«امنیت روانی» از جمله موضوعاتی است که رهبر معظم انقلاب تأکیدات بسیاری درباره آن داشته و دارند. میتوان امنیت روانی را در جامعه پیشزمینه تمامی مصونیتها دانست[...]
«امنیت روانی» از جمله موضوعاتی است که رهبر معظم انقلاب تأکیدات بسیاری درباره آن داشته و دارند. میتوان امنیت روانی را در جامعه پیشزمینه تمامی مصونیتها دانست و آن را چنین تعریف کرد که امنیت روانی نوعی آرامش روحی و روانی است که از طریق جامعه به فرد منتقل میشود و تک تک افراد جامعه میتوانند ایجادکننده یا از بین برنده آن باشند. شاید از همینروست که آیتاللهالعظمی خامنهای بیانات بسیاری در لزوم امنیت روانی در جامعه داشته و آن را جزء حقوق عمومی افراد جامعه میدانند.
شرط پیشرفت
برای بررسی بیشتر موضوع امنیت روانی در اندیشه رهبر معظم انقلاب میتوان به ویژگیهای یک جامعه سالم دربردارنده امنیت روحی و روانی اشاره کرد؛ چرا که جامعه سالم پیش از آنکه به آسایش نیاز داشته باشد، به امنیت روانی نیازمند است؛ زیرا در سایه امنیت و آرامش است که هر کار بزرگ و کوچکی، هر پیشرفت و توسعهای، هر عمران و آبادانی و هر کشف و اختراعی شدنی و دستیافتنی میشود. اگر جامعه ناامن باشد و مردم جامعه از پیر و جوان و دانشآموز و دانشجو و دانشمند امنیت و آسایش روانی نداشته باشند، نمیتوان انتظاری برای کشف راه درمان بیماری و تولید واکسن و موفقیتهای پی در پی در پرتاب ماهواره و... داشت.
تئوری دشمن!
دغدغه امنیت در همه شاخههای آن به ویژه امنیت روانی و آرامش جمعی، مهمترین مسئولیت دولتها و خواسته ملت و جامعه به شمار میرود. هرگونه تهدیدی نسبت به امنیت روانی جامعه به معنا و مفهوم تهدید سلامت جامعه و نابودی و متلاشی شدن همگرایی و انسجام و در نهایت اساس انسانیت است؛ زیرا انسان پیش از آنکه به غذا توجه داشته باشد، نیازمند امنیت روانی است.
دشمن قدار اسلام و مسلمانان هم بدین مهم واقف است که امنیت روانی یکی از مسائل مهم در هر جامعهای است؛ بنابراین میکوشد تا با هر ترفندی به تخریب امنیت روانی در جامعه دست بزند و دراین مسیر از هیچ کوششی هم فروگذار نیست. پس با ایجاد بحرانهای متعدد در عرصههای گوناگون، از فرهنگی و اجتماعی تا اقتصادی و سیاسی از سیاهنمایی یا دروغپردازی و تخریب باورها و اعتقادات دینی و اسلامیامنیت فکری و روانی مردم کشورمان را بازیچه خود میکند تا شاید بتواند به هدف شوم خود، یعنی فروپاشی نظام و جامعه اسلامی دست یابد.
بزرگترین نعمت
رهبر معظم انقلاب میفرمایند: «مقوله امنیت، یک مقوله بسیار مهم و استثنائی است. خداوند در قرآن کریم یکی از بزرگترین نعمتهای خود را نعمت امنیت به شمار میآورد و آن را به رخ آن مردمیکه مخاطب این معنا بودند، میکشد. امنیت، یک زمینه برای همه موفقیتها و پیشرفتهاست. علاوه براینکه اگر امنیت در جامعه نباشد و آحاد مردم دغدغه ناامنی داشته باشند، یکی از برترین حقوق انسانها پایمال شده است. امنیت در جامعه مال همه است. تنها کسی باید احساس ناامنی کند که درصدد است امنیت مردم را متزلزل کند و بر آن آسیب وارد کند. فقط او باید احساس ناامنی کند از ناحیه شما؛ والّا همه آحاد ملت با هر مذهبی، با هر دینی، با هر گرایش سیاسی با هر سلیقهای فرق نمیکند؛ همه یکسانند.»
رهبر معظم انقلاب تاکنون بارها و بارها درباره ضرورت امنیت روانی در جامعه صحبت کرده و تذکر دادهاند واین عمق دغدغه رهبری در خصوص امنیت روانی در جامعه را نشان میدهد و ضرورت آن را دو چندان میکند.
نگاه جامع
رهبر معظم انقلاب، به موضوع امنیت نگاه جامع و ویژهای دارند. چنانچه عنوان شد در سالهای متمادی در بیانات و رهنمودهای خود زوایای این مسئله اساسی را بررسی کردهاند. ایشان در یکی از بیانات خود در خصوص امنیت میفرمایند: «اگر ما بخواهیم ضروریات زندگی بشر را در فصول عمده خلاصه کنیم و مثلا به دو، سه و حداکثر به چهار فصل برسد، یک فصل ازاین چند فصل، فصل «امنیت» است. بدون امنیت، نه خوراک لذتی میبخشد، نه خانواده اُنسیایجاد میکند و نه شغل و درآمد فایدهای میدهد. امنیت که نبود، هیچ چیز نیست. امنیت، مثل هوا برای انسان، به طور مستمر لازم است. اگر جامعه امنیت نداشته باشد، حالت اختناق پیدا میکند؛ مثل مجموعهای که هوا در اختیار نداشته باشد. این، اهمیت امنیت است. امنیت هم متعلّق به همه است....»
رهبری در بخشی دیگر از بیانات خود در خصوص امنیت روانی چنین میفرمایند: «یک وقت در میان یک ملتی تلاطم هست، آرامش وجود ندارد؛ همه نسبت به هم بدبین، همه نسبت به یکدیگر ستیزهگر؛ دستگاههای حاکم در مقابل مردم، مردم در مقابل دستگاههای حاکم؛ یک چنین کشوری که دارای امنیت نباشد، نمیتواند نه در علم، نه در اقتصاد، نه در صنعت، نه در عزت ملی، خودش را به پیش و به جلو بکشد؛ اما وقتی استقرار و امنیت و آرامش در یک کشور بود، ملت فرصت پیدا میکند که آمادگیها و استعدادهای خود را بروز دهد؛همچنان که شما میبینید علیرغم تهدیدها، تحریمها و خباثتهای دشمنان، ملت ایران و جوانان عزیز ما توانستهاند در میدانهای گوناگون، خود را نشان دهند؛ عظمت خود را، استعداد خود و آمادگی خود را در زمینههای مختلف به رخ دنیا بکشند؛این به برکت ثبات امنیت است.»
امام خامنهای تأکید میکنند: «امنیت، یکی از اساسیترین و اصلیترین نیازهای یک ملت و یک کشور است. مهمترین مشکل برای یک کشور وقتی به وجود میآید که در محیط کار، در محیط زندگی، در محیط تحصیل و در فضای عمومی جامعه، مردم احساس امنیت نکنند. اینجاست که مغزهای فعّال، دستهای توانا و سرانگشتان ماهر، هیچ یک نخواهند توانست مسئولیت مهمی را که هر کدام بر دوش دارند، به انجام برسانند. در فضایی که امنیت است هم تلاش علمی، هم تلاش اقتصادی، هم روحیه نشاط و هم فعالیتهای یک کشور میتواند به درستی برنامهریزی شود و به نتایج خود برسد.»
راهها و موانع
اما باید دید راههای ایجاد امنیت روانی و موانع آن در جامعه دراندیشه رهبری چیست؟
رهبر معظم انقلاب به اهمیت انس با قرآن به منزله یکی از راههای افزایش امنیت روانی در جامعه تأکید میکنند و میفرمایند: «اگر در جوامع بشری قرآن حاكم باشد، هم سعادت دنیا هست، هم علو معنوی هست. راه سلامت را، راه امنیت را، راه امنیت روانی را قرآن به روی ما باز میكند؛ راه عزت را قرآن به روی ما باز میكند؛ راه زندگی درست را و سبك زندگی سعادتآمیز را قرآن به روی ما باز میكند. ما از قرآن دوریم. اگر با قرآن آشنا شویم، با معارف قرآن انس پیدا كنیم و فاصله خودمان را با آن چیزی كه قرآن برای ما خواسته است، بسنجیم، حركت ما سریعتر خواهد بود؛ راه ما روشنتر خواهد بود؛ هدفاین است.» رهبری دراین بیان پیشرفت و توسعه را در گرو امنیت روانی و امنیت روانی را در گرو انس با قرآن میدانند.
انس با معارف قرآن، پرداختن به سبک زندگی اسلامی، عنصر ایمان، نبود التهاب در جامعه و وحدت کلمه و ایجاد فضای معنوی از مهمترین راههایایجاد امنیت روانی در اندیشه رهبر معظم انقلاب است و در مقابل آن «دوری از قرآن، نداشتن پیشرفت در بخش نرمافزاری تمدن اسلامی، کمبود عنصر ایمان در زندگی، التهابآفرینی در فضای جامعه و غفلت از آرمانهای معنوی» از مهمترین موانعایجاد امنیت روانی در اندیشه ایشان به شمار میآید.