میگویند برای اعلام خبر فوت افراد، از عبارت «درگذشت ناگهانی» استفاده نکنید! چون دنیا جای ماندن نیست و مرگ همیشه در کمین انسان است[...]
میگویند برای اعلام خبر فوت افراد، از عبارت «درگذشت ناگهانی» استفاده نکنید! چون دنیا جای ماندن نیست و مرگ همیشه در کمین انسان است و آدم مسلمان و معتقد هم باید هر لحظه آماده هجرت به سرای باقی باشد. این حرف درست است، اما خبر درگذشت استاد «محمدعلی کریمخانی» از آن قبیل خبرهای تلخی بود که تعبیر «ناگهانی و غمانگیز» حقاً و انصافاً برایش صدق میکند. چهره نازنین و مهربانی که بیش از آنکه با چهرهاش برای مردم شناخته شده باشد، با صدای ملکوتی و دلنشینش در دل مردم ماندگار شده بود.
شاید کمتر کسی باشد یا حتی میتوان با اطمینان تقریبی گفت، هیچ کسی نیست که نوای ماندگار او در عرض ارادت به ساحت مقدس امام علیبنموسیالرضا(علیه آلاف التحیة و الثناء) را نشنیده باشد یا با شنیدن آن، حالش دگرگون نشده باشد؛ «آمدم ای شاه پناهم بده، خط امانی ز گناهم بده...» یا نوای محرمی او را نشنیده باشد که «مستان همه افتاده و ساقی نمانده، یک گل برای باغبان باقی نمانده...». اینها نمونههای برجستهای از باقیات صالحات مرحوم استاد کریمخانی است که هم بر غنای هنر آیینی افزوده و هم انشاءالله پاداش و اجر آن را از ساحت نورانی ائمه هدی(علیهمالسلام) خواهد گرفت.
استاد کریمخانی از آن قبیل چهرههایی بود که به موسیقی آیینی در کشور ما وزن داد، اما خودش کمتر شناخته شد یا به قول معروف، «برو بیای» کمتری داشت. او هم مداح با اخلاص اهل بیت(ع)ـ به معنای متعارف و سنتی مداحـ بود و هم یک هنرمند به روز و مسلط بر دستگاهها و نغمههای موسیقایی و همین هنرمندی او باعث شده بود تا در لباس نوکری اهل بیت عصمت و طهارت(ع) سنگ تمام بگذارد و زیباترین و ماندگارترین آثار را خلق کند.
همایون شجریان پس از فوت استاد کریمخانی، درباره او گفته بود: «من آواز «من کجا باران کجا» را بر اساس آواز استاد کریمخانی تنظیم کردم. چندین سال قبل که صدای او را شنیدم، مبهوت شدم و کارهای او را دنبال کردم و آوازی را طراحی کردم بر اساس قواعدی که ایشان آواز خود را خوانده بودند... در ادامه استاد محمد اصفهانی وقتی ارادت من را متوجه شدند، خاطرهای تعریف کرد از سالها قبل که در شرکت ما همراه با استاد کریمخانی ملاقاتی با پدرم داشتند. پدر، استاد کریمخانی را نمیشناختند، پدر میگفت وقتی او میخواند تمام شیشههای اتاق میلرزید! پدر میگوید در سبک اوجخوانی باید شکلی باشد که شنونده احساس ضعف نکند و این در صدای کریمخانی مشهود است» یا چنگیز حبیبیان، خواننده پیشکسوت موسیقی پاپ که در وصف هنر و تعهد مرحوم کریمخانی گفت: «استاد کریمخانی در حوزه موسیقی آیینی و مداحی، صاحب سبک و بدعت بود. به طوری که میبینید وقتی ایشان نغمه معروف آمدم ای شاه پناهم بده را خواند، با اینکه معمای خواندن این قطعه حل شده بود، اما هیچ هنرمند دیگری نتوانست این نغمه و نوحه را حتی نزدیک به استاد کریمخانی بخواند.»
این تمایز، ناشی از همان دو عاملی است که ذکر شد؛ اخلاص در مداحی و مرثیهخوانی و نیز هنرمندی در بهکارگیری سبکهای اصیل موسیقی ایرانی. حالا روش و منش استاد پیش روی علاقمندان این عرصه و ذاکران جوان و هنرمندان آیینی است. روحش شاد.