توان مقابله سپاه با حوادث افزایش یافت و در برخورد با ترورها و آشوب‌ها و درگیری‌ها فعالانه شرکت کرد. سپاه پاسداران با توجه به ضرورت در عرصه‌های انتظامی و امنیتی نیز فعال شد و در کشف و انهدام خانه‌های تیمی منافقان نقش مهمی ایفا کرد. این نهاد انقلابی و مردمی در مدت زمان کوتاه شگفتی جهانیان را برانگیخت؛ نهادی که هیچ‌گونه پیشینه نظامی‌گری نداشت و از آموزش‌های کلاسیک دانشکده‌های نظامی بی‌بهره بود، چنان افتخارهایی آفرید که معمار انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) فرموند: «پاسدارها اگر نباشند... کی می‌تواند این مملکت را اداره کند؟» و آنجا که پاسدار بودن آرزوی امام شد: «ای کاش من هم یک پاسدار بودم» و چه افتخاری بالاتر از این!
نگاهی به عملکرد سپاه در سنگر دفاع از انقلاب، خنثی‌سازی توطئه‌ها و خاموش کردن شعله فتنه‌های کور گروه‌های داخلی و گذری بر عملکرد سپاه در سنگر سازندگی و طراحی و ساخت سلاح‌ها و تجهیزات فوق مدرن نظامی هم گویای موفقیت‌های روزافزون این نهاد افتخارآفرین است. سپاه پاسداران دارای این خاصیت است که تعالیم و فرامین رهبر را به عنوان آیین زندگی و نبرد به صورت یک دکترین قدرتمند در سیستم فرماندهی و کنترل خود تسری و تعمیم دهد و از سوی دیگر چشم‌انداز بسیج به منافع عظیم ملت متصل باشد و قدرت سازماندهی هدایت و کنترل این نیروی بزرگ را در اختیار داشته باشد. ویژگی دیگر سپاه این است که ساختار این نهاد و منعطف و فراگیر است. این سازمان به سرعت در مقابل انواع مختلف بحران‌ها تغییر شکل و تغییر ساختار می‌دهد و به سرعت برای انجام مأموریت‌های متنوع آماده می‌شود. شرایط جغرافیایی صحنه عملیات، وضعیت جوی عوامل سیاسی و خشونت میدان‌های جنگ بر اثربخشی و کارایی عملیاتی این نیرو تأثیرات اندکی دارد؛ زیرا سپاه متکی به یک مکتب دفاعی است که فلسفه مقاومت و منطق جهاد را از آن دریافت می‌دارد. در این مکتب دفاعی که حدود و قیود جنگ و مبانی فلسفی آن منعکس است، اصل تکالیف عنصر غالب شکل‌دهی حرکت سپاه به شمار می‌آید و شکست و پیروزی بر اساس میزان رعایت این اصل ارزیابی می‌شود. این مکتب دفاعی منبعث از مکتب دفاع عاشورایی است که برای رزمندگان آن وسعت میدان نظر و استعداد نیروی دشمن تعیین‌کننده نیست؛ بلکه عمل به تکلیف الهی حدود نبرد را مشخص می‌کند تا عمل در کنار استحکام و انسجام روحی و وحدت اعتقاد یکی دیگر از صفات و خصلت‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است و از سوی دیگر از توسعه به دلیل ماهیت امنیت ضایع آن که اعتماد ملت نسبت به عملکرد دولت را دنبال دارد و موجب تقویت پایه‌های مشروعیت نظام می‌گردد همواره مورد تهاجم به هدف عوامل ضد انقلاب داخلی است. بنابراین ایجاد توسعه مستلزم برقراری امنیت است؛ زیرا در مناطق در حال توسعه به ویژه مناطق محروم که زمینه پیدایش نیروهای گریز از مرکز قوی است، اگر امنیت فیزیکی برقرار نشود، امکان توسعه نیز وجود ندارد. بنابراین یکی از الزامات و نیازمندی‌های توسعه وجود محیط امن است که سپاه در ایجاد چنین محیطی نقش اصلی و اساسی را به عهده دارد و همواره با ایجاد یک محیط امن به توسعه و آبادانی کشور عزیز ایران اسلامی می‌اندیشد.
سپاه و امنیت پرواز
جایگاه و نقش حمل‌ونقلی در ابعاد گوناگون سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در جوامع امروزی بر کسی پوشیده نیست و فرودگاه در کنار مابقی پایانه‌ها از حساس‌ترین بازیگران نقش هستند و خطوط هوایی امروزه در سراسر جهان محل تردد حجم زیادی از مسافران و بارهای ایشان است؛ بر همین اساس ایجاد امنیت پایدار از ضروری‌ترین نیازهایی است که باید در این صنعت مورد توجه قرار گرفته و سیستم‌های امنیتی مورد استفاده در فرودگاه‌ها کارآمد و برقرارکننده امنیت باشند. در سال‌های نخستین پیروزی انقلاب اسلامی، کشور درگیر مبارزه با ضد انقلاب و جنگ تحمیلی بود و دشمنان قسم خورده نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به منظور وارد آوردن فشار مضاعف بر نظام نوپای ایران اسلامی اقدام به ربایش چندین فروند هواپیمای فاقد گارد امنیت پرواز کرده و باعث پایین آوردن ضریب امنیتی در پروازها به واسطه انجام مداخلات غیر قانونی شدند. به این ترتیب و با توجه به وظیفه تصریح شده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در قانون اساسی مبنی بر پاسداری و نگهبانی از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن این مأموریت حساس و خطیر نیز در ۵ دی ماه ۱۳۶۳ با فرمان تاریخی حضرت امام خمینی(ره) مبنی بر تشکیل سپاه حفاظت هواپیمایی به سپاه محول شد. نداشتن تجربه و سابقه قبلی پاسداران از یک سو و تلاش همه‌جانبه گروهک‌های معاند و دشمنان از سوی دیگر طبیعی می‌نمود تا تعداد هواپیماربایی‌ها افزایش یابد، اما شرایط به گونه‌ای دیگر رقم خورد، به طوری که وجود سه عامل ایمان، تخصص و بهره‌گیری از تجهیزات نوین نظامی در کنار سایر اقدامات اطلاعاتی حفاظتی به لطف خدای متعال و عنایات حضرت بقیه‌الله(عج) و ازجان‌گذشتگی ایثار و شهادت‌طلبی برادران سپاه در طول مدت مأموریت سپاه حفاظت هواپیمایی تا امروز که بیش از سی سال از مسئولیت سپاه در این حوزه می‌گذرد، هیچ اقدام موفقی از سوی هواپیماربایان صورت نگرفته است و با وجود اینکه اقدامات خرابکارانه و مداخله‌جویانه در بخش صنعت حمل‌ونقل هوایی بعد از حضور سپاه در این صنعت ده‌ها مورد بوده پاسداران سپاه حفاظت هواپیمایی با تجهیزات بومی و روش‌های ابداعی با هرگونه تهدید مقابله کرده و هیچ هواپیماربایی موفقی پس از حضور سپاه در ناوگان حمل و نقل هوایی انجام نشده است و پروازهای ایران را به گواه سازمان بین‌المللی هوانوردی کشوری ایکائو به نقطه اوج امنیت رساندند و برگ زرین دیگری بر افتخارات این نهاد افزوده‌اند؛ به گونه‌ای که در حال حاضر ما از جمله کشورهایی هستیم که ضریب آسیب‌پذیری‌مان به حداقل رسیده و امنیت خطوط هوایی جمهوری اسلامی ایران از چنان جایگاهی در جهان برخوردار است که برخی از کشورها در دنیا به ما لقب «گارد آهنین» داده‌اند. کارکنان شاغل در مجموعه سپاه حفاظت هوایی با اعتقاد و عزم راستین و اعتقاد به خداوند متعال خود را سرباز گمنام امام زمان(عج) و رهبر معظم انقلاب دانسته و هرگونه ضربه و خسارت جانبی را ایثار در راه خداوند تلقی می‌کنند. آنان از نظر روحی آمادگی بسیار بالایی دارند و این را عامل مهمی در پیشگیری در کنار سایر عوامل دیگر که شامل آمادگی جسمانی، به کارگیری تجهیزات نوین و روزآمد و... می‌شود، می‌دانند.
با ارج نهادن به مقام شامخ شهدای والا مقام و جانبازان این عرصه که در حوادث و سوانح هوایی در کنار همکاران کرو و کاکپیت به درجه رفیع شهادت یا جانبازی نائل شدند، باید گفت با بهره‌گیری از منابع مالی و فضاهای تحقیقاتی و افراد متعهد ضمن سیاست‌گذاری مبنی بر خواست و اراده ملی در خودکفایی در این بخش می‌توان گام‌های مؤثری برداشت و آینده روشنی را نوید داد. همچنین این موضوع را نیز باید مد نظر قرار داد که همکاری و تعامل سایر متولیان تأمین و حفظ امنیت در صنعت حمل و نقل هوایی با سپاه از قبیل حراست فرودگاه‌ها و شرکت‌های هواپیمایی و همچنین نیروی انتظامی پلیس فرودگاه نقش مهمی را در برقراری امنیت پایدار و رضایتمندی مسافری به همراه دارد که این موضوع همواره مورد توجه متولیان بوده است.
در آینده چالش‌هایی که کشور و نظام با آن مواجه خواهند شد، ناشناخته و در عین حال متنوع هستند. طبیعت نامشخص چالش‌های مبین این است که کشور باید برای مواجهه با طیف وسیعی از وضعیت‌های غیرمنتظره و بحران‌های متنوع آماده باشد. ماهیت جنگ‌های آینده ناشناخته است و اینکه نظام و کشور ما با چه دشمنانی در چه ابعاد و با چه ماهیتی روبه‌رو خواهد ش،د سؤالاتی هستند که گزینه‌های متنوع و مختلفی را به همراه دارند؛ بنابراین در فضای احتمالات که تنوع و گوناگونی بر آن حاکم است، به نیروها و ابزارهایی نیاز است که بتوانند در همه وضعیت‌ها به موقع واکنش نشان دهند. با توجه به موارد فوق به نظر می‌رسد، یکی از سازمان‌ها و ساختارهایی که می‌تواند به عنوان تکیه‌گاهی متین و رکنی مطمئن در امنیت ملی کشور و از جمله برقراری امنیت در صنعت هوانوردی قدرت بازدارندگی مؤثر و توانایی هدایت مناسبی را در مقابل تهدیدات و بحران‌ها فراهم کند، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.
